وبلاگ

‌بر اساس اهداف و سیاست های جاری آموزش و پرورش، برنامه های فاوا مورد توجه عمیق قرار گرفته است. بعضی از برنامه ها شامل تجهیز مدارس متوسط به سامانه پیشرفت رایانه ای، اتصال مدارس به شبکه جهانی اینترنت، آموزش یکپارچه معلمان و دانش آموران، تأمین و بهبود کادر کارشناسی در زمینه فاوا، همراهی جامعه علمی کشور برای توسعه و تحقق فاوا، ایجاد ادبیات مشترک برای درک و توسعه فاوا در میان مدیران ارشد و مدیران اجرای و معلمان آموزش و پرورش، و از همه مهمتر نظامند کردن توسعه فاوا است (سعیدی پور، اسلام پناه و محمدی، ۱۳۸۷).

فاوا در ایران، تحولات همه جانبه ای در عرصه های مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی ایجاد ‌کرده‌است. مهمتر از همه تغییراتی است که در عرصه تولید و نشر دانش، اطلاعات و دانایی ایجاد نموده است: و بیش از همه، سازمان‌ها و نهادهای آموزشی را متأثر ساخته است و اصولا بستر کسب آگاهی و دانایی و فرایند یاددهی – یادگیری را فراهم ‌کرده‌است. روند پیدایش پیشرفت و گسترش آموزش الکترونیکی از دهه ۱۹۸۰ میلادی آغاز گردید و تا به امروز ۷ مرحله تکاملی را پشت سر گذاشته و به مرور زمان روش‌ها و راه حل های مناسب برای دسترسی و ‌پاسخ‌گویی‌ به اهداف مورد نظر به وجود آمده است. استانداردهای مطرح و پذیرفته شده به روی سیستم عامل ویندوز به ترتیب موجب شده که از یک طرف سیل عظیمی از نرم افزارهای به وجود آمده و از طرف دیگر معلمان می توانستند به راحتی نرم افزارهای آموزشی را تبادل نمایند و آنهایی را که بر اساس استانداردهای تعریف شده توسط وزارت آموزش و پرورش است، استفاده نمایند. این دوران که تا پیش از نیمه اول دهه ۱۹۹۰ به طول انجامید، دوران تولید انبوه نرم افزارهای آموزشی و پدیدار شدن مبحث آزمایش به کمک رایانه بود. نیمه دوم دهه ۱۹۹۰ جهان شاهد توسعه چشمگیر فراگیر اینترنت بود و ناگزیر موجب پدید آمدن و گسترش بحث استفاده از فاوا در آموزش و پرورش شد (عطاران، ۱۳۸۳).

۲-۱۴٫ آموزش ضمن خدمت معلمان و فاوا

اگر بخوهیم فاوا وارد مدارس و کلاس درس شود باید به نقش معلمان در این زمینه اشاره کرد. یعنی زمانی تلفیق بین فاوا و برنامه درسی ممکن است که معلمان از اطلاعات کافی در زمینه فناوری ها برخوردار شده و ‌در مورد به کارگیری فناوری در برنامه درسی توجیه و تشویق شود. برای اینکه بتوان یادگیری های مؤثر با بهره گرفتن از فناوری به وجود آورد این معلمان هستند که با توجه به نیازها و شیوه های یادگیری دانش آموزان از تکنیک های فناوری در برنامه ریزی تحصیلی استفاده می‌کنند. پس معلمان ضمن کسب دانش فاوا، آن را در حرفه خود به کار گرفته و برای شاگردان خود معنی دار می‌کنند (خوشکنار، ۱۳۸۳).

با توجه به اصول گفته شده در زمینه آموزش ضمن خدمت باید توجه داشت که این معلمان هستند که مخیر به تغییر یا عدم تغییر رفتارشان در رابطه با کاربرد فاوا می‌باشند. برای اینکه معلمان آسوده خاطر ‌به این کار بپردازند نیاز به نگرشی مثبت در زمینه کاربرد فاوا دارند و اینکه به عنوان یادگیرندگان مادام العمر در زمینه یادگیری فاوا باشند. البته باید اشاره کرد که در این آموزش ها به تنها بر کاربرد فاوا بلکه بر کاربرد آن در کلاس درس نیز تأکید گردد (خاکباز، ۱۳۸۷).

علاوه بر آموزش هایی که در زمینه سخت افزار و نرم افزار به عنوان مقدمه ورود فاوا به کلاس درس به معلمان داده می شود؛ نیاز به ایجاد نگرش مثبت در زمینه نقش معلمی و تدریس و یادگیری وجود دارد که این مسئله اهمیت وجود کلاس‌های آموزش ضمن خدمت را روشن می‌سازد. در دوره های آموزشی باید بین آموزش فاوا و تلفیق آن در فرایند تدریس، هماهنگی ایجاد گردد تا از این طریق ضمن یادگیری فاوا، نحوه کاربرد آن در کلاس درس را به صورت آزمایشی یاد گیرند. اغلب مراکز تربیت معلم با مدارس مشارکت می‌کنند و به دانشجو – معلمان فرصت کارورزی می‌دهند (عطاران، ۱۳۸۳).

اهمیت کاربرد فاوا در جهت پشتیبانی از تدریس و یادگیری در زمینه آموزش روز به روز بیشتر گردیده به طوری که نقش و جایگاه آن در دو دهه اخیر چشمگیر گشته است. از آنجا که معلمان دارای تاثیرات بسزایی بر پیشرفت تحصیلی، سیستم ارزشی و رفتاری دانش آموزان هستند؛ به کارگیری فناوری در نظام آموزش آنان را قادر می‌سازد تا در فراهم کردن، معرفی، توضیح و انتقال دانش در جهت تقویت، تشویق و ارتقای دانش آموزان عملکرد بهتری از خود نشان دهند (پاول جین،۲۰۰۳).

۲-۱۵٫ فناوری اطلاعات و ارتباطات

ادغام فناوری اطلاعات با ارتباطات، به فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌ انجامد که هدف آن دست رسی به اطلاعات از طریق ابزارها و فنون ارتباطات است (صالحی، ۱۳۸۲). عبادی (۱۳۸۴) فناوری اطلاعات و ارتباطات را حاصل تلفیق سه حوزه یعنی اطاعات، رایانه و ارتباطات می‌داند. وی در این باره می نویسد:

«فناوری اطلاعات و ارتباطات از ترکیب بخش متمایز رایانه، ارتباطات و اطلاعات حاصل می شود. بخش رایانه، سخت افزار و تامین کننده ی تجهیزات و ادوات لازم، و داده ها و اطلاعات، به عنوان خمیرمایه و مواد اولیه در درون شبکه و ارتباط مخابراتی بخش سوم است که وظیفه برقراری ارتباط بین دو بخش دیگر را بر عهده دارد. آنچه که در نهایت از تلفیق این سه بخش به دست می‌آید، اطلاع رسانی نامیده می شود که در حوزه های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

رادیو، تلویزیون، تلفن، رایانهِ، اینترنت، ماهواره و اینترانت تعدادی از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند. با این حال، امروزه وقتی سخن از فناوری اطلاعات و ارتباطات به میان می‌آید، بیش از هر ابزار دیگر رایانه و اینترنت به ذهن خطور می‌کند. دلیل این امر شاید آن باشد که فناوری های اخیر توانسته اند به سرعت جای خود را در میان عموم مردم پیدا کنند. گرچه اینترنت سایقه چندانی ندارد، اما به سرعت توانسته است همه ابزارهای سنتی اطلاع رسانی را تحت تأثیر قرار دهد و توانمندی های جدیدی برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات از خود نشان دهد (عبادی ۱۳۸۴).

فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی که ترکیبی از نرم افزار، سخت افزار، چند رسانه ای و سیستم های ارائه هستند با کاربرد های وسیع، بر بسیاری از جنبه‌های زندگی اجتماعی ‌و کاری ما وارد شده، در حال تأثیر گذاری هستند. آن ها پتانسیل بالقوه ای برای تغییر اکثر فعالیت ها دارند. آموزش که یکی از فعالیت های قدیمی بشر است، به سرعت در معرض این تغییرات قرار گرفته است. ورود فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی به عرصه فعالیت های آموزشی و گسترش روز افزون آن در قرن حاضر، فرصت بسیار گرانبهایی را فراروی متخصصان و متولیان تعلیم و تربیت برای بهبود روش های یاددهی یادگیری فعال، تعالی بخشی به اهداف تربیتی و به ویژه امکان دسترسی آسان و سریع به اطلاعات زیاد و متنوع، ذخیره سازی، پردازش و باز سازی آن قرار داده است تا به نحو احسن، از آن، استفاده نمایند (رحمانی و همکاران، ۱۳۸۵).

۲-۱۶٫ ضرورت بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات