وبلاگ

در حال حاضر خرما در پنج قاره دنیا و در بیش از ۳۴ کشور کشت و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. در سال ۱۳۸۸، ایران با حدود ۲۵۳ هزار هکتار سطح زیر کشت و با تولیدی بالغ بر ۱۰۵۴۰۰ تن، از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان خرما در دنیا بوده است و از نظر سطح زیر کشت بعد از امارات متحده عربی و از نظر تولید بعد از کشور مصر در رتبه دوم جهانی قرار داشت (فائو، ۲۰۰۹). که از این سطح ۲۰۴۸۷۵ هکتار (۸۴ درصد) را درختان بارور و ۳۹۵۵۴ هکتار (۱۶ درصد) را درختان غیر بارور یا نهال با میانگین عملکرد ۴۹۱۲ کیلو‌گرم در هکتار تشکیل می‌دهند( آمار‌نامه وزارت جهاد کشاورزی، ۱۳۸۷).
۴-۲ گیاه‌شناسی نخل خرما
۱-۴-۲ برگ‌ها
منشأ پیدایش برگ، جوانه‌ی است که نزدیک به جوانه انتهایی که به تدریج رشد کرده برگ را تولید می‌کنند. برگ کامل از سه قسمت تشکیل یافته است: ۱- برگچه‌های که در بخش فوقانی برگ قرار دارد، ۲- قسمت خار‌دار که در بخش میانی برگ قرار دارد و ۳- قسمت عاری از تیغ یا خار که برگ را به تنه متصل می‌کند. شکل برگ پنجه‌ای یا پر مانند است. بسته به موقعیت پوشش گیاهی خرما، برگ‌های آن را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: ۱- برگ‌های سبز و از نظر فتوسنتزی فعال در خارج (۵۰%)، ۲- برگ‌های سبز در حال رشد در مرکز (۱۰%) و ۳- برگ‌های جوان، سفید، که از نظر فتوسنتزی هنوز فعال نیستند (۴۰%) در داخل یا قلب نخل خرما (تصویر ۲-۲).
۲-۴- ۲ اندام‌های تولید مثلی
نخل خرما گیاهی است دو‌پایه که گل‌های نر و ماده‌ی آن بر روی دو نخل به صورت جداگانه ظاهر می‌شوند. خوشه‌های گلدار تولید شده در محور‌های برگ سال قبل رشد کرده است. در موارد نادر هر دو گل‌های ماده و نر بر روی یک سنبله تولید شده که دو جنسه نامیده می‌شوند (میلن^[۵۴]، ۱۹۱۸). گل‌های تک‌جنسی تولید کننده مادگی و پرچم، در یک خوشه بزرگ قرار دارند، که متشکل از یک ساقه مرکزی^[۵۵] و چند رشته یا خوشه‌چه^[۵۶] است.
گل‌های ماده که روی نخل ماده ظاهر می‌شوند، دارای پوششی مشابه و یک مادگی سه برچه‌ای است (تصویر ۱-۲ الف). گل‌های نر که روی نخل‌های نر ظاهر می‌شوند و دارای ۶ پتال (کاسبرگ و گلبرگ) و ۶ پرچم در دو ردیف قرار می‌گیرند. در مراحل اولیه آن در یک پوشش سخت احاطه شده است که به عنوان غلاف^[۵۷] شناخته است. هر خوشه‌چه تعداد زیادی از گل‌های کوچک را حمل می‌کنند (چاندلر^[۵۸]، ۱۹۵۸). گل‌های نر دارای شش پرچم با میله‌های کوتاه نوک تیز و برافراشته و بساک‌های متصل پشتی است، که توسط گلبرگ تخم ‌مرغی ناقص و روپوش‌دار و سه کاسبرگ گل به صورت کاسه فنجانی سه شاخه‌ای مومی مانند احاطه شده است (تصویر ۱-۲ ب). رشد جوانه گل‌دهنده در زمستان بسیار کند بوده و در اسفند ماه شروع به رشد سریع می کند، به طوری که در اواخر زمستان (اواخر اسفند) و فروردین ماه غلاف‌ها کاملاً باز می‌شوند. تقریباً گیاهان حاصل از بذر خرما ۵۰ درصد نر و ۵۰ درصد ماده هستند.

_ب
الف
ج
تصویر ۱-۲ الف- گل آذین ماده، ب-گل آذین نر، ج- سمت راست گل‌های نر و سمت چپ گل‌های ماده
۳-۴-۲ میوه
میوه‌های خرما منفرد، کشیده، استوانه‌ای نوک‌دار، تک دانه، با کلاله انتهایی است. میوه خرما سته و از دو قسمت متمایز تشکیل می‌شود. اول قسمت خارجی که اطراف هسته را فرا می‌گیرد و قسمت خوراکی میوه را تشکیل می‌دهد که به پریکارپ یا فرا‌بر درخت مادری است. که از سه قسمت تشکیل شده است: الف- اپی‌‌کارپ^[۵۹] یا برون‌بر (پوست میوه) که عبارت است از یک پوسته نازک نسبتاً سخت و مومی و شفاف که روی هسته خرما کشیده شده است. ب- مزوکارپ^[۶۰] یا میان‌بر که در زیر پوست واقع شده و قسمت گوشتی میوه و خوراکی است. ج- اندوکارپ یا درون‌بر حد فاصل بین میان‌بر (قسمت خوراکی) و دانه (هسته) است و در خرما عبارت است از یک غشا بسیار نازک و سفید رنگ که روی خرما چسبیده است. قسمت داخلی میوه که هسته نامیده می‌شود بسیار سخت و به رنگ خاکستری یا قهوه‌ای است. جنین خرما که کوچک و راست و فاقد ریشه چه است، در داخل آلبومن حجیم، در هسته قرار دارد (تصویر ۲-۲).

تصویر ۲-۲ نمای شماتیک درخت و میوه‌ی نخل خرما (مانیر^[۶۱]، ۱۹۷۳)
۵-۲ تکثیر نخل خرما
اگر چه نخل‌ها از لحاظ اقتصادی مهم هستند، ولی بسیار نادیده گرفته شده‌اند. علاوه بر این، پیشرفت در زمینه اصلاح، ژنتیک، بهبود محصول و گسترش کشت تجاری برای نخل‌ها با عادت و طبیعت عمر طولانی این درختان تک لپه محدود بوده است. بیشتر نخل‌ها مانند، نارگیل و نخل روغنی تنها می‌توانند توسط بذر تکثیر شوند. سه روش برای تکثیر خرما وجود دارد: از طریق دانه، پاجوش (روش سنتی) و روش کشت بافت.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۵-۲ تکثیر از طریق دانه
تکثیر دانه، همان تکثیر جنسی نامیده است، که اگر چه برای اهداف اصلاحی مفید است، اما یک روش مناسب برای تکثیر رویشی نخل محسوب نمی‌شود، زیرا: ۱- نخل خرما گونه‌ای دوپایه است در نتیجه نیمی از‌ ژنوم نتاج از پایه‌ی پدری و نیمی از پایه‌ی مادری خواهد بود، ۲- نخل‌ خرما هتروزیگوت بوده و در نتیجه تغییرات زیادی در نتاج وجود خواهد داشت و ویژگی‌های مطلوب از والدین خود را ممکن است از دست داده باشند، ۳-گیاهچه‌های بذری از نظر پتانسیل تولید، کیفیت میوه و زمان برداشت بسیار غیر‌یکنواخت خواهند بود، بنابراین برداشت آنها برای عرضه به بازار بسیار دشوار خواهد بود.
تکثیر با بذر تا حد زیادی ساده‌ترین و سریع‌ترین روش تکثیر بوده است. با این حال، با این روش تکثیر ارقام اصیل^[۶۲] تولید نمی‌کنند و هیچ دو نهالی به طور یکسان نخواهد بود. به دلیل تنوع آن‌ها، این روش تکثیر تنها برای مقاصد اصلاحی^[۶۳] مفید می‌باشد. در این صورت با کاشت دانه‌های خرما و تولید درختان متنوع می‌توان از میان آنها درختانی دارای میوه با کیفیت و دارای تحمل به تنش‌ها آنها را به صورت کلون تکثیر و معرفی کرد.
۲-۵-۲ تکثیر از طریق پاجوش
تکثیر پاجوش، یا غیر‌جنسی یا رویشی دارای مزایایی است از جمله: ۱-گیاهان پاجوشی به اصالت نخل‌های والدین می‌باشد. زیرا پاجوش از جوانه جانبی در تنه گیاه مادری توسعه یافته و در نتیجه میوه‌های تولید شده همان کیفیت نخل مادری را خواهند داشت و یکنواختی تولید را تضمین می‌کنند، ۲-گیاهان پاجوشی۲-۳ سال زودتر از گیاهچه‌های بذری میوه خواهند داد، ولی پاجوش‌‌ها به طور عمده به تعداد محدودی (حداکثر۲۰ تا ۳۰) در اوایل زندگی نخل (۱۰ تا ۱۵ سال پس از کاشت خرما) تولید می‌شوند (نیکسون و همکاران^[۶۴]، ۱۹۷۸) که از میان آنها در هر سال فقط سه یا چهار پاجوش برای کاشت مناسب هستند و حتی همان‌ها را باید به مدت ۱ تا ۲ سال قبل از کاشت در خزانه نگهداری و پرورش داد.
۳-۵-۲ تکثیر از طریق کشت بافت
استفاده از روش کشت بافت در خرما، که تکثیر درون شیشه‌ای نامیده می‌شود، دارای مزایای بسیاری است: ۱- تکثیر ارقام انتخاب شده ماده سالم (عاری از آفت و بیماری)، ارقام مقاوم به بیماری بایود^[۶۵]، ارقام نر با گرده برتر با ویژگی‌های متازنیا^[۶۶] مفید، ۲- تکثیر در مقیاس وسیع، ۳- تکثیر بدون تأثیر فصل، ۴- تولید گیاهان یکنواخت از نظر ژنتیکی، ۵- حصول اطمینان از مبادله آسان و سریع مواد گیاهی بین مناطق مختلف ۶- از لحاظ اقتصادی هنگامی که تولید زیاد مورد نیاز است قابل اعتماد است.
موفقیت تکثیر تک‌لپه‌ای‌ها در شرایط درون شیشه‌ای به تعداد نسبتاً کمی از گونه‌های گیاهی محدود شده است. در حالی که بسیاری از دولپه‌ی‌ها با موفقیت کشت بافت شده‌اند. به علاوه در گیاهان چوبی، توانایی باززایی گیاهچه‌ با بهره گرفتن از تکنیک کشت بافت در مقایسه با گیاهان علفی^[۶۷] پایین‌تر بوده است. در نخل‌ها، تا بیست سال پیش، موفقیت کمی در القاء و نگهداری کالوس به‌دست آمده بود. ولی امروزه تکنیک‌های کشت بافت گیاهی برای طیف گسترده‌ای از گیاهان و نخل‌های که از لحاظ اقتصادی مهم هستند به عنوان مثال، در نارگیل، نخل روغنی و خرما (کیک و همکاران^[۶۸]، ۱۹۸۹) بکار گرفته شده است.
۶-۲ عوامل مؤثر بر رشد و نمو ریز‌نمونه
رشد و نمو گیاه در محیط درون شیشه‌ای به عوامل متعددی بستگی دارد که از آن جمله می‌توان به نوع گیاه، مواد غذایی، عوامل محیطی و مواد آلی ویژه اشاره نمود. ساختار ژنتیکی گیاه یک عوامل مهم و حساس در هر یک از مراحل رشد گیاه محسوب می‌شود. مواد غذایی مورد نیاز گیاه شامل آب، عناصر معدنی و قند‌ها می‌باشند. عوامل فیزیکی رشد و نمو شامل نور، درجه حرارت، pH و غلظت‌های گازهای اکسیژن و دی‌اکسید‌کربن هستند که بر جذب آب، تبخیر، فتوسنتز، تنفس، رشد و غیره مؤثر هستند. مواد آلی در غلظت بسیار کم مورد احتیاج هستند، توزیع انواع مواد به داخل گیاه و بنابراین، مسؤولیت تقسیم سلولی و رشد سلول را بر عهده دارد. تنظیم‌کننده‌های رشد، خصوصاً اکسین‌ها و سیتوکینین‌ها، باعث تنظیم نمو اندام‌ها در ریزنمونه‌های کشت شده می‌گردند. تنظیم رشد و نمو یک گیاه فرایند پیچیده‌ای است که به ساختار ژنتیکی گیاه و محیط بستگی دارد. بنابراین در زمان تهیه محیط کشت بایستی اثرات متقابل این عوامل روی یکدیگر مد نظر قرار داده شود.
۱-۶-۲ محیط کشت
یکی از مهمترین عوامل دخیل در رشد، نمو و مورفوژنز بافت‌های گیاهی کشت شده مواد تشکیل‌دهنده محیط کشت می‌باشد. نیاز‌های غذایی اولیه سلول‌های گیاهی در شرایط درون شیشه‌ای شباهت زیادی با نیاز‌های غذایی گیاه کامل دارد. محیط کشت پیشنهادی توسط موراشیک و اسکوگ^[۶۹] (۱۹۶۲) کاربرد وسیعی در کشت بافت دارد و به طور کلی مواد تشکیل‌دهنده آن شامل: ترکیبات ‌غذایی که خود شامل آب، عناصر پر‌مصرف، عناصر کم‌مصرف، قند‌ها، ویتامین‌ها، اسید‌های آمینه و دیگر مواد نیتروژن‌دار، سیستم حمایت‌کننده یا عوامل ژله‌ای و مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی است.
در طول مراحل اولیه کشت بافت نخل خرما انواع مختلف محیط‌های غذایی توسط بسیاری از محققین از جمله محیط) WH شروئیدر، ۱۹۷۰)، محیط Knobb’s مورد استفاده قرار گرفت (آمر و بن‌بادیس^[۷۰]، ۱۹۷۷). اما در حال حاضر بیشترین و با صرفه‌ترین محیط کشتی که برای کشت بافت خرما در نظر گرفته شده است محیط کشتMS موراشیک و اسکوگ است. محیط MS اولین بار در توسط کیپس و لنین_– روونی^[۷۱] (۱۹۷۴) در کشت بافت خرما مورد استفاده قرار گرفته است. محیط کشت پایه MS معمولاً برای جنین‌زایی و اندام‌زایی در خرما استفاده ‌گردیده، که آن هم بسته به ژنوتیپ و رقم تغییر یافته است (جین، ۲۰۰۶). محیط کشت Y₃ Eeuwens (فرناندو و گامیگی^[۷۲]، ۲۰۰۰) برای کشت بساک نارگیل و همچنین محیط کشتCRI 72 )کارینه‌راتنه و پرینه‌پراما^[۷۳]، ۱۹۸۹) برای کشت بافت نارگیل فرموله شده است. محیط کشت CRI 72 در القاء کالوس و جنین‌زایی سوماتیکی ریز‌نمونه‌های جنین‌ نارس نارگیل (فرناندو و گامیگی، ۲۰۰۰)، برچه (فرناندو و همکاران، ۲۰۰۳)، تخمدان (پرارا و همکاران^[۷۴]، ۲۰۰۷) با موفقیت همراه بوده است. با این حال، پاسخ مثبتی در کشت بساک نارگیل را القاء نمی‌کند (پرارا و همکاران، ۲۰۰۸). محیط کشتY₃ Eeuwens در مقایسه با محیط کشت CRI 72 دارای اسید ‌آمینه‌های (آسپاراژین، گلوتامین و آرژنین) و همچنینNH₄Cl ، KCl و NiCl بالاتری است. گلوتامین اثر تحریکی بر آندروژنز دارد (گوا و همکاران^[۷۵]، ۱۹۹۹). محیط کشت MS به عنوان محیط پایه برای القای آندروژنز در بسیاری از گونه‌های زراعی مانند فلفل (کیم و همکاران^[۷۶]، ۲۰۰۴)؛ کدو (مت‌والی و همکاران^[۷۷]، ۱۹۹۸)؛ برنج (وانگو همکاران^[۷۸] ، ۱۹۸۳) و مارچوبه (پنگ و والن^[۷۹] ، ۱۹۹۹) استفاده شده است. با این حال در القای آندروژنز در بساک نارگیل مؤثر نبوده است (پرارا، ۲۰۰۸).
۱-۱-۶-۲ آب
باید به کیفیت آب مورد استفاده توجه زیادی معطوف شود، زیرا قریب ۹۵ درصد از محیط کشت را آب تشکیل می‌دهد. در سال‌های اخیر، برای کشت بافت از آبی استفاده می‌شود که توسط اسمز معکوس^[۸۰]، خالص سازی شده است. آب خالص سازی می‌تواند با بهره گرفتن از آب یون برداری^[۸۱]‌ و یا دوبار تقطیر شده^[۸۲] تأمین نمود. بهتر است آب مقطر در ظروف پلی‌اتیلنی و یا ظروف شیشه‌ای پیرکس نگهداری شود، زیرا ظروف شیشه‌ای معمولی بوسیله یون‌های سرب، سدیم و آرسنیک آلوده می‌شوند که می‌توانند به آن اضافه شوند (سادات نوری و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۱-۶-۲ عامل ژله‌ای
کشت‌ها در شرایط آزمایشگاهی نیاز به یک سطح رشد دارند. به همین دلیل آگار به عنوان عامل ژله‌ای تکیه‌گاه فیزیکی را برای رشد کشت‌ها را فراهم می‌آورد. آگار یک پلی ساکارید مرکب با جرم ملکولی بالا است که قدرت تولید ژل در محیط کشت را دارد. این ماده یکی از مشتقات دیواره‌ی سلولی گروهی از جلبک‌های قرمز (رودوفیسه^[۸۳]) و علف دریایی گاراسیلاریا^[۸۴] است. آگار از دو بخش تشکیل شده است: آگارز^[۸۵] ۷۰ درصد و آگاروپکتین^[۸۶] ۳۰ درصد. جزئی که باعث ایجاد حالت ژله‌ای در آگار می‌شود، همان آگارز است. آگار دارای خاصیت جذب آب بوده و وقتی به محیط کشت اضافه می‌شود، آب آن را جذب نموده و یک حالت ژله‌ای و در عین حال متخلخل به محیط می‌بخشد و در نتیجه تبادل گاز‌ها بخصوص اکسیژن و گاز کربنیک به‌خوبی صورت می‌گیرد. آگار با ترکیبات تشکیل‌دهنده محیط کشت واکنش نداده و همچنین توسط آنزیم‌های گیاه تجزیه نمی‌شود (کینزلی و هندرسون^[۸۷]، ۱۹۸۸).
نتایج متعدد نشان داده است که تعداد جنین‌های سوماتیکی تشکیل شده از گل‌آذین نخل خرما به طور قابل توجهی در محیط کشت مایع افزایش یافته است (سیدکی^[۸۸]، ۲۰۱۲)، به طوری که ۵/۳ برابر (القرایی، ۲۰۱۲) تا ۵/۵ برابر (عثمانی^[۸۹] ۲۰۰۹) بوده است. نتایج مشابه توسط ورمندی و ناوار^[۹۰] (۱۹۹۶) در ریز‌نمونه رأس ساقه به‌دست آمده است. علت آن توزیع بهتر مواد غذایی است زیرا در حالتی که گیاهان غوطه‌ور باشند، به آسانی می‌توانند مواد غذایی، تنظیم‌کننده‌های رشد و مواد دیگر را از تمام جهات جذب نمایند ولی در کشت جامد فقط قسمت انتهایی ریزنمونه در تماس با محیط کشت است. ممکن است برای جنین‌زایی کالوس به دلیل رقابت قابل توجهی برای مواد غذایی مهم باشد (تی‌چت و همکاران^[۹۱]، ۱۹۹۱). به‌علاوه، در کشت مایع، مواد مضر تولیدی ریزنمونه‌ها در محیط کشت رقیق می‌گردد، در حالی که در محیط کشت جامد این مواد در نقطه مشخصی متراکم می‌شوند. مقدار آگار بسته به نوع آن و نوع محیط کشت متفاوت است. معمولاً عامل ژل کننده در محیط کشت نخل خرما، آگار و به میزان ۸ گرم در لیتر است (ال‌خلیفه و همکاران^[۹۲]، ۲۰۱۲).
۳-۱-۶-۲ کربوهیدات‌ها ( منبع کربن و انرژی)
سلول‌ها، بافت‌‌ها و اندام‌های گیاهی کشت شده برای تأمین انرژی مورد نیاز خود به یک منبع کربوهیدارت وابسته هستند. در کشت بافت که فعالیت فتوسنتزی در شرایط آزمایشگاهی بافت‌های گیاهی با توجه به شدت نور کم، رطوبت نسبی بالا و محدود بودن تبادل گازی کاهش می‌یابد، تأمین کربوهیدارات ضروری است (کوزای^[۹۳]، ۱۹۹۱). در میان کربوهیدات‌های مختلف، بیشتر از ساکارز در کشت بافت استفاده می‌شود (ایراکی و ترمبلی^[۹۴]، ۲۰۰۱). ساکارز معمولاً بعد از اتوکلاو کردن به مونو‌ساکارید‌های گلوکز و فروکتوز تبدیل می‌گردد (فاولر^[۹۵]، ۱۹۸۲). بافت‌های گیاهی در حال رشد ابتدا گلوکز محیط را جذب نموده و در ادامه از فروکتوز استفاده می‌کنند. گامبورک و فیلیپس^[۹۶] (۱۹۹۵) اظهار داشتند که ساکارز، گلوکز و تا حدودی فروکتوز به عنوان تنها منبع کربن در کشت بافت شناخته شده‌اند. از کربوهیدات‌های دیگری مانند لاکتوز، مالتوز و نشاسته نیز استفاده شده است، اما هیچ کدام بر ساکارز برتری نداشته‌اند (ریکین،۱۹۸۳). ال-باهر^[۹۷] (۱۹۸۹) غلظت‌های ۳، ۶ و ۱۰ درصد ساکارز را مورد بررسی قرار داد، او دریافت که بر اساس وزن‌تر کالوس بهترین رشد از ۳ درصد ساکارز به‌دست می‌آید. این نتیجه توسط محمد^[۹۸] (۱۹۹۶) نیز به‌دست آمده است. اساکا و همکاران^[۹۹] (۱۹۹۴) مشاهده کردند مانیتول از نظر رشد فعال بر حسب درصد وزنی شباهتی به ساکارز نشان نمی‌دهد.
همچنین ساکارز به عنوان بهترین منبع کربن توسط بسیاری از محققان گزارش شده است که احتمالاً ناشی از نقش انتقال انرژی آن در بسیاری از گیاهان است (تامپسون و تورپ^[۱۰۰]، ۱۹۷۸). به طوری که الدوایتی^[۱۰۱] (۲۰۰۰، به نقل از سیدکی و همکاران، ۲۰۱۲) نشان داد ساکارز نسبت به گلوکز و فروکتوز بهترین نتیجه را در تولید جنین‌های سوماتیکی بالغ از کالوس جنین‌زای ریز نمونه رأس ساقه را داده است. در اغلب گزارشات غلظت در ۶۰ میلی‌گرم در لیتر ساکارز تعداد جنین‌های سوماتیکی نسبت به غلظت ۴۰ میلی‌گرم در لیتر ساکارز کاهش می‌دهد. ابول سعود و همکاران (۲۰۰۷) نیز گزارش کردند که افزایش غلظت ساکارز از ۲۰ تا ۴۰ گرم در لیتر در محیط کشت افزایش درصد جنین‌زایی مستقیم از ریز‌نمونه گل‌آذین نخل خرما بهبود داده است. ولی افزایش غلظت مانتیول ۳۰ تا ۶۰ گرم تعداد جنین‌های سوماتیکی بالغ از کشت جنین کاهش داده است. از طرفی پدیده‌ی قهوه‌ای شدن کمتر شده است. به طور کلی از مانیتول برای اعمال تنش اسمزی در شرایط آزمایشگاهی در غلظت‌های بالا به محیط کشت اضافه می‌گردد. اعتقاد بر این است مانیتول تقریباً بر فرایند‌های متابولیکی بی‌اثر است، در شرایط آزمایشگاهی پدیده‌های وابسته به مانیتول عمدتاً به عنوان اثرات اسمتیک تعریف می‌گردند (استاینز^[۱۰۲]، ۱۹۹۹). ال‌خطیب^[۱۰۳] (۲۰۰۸) از شیره‌ی خرما به عنوان یک منبع جایگزین برای ساکارز در محیط کشت استفاده کرده است و نتیجه گرفت که بافت‌های خرما قادر به استفاده از شیره خرما به عنوان تنها منبع کربن برای رشد رویشی خود هستند. علاوه بر این، شیره خرما با غلظت ۶ درصد می‌تواند به عنوان جایگزین ۳۰ تا ۶۰ گرم در لیتر ساکارز بکار رود.
۴-۱-۶-۲ عناصر معدنی
بعد از قند، مواد معدنی مهمترین گروه مواد غذایی در رشد درون شیشه‌ای بافت‌های گیاهی هستند. نمک‌های معدنی عبارتند از عناصر پر‌مصرف^[۱۰۴] (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و گوگرد) و عناصر کم‌مصرف^[۱۰۵] (کلر، مس، منگنز، آهن، روی، مولبیدن و بر). معمولاً از محلول‌ غلیظ پایه^[۱۰۶] برای ساختن محیط کشت استفاده می‌شود. محلول‌های پایه‌ باید در حرارات پایین (۴ درجه‌ سانتی‌گراد) و در شیشه‌های تیره نگهداری شوند. در تهیه محلول‌های پایه ممکن است اضافه کردن نمک‌ها با هم سبب تشکیل رسوب شود که برای جلوگیری از این مشکل بایستی دستورالعمل مربوط به ساخت محلول‌های استاندارد را رعایت کرد (باجوانی و رازادن^[۱۰۷]،۱۹۹۶).
۵-۱-۶-۲ اسیدیته (PH)
واکنش pH هر محلول میزان غلظت یون هیدروژن را در آن محلول نشان می‌دهد. pH محیط کشت معمولاً بین ۶/۵ تا ۸/۵ تنظیم می‌گردد، اما عکس‌العمل مطلوب معمولاً در pH متفاوت از آن ایجاد می‌شود. اگرpH خیلی پایین باشد، ممکن است ۱-پایداری ترکیباتی مثل اکسین (IAA)، اسید جیبرلیک، ویتامین B₁ و اسید پانتوتنیک کاهش ‌یابد، ۲-آگار به خوبی سفت نشده و محیط کشت شل و آبکی ‌شود، ۳- برخی نمک‌های خاص (بویژه نمک‌های فسفات و آهن) رسوب کنند ۴- جذب یون آمونیوم کند ‌شود. اتوکلاو کردن pH محیط کشت را کاهش می‌دهد (اسکیروین^[۱۰۸] و همکاران، ۱۹۸۶). اغلب، بافت کشت شده خودش حالت بافری را تنظیم می‌کند. به طوری کهpH اندکی کاهش یافته و به حد مطلوب می‌رسد. در نخل خرما بر حسب نوع ریز‌نمونه pH محیط کشت متفاوت بوده است. به طوری که در کشت ریز‌نمونه رأس ساقه، گل‌آذین، جنین، pH در حدود ۷/۵ (زاید و همکاران، ۲۰۱۱) و در کشت بساک pH در حدود ۸٫۵ (پرارا، ۲۰۰۷) در نظر گرفته شده است.
۶-۱-۶-۲ هورمون‌ها و تنظیم‌کنندهای رشد
مجموع هورمون‌ها و ترکیبات مصنوعی آن‌ها، تنظیم‌کننده‌های رشد نامیده می‌شوند. در کشت بافت خرما، تنظیم‌کننده‌های رشد (مخصوصاً اکسین‌ها و سیتوکینین‌ها) کاربرد وسیع دارند (جورج و همکاران^[۱۰۹]، ۲۰۰۸).
۱-۶-۱-۶-۲ اکسین‌ها
تنها اکسین طبیعی مورد استفاده در کشت بافت ایندول استیک اسید (IAA)^[110] است. در حالی که اکسین‌های مصنوعی مانند، ایندول‌‌بوتیریک‌‌اسید^[۱۱۱]IBA) )، نفتالین‌استیک‌اسید (^[۱۱۲](NAA، توفوردی ((۲,۴-D^[113]، توفور‌فایو‌‌تی(۲,۴,۵-T)^[114]، دیکامبا^[۱۱۵] و پیکلورام^[۱۱۶] نسبتاً فعال‌تر هستند. اکسین‌ها معمولاً باعث رشد طولی سلول، تورم بافت‌ها، تقسیم سلولی و تشکیل ریشه‌های نابجا، ممانعت از تشکیل شاخه‌های نابجا و جانبی، جنین‌زایی در کشت‌های مایع یا سوسپانسیون، تشکیل مریستم در بافت‌های سازمان نیافته و حفظ غالبیت انتهایی می‌شوند. در غلظت کم اکسین تشکیل ریشه‌های نابجا حالت غالب دارد، در حالی که در غلظت زیاد اکسین تشکیل ریشه صورت نمی‌گیرد و تشکیل کالوس اتفاق می‌افتد. در بعضی موارد اضافه نمودن اکسین سبب تسریع رشد گیاهچه می‌‌شود (اسمیت^[۱۱۷]، ۲۰۱۲). اکسین‌ها انبساط پذیری دیواره سلولی را افزایش می‌دهند، که منتج به نرم شدن دیواره سلولی و طویل شدن سلول می‌شود. اکسین‌ها در حضور نور با خروج پروتون از سلول و اسیدی شدن دیواره‌های سلولی، عامل شکستن اتصالات اصلی دیواره ساولی و تحریک توسعه‌ی برگ هستند (ون‌واکن‌برگ و کلاند^[۱۱۸]، ۱۹۷۹). اکسین‌ طبیعی (IAA) غالباً به دلیل ناپایدار بودن د‌ر کشت بافت درختان به کار نمی‌رود. در زمان تهیه‌ی محیط کشت در حدود ۴۰ درصد IAA موجود در محیط کشت MS با ۲۰ دقیقه اتوکلاو از بین می‌رود (نیسن و ساتر^[۱۱۹]، ۱۹۸۸). به‌علاوه وجود آهن در محیط کشت تجزیه‌ی IAA در مجاورت نور را تحریک می‌کند (دانلپ و روباکر^[۱۲۰] ۱۹۸۸). IBA در شرایط اتوکلاو و نور با سرعت کمتری نسبت به IAAتجزیه ‌می‌گردد (نسین و ساتر، ۱۹۹۰). یکی دیگر از مزایای کاربرد IBA نسبت به سایر اکسین‌ها این است که IBA به IAA که همان اکسین طبیعی است تبدیل می‌شود (اپستین و لاوی^[۱۲۱]، ۱۹۸۴).
جهت عملکرد بهینه ساختار‌های جنین‌زا در گونه‌های زراعی به اکسین‌های مختلف مورد نیاز است. در میان اکسین‌ها، ۲,۴-D به طور گسترده در کشت بافت خرما مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طوری که مؤثر‌ترین اکسین در کشت بافت خرما بوده است. ال حضرمی و بزیز^[۱۲۲] (۱۹۹۵) گزارش دادند ۲,۴-D اثرات مفید در القای ظرفیت جنین‌زایی کالوس دارد. دقیقاً مشخص نشده که۲,۴-D چگونه کالوس‌زایی نخل خرما را تقویت می‌کند، اما به دلیل سرکوب تجمع مواد سمی فنلی و همچنین تکمیل کمبود اکسین درون‌زا در کالوس‌زایی مؤثر است (اسمیت و استریت^[۱۲۳]، ۱۹۷۴). ابو‌ال‌نیل^[۱۲۴] (۱۹۸۹) نشان داد که NAA، IAN^[125] و ۲,۴-D ترکیبات فعال در کشت بافت هستند. NAA و IAN در کشت بافت خرما می‌توانند جایگزین ۲,۴-D گردند لذا هر دو تنظیم‌کننده رشد می‌توانند سبب رشد کالوس و باززایی گیاهان شوند. در کشت بافت ارقام نخل خرمای امسکشی^[۱۲۶] (سان و همکاران^[۱۲۷]، ۲۰۰۶)، جیحل^[۱۲۸] و بوستامی‌نویر^[۱۲۹] (زوین و ال- هادرامی^[۱۳۰]، ۲۰۰۷)، دگلت‌نور^[۱۳۱] (افکای و همکاران، ۲۰۰۳) و دگلت‌بی^[۱۳۲] (عثمانی و همکاران، ۲۰۰۹) مشخص شد که ۲,۴-D برای القای جنین‌زایی سوماتیکی از ریزنمونه‌ی برگ لازم است اما غلظت ۲,۴-D مورد نیاز ارقام مختلف خرما متفاوت است. ۲,۴-D در بسیاری از سیستم‌های کشت بساک استفاده شده است و غلظت بهینه آن برای القاء آندروژنز به نوع گونه بستگی‌ دارد (بل و همکاران^[۱۳۳]، ۱۹۹۳). اکسین مصنوعی ۲,۴-D مؤثرترین تنظیم‌کننده رشد گیاهی برای وادار کردن آندروژنز در بسیاری از محصولات، از جمله جو (ژنگ و کنزاک^[۱۳۴]، ۱۹۹۹) و گندم (بال و همکاران، ۱۹۹۳) بوده است. علاوه بر این بر القای کالوس‌زایی در ریز‌نمونه‌های مختلف نارگیل (ویراکین^[۱۳۵]، ۲۰۰۴؛ ویردیل^[۱۳۶]، ۱۹۸۹؛ ایبرت و تیلور،۱۹۹۰) مؤثر بوده است. پرارا و همکاران (۲۰۰۸) نشان دادند که ۱۰۰ میلی‌گرم۲,۴-D برای القای نرزایی در کشت بساک نارگیل مؤثر است. آندروژنز در برخی گونه‌های سخت چوب با اکسین‌های ضعیف‌تر IAAو یا NAA مؤثر‌تر بوده است (چن، ۱۹۸۷). در گندم IAA و NAA ممکن است سبب جنین‌زایی مستقیم شوند در حالی که ۲,۴-D تکثیر سریع سلولی و تشکیل کالوس‌های غیر جنین‌زا را افزایش می‌دهد (بل و همکاران، ۱۹۹۳). مقادیر ppm100-50 از تنظیم کننده‌های رشد IAA،IBA و NAAبر روی پا‌جوش نخل خرما به طور قابل توجهی تعداد، وزن و طول ریشه را افزایش داده است (ال هدایری و همکاران[۱۳۷]،۱۹۹۱). غلظت‌های بالای NAA (^6- ۱۰ تا ^۷- ۱۰ مولار ) رشد بافت‌های نخل خرما را تحریک کرده است. اما روی وزن‌تر بافت نارگیل خاصیت باز دارندگی دارد. اما زمانی که از ^۶– ۱۰ × ۵/۲ به^۵- ۱۰× ۵/۲ آغاز به ریشه‌دهی کرده است (ایوانس، ۱۹۷۸). IAA، IBAو NAA برای ریشه‌زایی پاجوش‌ها استفاده گردیده است (افضل و همکاران^[۱۳۸]، ۲۰۱۱). ترم‌زی و همکاران^[۱۳۹] (۲۰۱۴) جهت بررسی اثر NAA غلظت‌های مختلف (۰، ۵/۰، ۱ و ۲ میلی‌گرم در لیتر) روی توسعه کشت‌های شبه جنینی از کلون‌هایPL 209 ،PL 213 وPL 220 نخل روغنی بر روی محیط MS مطالعه‌ای انجام دادند. انداز‌ه‌گیری وزن‌تر، پیش‌جنین و تعداد شاخساره‌ها در طول ۱۶ هفته از آزمایش ثبت گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن‌تر و تعداد شاخساره در PL 213 در محیط MSبدون NAA (کنترل) و پس از آن درPL 209 وPL 220 رخ داده است. در اکثر آزمایشات انجام شده بر روی نخل خرما NAA برای القاء ریشه و طویل شدن ریشه (خان، ۲۰۱۲)، افزایش توسعه جنین‌های سوماتیک، افزایش‌ کالوس‌های جنین‌زا و تعداد جنین‌های حاصله (پینکر و همکاران^[۱۴۰]، ۲۰۱۰) استفاده گردیده است.
۲-۶-۱-۶-۲ سیتوکینین‌‌ها
سیتوکینین‌ها غالباً برای تحریک رشد و نمو در بافت‌های کشت شده به کار می‌روند. در این میان کینتین، زآتین، بنزیل‌آمین (BA)، دی متیلالیل آمینو‌پورین (۲ip) و بنزیل‌آمینو‌پورین (PBA) استفاده متداولی دارند. زآتین و ۲ip به عنوان سایتوکینین‌های طبیعی شناخته شده‌اند، در حالی که کینتین، BA، PBA سایتوکینین‌های مصنوعی می‌باشند. این هورمون‌ها به‌ویژه اگر توأم با یک اکسین اضافه شوند، باعث تحریک تقسیم سلولی می‌شوند (بوهم^[۱۴۱]، ۱۹۸۰). سایتوکینین‌ها در غلظت‌های بالا باعث تشکیل ساقه نابجا می‌شوند، اما معمولاً از تشکیل ریشه ممانعت می‌شود‌‌. این هورمون‌ها از طریق کاهش غالبیت رأسی^[۱۴۲] در ریزنمونه‌ باعث تحریک تشکیل ساقه نابجا می‌شوند (اسمیت، ۲۰۱۲). اثر سیتوکینین‌ها بعضی مواقع شبیه اثرات نور است و جذب پتاسیم را تحریک می‌کنند (گرین و مویر^[۱۴۳]، ۱۹۷۹). اکسین‌ها در سلول‌ها پدیده‌هایی را تنظیم می‌کنند که منجر به نسخه برداری از DNA می‌شود. در مقابل سیتوکینین‌ها پدیده‌هایی را تنظیم می‌کنند که موجب تقسیم میتوز می‌شود. در نتیجه در حضور اکسین نسخه برداری از DNA صورت می‌گیرد، ولی سلول‌ها تقسیم نمی‌شوند، مگر اینکه سیتوکینین هم اضافه شود. به همین دلیل در حضور سیتوکینین، فقط سلول‌هایی تقسیم می‌شوند که قبلاً DNAی آنها نسخه برداری شده است (جوانیو و تاندیو دمارماک^[۱۴۴]، ۱۹۷۳). برای تشکیل کالوس و نیز تقسیم سلولی به سیتوکینین‌ها نیاز است (مینوکا^[۱۴۵]، ۱۹۸۷)، اما کاربرد سطوح متعادلی از دو تنظیم‌کننده رشد اکسین و سیتوکینین، باعث تشکیل کالوس می‌‌شود (روت، ۲۰۰۴). بنزیل‌آمین فعال‌ترین، ارزان‌ترین و تنها سیتوکینینی است که می‌تواند اتوکلاو گردد. بنابراین در کار‌های ریزازدیادی تجاری که هزینه و سادگی کار مورد توجه است بیشترین کاربرد را داراست (توماس و بلاکسلی^[۱۴۶]، ۱۹۸۷). گزارشات متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد در ترکیب با اکسین بر جنین‌زایی سوماتیکی در تعداد زیادی از گیاهان مؤثر بوده است (جنید و همکاران^[۱۴۷]، ۲۰۰۷). اغلب موارد، ۲,۴-D و BAP برای تحریک رشد جنین‌های سوماتیکی استفاده می‌شود. در نخل خرما ۲/۰ میلی‌گرم در لیتر BAP برای تحریک جوانه‌زنی حدود ۷۶ درصد از جنین‌های سوماتیکی استفاده می‌شود (هونگ^[۱۴۸]، ۱۹۹۹). اشراقی و همکاران^[۱۴۹] (۲۰۰۵) نشان دادند که اثر تنظیم کننده‌های رشدی ۲,۴-D و BAP درالقاء کالوس و جنین سوماتیک وابسته به رقم است. در واقع، در رقم خنیزی^[۱۵۰] کالوس‌های جنین‌زا بر روی محیط کشت حاوی۶/۴ میلی‌گرم در لیتر BAP و ۴/۳ میلی‌گرم در لیتر ۲,۴-Dتشکیل شده است. درمقابل، در رقم مردار سنگ^[۱۵۱] غلظت‌های بالاتر۲,۴-D (154میلی‌گرم در لیتر) برای القاء کالوس‌های جنین‌زا ضروری است.

که در آن متغیر ها به شرح ذیل می شوند:
ACC: جمع اقلام تعهدی
ΔI: تغییر در موجودی کالا
NI: سود خالص قبل از اقلام غیر متفرقه
ΔPE: تغییر در پیش پرداخت ها
DEP:هزینه استهلاک
Cfo: جریان نقدی عملیاتی
oACC: اقلام تعهدی عملیاتی
ΔAR: تغییر حساب های دریافتی
ΔAP: تغییر در حساب های پرداختی
ΔTP: تغییر در مالیات پرداختی
NoACC: اقلام تعهدی غیر عملیاتی
در حالی که اقلام تعهدی عملیاتی (سرمایه در گردش) از فعالیت های مستمر و معمول شرکت ناشی می شوند، اقلام تعهدی غیر عملیاتی برای مثال شامل افزایش هزینه های که ناشی از تغییر برآوردهاست، سود و زیان فروش داراییها و زیان کاهش ارزش دارایی های ثابت، درآمد های انتقالی به دوره های آتی و سرمایه ای کردن مخارج است (گیولی و هاین، ۲۰۰۰، ۳۲۰-۲۸۷). از آن جا که مقادیر کوچکتر (منفی تر) اقلام تعهدی غیر عملیاتی نشانگر سطوح بالاتر محافظه کاری هستند، در این تحقیق برای همسو کردن جهت مقادیر جبری اقلام تعهدی غیر عملیاتی با میزان محافظه کاری از قرینه این اقلام استفاده شده است، این معیار توسط پائیک و همکاران، گیولی و همکاران و احمد و همکاران نیز استفاده شده است، این معیار توسط پائیک و همکاران، گیولی و همکاران و احمد و همکاران نیز استفاده شده است. حال جهت محاسبه میزان محافظه کاری مشروط در این تحقیق از مدل ژانگ (۲۰۰۸) که به صورت ذیل است استفاده شده است (ژانگ، ۲۰۰۸، ۵۴-۲۷)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

CC – ACC = × (۱-)
۲-۲-۴-۲- روش های اندازه گیری محافظه کاری نامشروط
۱٫ روش ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری سهام (BTM)
تجربه گراها تمایل دارند که محافظه کاری را به صورت زیر تعریف کنند:
تفاوت بین ارزش سهام^[۳۳] و ارزش نقدی گزارش شده، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری نیز گفته می شود که آن را با MTB نشان می دهند در نتیجه هرچه نسبت MTB بالاتر از یک باشد بیانگر وجود محافظه کاری بیشتر در گزارشگری مالی است.
شاید دلیل استفاده از EV در تعریف محافظه کاری تجربه گراها به واسطه این باور باشد که حسابداران می توانند برآوردهای تایید پذیر و قابل اتکایی از ارزش بازار سهام داشته باشند که بهتر از ارزش بازار مشاهده شده در بازار های نقدی است و یا شاید فقدان یک تئوری برای محافظه کاری باشد که تجربه گراها از EV برای تعریف محافظه کاری استفاده کنند.
BTM تنها در صورتی می تواند معیار درستی از محافظه کاری باشد که نقش حسابداری، گزارشگری ارزش سهام (EV) باشد. اگر هدف حسابداری،گزارش کردن NAV است. پس ارزش دفتری گزارش شده معادل NAB، بخش تایید پذیر NAV خواهد بود و محافظه کاری واقعی برابر خواهد شد با محافظه کاری کل. MTB، EV را اندازه گیری می کند. بنابراین ویژگی MTB به عنوان معیاری از محافظه کاری بستگی به نقش حسابداری دارد. بدون وجود شواهد تجربی از ماهیت نقش حسابداری، قضاوت در مورد سودمندی MTB به عنوان یک معیار محافظه کاری مشکل است این در حالیست که واتز و ریچوداری (۲۰۰۷) در تحقیق خود از این معیار استفاده کرده اند .
۲٫ روش Res:
پنمن و ژانگ (۲۰۰۲) جهت تخمین میزان محافظه کاری نامشروط در گزارشگری مالی از این روش استفاده کردند در این روش جهت تعیین میزان محافظه کاری از فرمول ذیل استفاده می شود:
INV _it + RD _it + ADV _it
At _it
UC – Res _it =
UC – Res _it: شاخص محافظه کاری نامشروط برای شرکت i در زمان t
INV _it: میزان موجود کالا
RD: هزینه تحقیق و توسعه
ADV: هزینه تبلیغات
At: کل دارایی های شرکت (پنمن و ژانگ، ۲۰۰۲، ۳۶۴-۲۳۷) ^[۳۴].
۳٫ روش به کارگیری اقلام تعهدی:
همان طور که قبلا گفته شد انتخاب و اعمال روش های محافظه کارانه از طریق حسابداری تعهدی امکان پذیر است حاصل تحقیق حاضر برای اندازه گیری شاخص محافظه کاری نامشروط از مدل احمد و دوئلمن ،۲۰۰۷ استفاده شده است. شاخص محافظه کاری براساس مدل مزبور به صورت زیر محاسبه می شود.
کل اقلام تعهدی
جمع دارایی ها در اول دوره
UC – ACC = × (۱-)
اقلام تعهدی از تفاوت سود خالص قبل از اقلام غیر مترقبه و جریان نقدی عملیاتی بعلاوه هزینه استهلاک به دست می آید. به عقیده احمد و دوئلمن ،۲۰۰۷ رشد اقلام تعهدی می تواند شاخصی از تغییر در درجه محافظه کاری حسابداری در طول یک دوره باشد. به بیانی دیگر اگر اقلام تعهدی افزایش یابد، در آن صورت محافظه کاری کاهش می یابد و برعکس، از این رو برای تعیین جهت محافظه کاری اقلام تعهدی در منفی یک ضرب می شود. برای کنترل عامل تورم بر اقلام تعهدی و تغییرات محافظه کاری و همچنین برای همگن کردن اطلاعات در سطح کشورها با اندازه های مختلف متغیرهای پژوهش بر جمع داراییها تقسیم شده اند (احمد و دوئلمن، ۲۰۰۷، ۴۳۷-۴۱۱) ^[۳۵].
۲-۲-۵- مفهوم محافظه کاری
سیل عظیم رسوایی های مالی اخیر در سطح جهان،از انرون و ورلدکام در آمریکا تا پارلامات در اروپا،
سبب شده است که انگشت اتهام به سمت گزارشگری مالی نشانه رود. صورت های مالی هسته اصلی فرایند گزارش گری مالی را تشکیل میدهند.صورت های مالی و در راس آنها صورت سود و زیان (رقم سود خالص) در کانون توجه سرمایه گذاران قرار دارد. در سال های اخیر مبحث کیفیت سود گزارش شده مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. یکی از جنبه های کیفیت سود محافظه کاری است؛ بدان معنا که هر چه محافظه کاری سود بیشتر باشد، کیفیت آن بالاتر است . مفهوم محافظه کاری در حسابداری سابقه ای طولانی دارد و به قول باسو ( ۱۹۹۷) نفوذ محافظه کاری در حسابداری حداقل به ۵۰۰ سال می رسد. حسابداران به طور سنتی محافظه کاری را “قانون پیشی گرفتن زیان ها و عدم سبقت سودها” معرفی کرده اند باسومحافظه کاری را تمایل حسابداران به الزام برای داشتن مستندات قوی (درجه بالایی از قابلیت تأیید شوندگی) برای شناسایی اخبارخوب در مقابل شناسایی اخبار بد معرفی می کند. بنابراین، هر چه تفاوت درجه تأیید شوندگی برای سود بیشتر از زیان باشد، محافظه کاری بیشتر است.
در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران محافظه کاری در بخش ویژگی های کیفی اطلاعات مالی به عنوان یکی از اجزای قابلیت اتکا و با عنوان “احتیاط” در نظر گرفته شده است. احتیاط کاربرد درجه ای از مراقبت بوده که در اعمال قضاوت برای برآوردهای حسابداری در شرایط ابهام مورد نیاز است؛ به گونه ای که درآمدها و دارایی ها بیشتر از واقع و هزینه ها و بدهی ها کمتر از واقع ارائه نشود.
رضا زاده و آزاد در بررسی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه کاری در گزارشگری مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران، رابطه مثبت و معنی داری میان عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران و سطح محافظه کاری اعمال شده در صورت های مالی یافتند و بدین ترتیب، سودمندی محافظه کاری به عنوان یکی از خصوصیات کیفی تأیید گردید.
کاربرد مفهوم محافظه کاری منافعی را نیز در پی دارد. واتز دلایل کاربرد محافظه کاری را به شرح زیر بر می شمرد:
۱٫ توجیه مالیاتی. شناسایی نامتقارن سودها و زیان ها، مدیر را در کاهش ارزش فعلی مالیات های پرداختنی و در نتیجه افزایش ارزش شرکت یاری می رساند. تعویق شناسایی درآمدها و تسریع شناسایی هزینه ها، مالیات های قابل پرداخت شرکت را به دوره های آتی منتقل می کند.
۲٫ توجیه قراردادی. محافظه کاری از رفتار فرصت طلبانه مدیران (برای مدیریت سود شرکت)جلوگیری می کند و خطر اخلاقی را کاهش می دهد.رویه های حسابداری محافظه کارانه، مدیران را از خوش بینی بیش از حد در ارائه سود باز می دارد و طبعاً از پرداخت های اضافی (پاداش های اضافی) به مدیران جلوگیری می کند این نقش محافظه کاری، همانند نقشی است که در محدود نمودن وجلوگیری از پرداخت اضافی سود سهام به سهامداران ایفا می کند. بنابراین، انگیزه ای را برای مدیران ایجاد می نماید که از پذیرش پروژه هایی با خالص ارزش فعلی منفی بپرهیزند درنتیجه، تضاد منافع و هزینه های نمایندگی بین افراد داخلی و خارجی شرکت کاهش می یابد.
۳٫ توجیه حقوقی . در سال های اخیر دعاوی سهامداران، توجیهی برای محافظه کاری شده است . در مواردی که با بیش از واقع نشان دادن سود و خالص دارایی ها، مدیران پاداش های بیشتری دریافت می دارند، احتمال اقامه دعوای حقوقی زیاد است . محافظه کاری با جلوگیری از بیش از واقع نشان دادن خالص دارایی ها از هزینه های اقامه دعوی توسط سهامداران جلوگیری می کند . اسکینر ۱۹۹۴ نشان داد که مدیران انگیزه هایی برای محافظه کاری در پیش بینی های خود دارند. دلیل این امر آن است که پیش بینی خوشبینانه مدیران ریسک اقامه دعوی را افزایش می دهد.

۵-۲ ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها ۱۳۲
۵-۲-۱ نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول ۱۳۳
۵-۲-۲ نتیجه آزمون فرضیه فرعی دوم ۱۳۵
۵-۲-۳ نتیجه آزمون فرضیه فرعی سوم ۱۳۶
۵-۳ پیشنهاد ها ۱۳۸
۵-۳-۱ پیشنهادهایی در راستای یافته های پژوهش ۱۳۸
۵-۳-۲ پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ۱۴۱
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۴- خلاصه فصل: ۱۴۱
منابع و ماخذ ۱۴۳
منابع فارسی: ۱۴۴
منابع لاتین: ۱۴۷
پیوست ها ۱۵۱
پیوست شماره ۱ لیست شرکت های نمونه آماری ۱۵۲
پیوست شماره ۲ خروجی نرم افزار آماری: ۱۵۴
جدول ۱-۲ چکیده پژوهش های انجام شده در زمینه پژوهش حاضر ۷۹
جدول ۱-۴ نتایج حاصل از برآورد ضرایب محافظه کاری سود مدل باسو: ۱۰۸
نگاره ۴-۱ آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف K-S)) 110
نگاره شماره (۲-۴) آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف (مقادیر تبدیل شده) ۱۱۱
نتایج آزمون مانایی متغیرهای پژوهش ۱۱۲
جدول شماره ۴-۴: نتایج آزمون F لیمر ۱۱۶
جدول شماره ۵-۴: نتایج آزمون هاسمن ۱۱۷
جدول شماره ۴-۶: نتایج تخمین مدل (۱) ۱۱۹
جدول شماره ۴-۷: نتایج تخمین مدل (۲) ۱۲۱
جدول شماره ۴-۸: نتایج تخمین مدل (۳) ۱۲۴
جدول شماره ۴-۹: نتایج همخطی ۱۲۶
نمودار ۱-۱ مدل مفهومی تحقیق ۷
نگاره شماره ۱-۴:آزمون F لیمر و آزمون هاسمن ۱۱۵
چکیده:
این تحقیق به بررسی ارتباط بین هزینه های نمایندگی جریان نقدی آزاد و محافظه کاری مشروط در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. برای انجام این تحقیق نمونه ای از ۱۰۶ شرکت از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ صورت گرفت که در مجموع ۵۳۰ مشاهده برای دوره تحقیق وجود دارد. روش آماری مورد استفاده در این تحقیق روش رگرسیون چند متغیره به شیوه پانل دیتا است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که شرکت هایی که فرصت رشد محدود دارند ، نقدینگی آزاد بالایی ایجاد می کنند و دارای مقدار کمتری بدهی هستند،نسبت به شرکت هایی که بدهی بیشتری دارند، دارای محافظه کاری مشروط بیشتری هستند،و شرکت هایی که فرصت رشد محدود دارند ، نقدینگی آزاد بالایی ایجاد می کنند و سود سهام نقدی کمتری توزیع می کنند، نسبت به شرکت هایی که سود سهام نقدی بیشتری توزیع می کنند، دارای محافظه کاری مشروط بیشتری هستند،و شرکت هایی که فرصت رشد محدود دارند ، نقدینگی آزاد بالایی ایجاد می کنند و وجه نقد بیش از حد زیاد نگهداری می کنند، نسبت به شرکت هایی که وجه نقد بیش از حد نگهداری نمی کنند،محافظه کاری مشروط بیشتری دارند.
واژگان کلیدی : هزینه های نمایندگی ،جریان نقدی آزاد، محافظه کاری مشروط،سود هر سهم
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱مقدمه
سهامداران به دنبال حداکثر کردن منافع خویش هستند و مدیران نیز از این قاعده مستثنی نمی­باشند. مدیران علاقمندند در راستای حداکثر کردن منافع شخصی، رفاه اجتماعی و تثبیت موقعیت شغلی خود، تصویر مطلوبی از وضعیت مالی واحد تجاری به سهامداران و سایر افراد ذینفع ارائه نمایند.
لیکن در برخی موارد الزاماً افزایش ثروت مدیران در راستای افزایش ثروت سایر گروه­ ها از جمله سهامداران نیست. این امر عدم همسویی میان منافع مدیران و سایر گروه ­های ذینفع در واحد تجاری را نشان می دهد.با در نظر گرفتن تئوری تضاد منافع میان مدیران و مالکان، مدیران واحدهای‌تجاری‌از انگیزه­ های لازم برای حداکثر کردن منافع خود برخوردار می­باشند. در راستای تحلیل ارزش ایجاد شده برای سهامداران، جریان­های وجوه نقد آزاد شرکت از اهمیت خاصی برخوردار است.
با توجه به تئوری تضاد منافع بین مدیران و مالکان، ممکن است برخی مدیران وادار شوند
جریان­های وجوه نقد آزاد را در پروژه­ های با خالص ارزش فعلی منفی سرمایه ­گذاری تا در کوتاه­مدت برخی از منافع شخصی خود را تأمین نمایند.
مدیران شرکت­ها نمایندگان سهامداران می­باشند، رابطه­ای مملو از منافع متضاد. تئوری نمایندگی، تحلیل­گر این قبیل تضادها، هم اکنون بخش با اهمیتی از ادبیات­های اقتصادی و مالی است. پرداخت سود سهام نقدی به سهامداران ایجادکننده تضاد اصلی بین سهامداران و مدیران است که تا کنون به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است. پرداخت سود سهام به سهامداران، منابع تحت کنترل مدیریت را، کاهش می­دهد در نتیجه منجر به کاهش قدرت مدیران می­ شود.
جریان وجوه نقد آزاد، وجوه نقدی است که مازاد بر وجوه نقد مورد نیاز برای کلیه پروژه­ های دارای خالص ارزش فعلی مثبت، وجود دارد. تضاد منافع بین سهامداران و مدیران بر سر سیاست­های پرداخت سود سهام زمانی افزایش پیدا می­ کند که سازمان جریانات وجوه نقد آزاد قابل توجهی ایجاد می­ کند و مشکل اصلی این است که چگونه به مدیران این انگیزه داده شود تا جریان وجوه نقد آزاد را تخلیه نمایند و از سرمایه ­گذاری آن در هزینه­ های سرمایه پایین یا تلف کردن آن در فعالیت­های با بازده پایین جلوگیری شود (جنسن، ۱۹۸۶، ۳۲۳)^[۱].
۱-۲ بیان مساله و چگونگی برگزیدن موضوع تحقیق :
تحقیقات پیشین جریان وجوه نقد آزاد^[۲] را به عنوان یکی از عوامل مشکلات نمایندگی^[۳] بین مدیران و سهامداران تعریف می­ کنند.جریان وجوه نقد آزاد همراه با فرصت­های سرمایه ­گذاری پایین به عنوان یک مشکل نمایندگی اصلی مطرح می­ شود که در این حالت مدیران هزینه­هایی را برای سهامداران ایجاد می­ کنند که ثروت سهامداران را کاهش می­دهد.(آخوندی ،۱۳۹۱)
مدیران واحدهای اقتصادی دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت رشد پایین، اغلب تمایل دارند تا در پروژه­ های اضافی و یا حتی در پروژه­ های دارای خالص ارزش فعلی منفی^[۴] سرمایه ­گذاری کنند و برای پنهان کردن و پوشش دادن اثرات سرمایه ­گذاری­هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی­کنند از اقلام تعهدی اختیاری افزایش­دهنده سود استفاده می­ کنند.(جنسن،۱۹۸۶)
جریان وجوه نقد آزاد منجر به تضاد منافع بالقوه­ای بین مدیران و سهامداران می­ شود. سهامداران تمایل دارند که جریان وجوه نقد آزاد به صورت سود سهام نقدی بین آنها توزیع شود، در حالیکه مدیران تمایل دارند تا این جریان وجوه نقد مازاد را در پروژه­ های دارای خالص ارزش فعلی منفی سرمایه ­گذاری کنند ولذا برای پنهان کردن و پوشش دادن اثرات سرمایه ­گذاری­هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی­کنند از اقلام تعهدی اختیاری افزایش­دهنده سود استفاده می­ کنند.(ایوب ،۱۳۹۲)
سهامداران تمایل دارند که جریان وجوه نقد آزاد به صورت سود سهام نقدی بین آنها توزیع شود، در حالیکه مدیران تمایل دارند تا این جریان وجوه نقد مازاد را در پروژه­ های جدید سرمایه ­گذاری کنند. ممکن است مدیران در این اندیشه به سر ببرند که پرداخت سود سهام به سهامداران، منافع تحت کنترل آنها را کاهش خواهد داد و در نتیجه موجب کاهش قدرت آنها خواهد شد. (جنسن،۱۹۸۶)
تمایل مدیران واحدهای اقتصادی دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت­های رشد کم، به سرمایه ­گذاری در پروژه­ های اضافی (نهایی)^[۵] یا حتی پروژه­ های دارای خالص ارزش فعلی منفیمی­تواند از طریق ایجاد سرمایه ­گذاری­هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی­کند، مشکل نمایندگی را افزایش دهد. سرمایه ­گذاری­هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی­کند سرانجام می ­تواند منجر به قیمت سهام پائین­تر و تحریک سهامداران به بر کنار کردن هیأت مدیره و مدیران ارشد گردد.

برای سنجش پایایی سوالات از روش آلفای کرونباخ استفاده می شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

روش های تجزیه و تحلیل داده ها:
به دلیل نداشتن هیچ گونه پیش فرضی درمورد توزیع جامعه آماری ، برای تجزیه تحلیل داده ها از روش آماری ناپارامتریک استفاده میشود.
فصل دوم: مبانی نظری

رویکرد استراتژیک، اصول و اهداف آن
تعریف رویکرد استراتژیک
ورای هریک از اعمال و رفتارهای یک انسان، فکر و اندیشه ای نهفته است. به عبارت دیگر، هر انسانی قبل از هر کاری در مورد آن فکر میکند. سازمانها نیز از نظر فکر کردن همانند انسان ها هستند و مدیریت استراتژیک ، فکر و اندیشه آنهاست؛ یعنی سازمانها برای انجام فعالیت های خود باید درمورد درست بودن آن فکر کنند و این کار بر عهده مدیریت استراتژیک است. روش علمی و منظم فکرکردن در مورد فعالیت های سازمان در قالب مدل های استراتژیک مطرح میگردد. با این مقدمه میتوان به اهمیت مدیریت استراتژیک پی برد، زیرا اگر سازمانی درست فکر نکند درست بودن فعالیت ها و اقدامات آن نیز خدشه دار میشود. (رضوانی. ۱۳۸۹: پیشگفتار)
به نظر میرسد برخلاف ادبیات حاکم بر تئوری های مدیریت و باور مدیران، نگرش استراتژیک رویکردی جدید و عام است که موضوعات را در دو سطح عینی و ذهنی طبقه بندی میکند. در واقع هدف از چنین نگرشی این است که به موضوعات پیرامونی در سطح مفهومی و مصداقی توجه شود. بررسی دیدگاه صاحب نظران نشان میدهد که هریک از آنها از زاویه ی یکی از نگرش های مدیریت به مدیریت استراتژیک می پردازند. عده ای چارجوب مدیریت استراتژیک را براساس الگوی “تصمیم گیری محدود” بیان میکنند که این افراد در حوزه نگرش علمی قرار میگیرند(مانند هانگر و ویلن،۲۰۰۱). عده ای مدیریت استراتژیک را از زاویه “مدل های کمی” نگریسته اند(مانند رو، میسون و دیکل،۱۹۹۴). عده ای به مدیریت استراتژیک از زاویه “نگرش فرآیندی” نگاه کرده اند(مانند دیوید ، ۲۰۰۱٫ هریسون و جان، ۱۳۸۰٫ جانسون و شولز، ۲۰۰۲٫ هیل و جونز، ۱۹۹۲). (همان: ۱۶). اما آنچه که سبب شده است که نگرش استراتژیک به عنوان یک نگرش جداگانه مورد بررسی قرار گیرد این است که “نگرش استراتژیک ، کلیه مباحث مطرح شده در مدیریت و یا هر علمی را در دو سطح استراتژیک و عملیاتی مطرح میکند”. یعنی دلیل اصلی “سطح بندی کردن موضوعات ” توسط نگرش استراتژیک است. (اعرابی. ۱۳۸۵)
باید اذعان داشت که مبانی نظری برنامه ریزی استراتژیک برگرفته و ریشه در نظریه سیستمی لودیگ برتالانفی (برتالانفی^[۱۶]، ۱۹۸۵: ۳۳۵) و نظریه تصمیم سازی در مدیریت دارد که از دهه ۱۹۶۰ به طور منسجم وارد مباحث جغرافیا شده است. این رویکرد بر پایه ی اقتصاد و بکاریری منابع کمیاب به صورت مؤثر بنا شده است و تمرکز بر تحقق اهداف و نتایج آن دارد. بعلاوه در این رویکرد از مشارکت جامعه محلی و کنشگران اجتماعی ذینفع در فرایند برنامه ریزی استراتژیک نهایت استفاده میگردد؛ به عبارت دیگر تاکید بر فعالیت و اجرای مشارکت از سوی کنشگران اجتماعی و تصمیم گیران اثرگذار اعم از مدیران و برنامه ریزان از جمله مشخصه های خاص برنامه ریزی راهبردی است(مراد مسیحی.۱۳۸۲: ۱۵ / مهدیزاده،۱۳۸۲: ۸۴).
رویکرد استراتژیک در برنامه ریزی، ابتدا به شکل استراتژی های خاص نظامی جهت دستیابی به پیروزی در جنگ بین گروه های نظامی رایج گردید(هایلی^[۱۷]، ۱۹۹۹: ۴۶). عرصه بعدی کاربرد این الگوی برنامه ریزی در امور تجاری و بازرگانی بود. در دهه ۱۹۲۰ میلادی با مدلی که دانشکده بازرگانی هاروارد ارائه داد، یکی ار اولین روش شناسی های رویکرد استراتژیک برای بنگاه های اقتصادی و بازرگانی شکل گرفت. رویکرد استراتژیک در برنامه ریزی شهری، در پاسخگویی به انبوهی از معضلات شهری شکل گرفت که برنامه های جامع در رویارویی با آنها ناکام مانده بودند( هال^[۱۸]،۲۰۰۷: ۱۳۱). در واقع نیازها و ضرورت های مختلف شهری از یک سو و ناکامی رویکردهای سنتی در پاسخگویی به آنها از سوی دیگر، باعث شکل گیری نگرش استراتژیک شده است(سعیدنیا، ۱۳۸۲: ۳۲). نخستین بار منتقدان رویکرد جامع و متمرکز، در دهه ۱۹۶۰م. بیان کردند که محدودیت اطلاعات و عدم شناخت کامل از موضوعات در برنامه ریزی، توجه به موضوعات حیاتی تر، تاکید بر جنبه های مشخص تر و گزینشی عمل کردن از سوی برنامه ریزان را الزامی می سازد (فرهودی و دیگران.۱۳۸۸: ۴).
تکامل مفهوم مدیریت راهبردی به مرور زمام انجام شده و همچنان ادامه خواهد یافت. با توجه به همین موضوع در رابطه با معنای دقیق آن بین صاحبنظران عدم توافق وجود دارد(برمان و ایوانز، ۲۰۰۶)؛ اما وجود همین عدم توافق، مدیریت راهبردی امروزه در بیشتر سازمان ها اعمال می شود و اغلب سازمان هایی که از این نوع مدیریت بهره جست اند فواید قابل توجهی را نصیب خود ساخته اند(تامسون و مارتین، ۲۰۰۵). دیوید مدیریت راهبردی را عبارت از هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه ای چندگانه میداند که سازمان را قادر میسازد به هدف های بلند مدت خود دست یابد(دیوید،۱۳۸۳) ؛ به عبارت دیگر مدیریت راهبردی فرایند تضمین دستیابی ازمان به فواید ناشی از به کارگیری استراتژی های مناسب است(تامسون و مارتین، ۲۰۰۵). مدیریت راهبردی، تصمیم ها و اقداماتی است که برای تدوین و اجرای خط مشی ها مورد استفاده قرار میگیرد تا رابطه بین سازمان و محیط آن به نحوی تنظیم شود که سازمان قادر به تحقق اهداف خود باشد. به عبارت دیگر مدیریت راهبردی فرایندی است که سازمان را از موقعیت فعلی به جایگاه مطلوب آن برساند. در واقع مدیریت راهبردی به معنای آینده نگری ، برنامه ریزی، تعیین موقعیت، انطباق راهبردی، خواست ها، نفوذ قدرت و تعمیم است. این بخش خلاق مدیریت مدیریت است، بخشی که به معنی سازماندهی، نظارت و کنترل است که در نتیجه تفکر خلاق و نواندیش را ممکن می سازد.(دعائی و دیگران. ۱۳۸۵: ۲)
رویکر برنامه ریزی استراتژیک امروزه در کانون مدیریت ، برنامه ریزی و آینده نگری و نظام بخشی سازمان ها قرار دارد و موجب موفقیت نسبی آنها را فراهم آورده است.با این حال رویکرد راهبردی دارای خصلت متناقض نماست. این بدان معناست که از یک سو کلی نگر یا نگرش فراگیر است و از سوی دیگر عملگر است و به عنوان نوعی روش یا فن آوری کاربردی عمل میکند. به عبارتی دیگر از یک سو راهبردی است و از سوی دیگر راهکار ارئه میدهد(سعیدنیا، ۱۳۸۲: ۶-۹)
رویکرد استراتژیک ، روند برنامه ریزی را بر پایه شناخت های معتبر و امکانات واقعی استوار می سازد. در این رویکرد، روند تصمیم گیری بجای تعیین تکلیف قطعی و نهایی، در راستای ظرفیت ها و توان های موجود و یه صورت گام به گام انجام می پذیرد (فالودی^[۱۹]، ۱۹۷۳: ۲۰۷) . امروزه رویکرد استراتژیک به عنوان چارچوبی انعطاف پذیر در اکثر کشورهای دنیا پذیرفته شده و کاربرد وسیعی دارد (هال^[۲۰]، ۲۰۰۲: ۲۹۱). به گفته مینتزبرگ از معروف ترین دانشمندان علم مدیریت استراتژیک ، بسیاری از استراتژی های بزرگ حقیقتا توانسته اندبسیار مؤثرتر و کاراتر از طرح های پر جزئیات و پر دقت عمل کنند(مینتزبرگ،^[۲۱] ۱۹۹۹: ۷۶).

لزوم اجرای برنامه ریزی استراتژیک
امروزه سازمان ها با محیطی پویا مواجه هستند در این شرایط اغلب، عوامل اصلی محیط داخلی و خارجی با سرعت و شدت فراوانی تغییر میکنند. از این روی ، بیشتر استراتژیست ها در این مورد اتفاق نظر دارند که، اگرچه تمامی مراحل برنامه ریزی استراتژیک دارای اهمیت می باشد، اما مهمترین گام در این فرایند از نظر سلامت و ادامه حیات سازمان، گام ارزیابی استراتژی است. د رحال حاضر ارزیابی استراتژی به دلایل متعددی از اهمیت بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شده است:
افزایش سرسام آور پیچیدگی در عوامل محطی
افزایش موانع پیش بینی و کاهش صحت و دقت آن
سرعت بسیار بالای منسوخ شدن برنامه ها
کاهش دوره زمانی اجرای برنامه ها با هر در جه ای از اطمینان.
با آغاز دوره فراصنعتی محیط سازمانی پویا و پر تغییر شده و پیچیدگی بعنوان مسئله غالب در سازمان ها مطرح گردید. تغییرات آنچنان شدت یافت که اعتبار توابع پیش بینی کننده از بین رفت و چالش های جدید و غیرمنتظره شکل گرفت. بازارهای به شدت رقابتی شد و یادگیری زودتر و سریع تر از رقبا به عنوان مزیت رقابتی مطرح، و در نتیجه تمرکز سازمان به آگهی، دانش و اطلاعات معطوف گردید. امروزه مهمترین دغدغه اکثر ساطمان ها، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحوا و پیچیده محیطی، تضمین نماید. برنامه ریزی استراتژیک ابزاری در اختیار سازمان ها می گذارد تا بتوانند تدوین و اجرای استراتژی را در وجوه مختلف سازمان دنبال کنند و بر عملکرد استراتژیک خود مدیریت داشته باشند. همواره برنامه ریزی استراتژیک با ارزیابی شرایط محیطی(فرصت ها و تهدیدها) و قابلیت های درونی(قوت ها و ضعف ها) و با در نظر گرفتن ارزش های سازمانی، استراتژی های منظمی را تدوین و انتخاب مینمایند.(امینی و خبازباویل. ۱۳۸۸: ۱۹)

اصول و مراحل رویکرد استراتژیک
یک برنامه ریزی راهبردی موفقیت آمیز، برنامه ای است که :
به عمل ختم شود.
بینش مشترکی بر مبنای ارزش ها ایجاد کند.
فرایندی همگانی و مشارکتی است که کارکنان و مدیران احساس مالکیت مشترک نسبت به آن دارند.
مسئولیت در قبال جاعه را می پذیرند.
نسبت به محیط خارجی سازمان حساس بوده و بر آن تمرکز میکنند.
بر مبنای داده هایی با کیفیت بالا طرح ریزی می شود.
بخش کلیدی مدیری اثربخش می باشد (دعائی و دیگران. ۱۳۸۸: ۳).
در واقع در رویکردهای استراتژیک پرداختن به سه سوال اساسی ضروری است: ۱٫ کجا می خواهیم باشیم؟ ۲٫ اکنون کجا هستیم؟ ۳٫ چگونه به آنجا می خواهیم برسیم؟ (اولسن و هاسلت^[۲۲]، ۲۰۰۲: ۸). بر همین اساس شناسایی مراحل مدیریت استراتژیک ضروری به نظر می رسد.
مدیریت استراتژیک مسیری سازمان یافته(دارای نظم) به مدیران ارائه میدهد تا بتوانند محیط مورد فعالیت را درک نمایند و سپس وارد عمل شوند. به مفهوم کلی تر، دوجنبه مطرح است:
برنامه ریزی استراتژیک: فعلیت معنی دار(درک شده) که مستلزم تعیین هدف و فرایند تدوین استراتژی است.
اجرای استراتژی: عملیات یا اقدامی که با توجه به نوع برنامه ریزی انجام میشود و شامل مراحل اجرایی و کنترل است. (استونر و دیگران. ۱۳۷۹: ۴۵۱)
جریان منطقی این اقدام منظم حهت تعیین مسیر آینده بر مبنای تجربیات گذشته و منابع موجود در شکل ۲-۱ ارائه شده است. پیکان هایی که به بالا بر میگردد، بیانگر فرایند تغییرات دائمی در اوضا و شرایط می باشد.

تدوین استراتژی
هدف گذاری
برنامه ریزی استراتژیک

ارتباط بین سازگاری شخصیت وعزت نفس به هردوصورت یاد شده ،چه مثبت وچه منفی ایجاد می شود.اگرخودآگاهی مثبتی داشته باشیم می توانیم با اعتماد به نفس بیشتری با مشکلات برخورد کرده وبه نوبه ی خودعزت نفس مارا افزایش می دهد واعتماد به نفسمان را زیادتر می کند. عکس این حا لت نیزصادق است،یعنی کاهش عزت نفس باعث کاهش کارایی مؤثر مابه عنوان یک انسان می شود وباعث کاهش اعتماد به نفس ما می شود.(استنهاوس،مترجم،آزادمنش،۸۷).
نقش الگویی والدین
پدرومادرنخستبن معلم ومربی کودک اند عملکرد ورفتارآنها درس آموزنده ای برای کودکان ونوجوانان است.اگر والدین افرادی ترسو ویاشجاع باشند.فرزندان اغلب به همانگونه خواهند بود. اگر پدرومادرآرام ،متین وباوقاردربرابرحوادث صبورواستوارباشند ،کودک ونوجوان هم ازآنها تبعیت خواهدکرد.جنبه ی الگویی والدین همیشه باید مورد نظرباشد. خود نگهداری وخون سردی آنها عامل رشدوپیشرفت فرزندان وکلید حل بسیاری از معما های زدگی است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

موضع گیری والدین دربرابراموروحوادث بایدبه گونه ای باشد که کودک ونوجوان ازمشکل فرارنکند و دربرابر دشواریها خود را نبازد . برای وصول به چنین مقصدی ضروری است والدین خود دار و خود نگهدار با شند .
در برخورد با مسائل نوجوان حساسیت بیش از حد از خودشان نشان ندهند . خیلی عصبانی نشوند و سریع عمل نکنند خیلی
و قتها در بحرانهای زندگی فرزندان ، آرامش و سکوت محبت آمیز پدر ومادر بهترین حمایت به حساب می آید . ( فیلد ، مترجم اصغری پور ، ۸۲) .
میراث گرانبهایی که همه انسانها به عنوان پدر و مادر برای فرزندانشان به جای می گذراند ، احساس عزت نفس است این خصوصیت ، هدیه ای نیست که بتوان آن را از طریق وراثت به کودکان منتقل کرد . زیرا به طور ذاتی در ژنهای ما وجود ندارد ، عزت نفس بر اساس تجارب ما و از روزها ی اول زندگی شروع به شکل گیری می کند
والدین نقشی اساسی در روند این شکل گیری به عهده دارند . تمامی استعداد ها و توانایی های بالقوه کودک نابود خواهد شد مگر آنکه حس اعتماد به نفس آنها را فعال کنیم .
اعتماد به نفس ضعیف نه تنها خوش بینی ومیل طبیعی کودک ونوجوان به زندگی راکاهش می دهد.بلکه دربدترین شرایط این نیروهای مثبت را به انرژی مضری برای نوجوانان وجامعه تبدیل می کند.(استنهاوس ،مترجم،آزادمنش ۸۷).
مروری برتحقیقات انجام شده درمورد اعتماد به نفس وعزت نفس درخارج ازکشور:
آدلر(۱۹۴۰)، آلپورت (۱۹۳۰)، سالیون (۱۹۳۷)، فریج (۱۹۶۸)، وارگو (۱۹۷۲)، نام برد.
کوپراسمبت (۱۹۶۷)، درتحقیق خود به این نتیجه رسید که کودکان برخوردار ازعزت نفس بالا ،افرادی هستند که با احساس اعتماد به نفس وبهره گیری ازاستعداد های خود ابرازوجود می پردازد وبه راحتی تحت تأثیر عوامل محیطی قرارنمی گیرند.
دکتردیپوند(۱۹۹۵)، طی تحقیق درمورد اعتماد به نفس نوجوانان دختر و پسر به این نتیجه رسید که نوجوانان دختر در مقایسه با نوجوانان پسر ، بیشتر دچار ضعف در اعتماد به نفس ، اضطراب ، فشار روانی و افسردگی می شوند .
روزنبرگ ( ۱۹۶۵) ، نخستین مطالعات علمی را در زمینه ی عزت نفس انجام داد . ولی متغیرهای اجتماعی « طبقه ی اجتماعی ، نژاد ، مذهب ، ترتیب تولد و ارتباط بین والدین را بر عزت نفس گروه زیادی از نوجوانان مورد بررسی قرار داد و با انجام این کار موجب رواج یافتن مقیاسهای اندازه گیری عزت نفس شده است .
تحقیقات داخلی انجام شده در زمینه ی اعتماد به نفس و عزت نفسپنجاه روش برای عزت نفس : نویسند ه علی ایرانشاهی
تصوری که کودکان از خود دارند چگونگی برخورد آنان با دنیای پیرامونشان شکل می دهد.یکی ازبزرگترین تفاوت های افراد موفق وناموفق این است که انسانهای موفق به خود اعتماد به نفس دارند وخود راشایسته ی آن می دانند که خودرا درزمره آدم های موفق قراردهند.
تحقیق دیگری درسا ل ۱۳۷۶ توسط ناژوانی انجام شد که درمورد مقایسه بین اعتماد به نفس دانشجویان دختر ورزشکار با دانشجویان دخترغیر ورزشکاردانشگاه اصفهان بود بررسی آماری انجام شده بیانگر این مطلب است که میزان اعتماد به نفس دانشجویان دختر ورزشکار بیش از دانشجویان دختر غیر ورزشکار بود .
کلانتر ۱۳۸۴ طی پژوهش خود تحت عنوان « بررسی رابطه بین اعتماد به نفس و افت تحصیلی دانش آموزان » نشان داد که تفاوت معنا داری بین میانگین نمرات اعتماد به نفس دانش آموزان با سابقه مردودی و میانگین نمرات اعتماد به نفس دانش آموزان بدون سابقه مردودی وجود دارد .
روحانی در سال ۱۳۸۴ در پژوهش خود رابطه بین خود پنداری را با موفقیت تحصیلی مورد بررسی قرار داده است، در این تحقیق ۲۴۰ دانش آموز که در یک آزمون خود پنداری شرکت نمودن و معدل کل سالانه آنها به عنوان معیاری برای میزان موفقیت تحصیلی استفاده شود . نتایج نشان داد که بین خود پنداری و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد.
فصل سوم
طرح پژوهش
در این فصل ابتدا روش تحقیق تشریح گردیده و بعد از آن اطلاعاتی راجع به جامعه و نمونه ی تحقیق وروش نمونه گیری و ابزار جمع آوری اطلاعات بیان شده است.
روش پژوهشانتخاب روش تحقیق بستگی به ماهیت موضوع ، اهداف پژوهش ، فرض یا فرضهای تدوین شده ، ملاحظات اخلاقی ، و انسانی ناظربر موضوع تحقیق و وسعت و امکانات اجرایی آن دارد .
مطالعه کنونی با توجه به موضوع بررسی،توصیفی می باشد.
روش مورد استفاده روش غیر آزمایشی موسوم به همبستگی می باشد. این روش درمطالعاتی کاربرد دارد که پژوهشگر با استفاده ازیک گروه آزمودنی ،دست کم درباره دومتغییر بدون آنکه هیچ یک ازآنها دستکاری یا کنترل شود،اطلاعاتی به دست می آورد.اینگونه اطلاعات رامی توان برای بررسی این مطلب به کار برد که آیا متغییرهای مورد مطالعه با یکدیگر ارتباط دارند؟هریک ازمشخصه های آماری حاصل ازمطالعات همبستگی ،شاخص عددی به دست می دهد که نشان دهنده قدرت ارتباط بین متغییر های اندازه گیری شده درمجموعه های معینی ازداده هاست.نکته مهم این است که مقصود ازگردآوری اطلاعات درپژوهش های همبستگی ،هرگز تحقیق درباره یک ارتباط علت و معلولی نیست.(دلاور،۸۵).
باتوجه به این که اطلاعات لازم دراین پژوهش ،ازطریق پرسشنامه گردآوری شده است ،این تحقیق ازنوع پیمایشی است.
جامعه آماری
جامعه مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهش به آن انتقال داده می شود.
دراین پژوهش جامعه آماری شامل کلیه آزمودنی هایی است دربین سالهای ۱۲تا۱۶ سال .درشهرستان نجف آباد به همراه والدینشان.
نمونه وروش نمونه گیری
نمونه گروهی ازاعضای یک جامعه تعریف شده است که اطلاعات مورد نیازپژوهش به کمک آن حاصل می شود.
نمونه آماری این پژوهش شامل ۶۰نفرآزمودنی دربین سالهای ۱۲تا۱۶ سال به همراه والدینشان.
روش نمونه گیریدختران وپسران ۱۲تا۱۶ سال به صورت روش نمونه گیری دردسترس ازمکانهای مختلف درسطح شهر نجف آباد انتخاب
شده اند که به آنها پرسشنامه ی اعتمادبه نفس کوپراسمیت داده شد وپرسشنامه عزت نفس آیزنیک نیز به۳۰نفرازپدران و۳۰نفرازمادران داده شد تارابطه بین دومتغییر تخمین زده شود وهد ف ما دراین پژوهش این بوده است که دانش آموزان که
درمقاطع مختلف تحصیل می کنند آیا میان عزت نفس والدین آنها واعتماد به نفس خودشان دزمینه های مختلف رابطه وجود دارد یاخیر؟
ابزاراندازه گیری
ذراین پژوهش برای جمع آوری اطلاعات مربوطه ازپرسشنامه اعتماد به نفس کوپراسمیت وپرسشنامه عزت نفس آیزنیک استفاده شده است.
شیوه ی نمره گذاری پرسشنامه اعتماد به نفس کوپر اسمیت
کوپراسمیت (۱۹۶۷) مقیاس اعتماد به نفس خود را براساس تجدید نظری که برروی مقیاس راجرزدیموند (۱۹۵۴) انجام داده،تهیه وتدوین کرد.این مقیاس دارای ۵۸ ماده است که ۸ ماده آن یعنی شماره های :۶-۱۳-۲۰-۲۷-۳۴-۴۱-۴۸-۵۵ دروغ سنج می باشد.درمجوع ۵۰ سوال آن بر۴ خرده مقیاس :اعتماد به نفس کلی،اعتمادبه نفس اجتماعی،اعتماد به نفس خانوادگی واعتماد به نفس تحصیلی تقسیم شده است.
شیوه نمره گذاری این آزمون به صورت صفر ویک است به این معنا که:
ماده های شماره های :۲-۵-۱۰-۱۴-۱۸-۱۹-۲۱-۲۳-۲۸-۲۹-۳۰-۳۲-۳۶-۴۵-۴۷-۵۷-پاسخ بلی یک نمره وپاسخ خیر صفرمی گیرد.
وبقیه سؤالات به صورت معکوس است. یعنی پاسخ خیر آنها یک نمره وپاسخ بله صفر میگیرد.
درتحقیقی که برروی ۲۳۰نفر درسال ۱۳۸۰برروی دانش آموزان سال دوم دبیرستان شهرتهران انجام شده است .میانگین به دست آمده ۴/۲۵ است.
لذا افرادی که دراین آزمون بیشترازمیانگین نمره بگیرند دارای اعتماد به نفس بالا وافرادی که کمتراز آن نمره بگیرند دارای اعتماد به نفس پائین خواهند بود.
روایی وپایایی
این پرسشنامه یک پرسشنامه استاندارد شده می باشد ودارای روایی وپایایی است وتوسط کوپراسمیت شناخته شده ومورد آزمایش قرار گرفته است.
میزان پایایی این پرسشنامه با بهره گرفتن از « آلفای کرونباخ ۸۷ درصد می باشد.»
شیوه ی نمره گذاری پرسشنامه عزت نفس آیزنیک
این پرسشنامه در سال (۱۹۷۶) توسط آیزنیک تهیه وتدوین شده است. دراین پژوهش برای به دست آوردن میزان عزت نفس والدین آزمودنی ها ازپرسشنامه آیزنیک استفاده شده است.