مطابق ماده ۲۷۵ ل.ا.ق.ت. «در هر مورد که بر اثر انحلال یا بطلان شرکت مدیر تصفیه باید از طرف دادگاه تعیین شود و مدیر یا مدیران تصفیۀ امور ورشکستگی حوزه خود ارجاع می کند». در این ماده اشاره به این امر می‌کند که مدیر تصفیه از طرف دادگاه انتخاب شد ولی حاضر به قبول سمت نباشد دادگاه به ناچار امر تصفیه را به ادارۀ تصفیۀ امور ورشکستگی حوزه خود ارجاع می کند».
۲- شرکت با مسئولیت محدود:
مطابق ماده ۲۱۳ ق.ت. «در شرکت با مسئولیت محدود امر تصفیه به عهدۀ مدیران شرکت است مگر آن که اساسنامه یا اکثریت مجمع عمومی شرکت ترتیب دیگری مقرر داشته باشد.»
۳- شرکت تضامنی، نسبی، مختلط سهامی و غیرسهامی:
با عنایت به ماده ۲۰۳ ق.ت. اصل این است که مدیر شرکت تضامنی مسئول تصفیه شرکت نیز باشد. لکن شرکای می‌توانند توافق کنند که شخص دیگری از بین خودشان و یا خارج از آن عهده دار امر تصفیه شود:[۹۶] «در شرکت های تضامنی و نسبی و مختلط سهامی و غیر سهامی امر تصفیه با مدیر یا مدیران شرکت است مگر آن که شرکای ضامن اشخاص دیگری را از خارج یا از بین خود برای تصفیه معین نمایند.»
۴- شرکت تعاونی:
مطابق ماده ۲۱۳ «در مورد شرکت تعاونی، امر تصفیه به عهدۀ مدیران شرکت است مگر آن که اساسنامه یا اکثریت مجمع عمومی شرکت ترتیب دیگری مقرر داشته باشد» و مستفاد از مادۀ ۵۴ و تبصره۱ و ۲ و ۳ آن و مادۀ ۵۵ قانون شرکت های تعاونی بعد از آن که مجمع فوق العاده و یا وزارت تعاون نسبت به انحلال شرکت اتخاذ تصمیم نمود، سه نفر را جهت امر تصفیه ظرف مدت یک ماه انتخاب و به ادارۀ ثبت محل معرفی می کند، تصفیه امور تعاونی بر طبق قانون تجارت صورت می‌گیرد.[۹۷]
۵-در ماده ۳۱۸ ل.ق.ت. مصوب ۱۳۹۱: «امر تصفیه با مدیر یا مدیران تصفیه است مدیر یا مدیران تصفیه به وسیله مجمع عمومی فوق العاده تصویب کننده انحلال و با رعایت مقررات ماده (۳۱۹) این قانون انتخاب می‌شوند، لکن در مورد انتخاب آنان رعایت نصاب مقرر برای انتخاب مدیر یا مدیران شرکت در مجمع عمومی عادی کافی است. اگر مجمع مذکور مدیر یا مدیران تصفیه را انتخاب نکند، دادگاه به تقاضای بازرس یا بازرسان شرکت یا هر ذی نفع، مدیر یا مدیران تصفیه با رعایت شرایط مقرر برای تصدی مدیریت تصفیه انتخاب می‌کند. ماده ۳۱۹ «نحوه انتخاب مدیر یا مدیران تصفیه همان است که برای مدیر یا مدیران شرکت مقرر شده است. شرایط تصدی مدیریت تصفیه و نحوه حق الزحمه و تعداد مدیران تصفیه همان است که برای مدیر یا مدیران تصفیه ورشکستگی مقرر شده است».
۱-۵- ماده ۳۲۰ «در مواردی که انحلال شرکت به موجب حکم دادگاه است، دادگاه در حکم انحلال ها مدیر یا میران تصفیه را منصوب و مراتب را به اداره تصفیه امور ورشکستگی برای تعیین قاضی ناظر بر اعلام و تصویر یا رونوشتی از حکم به فوریت برای دادستان محل ارسال می‌کند».
۲-۵- ماده ۳۲۱ «در کلیه مواردی که به موجب این قانون مدیر یا مدیران تصفیه باید از طرف دادگاه تعیین شوند، در صورت فوت، انحلال یا معذوریت مدیر تصفیه یا منع وی از تصدی این سمت، دادگاه دوباره به تعیین مدیر تصفیه اقدام می‌کند».
به طور کلی با توجه به این که گفتار اول از مبحث سوم با این عنوان می‌باشد: «ادارهکنندگان امور شرکت منحل شده» اصولاً همۀ شرکت های تجارتی در زمرۀ این عنوان قرار داده شده اند از ماده ۳۱۸ الی ۳۲۱ این ماده اختصاص به نصب و انتخاب مدیر تصفیه دارد که موارد را بر اساس ترتیبات اشاره نمودیم.
۶- حقوق انگلستان:
در حقوق انگلستان نصب و انتخاب مدیر تصفیه به دو شکل اختیاری و اجباری می‌باشد. در تصفیه ای که ناشی از انحلال اختیاری می‌باشد دو مجمع یکی مشتمل بر سهام‌داران و شرکای شرکت دیگری مرکب از بستانکاران شرکت تشکیل می‌گردد و بستانکاران در واقع نقش تعیین کننده در دوران تصفیه ایفاء می‌کنند. در خصوص انتخاب مدیر تصفیه نیز این اختیار بدواً به سهام‌داران شرکت واگذار گردیده که فردی را برای برای مدیریت تصفیه بر گزینند. در صورتی که مدیر تصفیۀ تعیین شده، توسط سهام‌داران مورد قبول مجمع بستانکاران شرکت نباشد و بین سهام‌داران و بستانکاران اختلاف نظر وجود داشته باشد، کاندیدای بستانکاران به عنوان مدیر تصفیه انتخاب خواهند شد؛[۹۸] قایل شدن به چنین حقی برای بستانکاران شرکت شاید بدین دلیل است که طلب آنان از شرکت که در اثر معاملات و با امید به بقای فعالیت شرکت انجام پذیرفته است نسبت به حقوق سهام‌داران از اولویت خاصی برخوردار می‌باشد و قبل از رعایت حقوق سهام‌داران می بایست منافع و حقوق بستانکاران شرکت ملحوظ گردد و از آن جا که ممکن است مدیران تصفیه منتخب سهام‌داران موجب تضییع حقوق بستانکاران فراهم آورند[۹۹] از این حق به بستانکاران داده شده است که در تعیین مدیران تصفیه دخالت داشته باشند ولی در هر حال قابل شدن چنین اختیاراتی که در واقع به نوعی نادیه انگاشتن حقوق سهام دارن شرکت نیز تلفقی می شود چندان منطقی و معقول نیست و افراط در حمایت از بستانکاران تلقی می شود..[۱۰۰]
در تصفیه اجباری انتخاب مدیر تصفیه بدین ترتیب است که پس از صدور رأی انحلال توسط دادگاه، بازرس شرکت موقتاً به عنوان مدیر تصفیه منصوب می‌گردد، مدیر تصفیه موقت پس از رسیدگی دقیق به حساب شرکت از بستانکاران شرکت و سهام‌داران دعوت به عمل می آورد تا برای انتخاب مدیر تصفیۀ دائم احترام کنند. چنان چه کاندیداهای معرفی شده از طرف سهام‌داران و مجمع بستانکاران فرد یا افراد واحدی باشند، نسبت به انتصاب فرد یا افراد مورد توافق اقدام می شود. در غیر اینصورت کاندیدای بستانکاران به عنوان مدیر تصفیه انتخاب می‌گردد.[۱۰۱]
مقایسه ای که می توان در حقوق ایران و انگلستان در باب انتخاب و نصب مدیر تصفیه نمود این است که در ایران تصفیه توسط شرکای (سهام‌داران) صورت می پذیرد ولی در حقوق انگستان اعم است (سهام‌داران و طلبکاران)
گفتار دوم: وظایف مدیر تصفیه
قانون گذار وظایف مدیران تصفیه را در مواد مختلف احصاء نموده است.که هر یک از وظایفشان را در شرکت های مختلف تجارتی مورد بررسی قرار خواهیم داد:
۱- شرکت سهامی:
مستنبط از ماده ۲۰۸ ل.ا.ق.ت. مصوب ۱۳۴۷: مدیر تصفیه به محض آن که سمتش محرز گردید باید وظایفی را انجام دهد از جمله آن که لیستی از کل بدهی و طلب شرکت تهیه کند و شخصیت حقوقی شرکت را جهت انجام امور مربوط به تصفیه حفظ نماید مطالبات شرکت را وصول نماید این مطالبات هم شامل طلب هایی می شود که شرکت به واسطه اعمال تجارتی از شخص یا اشخاص ثالث دارد و هم شامل طلبهایی می شود که شرکای می بایستی آورده ایشان را تسلیم می‌کردند اما هنوز تسلیم ننموده اند.[۱۰۲]
فرم در حال بارگذاری ...
