واژه صنعت از ریشه صنع (عربی) به معنی ساختن یا آفریدن گرفته شده است. در زبان انگلیسی واژه Industry از واژه لاتین industria گرفته شده و به معنی بازرگانی یا ساختن و ساخت به طور کلی است و منظور از ساخت ایجاد دگرگونی در شکل یا ترکیب مواد است. در فرهنگ معین ، صنعت چنین تعریف شده است : کار ، پیشه ، حرفه ، کلیه تغییراتی که بشر در مواد طبیعی می‌دهد تا بهتر و بیشتر از آن ها استفاده کند. صنعت مجموعه ای است از فعالیت‌هایی که با بهره گرفتن از منابع موجود (مواد، سرمایه، نیروی انسانی، انرژی، تکنولوژی، اطلاعات، ابزار) کالا یا خدماتی را تولید می‌کند که نیازهای انسان و جوامع انسانی را برطرف می‌کند، در واقع تلاشی است مستمر در جهت بهبود کارایی و بهره وری. ‌به این معنا که با استفاده ار منابع کمتر، بازده بهتری به دست دهد. از این جهت، پویایی، نوسازی و نوجویی یکی از ویژگی های صنعت است.

صنعت شامل شماری سازمان تولیدی، مانند مؤسسات یا بنگاه های اقتصادی است که به منظور بررسی های تحلیلی یا سیاست گذاری، ‌بر اساس ضابطه های معینی در یک گروه گرد آورده می‌شوند. بنابر سنت ضابطه معمول برای گروه بندی صنعت همانا مشخصات فرآورده هایی بود که از طریق سازمان‌های تولیدی عرضه می شدند، ‌بنابرین‏ به روال آلفرد مارشال اگر تعدادی از بنگاه های اقتصادی محصولاتی فراهم آورند که در ذهن خریداران بالقوه جایگزین هایی کامل یا نزدیک برای یک دیگر باشند در این صورت تمام واحدهای تولیدی را می توان متعلق به صنعت واحدی دانست. اگر تنها یک تولید کننده عهده دار کل تولید یک نوع محصول باشد که در ذهن خریدار از سایر کالاها در زنجیره ی کالای جایگزین ممکن جدا شود آن گاه آن تولید کننده انحصارگری محسوب می شود که بر تمامی آن صنعت احاطه دارد.

صنعت عبارت است ازسازماندهی کلیه عوامل تولید(سرمایه، مدیریت، مواداولیه، نیروی انسانی) به منظور سازندگی، رشدوتوسعه زندگی بشری که درترکیب وتحلیل وشکل دهی ‌و استخراج مواداولیه محصول جدیدی رابوجودمی آورد. با توجه به تعریف مذبور می توان پروسه صنعت رابه چهاردسته مجزاتقسیم کرد.

۱-صنعت استخراجی یعنی پروسه جداکردن عناصروموادمثل استخراج سنگ آهن اززمین وجداکردن منیزیم ازآب دریا

۲-صنعت شکل دهی یعنی تغییرشکل دادن ازخواص فیزیکی مثل صنایع فلزکاری وپلاستیکی

۳-صنعت تحلیلی یعنی تجزیه موادبه عناصر سازنده اش مثل عملیات پالایش نفت وبسته بندی وغیره

۴-صنعت ترکیبی (سنتتیک) یعنی ترکیب وموادکردن اجزای سازنده یک محصول ماننداتومبیل www.dralavi.ir))

صنعت ریشه در غرب دارد و معنای آن کار هوشمندانه یا داشتن مهارت در انجام یک فعالیت است، و هنر معنای دیگری است که در قرون وسطی و حتی در دوران اخیر برای تعریف صنعت به کار گرفته می‌شود. ‌به این ترتیب تولید صنعتی که با تلاش انسان‌ها حاصل می شود، محصول هنر است. در واقع هنر و صنعت مترادف هستند. در ایران نیز صنعتگر با هنرمند یکسان دانسته می‌شود، چرا که صنعت در حوزه اقتصادی به معنای کار نوآورانه و خلاقانه است. در صنعت، علاوه بر بحث تولید، بحث خلاقیت نیز نهفته است.
وانقلاب صنعتی اروپا نقطه عطفی در گسترش خلاقیت در عرصه تولید و گام‌نهادن در دنیای جدید توام با خلاقیت و نوآوری است. اقتصاددانان، صنعت را موتور محرکه اقتصاد و عامل کلیدی رشد و توسعه اقتصادی کشورها می‌دانند و بر همین اساس بر افزایش رشد صنعت، سرمایه گذاری روی تولید صنعتی، صادرات صنعتی و اشتغال زایی ناشی از صنعت تأکید دارند.”( ماهنامه ی علمی تدبیر، شماره ی ۱۷۱)”

نظری بر عوامل توسعه صنعتی ژاپن(شهیدی، ۱۳۶۷):

۱- آموزش عمومی و تسریع سوادآموزی

۲- تطبیق نیروی انسانی برای پذیرش تکنولوژی‏ خارجی

۳- دریافت تکنولوژی به صورت مرکز آموزش فنی‏ ،مبتنی بر ۲ اصل:

۱- انتقال و توسعه.

۲- سیاست فنی.

و با دو هدف:

۱- در کوتاه‏مدت،مشابه‏سازی

۲- در بلندمدت،تقویت قوه‏ی فنی ملی از طریق‏ تشویق‏های متفاوت

۴- تامین ارز لازم برای سرمایه‏گذاری با توسل به‏ تشویق صادرات

۵- برقراری رابطه‏ای منطقی بین بخش‏های اقتصادی

۶- اعمال کنترل و هدایت دولتی(با هماهنگی‏ بین مردم،مدیران،سازمان‏ها و دولت( .

۷- برنامه‏ ریزی بلندمدت به عنوان هدف ملی

۸- کنترل مصرف و افزایش ساعات کار(با حذف‏ بیمه،مسکن،آموزش و درمان رایگان) .

۹- ارتباط بین صنایع کوچک و بزرگ

۲-۲-۲ بخش بندی صنایع در وزارت صنعت، معدن و تجارت

۱- صنایع فلزی، برق و الکترونیک

صنایع برق

صنایع الکترونیک

مصنوعات فلزی

لوازم خانگی

صنایع تجهیزات پزشکی

۲- صنایع نساجی و پوشاک

گروه صنایع پنبه ای و ترکیبی الیاف مصنوعی

گروه صنایع پوشاک

گروه صنایع کفپوش

گروه صنایع کفش و چرم

۳- صنایع غیر فلزی

صنایع غذایی کشاورزی

صنایع غذایی غیر کشاورزی

صنایع دارویی و بهداشتی

صنایع شیمیایی

صنایع پلیمری

۴- صنایع ماشین سازی و نیرو محرکه

گروه قطعات و تجهیزات صنعتی

گروه خودرو، اجزاء و قطعات

گروه صنایع دریایی، ریلی و هوایی

گروه ماشین آلات صنعتی و کشاورزی

۱-۲-۲-۲ گروه‌های صنعت

با توجه به تعاریف گروه‌های صنعت (بازبینی‌شده در ۲۱ خرداد ۱۳۸۶)، که ‌در مورد صنعت ارائه شده‌است، گروه‌های صنعتی ممکن است با بهره گرفتن از روش‌های مختلفی در کنار یکدیگر تقسیم‌بندی شوند. به طور مثال، گروه‌های صنعت تعریف شده در بورس اوراق بهادار تهران به شرح زیر می‌باشند:

• • استخراج زغال سنگ

• • کشاورزی، دامپروری و خدمات وابسته به آن

• • استخراج کانه‌های فلزی

• • استخراج سایر معادن

• • نساجی

• • دباغی، پرداخت چرم و ساخت انواع پاپوش

• • محصولات چوبی

• • محصولات کاغذی

• • انتشار و چاپ و تکثیر

• • فراورده‌های نفتی، زغال کک و سوخت هسته‌ای

• • لاستیک و پلاستیک

• • فلزات اساسی

• • ساخت محصولات فلزی

• • ماشین آلات و تجهیزات

• • ماشین آلات دستگاه‌های برقی

• • ساخت رادیو تلویزیون و دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی

• • وسایل اندازه‌گیری، پزشکی و اپتیکی

• • خودرو و ساخت قطعات

• • سایر وسایل حمل و نقل

• • مبلمان و مصنوعات دیگر

• • قند و شکر

• • شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی

• • محصولات غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر

• • مواد و محصولات دارویی

• • محصولات شیمیایی

• • پیمانکاری صنعتی

• • رایانه و فعالیت‌های وابسته به آن

• • خدمات فنی و مهندسی

• • انبوه سازی، املاک و مستغلات

• • کاشی و سرامیک

• • سیمان، آهک و گچ

• • سایر محصولات کانی غیر فلزی

• • سرمایه‌گذاری‌ها