فصل سوم
روش پژوهش
در این تحقیق به دلیل ویژگی‌های خاص یکی از نمونه ها گروه معتادین از روش های پس از رویدادی۱ استفاده شد با توجه به اینکه متغیر وابسته مسئله اعتیاد است وپژوهشگر برای بررسی علل احتمالی این پدیده شیوه های مقابله و سبک‌های حل مسئله را انتخاب کرده‌است به نظر می‌آید بخاطر گذشته نگر بودن نگرش محقق و نیز تلاش او برای رسیدن به علل این پدیده از طریق خود آن (معلول) روش های علمی و مقایسه ای پس رویدادی مناسب ترین روش تحقیق باشد روش های علمی و مقایسه ای یا پس رویدادی معمولا به تحقیقاتی اطلاق می شود که در آن پژوهشگر با توجه به متغیر وابسته به بررسی علل احتمالی وقوع آن می پردازد سرمد، بازرگان، مجازی، ۱۳۷۶
جامعه آماری روش نمونه گیری و حجم نمونه
در تحقیق حاضر دو جامعه آماری وجود دارد جامعه مورد نظر اول جامعه معتادین مرکز خود معرف معتادان بهزیستی شهر مشهد میباشند که از افراد معتادی تشکیلیافته که جهت درمان به آن مرکز مراجعه می‌کنند و در حال حاضر تحت درمان روانشناختی و مددکاری بعد از مرحله سم زدایی قراردارند این افراد معمولا عضو گروه معتادان گمنام (NA) هستند و تقریبا کمتر از یک ماه است که مصرف را ترک کرده‌اند جامعه دوم یا گروه عادی، افراد غیر معتاد شهر مشهد می‌باشد.
به دلیل آنکه پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است و نسبت صنعت تغییر معلوم نیست از رابطه برای برآورد حجم نمونه استفاده شد در صورت نامعلوم بودن نسبت صفت متغیر (P) می توان آن را ۵/۰ اختیار کرد در این حالت تعداد واریانس به حداکثر خود یعنی ۲۵/۰ می‌رسد (سرمد،بازرگان، حجازی،۱۳۷۶)
اشتباه مجاز نسبت یاد شده ۰۹/۰ فرض شد رابطه به شکل درآ»د با توجه به اینکه این برآورد حداقل را نشان می‌دهد لذا تعداد حجم نمونه هرگروه آزمودنی ۱۲۰ نفر در نظر گرفته شد گل تعداد آزمودنی‌ها ۲۴۰ نفر می‌باشد.
از آنجا که جامعه معتادان مرکز خود معرف بهزیستی محدود و مشخص بودند لذا مناسب ترین شیوه نمونه گیری روش در دسترس بود ولی برای انتخاب نمونه افراد عادی ازروش نمونه گیری تصادفی استفاده شد.همه اعضای نمونه مرد هستند میانگین سنی معتادین تقریبا ۲۹ سال بودند و میانگین افراد عادی نیز ۲۹ سال است تقریبا ۰۵۲/۰ افراد معتاد متاهل و بقیه مجرد هستند. در حالی که افراد عادی ۰۵۳/۰ مجرد و ۰۴۷/۰ متاهل میباشند سطح تحصیلات همه افراد نمونه در هر گروه از راهنمایی به بالا است و در بین هرگروه افراد دانشجو فارغ التحصیل از دانشگاه وجود دارد .
پرسشنامه راه های مقابله لازاروس موفولکمن (۱۹۸۵) که برگرفته از نظریات آن ها در زمینه هیجان، استرس و مقابله می‌باشد. مقیاسی است که از چک لیست های راه های مقابله ای مشتق شده است.
(آقایوسفی، ۱۳۷۸) شکل تجدید نظر شده آن دارای ۶۶ سوال بوده و ۸مقیاس را شامل می شود که عبارتند از ،۱- مقابله رویاروی گر(۱) ۲-دوری جویی(۲) ۳-خویشتن داری(۳) ۴- جستجوی حمایت اجتماعی(۴) ۵- مسئولیت پذیری (۵) ۶- گریز اجتناب (۶) ۷- حل مدبدانه مسئله(۷) ۸- بازبود آورد مثبت (۸) این پرسشنامه شامل۶۶ سوال است که ۱۶ سوال آن اضافی است و در زمره هیچکدام از راه های مقابله ای هشتگانه قرار ندارند.
– مقابله رویاروی گر: توصیف کننده تلاش‌های پرخاشگرانه جهت تغیر موقعیت بوده ودرجاتی از خصومت و خطرپذیری را نشان می‌دهد.
– دوری جویی: توصیف کننده تلاش‌های شناختی برای جداکردن خود و به حداقلرساندن اهمیت موقعیت است
–خویشتن داری:
تلاهشایی را توصیف می‌کند که احساسات و اعمال فرد را تنظیم می‌کنند.
-جستجوی حمایت اجتماعی:
تلاشهایی را توصیف می‌کند که در جستجوی حمایت اطلاعاتی و هیجانی هستند.
-مسئولیت پذیری:
پذیرش نقش خود در مشکل که همواره با تلاش در جهت قراردادن هر چیز در جای درست همراه است .
–گریز-اجتناب:
توصیف کننده تفکر آرزویی و تلاش‌های رفتاریجهت گریز یا اجتناب از مشکل است مواد این مقیاس متفاوت از مواد مقیاس دورجویی که بیانگر گسیختگی است می‌باشد.
حل مدبرانه مسئله: توصیف کننده تلاش‌های اندشفیدانه مشکل مدار جهت تغییر موقعیت است که با روی آوری تحلیل به حل مسئله همراه است.
-بازبرآورد مثبت: توصیف کننده تلاشهایی است که با تمرکز رشد شخصی معنای مثبت می آفریند این مقیاس معنای مذهبی ندارد الازاروس و فولکمن ، ۱۹۹۸، به نقل از آقایوسفی،۱۳۷۸
ضرایب آلفای این پرسشنامه همگی بالاتراز:۰۵۰/۰ هستند که نونالی (۱۹۶۸) استدلال می‌کند برای هدف‌های تحقیق کافی است (محمدی ۱۳۷۷) ضرایب آلفای مقیاس‌ها و همبستگی بین آن ها در این آزمون پرسشنامه راه های مقابله ای در ایران توسط آقاجانی (۱۳۷۴) توجه، اجرا اعتبار یابی شده است اطلاعات مربوط به روایی(۱) پرسشنامه یاد شده در جدول ۴-۳ به تفصیل بیان شده است. با توجه آمارهای جدول ۴اطلاعات مربوط به این پژوهش قبلا ارئه شد ضرایب آلفا میانگین همبستگی درونی میانگین و داریانس آیتم های پرسشنامه در پژوهش یاد شده نیز مشخض شده که در جدول ۵-۳ شرح کامل آن آمده است جدول ۵-۳: ضرایب آلفای کرد بنارخ و میانگین همبستگی درونی آیتم ها برایزیر مقیاس‌ها پرسشنامه با توجه به اینکه ضرایب آلفای بالا ۵۰ هستند و با توجه به میانگین همبستگی درونی آیتمهای و با توجه به میانگین همبستگی درونی آیتمهای نتایج با یافته های آقاجانی(۱۳۷۸) مبنی براینکه پرسشنامه راه های مقابله از پایانی لازم برخوردار است همسو هستند.
مقایسه شیوه حل مسئله:
این نتایج توسط کسیری ولانگ (۱۹۹۶) درطی دو مطالعه ساخته شد و ۶ عامل را می سنجد (محمدی ۱۳۷۷) این عوامل عبارتند از ۱- بی یاوری ۲- کنترل حل مسئله ۳- شیوه خلاقیت ۴- اعتماد در حل مساله۵- شیوه اجتناب ۶- شیوه تقرب
این مقیاس شامل ۲۴ سوال است و هر یک ازعوامل در بر گیرنده ۲۴ تیم هستند عامل بی یاوری بینگر بی یاوری کلی فرد در موقعیت ها مسئله را کنترل حلمساله نشان دهنده برنامه ریزی و درنظر گرفتن راه حلهای متنوع بر حسب مرحله سوم فرایند حل مسئله که توسط نزو (۱۹۸۷) پیشنهاد شده می‌باشد اعتماد در حل مسئله بیانگر اعتقاد در توانایی فرد برای حل مشکلات است شیوه اجتناب تمایل جهت رد شدن از مشکلات بجای مقابله با آن را منعکس می‌کند شیوه تقرب نگرش مثبت نسبت به مشکلات و تمایل به مقابله رودررو با آن را نشان می‌دهد (کسیدی ولانگ ۱۲۹۹۶ به نقل از محمدی ۱۳۷۷ )
