شایسته است قبل از انجام جراحی زیبایی توسط پزشک، به نقش عوامل روانی و اجتماعی مؤثر بر افراد متقاضی جراحی زیبایی توجه شود و با این افراد مشاوره های روان‌شناختی پیش از درمان توسط روانشناسان صورت گیرد. همچنین با توجه به نسبی بودن ضرورت جراحی زیبایی در افراد مختلف و ریسک بالای این اعمال می‌بایست پزشک نیز خود را مکلف به مطالعه پرونده شخصیتی بیمار قبل از اقدام به هر کاری نماید و همچنین در صورت نیاز جلسات مشاورهای با افراد متقاضی این اعمال جراحی ترتیب دهد تا ضرورت این اعمال جراحی و صحت رضایت آگاهانه فرد متقاضی عمل زیبایی را احراز نماید و همچنین شایسته است برای آگاهی دادن به بیمار به منظور اخذ رضایت آگاهانه، مواردی را که پزشک موظف است در مورد خطرات و عواقب انجام جراحی زیبایی به متقاضی این اعمال قبل از اعمال جراحی ارائه دهد به صورت یک کتابچه مکتوب و از قبل آماده شده ارائه گردد تا نظر به عواقب خطرناکی که اکثر این اعمال جراحی به دنبال دارند لااقل گروهی از متقاضیان این اعمال جراحی که به سلامتی خود بیشتر از زیبایی اهمیت می‌دهند از انجام این قبیل اعمال منصرف شوند و همچنین شائبه‌ی اینکه پزشک به علت اهداف سودجویانه ناشی از انجام اعمال جراحی زیبایی، اطلاعات کافی را در اختیار متقاضی اعمال جراحی زیبایی قرار نمی‌دهد، برطرف شود.
با وجود تمامی این راهکارها بایستی خاطر نشان نمود که هیچ عاملی مانند قانون نمی‌تواند چنین اموری را کنترل نماید تا از مسیر خود منحرف نشوند و در صورت انحراف و ایجاد صدمات و مشکلاتی ناشی از این انحراف، راههای عملی در جهت جبران صدمات و رفع مشکلات ارائه دهد همچنین در کشور ایران که کشوری اسلامی و با سابقهای طولانی در قانون گذاری به سبب پشتوانه عظیم فقه اسلامی است، شایسته است پیش از پرداختن به مواد قانونی، سابقه هر گونه مداخلاتی با هدف زیبایی در فقه بررسی شود.
مبحث دوم: جراحی زیبایی در گستره فقه و قانون
پیشرفت‌های فزاینده در زمینه علم و دانش موجب ایجاد مباحث جدیدی در گستره فقه و اخلاق شده است که از آن ها تحت عنوان مسائل مستحدثه یاد می‌شود. این موضوعات جدید غالباً دارای خصایصی هستند که آن ها را از دایره موضوعات عام خارج ساخته و لذا محتاج به وضع احکام خاص کرده‌است. از جمله شاخصترین این زمینه‌ها می‌توان به دانش پزشکی اشاره نمود. امروزه در چارچوب دانش پزشکی، اعمال جراحی زیبایی انجام می‌گیرد که به نظر می‌رسد با هدف این دانش هم‌خوانی ندارد و با وجود برخی توجیهات برای این قسم از اعمال از جمله ضرورت‌های اجتماعی و روانی، مشروعیت هدف مورد نظر این اعمال کاملاً مشخص نیست و با توجه به رواج جراحی‌های زیبایی و تردیدهایی که در مورد صحت شرعی بودن آن شده است، استفتائات و نظریاتی از جانب فقها بیان شده است که این نظریات بسیار متنوع است و علت این تنوع آرای شاید ناشی از قرائت‌های مختلف آنان از متون دینی باشد. در این میان خاصه روایاتی که اهل سنت و شیعه نقل کرده‌اند، تعارض‌هایی با یکدیگر دارند تا آنجا که به طور کلی مبنای فتوای فقهای شیعه و سنی از یکدیگر فاصله گرفته است.
قوانین جمهوری اسلامی ایران نیز به تبع ایجاد مسائل و مشکلات جدیدی در این عرصه و بروز اختلافاتی بین دو گروه پزشک و متقاضیان اعمال جراحی زیبایی وارد میدان شده‌اند تا با وضع قوانین و ضوابط مشخصی به حل این قبیل مشکلات و اختلافات بپردازند و به رسالت خود یعنی حمایت از حیات و تمامیت جسمانی افراد، جامه‌ی عمل بپوشانند و اینکه در این راه تا چه حد موفق بوده‌اند نیازمند به بررسی موشکافانه در این باب است.
گفتار اول: اجتهاد فقهای اسلامی در زمینه جراحی‌های زیبایی
متون شرعی مورد استناد فقها آیات و روایات است، از جمله آیاتی که مورد استناد قرار گرفته است: آیه ۱۱۹ سوره نساء[۱۰۰] و آیه ۱۳۸ سوره بقره[۱۰۱] می‌باشد که اولی تغییر در خلقت خدا را منتسب به وسوسه شیطان می‌داند و دیگری رنگ آمیزی الهی را بهترین معرفی می‌کند که گویی باید از دخل و تصرف آدمی در امان باشد و در سویی دیگر از آیاتی که به جمال و زیبایی و اباحه و استحباب آن اشاره داشته‌اند، از جمله آیه ۳۱[۱۰۲] و ۳۲ [۱۰۳]سوره‌ی اعراف می‌توان یاد کرد. برای رفع تعارضی که ظاهراًً در این آیات مشاهده می‌شود فقها نظراتی در این خصوص ارائه نموده‌اند که بر طبق این نظرات فقها را به چند گروه می‌توان تقسیم نمود.
بند اول: مخالفین اعمال جراحی زیبایی
برخی از فقها در گروه مخالفین جراحی زیبایی قرار می‌گیرند که هر گونه عملیات زیبایی که جراحی زیبایی را نیز در بر می‌گیرد، تغییر در خلقت الهی دانسته‌اند و حکم حرمت به آن داده‌اند؛ برای مثال در میان فقهای عامه از طبری نقل شده است که وی معتقد است که «زن مجاز نمی‌باشد برای زیبایی قسمتی از خلقت ظاهری خود را که خداوند آفریده تغییر دهد، چه با افزودن چیزی (مانند خالکوبی) و چه از راه کاستن آن (که گونه‌هایی از جراحی‌های زیبایی از جمله جراحی زیبایی بینی را در برمی گیرد) نه برای همسر نه برای دیگری» و تمامی تغییرات ممکن نهی شده، زیرا تغییر در خلقت خداوند تلقی شده است. در همین راستا برخی از فقها گفته‌اند «اگر عمل زیبایی برای زینت و جمال باشد حرام است؛ اما اگر برای کمک به انجام وظیفه اعضای بدن با دلایل مستند باشد جایز است و نیز استفاده از چشم مصنوعی حرام است، زیرا نمی‌توان با آن دید و صرفاً جهت زیبایی کار گذاشته می‌شود.»[۱۰۴] شاید این نظر که تا حد زیادی افراطی به نظر می‌رسد به علت این دیدگاه باشد که این دسته از فقها جراحی زیبایی را عملی برای رهایی از درد و رنج نمی‌دانند و این دسته از اعمال را دقیقاً در نقطه مقابل جراحی‌های درمانی قلمداد می‌کنند.[۱۰۵] آیت الله علوی گرگانی در مورد جراحی‌های زیبایی بینی فرموده‌اند که به نظر ما جایز نیست.
فرم در حال بارگذاری ...
