وبلاگ

بارکر^[۲۸۰]، پیسترانگ^[۲۸۱] و الیوت^[۲۸۲](۱۹۹۸) معتقدند بهتر است برای درک بهتر مفاهیم جامعه، نمونه و روش نمونه‏گیری، بین سه مفهوم تمایز قائل می‏شویم: جامعه کلی^[۲۸۳]، جمعیت آماجی^[۲۸۴] و نمونه^[۲۸۵].

بارکر و همکارانش(۱۹۹۸) ‌این سه مفهوم را در شکل ذیل نشان داده‌اند.

جمعیت آماجی

جامعه کلی

نمونه

شکل۳-۱٫ جامعه کلی، جمعیت آماجی و نمونه(بارکر و همکاران، ۱۹۹۸)

جامعه کلی، جامعه‏ای است که قراراست نتایج و یافته های مطالعه به آن تعمیم داده شود. جمعیت مورد نظر، گروه مشخصی است که شرکت کنندگان یا آزمودنی‌ها از آن انتخاب می ‏شوند. گروه نمونه، زیرگروه جمعیت مورد نظر است و به افرادی اشاره دارد که در مطالعه شرکت داده می ‏شوند(بارکر و همکاران، ۱۹۹۸). با توجّه به‌این تقسیم‏بندی، زنان مبتلا به ناباروری اولیه در شهر قزوین، جامعه کلی را تشکیل می ‏دهند. جمعیت مورد نظر را زنانی تشکیل می ‏دهند که به مراکز مشاوره و کلینیک زنان و زایمان در شهر قزوین مراجعه می‏ کنند. گروه نمونه، تعداد افرادی هستند که پس از احراز شرایط پژوهش، روند درمان را طی می‏ کنند. روش نمونه‏گیری در‌این پژوهش، «نمونه گیری هدفمند^[۲۸۶]» است.(گال^[۲۸۷]، بورگ^[۲۸۸] و گال، ۲۰۰۰). نمونه‌گیری هدفمند» با «نمونه‌گیری در دسترس» فرق دارد. انتخاب چنین نمونه‏ هایی بر اساس فرمول‏های نمونه‏گیری نیست. قصد پژوهشگر در چنین نمونه‏گیری‌هایی، انتخاب کسانی است که با اهداف پژوهش همخوانی داشته باشند. به همین دلیل مایکل پاتون^[۲۸۹]، ‌این شیوه نمونه‌گیری را «نمونه‌گیری هدفمند» نامگذاری کرده‌است(گال و همکاران، ۱۳۸۰).

1. 1. Wilkins ↑

1. 1. Williams ↑

1. 1. Zappert ↑

1. 1. Domar ↑

1. 1. Oddens ↑

1. 1. Verhaak ↑

1. 1. Abbey ↑

1. 1. Khayata ↑

1. 1. Monga ↑

1. 1. Nichols ↑

1. 1. Nice ↑

1. 1. Mood and Anxiety Disorder ↑

1. 1. Anderson ↑

1. 1. Sharpe ↑

1. 1. Rettray ↑

1. 1. Irvine ↑

1. 1. Beaurepaire ↑

1. 1. Jones ↑

1. 1. Thiering ↑

1. 1. Saunders ↑

1. 1. Chen , Chang , Tsai , Juang ↑

1. 1. Domer ↑

1. 1. Broome ↑

1. 1. Zuttermeister ↑

1. 1. Seible ↑

1. 1. Friedman ↑

1. 1. Oddens ↑

1. 1. Den Tonkelaar ↑

1. 1. , Nieuwenhuyse ↑

1. 1. Verhaak ↑

1. 1. Wichman ↑

1. 1. Ehlers ↑

1. 1. Weaver ↑

1. 1. Coddington ↑

1. 1. Boivin ↑

1. 1. Edelman ↑

1. 1. Connolly ↑

1. 1. Bartlett ↑

1. 1. . Mindfulness-Based Stress Reduction Training ↑

1. 1. Segal, Williams & Teasdale ↑

1. 1. Eisendrath, Chartier & Macline ↑

1. 1. Baer. ↑

1. 1. Shapiro ↑

1. 1. Bishop. ↑

1. 1. Segal. ↑

1. 1. Marlatt ↑

1. 1. Zgierska ↑

1. 1. Zylowska ↑

1. 1. Block-Lerner ↑

1. 1. Wachs ↑

1. 1. Cordova ↑

1. 1. Eisendrath ↑

1. 1. Kabat-zinn ↑

1. 1. . Massion, Kristeller, Peterson & Fletcher ↑

1. 1. . Kristler ↑

1. 1. . Speca, Karleson, Goodey & Angen ↑

1. 1. Mascarenhas ↑

1. 1. Flaxman ↑

1. 1. Boerma ↑

1. 1. Vanderpoel ↑

1. 1. ,Stevens ↑

1. 1. Steuber ↑

1. 1. Solomon ↑

1. 1. Scharf ↑

1. 1. Weinshel ↑

1. 1. Gurunath ↑

1. 1. Pandian ↑

1. 1. Ericksen ↑

1. 1. Brunette ↑

1. 1. Chandra ↑

1. 1. Stephen ↑

1. 1. Sundby ↑

1. 1. Miles ↑

1. 1. onat ↑

1. 1. Beji ↑

1. 1. Pasch ↑

1. 1. Dunkel-Schetter ↑

1. 1. Christensen ↑

1. 1. Peterson ↑

1. 1. Schmidt ↑

1. 1. Depression ↑

1. 1. Anger ↑

1. 1. Anxiety ↑

1. 1. Grief ↑

1. 1. Denial ↑

1. 1. Greil ↑

1. 1. Wikins ↑

1. 1. Wamock ↑

1. 1. Serrano ↑

1. 1. Pasch ↑

1. 1. Sing ↑

1. 1. Newton Fertility problem Inventory ↑

1. 1. Sterility ↑

1. 1. Fecundity ↑

1. 1. Fertility ↑

1. 1. Infertility ↑

1. 1. Guttmacher ↑

1. 1. bongoarts ↑

1. 1. Artificial Insemination Technique ↑

1. 1. Interauterine Insemination ↑

1. 1. Assisted Reproduction Technology ↑

1. 1. In vitro Fertilization ↑

1. 1. Embryo Transfer ↑

1. 1. Lan Zendrof ↑

1. 1. Gamete Intrafallopian Transfer ↑

1. 1. Williams ↑

1. 1. Power ↑

1. 1. Myers ↑

1. 1. Gibson ↑

1. 1. Maillet ↑

1. 1. Loss ↑

1. 1. Diamond ↑

1. 1. Boss ↑

1. 1. Erica ↑

1. 1. Litt ↑

1. 1. Unconscious rejection of mothethood ↑

1. 1. immature ninetynity ↑

1. 1. Hammer Burns ↑

1. 1. Lit, Tennen, Affleck and Klock ↑

1. 1. Lancastle and Boivin ↑

1. 1. resilience ↑

1. 1. Thorn ↑

1. 1. Ehsanpour ↑

1. 1. Maillet ↑

1. 1. Pressure ↑

1. 1. Strain ↑

1. 1. Stressor ↑

1. 1. Demand ↑

1. 1. Jenes and Bright ↑

1. 1. Merewe ↑

1. 1. Mussani ↑

1. 1. Silverman ↑

1. 1. Jordan ↑

1. 1. Revenson ↑

1. 1. Mahlstedt ↑

1. 1. Mazaheri ↑

1. 1. Shapiro ↑

1. 1. Burr & Klein ↑

1. 1. Abbey, Hallmant & Antonia ↑

1. 1. Sreshthaputra ↑

ج) والدین آسان‌گیر(آزاد گذار)^[۷۳]

والدین با این سبک از سطح بالای پذیرندگی و از سطح پایین توقع برخوردار هستند(دارلینگ، ۱۹۹۹). این والدین با فرزندان خود گرم و با محبت هستند و تنبیه کمی را برای آن‌ ها اعمال می‌کنند و خواسته‌های کمی از فرزندان خود دارند. آن‌ ها فرزندان خود را رها می‌کنند تا رفتار خود را تنظیم کنند. فرزندان این والدین خود اعتمادی و کنترل تکانش‌گری کمی دارند و فاقد استقلال و مسئولیت پذیری اجتماعی هستند. رفتار این والدین بیشتر پذیرنده‌ی مثبت و غیر تنبیه است. آن‌ ها با فرزندانشان درباره‌ تصمیم‌گیری مشورت می‌کنند و ‌در مورد قوانین خانوادگی به آن‌ ها توضیح می‌دهند آن‌ ها خودشان را در حد امکان فعالیت‌های خود را تنظیم کنند و از اعمال قدرت پرهیز می‌کنند و آن‌ ها را به اطاعت از معیارهای تعیین شده تشویق نمی‌کنند(بامریند، ۱۹۷۳؛ شافر، ۲۰۰۰). بامریند دریافت فرزندان والدین آسان‌گیر افراد پرتوقعی هستند و به والدین(بزرگسالان) وابستگی دارند و نسبت به کودکانی که والدینشان کنترل بیشتری روی آن‌ ها دارند تأکید کم‌تری روی انجام تکالیف مدرسه دارند و پیشرفت تحصیلی کم‌تری دارند.

بامریند(۱۹۷۱ نقل از سیف درخشنده، ۱۳۸۴) والدین آسان‌گیر را این‌گونه توصیف می‌کند: “یک والد آسان‌گیر تلاش می‌کند تا با شیوه های موافق و هم‌سو با تکانه‌ها، امیال و اعمال کودک رفتار کند. او ‌درباره‌ی خط مشی خود با کودک مشورت می‌کند و قواعد خانواده را برای او توضیح می‌دهد. او توقع چندانی برای انجام کارهای منزل و رفتار صحیح از کودک خود ندارد. او خود را با کودک همچون منبعی معرفی می‌کند که هرگاه بخواهد می‌تواند از آن استفاده کند و نه به عنوان عاملی فعال که مسوول شکل‌دهی یا تغییر رفتار کنونی یا آتی کودک است. او به کودک اجازه می‌دهد تا حد امکان خود به تنظیم فعالیت‌هایش بپردازد. از اعمال کنترل اجتناب می‌ورزد و پیروی از معیارهای مشخص شده بیرونی را تشویق نمی‌کند. او در تلاش است از استدلال استفاده کند و در دستیابی به اهدافش آشکارا از زور استفاده نمی‌کند.”

۲-۲-۴-۳٫ مقایسه والدین افراطی^[۷۴] (زیاد رو) و والدین مسامحه کار^[۷۵] (سهل‌انگار)

تیپ شناسی بامریند ‌در مورد والدین آسان‌گیر به وسیله مک کوبی و مارتین^[۷۶] در سال۱۹۸۳ گسترش یافت. تا بین دو سطح پذیرنده بودن(گرم بودن، پذیرش، پاسخ‌گو) و متوقع بودن(کنترل، نظارت، نیازهای بلوغ) تمایز قائل شوند. والدینی که از توقع پایین و پذیرندگی بالا برخوردار هستند، به عنوان سبک افراطی مشخص می‌شوند. این والدین نسبت به فرزندانشان صبور، گرم و پذیرنده هستند. اما اعمال قدرت زیادی نمی‌کنند و محدودیت‌های کمی برای رشد و توسعه رفتار فرزندانشان دارند. آن‌ ها از فرزندانشان مراقبت می‌کنند و محدودیت‌های کمی بر آنان اعمال می‌کنند و بر این عقیده‌اند که اعتماد و آزادگذاری کامل در ارتباط بین نوجوانان و والدین سودمند است. فرزندان این افراد کارآمدی اجتماعی خوبی ندارند و فاقد خود کنترلی هستند.

در مقابل آن‌ ها والدین مسامحه کار هستند. این والدین هم از پذیرندگی و هم از توقع سطح پایین برخوردار هستند. فرزندان این‌گونه والدین کمترین میزان احساس شایستگی را در بین چهار سبک برخوردار هستند(دارلینگ، ۱۹۹۹). آن‌ ها هیچ تلاشی در جهت تعیین روش و مسیر خاصی برای کودکانشان نمی‌کنند و به علایق آن‌ ها وجهی ندارند. آن‌ ها اغلب با مسایل و مشکلات شخصی خود مشغول هستند و هیچ گونه نگرانی ‌در مورد والدین بودن ندارند و احساس مسئولیت نمی‌کنند آن‌ ها کنترل کمی بر نوجوانان و فرزندان خود اعمال کرده و مراقب آن‌ ها نیستند و آن‌ ها را به حال خود می‌گذارند(مک کوبی و مارتین،‌۱۹۸۳ نقل از پور عبدلی، ۱۳۸۱؛ بامریند، ۱۹۹۱).

۲-۲-۴-۳-۱٫ توقع داشتن

بعضی از والدین استانداردهای بالایی را برای فرزندان خود تعیین می‌کنند و تأکید دارند که فرزندانشان به آن استانداردها دست یابند(بامریند، ۱۹۹۱).

توقع مؤثر والدین به سه جزء تشکیل دهنده اصلی نیاز دارد.

۱- والدین نیاز دارند یک مجموعه‌ بزرگ و واقعی از اهداف برای فرزندانشان تعیین کنند. این مستلزم فهم چیزهایی است که به طور معقول انتظار می‌رود بچه ها می‌توانند یا نمی‌توانند انجام دهند.

۲- والدین نیاز دارند که حمایت‌های فردی را برای کمک به به دست آوردن این اهداف برای فرزندان خود فراهم کنند.

۳- والدین نیاز دارند نظارت کنند که آیا بچه ها(فرزندانشان) با نظارت آن‌ ها کنار می‌آیند یا نه (برکووتیز^[۷۷]، ۱۹۹۷).

۲-۲-۴-۳-۲٫ پذیرندگی

بعضی از والدین از فرزندان خود توقع کم‌تری دارند و به ندرت سعی می‌کنند که در رفتار فرزندان خود نفوذ داشته باشند(بامریند، ۱۹۹۱).

پذیرندگی عبارت است از فراهم آوردن پرورش و حمایت، ایجاد یک اساس گرمی و بالیدگی مثبت برای ارتقاء تعامل، رشد شعور و ثبات اخلاقی در کودکان(برکوویتز، ۱۹۹۷).

پذیرندگی عبارت است از کیفیتی از روابط والد- فرزند که در آن آغازگری آشکارا به کودک انتقال داده می‌شود. بزرگسالان(والد) به طور قاطع و مصمم، حرکات و رفتار فرزندان را مورد توجه قرار می‌هد همچنین والد پذیرنده سعی نمی‌کند هیچ گونه هدایت و پیشنهادی به فرزند خود بدهد و زیاد او را مورد سوال قرار نمی‌دهد. بلکه بزرگسالان برنامه‌ کاری خودشان را طوری تنظیم می‌کنند که پیگیری فرزندان خود را کاهش دهد.

همان طور که در جدول شماره ۲-۲ مشاهده می‌شود از ترکیب دو بعد سبک والدینی(پذیرندگی و توقع داشتن) چهار سبک به وجود آمده است که تحقیقات، بامریند بر روی سه سبک آن‌ ها یعنی استبدادی، اقتداری، آسان‌گیر، متمرکز بود و سبک چهارم(طرد کننده) را محققین دیگر مورد مطالعه قرار داده‌اند( برک^[۷۸]، ۱۹۹۷ نقل از برجعلی، ۱۳۷۸).

جدول شماره ۲-۲ بررسی سبک والدین، توسط مک کوبی و ماریتن(۱۹۸۳ نقل از برکوویتز، ۱۹۹۷).

پذیرندگی

زیاد کم

توقع

زیاد

کم

اقتداری

استبدادی

آسان‌گیر

بی‌تفاوت

پژوهش‌هایی که همبستگی‌های فرزند پرروی اقتداری را مورد آزمون قرار می‌دهند، گزارش داده‌اند که بین این شیوه(سبک) و بسیاری از جنبه‌های شایستگی رابطه وجود دارد. این شایستگی‌ها شامل سطح بالای خود رشد یافتگی اخلاق و اجتماعی در مدرسه، نسبت یادگیری در مدرسه، پیشرفت علمی و در دبیرستان پیشرفت تحصیلی(دستیابی آموزشی) است(برک، ۱۹۹۷ نقل ازبرجعلی، ۱۳۷۸).

۲-۲-۴-۴٫ ابعاد شیوه های فرزندپروری^[۷۹]

برنت^[۸۰](۱۹۹۷)، ابعاد شیوه های فرزندپروری را به شرح ذیل طبقه بندی نموده است:

– بُعد گرم بودن:والدین که نسبت به کودکان خود با محبت و پذیرنده اند.

– بُعد پاسخگو بودن: والدین پاسخگوی نیازهای کودکان هستند.

– بُعد تحسین: والدین رفتار خوب در کودکان را تحسین می‌کنند.

۱-۳-اهمیت موضوع

در جامعه چند وجهی و پیچیده امروز،ایجاد سازمان ها راه اصلی تحقق خواسته ها و نیل به هدف هایی است که به تنهایی نمی توان به آن ها رسید.سازمان ها به منظور تحقق اهداف به وجود آمده اند و بحث موفقیت درسازمان ها به طور کلی با عنوان اثر بخشی ارائه می شود.اثر بخشی سازمانی سومین سطح از سطوح اثر بخشی را شامل می شود که دو سطح اثر بخشی فردی و گروهی را نیز در بر می گیردو وظیفه مدیریت سازمان این است که علت های اثر بخشی فردی وگروهی را مشخص کند تا نهایتاً اثر بخشی سازمانی حاصل شود(Gibson & et al,2009).اثر بخشی مشخص می‌کند که سازمان تا چه حد توانسته است مأموریت‌ های خود را مشخص کند از این رو سنجش مناسب اثر بخشی می‌تواند نقاط ضعف و قوت سازمان را تعیین وموجب به کارگیری راهبردی ویژه ای در سازمان شود(Overholt & Jomrog,2004). توجه به شناسایی وویژگی های درون سازمانی که برای موفقیت سازمانی حیاتی هستند و نشان دادن روابط آن ها یکی از موضوعات بسیار اساسی تلقی می شود(رحیمیان و شامی زنجانی۱۳۸۹).Cambel(1997)در بازبینی خود از مطالعات صورت گرفته در جهت توسعه سازمانی و تعیین ویژگی هایی از سازمانی که به طور معنا داری با اثر بخشی سازمانی مرتبط هستند به کار گرفت(Kaplan & Norton,2008). یکی از مشکلات پیش روی مدیران ، امروزه آن است که رابطه میان عوامل درون سازمانی را شناسایی و اولویت بندی نمایند و از آنجا که اثر بخشی سازمانی تاثیر گذار ترین عامل می‌باشد این پژوهش به منظور شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر اثر بخشی دانشگاه علوم پزشکی یزد صورت گرفته است .

۱-۴-هدف تحقیق

شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر اثر بخشی سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی یزد

دو هدف اصلی این پژوهش عبارتند از تعیین معیارهای اثربخشی در دانشگاه علوم پزشکی و سپس اولویت بندی این معیارها بارویکرد پرومتی. در مرحله اول با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه ای ،بررسی مطالعات گذشته و استفاده از تکنیک مصاحبه عوامل شناسایی شدند و در مرحله دوم استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی به منظور دریافت نظرات متخصصان و خبرگان دانشگاه علوم پزشکی یزد وسپس پرسشنامه نهایی ماتریس مقایسات زوجی که دراختیارجامعه آماری قرار گرفت انجام شد.

۱-۵-سوال تحقیق

۱-شناسایی عوامل مؤثر بر اثر بخشی سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی یزد به چه صورت می‌باشد؟

۲-اولویت بندی عوامل مؤثر بر اثر بخشی سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی یزد به چه صورت می‌باشد؟

۱-۶-روش تحقیق

در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با اساتید و خبرگان دانشگاه به شناسایی مهمترین عوامل مؤثر بر اثربخشی سازمانی پرداخته که از میان عوامل متعدد ۲۰ عامل کلیدی تعیین شدند. از آنجا که AHP یکی از روش های تصمیم گیری با شاخص های چند گانه است برای ارزیابی معیارها که کیفی هستند ازروش AHP وپرسشنامه مقایسات زوجی استفاده کرده که پس از تأیید،این پرسشنامه در اختیار ۲۰نفر از خبرگان دانشگاه که دارای مدرک تحصیلی حداقل فوق لیسانس با حداقل ۱۰سال سابقه کار ومدیر یکی از قسمت های دانشگاه بودند قرار گرفت و به روش AHP رتبه بندی شدند.از میان این عوامل بانظر خبرگان،۸ عامل اول که بیشترین رتبه را کسب کردند انتخاب شده وبه عنوان معیارهای اصلی تحقیق به صورت پرسشنامه مقایسات زوجی در اختیار جامعه آماری قرار گرفت.پس از محاسبه وزن دهی و تعیین شاخص ناسازگاری از طریق AHP رتبه بندی شدند. همچنین از خروجی تحلیل AHP جهت ورودی روش پرومتی استفاده نموده وپس از انجام مقایسات زوجی عوامل رتبه بندی شدند. روش تحقیق حاضراز نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت از نوع توصیفی بهره گرفته است.

۱-۷-جامعه آماری

جامعه آماری پرسنل حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد (۴۶۰نفر)است که به روش نمونه گیری تصادفی انجام شد.حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران و سطح خطای ۰۵/۰ درصد ۱۸۹نفر می‌باشد.فرمول کوکران یکی از پرکاربرد ترین روش ها برای محاسبه حجم نمونه آماری است که به طریق زیر محاسبه می‌گردد:

جامعه=N 1.96=t 05/0=d 7/0=p 3/0=q حجم نمونه=n

روش جمع‌ آوری داده ها از طریق توزیع پرسشنامه صورت گرفت.

۱-۸-قلمرو

قلمرو موضوعی

شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر اثر بخشی به عنوان قلمرو موضوعی این تحقیق مد نظر قرار گرفته است زیرا شناخت آن ها برای نیل به اهداف سازمانی ضروری است.

قلمرو مکانی

دانشگاه علوم پزشکی یزد

قلمرو زمانی

سه ماهه اول سال ۹۳

۱-۹-روش گرد آوری داده ها

در این تحقیق گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ماتریس مقایسات دو به دو گزینه ها انجام شد و پس از به دست آوردن ماتریس مقایسات نرمال شده، وزن های نسبی را محاسبه کرده و سپس به بررسی شاخص ناسازگاری مقایسات پرداخته شد.

۱-۱۰-روش تجزیه و تحلیل داده ها

در این مطالعه عوامل مؤثر بر اثر بخشی سازمانی رتبه بندی شدند. برای این کار از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی که در نرم افزار Expert Choiceو تکنیک پرومتی که در نرم افزار Decision Lab قابل اجراست استفاده شد.

۱-۱۱-تعریف واژه های کلیدی

اثربخشی:بررسی میزان مؤثر بودن اقدامات انجام شده برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده(Anthony,1998)

پرومتی:یکی از روش های آماری که جهت ارزیابی و اولویت بندی گزینه های گسسته واز طریق مقایسات زوجی انجام می‌گیرد(مومنی و شریفی سلیم،۱۳۹۱).

تحلیل سلسله مراتبی:یکی ازروش های تصمیم گیری چند معیاره است که به اهمیت نسبی شاخص ها وسپس رتبه بندی آن ها می پردازد(مهرگان،۱۳۹۰).

سلامت سازمانی: مجوعه ای از خصایص نسبتا پایدار که انطباق با شرایط محیط،روحیه بالای نیروی کار،کفایت برای حل مشکلات،سرعت عمل و… را به همراه داردو توانایی سازمان رادر حفظ بقا و سازش با محیط نشان می‌دهد(رمضانی ‌و طالب پور،۱۳۹۱).

نوآوری: فرایند کسب اندیشه‌های خلاق و به اجرا در آمدن آن ها(زارعی،۱۳۷۳).

جان و سریواستاوا ^[۹۷] (۱۹۹۸) در بررسی ارتباط پنج ویژگی اصلی شخصیت با عواطف مثبت و منفی ‌به این نتیجه رسیدند که از میان پنج عامل اصلی شخصیت برون گرایی و نوروز گرایی پیش‌بینی کننده های اصلی طراز لذت هستند ( سلطانی زاده، ۱۳۸۷) .

بین حالت‌های عاطفی منفی و مثبت و عوامل روانی اجتماعی مرتبط با سلامت را نیز بر مبنای ساختار زیست شناختی عوطف می توان مطرح کرد (استبتو، اودانل، مارموت و اردل، ۲۰۰۸؛ به نقل از بخشی و همکاران، ۱۳۸۸) .

یافته های ماچین و هور^[۹۸] (۲۰۰۸) نشان می‌دهند که راهبردهای مقابله انطباقی رانندگان پیش‌بینی کننده عاطفه مثبت می‌باشند(بساک نژاد، ۱۳۹۱) .

نتایج تحقیقات فردریکسون و توکد^[۹۹] (۲۰۰۲؛ به نقل از مشعل پور و همکاران، ۱۳۸۹) گویای آن بود که صفت انعطاف پذیری کنشی با هیجانات مثبت دارای همبستگی مثبت و با هیجانات منفی مثل خشم و غمگینی دارای همبستگی منفی است .

لاپیکوس^۴ و همکاران (۱۹۹۶) پی بردند که باورهای دنیای عادلانه برای خود و نه برای دیگران ، باشاخص های بهزیستی روانی و ذهنی نظیر عاطفه مثبت مرتبط است( گل پرور، ۱۳۸۶) .

تحقیقات داخلی درباره الگوهای ارتباطی خانواده و بخشش

ناهید پور و همکاران (۱۳۹۰) با بررسی ۲۰۰ زوج از زوجهای مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر کرج به روش نمونه گیری در دسترس نشان داد که بین تعارضات زناشویی و بخشش رابطه معنادار وجود دارد.

زندی پور و یادگاری (۱۳۸۶) رابطه بخشش با رضایت از زندگی را در بانوان دانشجوی متأهل غیر بومی دانشگاه های تهران بررسی کردند که در این پژوهش ۲۰۰ دانشجوی زن متأ هل ساکن در خابگاههای متاهلان دانشگاه های دولتی تهران در رشته‌های علوم انسانی انتخاب و نتایج پژوهش نشان داد که بین بخشش و رضایت از زندگی همبستگی مثبت وجود دارد .

پناهی سردی( ۱۳۹۱) در بررسی رابطه بین هوش هیجانی و بخشودگی با رضایت زناشویی در بین زوجین متقاضی طلاق و عادی شهر تبریز، نشان داد که بین بخشودگی و هوش هیجانی با رضایت زناشویی در گروه زنان و مردان متقاضی طلاق و عادی رابطه معنادار وجود دارد .

پژوهش زارعی (۱۳۹۲) با عنوان رابطه جهت گیری دینی، بخشودگی و تعارض زناشویی حاکی از آن بود که بین تعارض زناشویی و بخشودگی رابطه منفی معنادار وجود دارد.

امیدوار (۱۳۹۰) در بررسی تأثیر مؤلفه های بخشش بر اساس مدل مالت و معنویت بر رضایت زناشویی که بر روی ۲۶۰ نفر معلمان متأهل تمامی مقاطع شهرستان نمین انجام شد و روش نمونه گیری خوشه ایی – چند مرحله ایی بود نتایج بیانگر این بود که بین مؤلفه های بخشش بارضایت زناشویی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد.

افخمی و همکاران (۱۳۸۶) در مطالعه رابطه بین میزان بخشودگی و تعارض زناشویی زوجین در استان یزد ‌به این یافته دست یافت که بین تعارض زناشویی و بخشودگی رابطه وجود دارد . جامعه آماری شامل کلیه زوجین استان یزد و نمونه شامل ۳۰ زوج بود که به روش نمونه گیری در دسترس گزینش شدند.

پژوهش گیوکی و داودی (۱۳۸۸) نشان داد که بین بخشودگی و رضایت زناشویی، سطح تحصلات و طول مدت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد .

احتشام زاده و همکاران (۱۳۸۹) در پژوهش با عنوان ” رابطه بخشودگی، کمال گرایی و صمیمیت با رضایت زناشویی در جانبازان و همسران آن ها ” نتایج بیانگر رابطه چندگانه بین بخشودگی ، کمال گرایی و صمیمیمت با رضایت زناشویی بود و بخشودگی بهترین پیش‌بینی کننده میزان رضایت زناشویی زوجین بود. جامعه آماری زوجین جانباز شهر اهواز و نمونه شامل ۶۰۰ نفر (۳۰۰ جانباز و ۳۰۰ همسر جانباز) ساکن در منطقه ۴ اهواز بود که به روش نمونه گیری خوشه ایی تصادفی گزینش شدند .

خجسته مهر و همکاران (۱۳۸۸) نشان داد که کیفیت مثبت زناشویی به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق اسنادهای علی و مسئولیت پذیری باعث افزایش گذشت می شود و گذشت باعث کاهش پرخاشگری در میان همسران می شود .

تحقیقات خارجی ‌در مورد الگوهای ارتباطی خانواده و بخشش :

سهرابی^[۱۰۰] و همکاران (۲۰۱۳) به بررسی نقش واسطه ایی سبک‌های دلبستگی در رابطه بین بخشش و رضایت زناشویی پرداختند نمونه شامل ۳۸ دانشجوی متأهل مرد بودند که به وسیله نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند جامعه شامل دانشجویان متأهلی بودند که در خابگاه متاهلین دانشگاه علامه طباطبایی اقامت داشتند . یافته ها نشان داد که نزدیک ۴۶% واریانس متغیر رضایت زناشویی بوسله سبک دلبستگی و سطح بخشش پیش‌بینی می شود وضریب همبستگی ۶۷/ به دست آمد.

سان چانگ^[۱۰۱] (۲۰۱۴) در بررسی نقش واسطه ایی نشخوار، همدلی و بخشش در رابطه بین سبک دلبستگی و رضایت زناشویی نشان داد که سبک دلبستگی از طریق تمایل بخشش رضایت زناشویی را باعث می شود نمونه در این پژوهش معلمان متاهل کره ایی بودند .

فیینچام و بیچ ^[۱۰۲] (۲۰۰۵) در پژوهش ‌به این نتیجه رسیدند که بخشودگی در زوجین، کیفیت مراقبت از یکدیگر، پرخاشگر و رضایت زناشویی را پیش‌بینی می‌کند.

فینچام، پلیری و رگالیا ^[۱۰۳] (۲۰۰۵) به بررسی نقش روابط زوجین بر ارتقاء سطح بخشودگی توسط آنان پرداختند و ‌به این نتیجه رسیدند که بین کیفیت روابط و بخشودگی رابطه وجود دارد.

باکوس^۵ (۲۰۰۹) در پژوهشی رابطه بین بی حرمتی ، بخشودگی و کیفیت رضایت زناشویی در دوران بارداری را بررسی کرد . نتایج نشان داد که کیفیت روابط زناشویی که شامل رضایت زناشویی و عشق بود با بخشودگی همسر در زنان و مردان مرتبط است .

فینچام و همکاران (۲۰۰۶) در بررسی بخشودگی در زمینه روابط زناشویی نشان داد که ارتباط مثبتی بین بخشودگی و کیفیت رابطه و رضایت زناشویی وجود دارد. در این پژوهش نمونه ۱۵۴ زوج متاهل بود.

جمع بندی

در این فصل به بیان نظری ‌در مورد بخشش، عاطفه مثبت و منفی و الگوهای ارتباطی خانو اده پرداخته شد.آنچه در مبانی نظری ذکر شد این است که بخشیدن به معنای فراموشی فرد خطاکار و آشتی نیست بلکه عبارت است از آزاد سازی فرد رنجیده از احساس خصومت ، بدبینی و کینه و سایر عواطف منفی . بخشش دارای پیامدهای زیادی از قبیل : آرامش فرد و رهایی از هیجان عصبانیت ، کینه و تنفر ، تغییر در افکار فرد و فراهم شدن فرصت مجدد برای ارتباط صمیمی با فرد خاطی و…است . بخشیدن فرایند آسانی نیست بلکه در چندین مرحله اتفاق می افتد .

عاطفه مثبت در برگیرنده احساسات مثبتی مانند لذت ، آرامش و شیفتگی در زندگی است و عاطفه منفی در برگیرنده طیف گسترده ایی از حالات خلقی منفی مثل تنفر ، کینه ، ترس و… است که نحوه ابراز آن در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است .

پژوهشگران تعاریف متعددی از خانواده ارائه داده‌اند که یکی از آن ها این است که خانواده « گروهی از افراد است که روابط آنان با یکدیگر بر اساس هم خونی شکل می‌گیرد و نسبت به هم خوشایند هستند » می‌باشد . در خانواده شیوه تعامل اعضا باهم نقش مهمی دارد که به آن الگوهای ارتباطی خانواده گویند و دارای دو بعد جهت گیری گفت و شنود و همنوایی می‌باشد و از ترکیب این دو بعد چهار نوع خانواده شکل می‌گیرد .

در قسمت پیشینه فصل دوم به بیان پژوهش‌های مختلف که توسط ‌محقّقین داخلی و خارجی انجام شده پرداخته شد که نتایج حاکی از آن بود که عاطفه منفی با بخشش رابطه منفی و معنادار و عاطفه مثبت با بخشش رابطه مثبت و معنی دار دارد. همچنین تحقیقاتی به منظور بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده بر عواطف صورت گرفته که نتایج نشان می‌دهد که الگوهای ارتباطی خانواده بر شادی ، اضطراب و افسردگی فرزندان مؤثر است .

۲-۲-۳-۱-۲- رویکرد کالبدی – تاریخی:

توجه به زمینه کالبدی، مستلزم دارا بودن دیدگاهی تاریخ گرایانه به شکل شهر و توجه به اهمیت گذشته در شکل دادن به حال و آینده است. اعتقاد به تداوم و اینکه گذشته برای شهرسازی کنونی درس‌هایی عینی دارد، در این گفته کریر بارز است: « تاریخ اجازه انقطاع نمی‌دهد، ‌بنابرین‏ هرآنچه در شهر انجام می‌شود باید به لحاظ شکلی، پاسخی به شرایط فضایی از قبل موجود باشد» .( گلدبرگر به نقل از تولایی۱۳۸۰:۳۹)

در روند توسعه کالبدی در بسیاری از شهرهای تاریخی ایران، به ساختار و شکل هسته تاریخی شهر توجه کافی نشده است و به دنبال آن مشکلاتی چون ناتوانی در انطباق با تغییرات کالبدی جدید، عدم برقراری پیوند مناسب با ساختار شبکه ای موجود و انزاوای فضایی، گریبان‌گیر هسته‌های تاریخی این شهرها شده است. در واقع عدم توجه به طراحی و برنامه ریزی شهری زمینه گرا و نادیده گرفتن ارزش های کالبدی و غیرکالبدی زمینه موجود و اجرای طرح های شتابزده، منجر به کمرنگ شدن این هسته‌های تاریخی در اذهان مردم شده است(صادقی و دیگران،۱۳۹۱).

۲-۲-۳-۱-۳- رویکرد طبیعت محور:

رشد شهرنشینی در دهه های اخیر موجب تغییرات بسیار در مناظر طبیعی می‌شود. این امر تاثیرات مشخصی بر روی سیستم‌های بوم شناختی که عامل ایجاد گونه‌های متفاوت مناظر است می‌گذارد. هرچند رشد شهر همیشه به عنوان یک تهاجم علیه محیط زیست آن منطقه و اکوسیستم مجاور آن پنداشته می‌شود ولی می‌توان با مطالعه مفاهیم گونه‌های زیستی و اکوسیستم های شهر این مشکل را حل کرد. برای افزایش گونه‌های زیستی اکوسیستم‌های یک شهر انعکاس ادارک بخش‌های مختلف اکوسیستم به وسیله جمعیت آن شهر اهمیت بسیار دارد. طبیعت شهر شامل عناصر زیست محیطی متفاوت است و خدمات آن در راستای بهبود اقلیم و شرایط جوی و خواص آب و عملکرد گونه های زیست محیطی است. در راستای حفاظت محیط زیست و منافع حاصل از آن برای انسان‌ها، مطالعات و تحقیقات بسیاری انجام شده است. نیازهای طبیعتی که ارتباط مستقیمی با ویژگی های فیزیکی وضعیت طبیعت شهر دارد را می‌توان به سه بحث تماس با طبیعت ، ترجیحات زیباشناختی ‌و تفریح و سرگرمی تقسیم کرد. دلایل بسیاری برای اثبات اینکه تماس با طبیعت کیفیت زندگی را ارتقا می‌دهد وجود دارد مانند اینکه فرصتی برای رهایی از هیاهوی شهر نشینی در طبیعت فراهم می‌آید، محیط طبیعی در این بخش شامل مناطق بزرگ مانند کریدورهای طبیعی و پارک‌ها و جنگل‌ها می‌شود. چشم‌انداز زیبا و پاکیزگی و صداهای مطبوع نیز جز ترجیحات زیباشناختی و این بخش هم شامل باغ‌ها و پارک‌ها می‌شود .در سومین بخش از این تقسیم بندی تفریح و سرگرمی وجود دارد. پارک شهری و بیشه‌های شهری و پیاده‌راه‌های سبز جز این بخش محسوب می‌شوند. (C.Priogo,J.H Breuste and J.Rojas,2008:2)

۲-۲-۳-۱-۴- رویکرد کالبدی – بصری:

رویکرد کالبدی_ بصری بیشتر در حوزه کیفیات بصری و زیبایی شناختی فضاها و ساختمان‌ها تأکید دارد . این رهیافت سنتی در اوایل قرن بیستم میلادی مطرح شد و عمدتاً برخوردی کالبدی و سطحی نگر به طراحی شهری داشت ، این نوع نگاه بر حوزه سیمای بصری غالبا محصول گرا تلقی می‌شد و بر جنبه‌های زیبایی شناسانه وظاهری فضاهای شهری توجه داشت و نه حوزه های اجتماعی و ادراکی و به علاوه فرایند هایی را نیز که منجر به تولید فضاهای شهری موفق می‌شد نادیده می‌گرفت. این رهیافت تحت تاثیر کارهایی چون برنامه‌ریزی شهری بر پایه اصول هنری کامیلو سیته ، تفکرات لوکوربوزیه و برنامه‌ریزی شهری در عمل، ریمون آنوین به وجود آمد. خارویس اشاره ‌می‌کند که کامیلو سیته هرچند می‌خواست با چیدمان خیابان‌ها ، میدان‌ها، یادمان‌ها و ساختمان‌ها و به طورکلی عناصر شهر ، نوعی سازماندهی با ویژگی‌های زیبایی شناختی را به وجود آورد، تأکید وی بیشتر بر تجربه بصری از فضاهای شهری متمرکز می‌شد. پیامد این رهیافت، در از دست رفتن بافت و مقیاس شهری و فاصله گرفتن فضاهای شهری از انتظارات مردمی تا چند دهه باقی ماند. بسیاری از تغییرات کالبدی در سیمای ظاهری در سال های پس از جنگ در انگلستان را می‌توان نمونه این پیامدها برشمرد که بر پایه سیاست‌گذاری ها در امر طراحی کالبدی و توجه بیش از اندازه بر سیمای بیرونی شکل گرفت. به عنوان مثال، در قانون برنامه ریزی شهری و روستایی مصوب۱۹۴۷ میلادی در انگلستان، تصریح شده بود که «تصویب و ابلاغ نهایی (برنامه) باید با در نظر گرفتن ملاحظات طراحی و سیمای بیرونی صورت پذیرد ( به نقل از کارمونا و پانتر ۶۹:۱۹۶۷) و یا می‌توان از راهنمای عمل برای طراحی شهری و روستایی که وزرات مسکن و حکومت محلی منتشر ساخت نام برد، که تأکید بسیاری بر سیمای بیرونی بناها داشت و نیازهای استفاده کنندگان از فضا را نادیده گرفته بود. با انتشار سیمای شهری گوردون کالن(۱۹۶۱) رهیافت بصری به طور جدی تری مطرح گردید. کالن طراحی شهری را «هنر ارتباطات» تعریف کرد و تصور وی از طراحی شهری ایجاد ارتباطات میان عناصر محیط کالبدی نظیر درختان، مناظر، ساختمان‌ها و ترافیک شهری بود.کالن مناظر را با هدف ساماندهی و نظم بخشیدن به الگوهای قابل مشاهده دسته بندی کرد. نکته مهم این بود که وی ادراک مردمی از سیمای شهری را نادیده می‌گرفت. رهیافت کالبدی و بصری بعد از کالن همچنان ادامه یافت. در سال ۱۹۶۳انجمن برنامه ریزان آمریکا تعریفی از طراحی شهری بدین صورت ارائه کرد: طراحی شهری اصولا به جنبه‌های زیبایی شناختی و عناصر ادراکی و قابل احساس از محیط شهری توجه دارد به عبارت دیگر طراحی شهری بیشتر به ادراک و دریافت آن دسته از جنبه‌های بصری از عناصر محیط شهری می‌پردازد که در وهله نخست سه بعدی اند .هر چند عناصر ادراکی در این تعریف به چشم می‌خورد اما اولویت‌های طراحی شهری به جنبه‌های بصری برمی‌گردد.

طراحی شهری هنر طراحی سه بعدی از شهر در مقیاسی فراتر از یک بلوک ساختمان است. فرم سه بعدی از شهر در مقیاس برنامه محلی. طراحی شهری اصطلاح کلی یا عمومی پذیرفته شده‌ای برای فرایند شکل دادن و طراحی محیط کالبدی برای پاسخ به توسعه ، اصطلاحات و مرمت شهری است که در برگیرندۀ ساخت و سازهای جدید و یا حفاظت است که در مقیاس ساختمان ها ،مناظر، مناطق روستایی و شهر ها موضوعیت می‌یابد (بنکدار و دیگران،۱۳۹۰).

• • • • 1. تلفیق رویکرد کالبدی _ بصری و اجتماعی _ادراکی: