وبلاگ

اندام× اسیدسالیسیلیک

۳

^ns ۱۴/۷۵

^ns ۶۳/۱۱

کود× اندام× اسیدسالیسیلیک

۹

**۴۶/۳۵۶

*۶۴/۱۲

خطا

۶۲

۳۶/۱۵۷

۳۰/۱۲

ضریب تغییرات (CV%)

۳۸/۲۹

۳۹/۲۹

۴-۴- تأثیر متقابل کودهای آلی و اسید­سالیسیلیک بر روی صفات مورفولوژیکی
بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده ها (جدول۴-۱) اثرمتقابل اسید­سالیسیلیک و کودهای آلی بر روی صفات اندازه ­گیری شده شامل وزن تر و خشک اندام­های هوایی و ریشه، طول دمبرگ و قطر گل در سطح احتمال ۱ درصد معنی­دار و بر روی متغیر­های قطر ریشه، تعداد برگ، طول ساقه، طول ریشه، ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، کلروفیل، نسبت طول به عرض برگ و قطر نهنج در سطح احتمال ۵ درصد معنی­دار شده است.
۴-۵- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی ، اسید­سالیسیلیک و اندام بر وزن تر و خشک اندام­های هوایی و ریشه
بر اساس نتایج مقایسه میانگین­ها (جدول۴-۴) بیشترین میزان وزن خشک در بستر شاهد(۰۷/۱۳گرم) مشاهده شد. بیشترین میزان وزن تر در بستر کود گاوی (۰۱/۴۷گرم) مشاهده شد. در تیمار اسیدسالیسیلیک بیشترین میزان وزن تر (۵۹/۴۸گرم) و خشک (۲۱/۱۴گرم) مربوط به غلظت^۶-۱۰ مولار مشاهده شد و همچنین بیشترین وزن تر (۵۱/۶۹گرم) و خشک (۸۶/۱۷گرم) در اندام­های هوایی مشاهده شد (جدول۴-۴). بررسی­های انجام شده در این زمینه بیانگر تأثیر گذار بودن نقش کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک در میزان وزن تر و خشک بود به عنوان مثال خلیل (۲۰۰۶) گزارش نمود تأثیر کود دامی، زیستی، کمپوست بر گیاه دارویی بارهنگ، روی صفات وزن تر و خشک گیاه معنی­دار نشد. محمدی و همکاران، (۱۳۸۹) در بررسی تأثیر مواد­آلی گوسفندی بیان کردند که بر وزن خشک در سطح احتمال ۵ درصد معنی­دار شده است. ماهشواری و همکاران (۲۰۰۰) در یک بررسی بر گیاه داروئی اسفرزه گزارش کردند که کود شیمایی و بیولوژیک بر صفات رشدی گیاه اثر معنی­داری نداشت. در تحقیقی اثر اسید­سالیسیلیک بر وزن تر و خشک شاخساره ریحان تأثیر معنی­داری داشت (محمدی بابازیدی و همکاران، ۱۳۹۲). با توجه به ماهیت استرس ­زا بودن اسید­سالیسیلیک، سلول گیاهی تحت تیمار این ترکیب رفتارهای رشدی یک سلول تحت تنش، از جمله افزایش مواد جامد قابل حل سلول، کاهش اندازه سلول و غلیظ نمودن محلول سیتوپلاسمی می­ کند. به همین دلیل است که افزایش اسید سالیسیلیک علی رغم کاهش وزن تر افزایش نسبی وزن خشک را سبب گردید. البته ارتباط یا عدم ارتباط مستقیم بین غلظت‌های القاءکننده­ها و القاء فعالیت‌های متابولیسمی اولیه که منجر به افزایش وزن سلول‌ها می‌شود به ماهیت ترکیب، گیاه و غلظت اسید سالیسیلیک بستگی دارد (نامدو، ۲۰۰۷). احتمال می‌رود که اختلاف موجود در روند افزایشی وزن خشک و کاهشی در وزن تر نتیجه نقش تعاملی این فیتوهورمون با گیرنده‌های مختلف و یا مسیرهای سیگنالینگ متعدد درگیر در رشد و توسعه سلولی ‌باشد. اسید­سالیسیلیک، گسترش، تقسیم و مرگ سلولی را با دخالت در روابط اکسین و سیتوکینین تنظیم کرده و در واقع بین رشد و پیری تعادل ایجاد می کند (پاپووا و همکاران، ۱۹۹۷). اسپری اسید­سالیسیلیک روی بخش­های هوایی گیاهان ریحان و مرزنگوش باعث افزایش وزن تر و خشک شد (غریب، ۲۰۰۷). مندوزا و همکاران (۲۰۰۲) گزارش کردند تیمار بذرهای فلفل با اسیدسالیسیلیک در غلظت ۱/۰ میلی­مولار نسبت به غلظت های ۱ و۰۱/۰ میلی­مولار بیشترین تأثیر را در افزایش وزن تر و خشک داشت. بنابراین می­توان استنباط کرد که واکنش گیاهان مختلف تحت تأثیر تیمارهای کود آلی و شیمیایی متفاوت می­باشد.

۴-۵- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی بر وزن تر و خشک اندام­های هوایی و ریشه

بسترکاشت

وزن تر

وزن خشک

خاک زراعی

^ab ۹۷/۳۹

^a ۰۷/۱۳

کود ورمی کمپوست

^b ۸۵/۳۸

^b ۴۴/۱۰

کود گاوی