وبلاگ

البته این چهار طبقه شامل تمام معیارهای کیفیت سود نیستند به عنوان نمونه در این طبقه، رویکرد مبتنی بر ارزش گذاری که توسط پنمن^[۳۵] (۲۰۰۱) بکار گرفته شده، جایگاهی ندارد.
۲-۱-۱۰-۱- مفهوم کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی ویژگیهای سود
الف) پایداری (ثبات) سود:
“پایداری یا ثبات سود به این مساله میپردازد که تا چه حد یک نوآوری خاص در تحقق سودهای آتی باقی میماند. لیپ^[۳۶]۱۹۹۰ پایداری را به عنوان خود همبستگی در سود چنین تعریف میکند: بدون در نظر گرفتن بزرگی و نشانه های نوآوری سود، ثبات به این مساله میپردازد که نوآوریهای دوره جدید، تا چه حد بخش دائمی سری زمانی سود میشوند؟
سرمایه گذاران میتوانند از سریهای زمانی سود با ثبات در ارزیابیهای خود استفاده کنند. از نظر آنها سودهای با ثبات اهمیت زیادی داشته و بادوام تلقی میشوند، به عبارت دیگر، این سودها زودگذر و موقتی نبوده و حالتی پایدار دارند. هر چه پایداری سود بیشتر باشد، شرکت توان بیشتری برای حفظ سودهای جاری دارد و فرض میشود کیفیت سود بالاتر است” (رحیمیان و جعفری، ۱۳۸۵، ۲۰).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

“سودی که ناشی از فعالیتهای غیر عادی و غیر مترقبه نباشد از پایداری بیشتری برخوردار است. به عبارت دیگر قابلیت دوام و تکرارپذیری سود به عنوان پایداری سود تعریف میشود. تحلیلگران مالی و سرمایه گذاران در تعیین جریانهای نقدی آتی به رقم سود حسابداری به عنوان تنها شاخص تعیین کننده توجه نمیکنند، بلکه برای آنها پایداری و تکرارپذیر بودن سود گزارش شده بسیار مهم است. آنها بیشتر از رقم نهایی سود به اقلام تشکیل دهنده آن توجه میکنند. از دیدگاه آنها سود حاصل از فعالیتهای عملیاتی تکرارپذیر از اقلام غیرعادی و غیرمترقبه سود محتوای اطلاعاتی بیشتری دارد، زیرا اقلام تکرار پذیر سود معیار خوبی برای برآورد جریانهای نقدی آتی به حساب میآید” (کردستانی و مجدی، ۱۳۸۶، ۸۸).
“پیشبینی جریان نقدی آتی شرکت بر مبنای سودهای تاریخی گزارش شده نیز به افرادی که در بازار مشارکت دارند امکان میدهد تا قبل از اعلان تغییر سود نقدی و همزمان با گزارش سود واکنش نشان داده و قیمت سهام شرکت را تغییر دهند. چنانچه سودهای گزارش شده شرکت پایدار بوده و رابطه معنیداری با جریانهای نقدی آتی داشته باشد، سود گزارش شده با کیفیت در نظر گرفته شده و افشاء سودهای با کیفیت همراه با واکنش سرمایه گذاران منجر به تغییر قیمت سهام میشود. وقتی تغییر سود نقدی افشاء میشود سرمایه گذاران با دو منبع اطلاعاتی در مورد جریان نقدی آتی روبرو هستند. از یک طرف بر اساس تغییر سود نقدی، جریان نقدی آتی را ارزیابی میکنند و از طرف دیگر قبلاً جریان نقدی آتی شرکت را بر مبنای سودهای گزارش شده پیشبینی کرده و اثر آن را در قیمت لحاظ کردهاند” (ثقفی و کردستانی، ۱۳۸۳، ۵۳).
معمولاً سودهای پایدار ماهیتاً بیشتر از سودهای متغیر و در حال نوسان تکرار میشوند. بنابراین، عملکرد تکراری را میتوان با اطمینان بیشتری نسبت به وقایع تصادفی برنامه ریزی و پیشبینی کرد. تحلیلگران مالی مایلند میزان ثبات و پایداری سود هر شرکت را در طی یک دوره چند ساله ارزیابی کنند. ثبات و پایداری سود را میتوان به چند روش اندازه گیری نمود: (ظریف فرد، ۱۳۷۸، ۹۴-۹۲).
۱- انحراف معیار ^[۳۷](S.D)
که در این رابطه:
Y= سود گزارش شده دوره t
= میانگین سود
n= تعداد سال
هر قدر انحراف معیار سود بیشتر باشد، ثبات و پایداری سود کمتر خواهد بود. لذا انحراف معیار بیشتر نشانگر کیفیت سود پائین تر است.
۲- ضریب تغییرات^[۳۸] (C.V)
برای ارزیابی عدم ثبات نسبی سود شرکتها میتوان از ضریب تغییرات استفاده کرد. هر قدر این ضریب بیشتر باشد، ریسک سود شرکت بیشتر است.
۳- شاخص ناپایداری^[۳۹]
که در این رابطه:
= روند سود برای دوره t که طبق فرمول زیر محاسبه میشود.
که در این رابطه:
a= عرض از مبداء (مبلغ ریالی)
b= شیب خط
t= دوره زمانی
برای تعیین روند سود میتوان از کامپیوتر بهره گرفت. این شاخص، انحراف بین سود واقعی و روند سود را نشان میدهد. هر قدر شاخص بزرگتر باشد، کیفیت سود شرکت کمتر میباشد.
۴- بتا (β)
بتا یا ریسک سیستماتیک آن قسمت از تغییر پذیری در بازده یک دارائی (اوراق بهادار) است که به عواملی مربوط میشود که بطور همزمان بر روی بازده همه دارائیها موثر است.
ریسک سیستماتیک برخلاف ریسک غیرسیستماتیکی که از طریق تنوع بخشی قابل حذف و یا کاهش بود، قابل حذف نمیباشد. بتا (β) را میتوان از طریق معادله زیر محاسبه نمود:
که در این رابطه:
= بازده سهم J برای دوره t
= مقدار ثابت عرض از مبداء
= بتای سهم J
= بازده شاخص بازار (مثلاً شاخص بورس اوراق بهادار تهران)
= جزء اخلال
همانگونه که گفته شد، بتا (β) معیاری از ریسک سیستماتیک سهام یک شرکت است. بتای بالاتر به معنای آن است که قیمت سهام شرکت در برابر نوسان و تغییرات شاخص بازار دارای نوسان بیشتری است. نوسان قیمت سهام ممکن است نشانگر ریسک تجاری بیشتر شرکت و عدم ثبات در روند گذشته سود شرکت و یا کیفیت کمتر نتایج گزارش شده باشد.
ب) قابلیت پیشبینی سود
قابلیت پیشبینی سود به توان پیشبینی سود از خودش گفته میشود. این ویژگی کیفی سود توسط تحلیلگران مالی ارزشگذاری شده و از اجزای ضروری مدلهای ارزشیابی به حساب میآید. در چارچوب نظری هیأت استانداردهای حسابداری مالی قابلیت پیشبینی به عنوان بخشی از ویژگی مربوط بودن مطرح شده و به شرح زیر تعریف شده است:
کیفیت اطلاعات که به استفاده کنندگان کمک میکند تا احتمال پیشبینی صحیح نتایج گذشته یا حال را افزایش دهد.
انجمن حسابداری آمریکا در بیانیه تئوری حسابداری چنین مینویسد: «در تدوین استانداردها معیار جامع، مفید بودن اطلاعات است». تقریباً بدو استثناء ادبیاتی که در این زمینه وجود دارد موضوع مفید بودن را تسهیل در تصمیمگیری مرتبط ساخته است. در اتخاذ تصمیم یکی از مهمترین نکات مورد توجه نتیجه تصمیم است که به دلیل ارتباط نتیجه تصمیم به آینده تعیین نتیجه و پیامد تصمیم از طریق پیشبینی صورت میگیرد. بنابراین اطلاعات حسابداری برای اینکه بتواند در راستای تسهیل تصمیمگیری به سرمایه گذاران کمک کند، باید دارای توان پیشبینی باشد (کردستانی و مجدی، ۱۳۸۶، ۸۹-۸۸).
“بیانیه مفاهیم شماره ۲ هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی از توانایی پیشبینی به عنوان یک ورودی برای فرایند پیشبینی کلی یاد میکند. توانایی پیشبینی، مربوط به تمام مجموعه های گزارشگری مالی شامل اجزای سود و مبلغ آنها میباشد و توانایی استفاده کنندگان را در پیشبینی اقلام مورد علاقه آنان بالا میبرد. اگر توانایی پیشبینی را این گونه در نظر بگیریم، این توانایی در سودمندی تصمیم موثر است. برخی محققان، گاهی توانایی پیشبینی را به طور خاص توانایی سودهای قبلی برای پیشبینی سودهای آتی تلقی میکنند. اگر توانایی پیشبینی را این چنین بدانیم، این توانایی به اهداف خاص مربوط میشود. در هیچ یک از این دو حالت توانایی پیشبینی با صداقت در ارائه سود گزارش شده ساختار اقتصادی مطابقت ندارد.
علت فاصله بین توانایی پیشبینی و صداقت در ارائه، موضوعاتی نظیر ثبات است. هر چند ثبات و قابلیت پیشبینی از نظر مفهومی با ویژگیهای خاص و مناسب به خوبی تعریف شده اند، اما برای اینکه در عمل قابل اجرا باشند، باید با صراحت بیشتری بیان شوند. به طور نمونه، تفاوت بین سود به عنوان پیشبینی کننده و سود به عنوان ورودی به دیگر فرایندهای پیشبینی، سوالاتی را درباره نقش اطلاعات غیر از سود مطرح میکند.
دومین مسئله تجربی، انتخاب دوره زمانی است. اگر یک نوآوری در سود، برای همیشه در سری زمانی سود باقی بماند، کاملاً با ثبات و پایدار است؛ ولی اگر در طول زمان کاهشی روی دهد، درجه ثبات کمتری داریم. به همین نحو، توانایی پیشبینی نیز، به یک دوره زمانی دلالت دارد. محققان اغلب از پیشبینیهای یکساله استفاده میکنند، اما هیچ مبنای نظری برای این انتخاب وجود ندارد.
سومین مسئله تجربی، انتخاب چیزی است که باید پیشبینی شود. گزینههای ممکن شامل سود خالص گزارش شده، جریانات نقدی و زیر مجموعه های متفاوت سود خالص است.
ارزیابی توانایی پیشبینی، با این حقیقت پیچیده میشود که برای افقهای کوتاه مدت، توانایی سود برای پیشبینی خود‌، یا توانایی برخی از زیر مجموعه های آن از قبیل سود عملیاتی، برای پیشبینی ممکن است به آسانی با دخالتهای مدیریت برای هموار سازی سریهای گزارش شده، افزایش یابد.” (رحیمیان و جعفری، ۱۳۸۵، ۲۱-۲۰).
در این روش مهم آن است که مقادیر گذشته سود بتواند مقادیر آتی را پیشبینی کند. هر چه میزان قدر مطلق میانگین خطای پیشبینی کمتر باشد، آن مقدار توانایی پیشبینی بیشتری دارد. (خواجوی و ناظمی، ۱۳۸۴، ۴۱).