نتیجه گیری بخش اول

هر گونه تغییر و تحول در دنیای کنونی به دلیل پیچیدگی فعالیت های انسانی، خواه ناخواه آثار و پیامدهایی به همراه خواهد داشت. به گونه ای که با اختراع وسیله ای جدید، درکناراستفاده ی صحیح و مشروع از آن، همواره امکان سوءاستفاده از آن ها وجود دارد.

در این راستا علم حقوق، به عنوان حامی عدالت وموجِد توازن در جامعه انسانی، هرآنچه را که کوچک‌ترین خدشه ای ‌به این توازن وارد نماید، تحت پوشش قرار داده و سعی در رفع یاپیشگیری از آثار نامطلوب آن می کند.

فضای سایبر، که ماحَصل پیشرفت‌های علمی و صنعتی در قرون اخیر است، از این قاعده مستثنی نبوده و آثاری به صورت مثبت و منفی در زندگی بشر ‌وارد نموده است که ضرورت مطالعه آن را انکارناپذیر می نمایاند.متعاقب این امر سیاستگذاران جنایی، حقوق ‌دانان و جرم شناسان ‌به این فضا ورود پیدا کرده و با تعریف جرایم سایبری، پیش‌بینیِ مجازات های متناسب با آن و ارائه و انجام تدابیر امنیتی ‌و پیشگیرانه نسبت به مخاطرات این فضا و آموزش و آگاه سازی افراداز پیامدهای مخرب فضای سایبر، وظایف اساسی خود را در این زمینه انجام می‌دهند که بررسی کیفیت و ابعاد این کارکرد امری ضروری است

بخش دوم : تحلیل ماهوی مصادیق جرایم علیه عفت و اخلاق ناشی از فناوری نوین

اگرچه ظهور برخی از جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی سنتی با ظهور اینترنت از محیط فیزیکی به محیط مجازی انتقال یافته است (مانند هرزه نگاری،توریسم جنسی، قوادی،روابط نامشروع و. . .)اما نمی توان تمام آن ها را در قالب جرایم رایانه ای گنجاند ، زیرا قانون‌گذار در برخی موارد جرم انگاری ننموده است.

در واقع مجرم در این گونه جرایم ، از رایانه به عنوان ابزار بهره می‌گیرد و کار خویش را توسعه داده و تسهیل می کند .از جمله مواردی که به طور کلی در این حیطه از سوی قانونگذاری کیفری ایران جرم تلقی شده است می توان به قوادی و هرزه نگاری اشاره کرد.

حوزه هایی همچون تهیه ،انتشار ،معامله و تجارت صورقبیحه توهین و افترا و نشر اکاذیب رایانه ای ، دعوت افراد به انجام اقدامـات مجرمانه و خلاف اخلاق در فضای مجازی ،اشاعه فحشا و منکرات، آموزش ارتکاب جرم،روابـط نامشروع از جمله اعمال خـلاف عفت و اخلاق اســت که به عنوان زیرمجموعه هرزه نگاری و قوادی است و بدین سبب این بخش از پژوهش پیش رو ‌به این دو مطلب اختصاص داده شده است.^[۱۰۲]

قانون گذار ایران مواد ۱۴و ۱۵ از فصل چهارم قانون جرایم رایانه ای مصوب ۱۳۸۸را به مبحث جرایم علیه عفت و اخــلاق عمومی اختـصاص داده است که این قانون به عنوان مـنبع اصلی و مهم در این پژوهش قرارگرفته است.

این بخش به دو فصل با عناوین، نقش مستقیم فضای مجازی در شکل گیری جرم هرزه نگاری و نیز نقش رایانه در تحقق جرم قیادت به عنوان وسیله ارتکاب جرم تقسیم شده است، که در ذیل به آن می پردازیم.

فصل اول : نقش مستقیم فضای مجازی در شکل گیری هرزه نگاری

از زمان تولد وب در دهه ۱۹۹۰ بستر جدیدی برای انتشار و توزیع محتواهای هرزه‌نگارانه از قبیل متن، صدا، فیلم، عکس و… فراهم شد و در دسترس قرار گرفت. امروزه کاربری، گردش در اینترنت و پرسه‌زنی اینترنتی منشأ هرزه‌نگاری و یکی از سرگرمی‌های اینترنتی است.

پیامد این هرزه‌نگاری فراتر از انزوای فرد، نابهنجاری‌ها، انحرافات جنسی و کاهش روابط اجتماعی؛ اختلال در روابط صمیمانه خانوادگی و به مخاطره انداختن زندگی زناشویی و حتی پدید آمدن مشکلاتی در فضای شغلی است.

مصرف داده های هرزه نگارانه اینترنتی، می‌تواند تأثیرات مخربی بر زندگی فردی و خانوادگی داشته باشد. بسیاری از افراد به دلیل تماشای روابط جنسی اینترنتی، به مشکلات و معضلات جنسی آلوده شده‌اند. این نوع رابطه های عاشقانه و مجازی از طریق اینترنت که اصطلاحاً از آن به «روابط جنسی مجازی» تعبیر می‌شود، فضایی است که در آن افراد می‌توانند یکدیگر را در فضای اینترنت ببینند و رابطه‌ عاشقانه و جنسی را تجربه کنند و گسترش دامنه استفاده از این سایت‌ها باعث شده است که در ایران مسئولین این نوع سایت‌ها را فیلتر کنند.

این نوع اعمال مجرمانه که ماهیتاً در جرایم کلاسیک نیز وجود دارد با توسعه و پیشرفت فناوری رایانه و اینترنت وارد این رسانه جمعی شده است و از لحاظ گستردگی و وسعت در زمینه پخش و توزیع، در نوع خود بی نظیر می‌باشد. باید گفت هرزه نگاری در فضای سایبر از سه جنبه، تهدیدی جدی برای کودکان محسوب می شود: اول این که امکان دارد کودکان به هرزه نگاری وقیحانه در اینترنت دسترسی پیدا کنند، دوم اینکه هرزه نگارها، هرزه نگاری کودکان را راه آسانی برای فروش محصولات خود یافته اند و همین امر سبب شده سوء استفاده جنسی از کودکان تا این حد رواج یابد، سومین و جدی ترین خطر برای کودکان، آن است که افراد خطرناک دیگر می‌توانند از طریق اینترنت و به واسطه مکاتبه، پست الکترونیک یا گپ زدن قربانیان خود را جذب کنند و آنان را در دنیای واقعی به دام بیندازند.

این فصل خود به دو مبحث، تـحت عنوان بررسی فقـهی جرم هرزه نگاری و همچنین بزه دیدگان جـرم هرزه نگاری تقسیم شد که در ذیل به توضیح آن پرداخته شد.

مبحث اول : بررسی فقهی و حقوقی جرم هرزه نگاری

هرزه نگاری یکی از مصادیق جرایم رایانه ای است که در مفهوم عام به معنای محتویاتی است که عمدتاًً به قصد تحریک جنسی ارائه می شود. تولید، انتشار، توزیع و معامله محتویات مستهجن یا مبتذل، آشکارترین مصداق های هرزه نگاری هستند.

با توجه به شیوع رفتارهایی که پیش از این مطرح شد در فضای مجازی و لزوم صیانت اجتـماع در برابر اینگونه ناهنجاری ها، قانون جرایم رایانه ای پس از سال ها بحث و بررسی در سال ۱۳۸۸ و در ۵۶ ماده به تصویب رسید که ماده ۱۴ آن به موضوع هرزه نگاری اختصاص دارد.

با توجه به اهمیت این موضوع، این مبحث به بررسی دیدگاه فقه نسبت به جرم هرزه نگاری و تشریح ارکان تشکیل دهنده جرم هرزه نگاری به طور مفصل در ذیل می پردازد.

گفتار اول : دیدگاه فقه نسبت به جرم هرزه نگاری

به اعتقاد مشهور فقیهان، هر شخصی که مرتکب فعل حرامی شود و یا واجبی را ترک نماید، مستحق مجازات

تعزیری است.^[۱۰۳]

با توجه ‌به این مقدمه، چنانچه ثابت شود هرزه نگاری عملی حرام است مطابق مبنای مشهور جعل مجازات تعزیری برای مرتکب آن دارای وجاهت و تأییدشرعی خواهد بود.

در زمینه حرمت هرزه نگاری می توان به امور چندی از قبیل ، حرمت اشاعۀ فحشا، حرمت افشای سرّ و اعانۀ بر اثم استدلال کرد.

۱٫ اشاعۀ فحشا : قرآن کریم در سوره مبارکه نور آیه ۱۹ ‌در مورد افرادی که قصد اشاعه فحشا و مـنکرات را

در بین مؤمنان دارند، می فرماید: « همانا کسانی که تمایل به اشاعه فحشا در بین مؤمنان دارند، عذاب دردناکی برای آن‌ ها در دنیا و آخرت خواهد بود»^[۱۰۴]

در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است^[۱۰۵]: « پیامبر گرامی اسلام فرمودند: شخصی که امر منکری را فاش می‌سازد، همانند شخصی است که آن را آغاز کرده باشد».^[۱۰۶]

در روایت دیگری نیز آمده است:^[۱۰۷] « شخصی که امر منکری را ‌در مورد شخصی بشنود و آن را فاش سازد، همانند مرتکب آن عمل خواهد بود.»^[۱۰۸] به نمایش در آوردن تصاویر عریان و نیمه عریان و یا نمایش اعمال جنسی، از مصادیق بار آیه و روایات مذکور بوده و عملی حرام و تعزیر آور خواهد بود.