وبلاگ

در سطح جامعه نیز این نظر صحیح است که طبقه متوسط جامعه ایرانی ، از میزان بسیار بالایی برخوردار است. احتمالاً همین مسئله باعث فریب سیاستمداران آمریکایی شده باشد؛ چراکه از دید نظریه پردازان آمریکایی در ایجاد انقلاب نقش اساسی داشت. ولی مسئله به همین جا ختم نمی شود همان گونه که ‌در مورد کوبا اتفاق افتاد، رهبری و نهادها دو عامل بسیار مهم دیگر است. چنانچه در شیلی ضعف رهبری و عدم تسلط بر نهادهای موجود از جمله ارتش به چشم می‌خورد، کاشترو در هر دو زمینه دارای نقطه قوت بود. رهبری یک نظام انقلابی بسیار ساده تر می‌تواند با تعهدات مقابله کند. نظریه پردازان تحریم بر این تحریم بر این نکته تأکید می‌کنند که نیکسون و کیسینجر زمانی تحریم علیه کوبا را آغاز کردند که وی سلطه کافی بر نهادها پیدا کرده بود. لذا به رغم اینکه وابستگی اقتصادی کوبا به آمریکا بسیار بیشتر از شیلی بود و در اثر قطع روابط تجاری ، کوبا بشدت آسیب دید، ولی آمریکا به هدف خویش نرسید. جامعه ایرانی خصیصه بارز دینی دارد. بجز نهادهای رسمی حکومتی که نظریه پردازان در کشورهایی مثل شیلی و کوبا بدان می پردازند، نهادهای دیگری در بطن جامعه وجود دارد. روحانیت نیز یکی از این نهادها است. پیچیدگی جامعه دینی ایران به حدی است که حتی برخی نظریه پردازان داخلی را که در درون این جامعه زیست می‌کنند نیز به اشتباه می اندازد.(زهرانی ۱۳۷۶ ،۲۴).

۲-۱-۸- اهداف تحریم

شورای امنیت سازمان ملل از اعمال تحریم یکی از اهداف ذیل را دنبال می‌کند:

1. 1. 1. ممکن است به منظور تغییر رفتار یک دولت، علیه آن، تحریم محدود یا کامل اجرا گردد. به عنوان مثال اعمال تحریم علیه لیبی از آن جهت صورت گرفت که آن دولت حاضر نبود دو تبعه ی خود را که متهم به دست داشتن در انفجار هواپیمای پان امریکن می‌باشند، برای محاکمه به آمریکا یا انگلیس مسترد کند.

   

1. 1. ممکن است برای محدود کردن جنگ، علیه دولتی تحریم امال شود. به عنوان مثال در اعمال تحریم تسلیحاتی علیه سومالی و یوگسلاوی سابق تحریم کنندگان این اهداف را دنبال می کرده‌اند.

1. 1. اعمال تحریم ممکن است مقدمه ای برای به کار گرفتن قوه ی قهریه ای از سوی سازمان ملل علیه یک دولت باشد به عنوان نمونه توسل به زور علیه عراق در قضیه ی تجاوز آن دولت علیه کویت، پس از اعمال تحریم لازم الاجرا از سوی شورای امنیت صورت گرفت.

1. 1. برقراری تحریم ممکن است اهداف اعلام نشده ای را نیز دنبال کند.(خرازی، ۲۲۵).

1. 1. تنبیه و مجازات یک کشور به علت سیاست‌های آن کشور.

1. 1. نشان دادن مراتب مخالفت نمادین با سیاست‌های کشور هدف تحریم به دلایل مختلف.

1. 1. ایجاد بی ثباتی در کشور هدف عموما به قصد ایجاد تغییر در نظام سیاسی آن کشور.

1. 1. کاهش توان نظامی کشور هدف

1. 1. ارتقاء حقوق بشر، مقابله با تروریسم و جلوگیری از اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی.

1. تمایل به تاثیر گذاری در سیاست‌ها یا حتی ایجاد تغییر در نظام سیاسی یک کشور.

۲-۱-۹- اثرات تحریم

اثرات تحریم و مجازات‌ها کلی بستگی به اهدافی که تعقیب می شود، دارد. اهداف اولیه به رفتار کشور تحریم شده و اهداف ثانویه به وضعیت داخلی و انتظارات کشور تحریم کننده مربوط می شود. در اثر موارد، تحریم های بین‌المللی اقتصادی تأثیر اقتصادی قابل ملاحظه ای داشته اند، اما موفقیت سیاسی آن ها خیلی کمتر بوده است. خصوصاًً زمانی که کشور مورد تحریم از لحاظ اقتصادی وابستگی کمی به کشور تحریم کننده داشته و سایر کشورها نیز کشور تحریم کننده را در اجرای تحریم همراهی نکنند.

در تحریم های جمعی توسط سازمان ملل متحد، نیز اگر چه کمیته هایی برای نظارت بر اجرای تحریم، زیر نظر شورای امنیت تأسیس شده اند، لیکن در کل اجرای تحریم ها کلاً به عهده دولت‌ها واگذار شده است. لذا چنانچه کشورهای جهان در خصوص این تحریم ها یا روشی که در آن چنین تحریم هایی می بایست اجرا گردد توافق و هماهنگی نداشته باشد، اینگونه تحریم ها اثر چندانی نخواهند داشت. از طرف دیگر جهان بازرگانی همیشه قادر به کشف روزنه های گریز از این تحریم ها هستند. افزون بر این، آثار بشر دوستانه منفی تحریم های بین‌المللی بر آسیب پذیرترین اقشار مردم دولت هدف، همواره یکی از نگرانی عمده جامعه بین‌المللی بوده است. یکی از نمونه های تحریم های بین‌المللی که باعث شد مردم کشوری در وضعیت اسفناک اقتصادی و اجتماعی قرار گیرند، کشور عراق در زمان رژیم صدام می‌باشد، به گونه ای که عده ای ادامه تحریم ها را نامشروع دانسته و خواستار لغو آن گردیدند (طباطبایی، ۱۳۷۹، ۷۱).

اگر چه در منشور ملل متحد استفاده از تحریم ها توسط شورای امنیت برای تعدیل رفتار دولتی که صلح و امنیت را به خطر می اندازد مجاز می‌باشد، لیکن باید این پرسش را مطرح که چنان چه هدف تحریم قابل تحقق نباشد، تا چه مدت باید آن را ادامه داد؟ با وجود این که آثار تحریم بر دولت خاطی در درازمدت مشخص می‌گردد، ولی افزایش بی رویه مدت اعمال تحریم ها فقط می‌تواند موجب شود که هزینه های بشر دوستانه آن ها افزایش یافته و عوارضی ببار آورد که در ابتدا پیش‌بینی نشده بود. از سوی دیگر در چنین شرایطی خاتمه دادن به تحریم ها این خطر را به همراه دارد که مقامات دولت های خاطی از این قبیل مشکلات تشویق که ملت خود را سپر بلا قرار دهند. لذا با توجه به ویژگی عام الشمول بودن موازین حقوق بشر دوستانه بین‌المللی، شورای امنیت ملزم است که این موازین را جهت حمایت از افراد غیر نظامی مراعات نماید. برای تحقق این هدف می توان ترتیبات عملی را ‌به این ترتیب پیاده نمود: ضرورت ارزیابی تأثیر بالقوه تحریم ها قبل از تصویب تحریم و در طول مدت اجرای آن و سپس ضرورت نظارت بر اعمال تحریم ها دبر مبنای اطلاعاتی که ‌به این ترتیب به دست می‌آید و در صورت ضرورت تعدیل تحریم ها به منظور تضمین مطابقت آن ها با موازین مربوط به حقوق بشر دوستانه بین‌المللی ( ممتاز ۱۳۷۸ ، ۲۵ ).

آثار تحریم ها بر تجارت آزاد و حق توسعه و همین طور نتایج مخرب آن بر همسایگان دولت هدف تحریم نیز به نسبت مسائل مهمی را مطرح می‌سازد که مستلزم ارزیابی هوشیارانه است. نکته آخر اینکه، تحریم ها، حتی آنهایی که توسط سازمان ملل متحد وضع شده اند، دارای انگیزه سیاسی بوده و به صورت گزینشی اعمال شده و به شدت دست کاری گردیده اند. و در بعضی موارد بعضی از اعمال شورای امنیت اهداف خاصی را دنبال می‌کنند وسیعشان بر این است که منافع و اهداف مورد نظر خود را در اجرای تحریم ها تأمین نمایند. تحریم علیه عراق و لیبی از جمله این نمونه ها هستند.(حدادی۲۵،۱۳۸۲).

۲-۲- قراردادهای بازرگانی بین‌المللی

۲-۲-۱- تعریف لغوی عقد و قرارداد