۷۸/۰

UBC-841

۵۵/۰

UBC-857

۸۷/۰

UBC-864

۹۰/۰

UBC-866

۸۸/۰

UBC-873

۷۳/۰

ISSR-7

۹۷/۰

ISSR-11

۸۰/۰

میانگین

بر اساس نتایج بدست آمده میانگین محتوای چندشکلی کل بدست آمده ۸۰% می‌باشد که چندشکلی مطلوب را نشان می‌دهد. بیشترین درصد چندشکلی مربوط به آغازگر ISSR11 می‌باشد که دارای توالی (AG)8CT و کمترین میزان چندشکلی مربوط به آغازگرUBC-857 با توالی(AC) 8T می‌باشد. تریارووسکا و همکاران^[۱۴۰])۲۰۱۳) به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت‌های مصنوعی ذرت Idt و SSS( Iodent Reid وStiff Stalk Syntheti ) از ۱۶۰ نشانگرهای ISSR استفاده کردند که در مجموع ۲۲ باند تولید شد که ۱۶ باند(۷۳/۷۲) چندشکلی را نشان دادند.
چوکان و همکاران(۲۰۰۶) در گروه‌بندی ۵۶ لاین‌خالص ذرت ایران، ارزش PIC حاصل از جایگاه SSR در محدوده‌ی ۲۳/۰ -۷۹/۰ به طور میانگین ۵۹/۰ بدست آوردند همچنین اسمیت^[۱۴۱] و همکاران(۱۹۹۷) میزان PIC برای این نشانگر SSR به طور متوسط ۹۱/۰ درصد اعلام کردند علاوه بر این مشخص شد که میزان PIC برای تکرارهای دو و سه نوکلئوتیدی متفاوت، و به ترتیب برابر ۷/۰ و ۵۹/۰ بوده است. سینیور و همکاران(۱۹۹۸) به منظور بررسی ۹۵ لاین‌خالص ذرت از ۷۰ آغازگر SSR استفاده کردند که در این بین تکرارهای دو نوکلئوتید SSR میانگین بالایی PIC، ۶۷/۰ درصد را نشان می‌دادند که با نتایج کار اسمیت و همکاران مطابقت داشت. پورساربانی و همکاران(۱۳۸۴) در محتوای اطلاعات چندشکلی آغاز‌گری از ۰۲/۰ تا ۷۱/۰ متغیر بدست آوردند. فاطمه دهقان نیری و همکاران(۱۳۸۴) به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین اینبردلاین‌های ارزش PIC برای جایگاه‌های ریزماهواره‌ای در دامنه ۵۴/۰-۹۱/۰ بدست آوردند که میانگینی برابر ۷۳/۰ داشت. که بالاترین میانگین PIC مربوط به تکرارهای دو نوکلئوتیدی با مقدار ۸۷/۰ بود. السدیس ادریس و همکاران(۲۰۱۲) به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، ۹ ژنوتیپ ذرت را ۸ نشانگر ISSR را مورد مطالعه قرار دادند. در نهایت سطح بالایی از چندشکلی ۶۹ درصد در میان ژنوتیپ‌ها آشکار شد و مشخص شد که برآورد فاصله ژنتیکی میان ژنوتیپ‌‌های ذرت با بهره گرفتن از نشانگر‌های ISSR می‌تواند به عنوان یک روش قابل اعتماد برای بررسی خصوصیات ژنوتیپ‌های ذرت باشد. در نهایت توصیه شد از این ۹ ژنوتیب در پرورش هیبریدهای کارآمد به منظور افزایش سطح چندشکلی ژنتیکی در ارقام ذرت استفاده شود. با توجه به مقدار PIC در این تحقیق و نتایج تحقیقات دیگران که نسبتاً بالاتر می‏باشد می‏توان فهمید که محتوای چند شکلی نمی‏تواند عدد ثابتی باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فصل پنجم
نتیجه‌ گیری‌کلی و پیشنهادات
۵-۱ نتیجه‌گیری
تنوع ژنتیکی موجود در ژرم‌پلاسم مورد استفاده در یک برنامه بهنژادی، روی پتانسیل سود ژنتیکی حاصل از گزینش تاثیر می‌گذارد. پرهزینه‌ترین و وقت‌گیرترین بخش یک برنامه تولید هیبرید، شناسایی لینه‌های والدی است که در صورت آمیزش آنها هیبریدهای برتری به وجود خواهد آمد. تولید هیبرید مبتنی بر پدیده هتروزیس است و فاصله ژنتیکی بین والدین، در بروز هتروزیس نقش ایفا می‌کند. اطلاع در خصوص تنوع ژنتیکی بین لاین‌های اصلاحی، دسته‌بندی لینه‌های والدی، تعیین گروه‌های هتروتیک و پیش‌بینی عملکرد هیبرید ، مهم هستند(آکوا، ۱۳۸۹). شناخت روابط ژنتیکی بین لاین‌های‌خالص به ویژه در برنامه بهنژادی به منظور انجام صحیح تلاقی‌ها ، تفکیک لاین‌ها در گروه‌های هتروتیک و برای شناسایی اولیه واریته‌ها مفید می‌باشد(پیری‌کشتیبان و همکاران، ۱۳۹۰) از طریق نشانگرهای مولکولی می‌توان از فاصله ژنتیکی بین والدین جهت پیشگویی عملکرد هیبریدها استفاده کرد(نقوی ‌و قره ریاضی،۱۳۸۸).
از مجموعه ۱۵ آغازگر مورد بررسی قرار گرفته در این مطالعه ۱۲۴ باند مشاهده شد که ۱۰۷ باند(۵/۸۵ درصد) چندشکلی بود. اندازه باندهای حاصل در دامنه بین ۲۵۰ تا ۹۸۰ جفت باز متغیر بود. ماتریس تشابه از طریق روش تطابق ساده محاسبه و دندروگرام مربوطه به روش دورترین همسایه ترسیم شد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای لاین‌های مورد مطالعه را در فاصله ۵۶/۰ شباهت به ۳ گروه مجزا تقسیم نمود. فاصله ژنتیکی براساس ضریب تطابق ساده بین جفت نمونه‌ها بین ۸۵/۰-۴۴/۰ متغییر می‌باشد. با توجه به نتایج به دست آمده حداکثر می‌توان ادعا نمود که لاین‌های موجود در این مرکز حداکثر در دو گروه هتروتیک قرار می‌گیرند. علاوه بر این اینبردلاین‌های B73 نیز به طور جداگانه در یک شاخه قرار گرفته است که چون لاینی در کنار آن قرار نگرفته است می‌توان نتیجه گیری نمود گروه هتروتیک ردیلودنت در ژرم پلاسم مرکز موجود نمی‌باشد. احتمالا یکی از این گروه‌های هتروتیکی گروه لنکسترشورکراپ است که لاین Mo17 به آن تعلق دارد می‌باشد. و گروه هتروتیک دیگر می‌توان یک گروه هتروتیک جدید باشد. برخی از هیبریدهای موفق ایجاد شده از تلاقی بین این لاین‌ها شامل هیبرید سینگل کراس کارون۷۰۱ و هیبرید مبین می‌باشد. که هیبرید سینگل کراس کارون ۷۰۱ از تلاقی بین لاین شماره ۲ (MO17) با اینبردلاین شماره ۱۰ و هیبرید مبین از تلاقی بین اینبردلاین شماره ۱۰ با اینبردلاین شماره ۱۵ ایجاد شده که بر اساس نتایج بدست آمده از دندروگرام تلاقی بین این دو هیبرید از نظر میزان فاصله ژنتیکی مناسب بوده. این دو هیبرید مقاوم به خشکی بوده و در منظقه خوزستان هم اکنون مورد کشت و کار قرار می‌گیرد. در نهایت توصیه می‌شود که برای اطمینان از وجود دو گروه هتروتیک در این مرکز باید از آزمایشات تکمیلی استفاده نمود. تجزیه به مختصات اصلی نشان داد که مولفه اول(PC1) 5/11درصد ، مولفه دوم (PC2)5/9 درصد و مولفه سوم (PC3) 5/7 درصد از کل تنوع را تشکیل می‌دهد.
۵-۲ پشنهادات
انجام آزمایشات تکمیلی جهت اطمینان از وجود دو گروه هتروتیک.
انجام تلاقی بین گروه‌های هتروتیک ایجاد شد.
استفاده از ژرم‌پلاسم‌ها منشا گرفته شده از سایر گروه‌های هتروتیک جهت افزایش تنوع موجود در ژرم‌پلاسم.
استفاده از سایر روش‌های اصلاحی به منظور تعیین گروه‌های هتروتیک مانند لاین در تستر.
ارزیابی دقیق‌تر لاین‌ها از نظر خصوصیات مورفولوژیک مهم همانند عمکرد دانه در بوته، شاخص برداشت، الگوی رشد، درصد پوسته، درصد روغن، تعداد بلال و وزن دانه نیز انجام گیرد.
ارزیابی لاین‌ها موجود با نشانگرهایی نظیر AFLP یا SSR جهت اطمینان بیشتر از فواصل ژنتیکی و میزان تنوع موجود در ژرم‌پلاسم
منابع
ارزانی، ا .۱۳۸۱٫ اصلاح گیاهان زراعی. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. ۱۱۵-۱۲۱ص.
آکوا، ج. ۱۳۸۹٫ اصول ژنتیک گیاهی و اصلاح نباتات. ترجمه فرهاد نظریان فیروزآبادی. انتشارات دانشگاه لرستان. ۵۲۶-۵۲۲٫ ص.
امیرتیموری، س؛ و چیذری؛ ا.ح. ۱۳۸۷٫ بررسی خودکفایی پویا در تولید ذرت دانه‌ای در ایران: رهیافت محاسبه بهره‌وری کل عوامل تولید. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی شماره۷۹: ۱۷۱-۱۶۹ص.
امینی، م؛ صفایی، ن؛ محمودی، س.ب.۱۳۹۱٫ بررسی تنوع ژنتیکی جدایه‌هایPythium aphanidermatum Fitzp عامل مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه چغندر با بهره گرفتن از نشانگر تکثیر بین توالی تکراری ساد(ISSR). ژنتیک نوین.دوره هفتم. ۳:.۷۵-۶۹ص.
باقری، ر؛ مشتاقی، ا و شریفی، خ؛ بیوتکنولوژی گیاهی.۱۳۹۱٫ انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. مشهد (۲): ۲۱۵-۱۱۰ص.

با توجه به مسئله پژوهش، فرضیه‌هایی به شرح زیر ارائه گردیده است:
فرضیه اول: بین تعداد دفعات پیش بینی سود مدیریت و عدم تقارن اطلاعتی رابطه معنادار وجود دارد.
فرضیه دوم: بین عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه حقوق صاحبان سهام رابطه معنادار وجود دارد.

۳-۳- مدل تحلیلی پژوهش

چارچوب نظری، الگویی مفهومی و بنیادین است که تمام پژوهش بر روی آن بنا می‌شود، و از طریق آن پژوهشگر بین عواملی که در ایجاد مسئله پژوهش اهمیت دارند، ارتباط برقرار می‌کند و فرضیه‌های قابل آزمون خود را ایجاد می‌کند. مدل تحلیلی نوعی نمودار برای متغیرهای استخراج شده از چارچوب نظری پژوهش است (خاکی، ۱۳۸۲).مدل تحلیلی، لولایی است که طرح نظری مسئله پژوهش تدوین شده پژوهشگر را با کارهای بعدی او که مشاهده و تحلیل اطلاعات است به یکدیگر متصل می‌کند. در واقع آنچه که چارچوب نظری مسئله پژوهش را از ساختمان مدل تحلیلی متمایزمی‌کند، خصلت عملی بودن مدل تحلیلی است که باید به عنوان راهنمای مشاهده به کار رود. بیان مفهومی پدیده‌های موضوع پژوهش، مفهوم‌سازی^[۷۵]نامیده می‌شود، و این یکی از ابعاد اصلی ساختمان مدل تحلیلی است، بدون آن کار ساختن مدل تحلیلی زیربنای محکم و دقیقی نخواهد داشت. این مفاهیم از طریق فرضیه‌ها راه و شیوهمطالعه پدیده‌ها را مشخص می‌کنند. فرضیه بین مفاهیم رابطه برقرار می‌کند، و هر یک از مفاهیم نیز ابعاد، و هر بعد نیز شاخص‌هایی دارد (کیوی، ریمون و کامپنهود، لوک وان، ۱۳۸۱).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در این پژوهش برای آزمون برای بررسی فرضیه اول پژوهش بر مبنای پژوهش‌های فا و همکاران ( ۲۰۱۲) و لین و همکاران (۲۰۱۲) مدل زیر ارائه گردیده است:

عبارت است از عدم تقارن اطلاعاتی شرکت در سال .
عبارت است از تعداد پیش بینی سود توسط مدیریت شرکت در سال .
عبارت است از حجم معاملات سهام (تعداد سهام معامله ‌شده) سهام شرکت در طول سال مالی تقسیم بر تعداد سهام شرکت مورد نظر در پایان سال مالی.
عبارت است از ریشه دوم تعداد دفعات معاملات سهام شرکت در سال ؛
عبارت است از اندازه (لگاریتم طبیعی ارزش بازار) شرکت در سال .
عبارت است از لگاریتم طبیعی قیمت سهام شرکت در سال .
برای آزمون فرضیه دوم پژوهش، بر مبانی پژوهش‌های فا و همکاران ( ۲۰۱۲)، های و همکاران ( ۲۰۰۹) و زیائو فنگ، ۲۰۰۶ مدل تحلیل زیر ارائه گردیده است:

که در آن:
عبارت است از هزینه حقوق صاحبان سهام شرکت در سال .
عبارت است از ارزش دفتری سهام شرکت در سال به ارزش بازار آن.
عبارت است از لگاریتم طبیعی کل دارایی‌های شرکت در سال .
عبارت است از اهرم مالی (نسبت کل بدهی‌ها به کل دارایی‌ها) شرکت در سال .
عبارت است از خطای باقی مانده شرکت در سال .
۳-۴- متغیرهای مورد بررسی در مدل تحلیلی پژوهش
در این بخش کلیه متغیر های پژوهش که در سه دسته‌ی وابسته، مستقل و کنترلی قرار دارند و همچنین نحوه‌ی کمی سازی آن‌ها مورد تشریح قرار می‌گیرند.

۳-۴-۱- متغیر وابسته

عدم تقارن اطلاعاتی: در تصمیم گیری بابت انجام معاملات، عدم تقارن اطلاعاتی هنگامی بروز می‌کند که یکی از طرفین معامله اطلاعات بیشتر یا بهتری نسبت به طرف دیگر معامله داشته باشد. عدم تقارن اطلاعاتی عدم توازن قدرت در مبادلات را سبب خواهد شد که گاهی ممکن است سبب مبادلات اشتباه گردد (ویلسون، ۲۰۰۸). در این پژوهش برای اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی از نسبت نوسان قیمت سهام برای شرکت در سال ؛ بر معیار شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام می‌باشد،که در آن نوسان قیمت سهام برای شرکت در سال (SPV) بر اساس انحراف معیار آخرین قیمت معامله شده در پایان هر سال بدست آمده است و معیار شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به شرح زیر بدست می‌آید کرمیر و همکاران،۲۰۱۳):

که در آن:
: عبارت است از اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت در سال ؛
: عبارت است از قیمت پیشنهادی فروش سهام؛
: عبارت است از قیمت پیشنهادی خرید سهام.
شایان ذکر است که متغیر عدم تقارن اطلاعاتی در مدل اول پژوهش در نقش متغیر وابسته و در مدل دوم پژوهش در نقش متغیر مستقل می‌باشد.
هزینه حقوق صاحبان سهام: برای کسب نتایج متقن و قابل اتکا تر بر اساس تحقیق انجام شده توسط ثقفی و دیگران (۱۳۸۹) از دو مدل زیر برای محاسبه هزینه حقوق صاحبان سهام استفاده خواهد شد:
الگوی گوردن: در این الگو نرخ بازده مورد انتظار سهامداران (هزینه حقوق صاحبان سهام) به شرح زیر محاسبه می‌شود (ثقفی و بولو، ۱۳۸۸):

که در آن K_e، نرخ بازده مورد انتظار سهامداران؛ D₁، سود سهام مورد انتظار سال آینده (که از حاصل ضرب سود سهام سال جاری در نرخ رشد g محاسبه می‌شود)؛ P₀، قیمت سهام در ابتدای سال (اولین روز معاملاتی) و g، نرخ رشد مورد انتظار است (که بر اساس میانگین هندسی نرخ رشد فروش طی دوره مورد بررسی محاسبه می‌شود).
الگوی قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM):
این الگو، بازده سهام را تابعی از ریسک بازار تلقی می‌کند و بر رابطه زیر مبتنی است:

به گونه ای که، E(r_i)، بازده مورد انتظار سهام i؛ r_f، نرخ بازده بدون ریسک (نرخ اوراق مشارکت)؛ E(r_m)، بازده مورد انتظار بازار و β_i، حساسیت تغییرات بازده سهم به تغییرات بازده بازار که برای محاسبه آن از رابطه زیر استفاده خواهد شد:

: عبارت است از کوواریانس با بازده سهام شرکت و بازده بازار، : عبارت است از واریانس بازده بازار.

۳-۴-۲- متغیر مستقل

تعداد دفعات پیش بینی سود مدیریت: در پژوهش جاری برای اندازه گیری این متغیر از تعداد دفعات پیش بینی سود مدیریت در هر سال هر شرکت استفاده خواهد شد.
شایان ذکر است در مدل اول پژوهش، متغیر تعداد دفعات پیش بینی سود مدیریت متغیر مستقل و در مدل دوم پژوهش، عدم تقارن اطلاعاتی متغیر مستقل می‌باشد.

۳-۴-۳- متغیر های کنترل:

عبارت است از ارزش دفتری سهام شرکت در سال به ارزش بازار آن.
عبارت است از لگاریتم طبیعی کل دارایی‌های شرکت در سال .

جدول ۴-۱۰ : اندیکاتورهای انتخاب شده از دسته ها برای ورود به شبکه عصبی ۱۱۱
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۱۱ : داده های تخصیص داده شده به شبکه عصبی در هر پایگاه ۱۱۶
جدول ۴-۱۲ : مقایسه نتایج به دست آمده از شبکه عصبی و مدل های رقیب برای سهام بانک پارسیان ۱۲۰
جدول ۴-۱۳ : مقایسه نتایج به دست آمده از شبکه عصبی و مدل های رقیب برای سهام صنایع شیمیای فارس ۱۲۰
جدول ۴-۱۴ : مقایسه نتایج به دست آمده از شبکه عصبی و مدل های رقیب برای سهام فولاد مبارکه اصفهان ۱۲۱
فهرست شکل ها
شکل ۱-۱ : دسته بندی کلی تحلیل های کاربردی در بازار سرمایه ۲۱
شکل۲-۲ : ساختار شبکه عصبی پیش رو (غیر بازگشتی) باسه لایه ،لایه ورودی ، لایه میانی و لایه خروجی ۴۵
شکل۲-۳ : ساختار شبکه عصبی برگشتی با سه لایه ، لایه های دوم و سوم برگشتی می باشند. ۴۵
شکل ۲-۴ : مدل یک نرون خطی و غیرخطی(خطی یا غیر خطی بودن به نوع تابع فعال ساز بستگی دارد) ۴۷
شکل۲-۵ : نحوه عملکرد بایاس در خروجی ترکیب کننده خطی ۴۸
شکل ۲-۶ : توابع فعالسازی(الف) حدآستانه، (ب) خطی تکه‌ای، (ج) سیگموئید تک قطبی، (د)گوسین، (ه) خطی (و) سیگموئید دوقطبی ۵۰
شکل ۲-۷ : شبکه پیشرو با یک لایه فعال (خروجی) ۵۱
شکل ۲-۸ : شبکه عصبی پیشرو با یک لایه مخفی و یک لایه خروجی ۵۲
شکل ۲-۹ : شبکه عصبی بازگشتی بدون حلقه خودپسخور و نرون‌های میانی ۵۳
شکل ۲-۱۰ : شبکه بازگشتی با نرونهای مخفیبا حجم حافظه بالاتر ۵۴
شکل ۲-۱۱ : یک شبکه عصبی با سه نرون و دولایه فعال ۵۶
شکل ۳-۱ : شمای کلی مراحل انجام تحقیق ۸۴
شکل ۳-۱ : شباهت سری های سفید و سیاه با در نظر گرفتن lag 92
شکل ۴-۱ : قیمت های بسته شدن سهام بانک پارسیان و بانک کارآفرین ۱۱۳
شکل ۴-۲ : قیمت های بسته شدن سهام پتروشیمی خارک و صنایع شیمیایی فارس ۱۱۴
شکل ۴-۳ : قیمت های بسته شدن سهام فولاد مبارکه اصفهان و فولاد خوزستان ۱۱۵
شکل ۴-۴ : شبکه عصبی ساخته شده توسط نرم افزار متلب ۱۱۶
شکل ۴-۵ : قیمت های پایین پیش بینی شده و واقعی برای سهام بانک پارسیان ۱۱۷
شکل ۴-۶ : قیمت های بالای پیشش بینی شده و واقعی برای سهام بانک پارسیان ۱۱۷
شکل ۴-۷ : قیمت های پایین پیش بینی شده و واقعی برای سهام صنایع شیمیایی فارس ۱۱۸
شکل ۴-۸ : قیمت های بالای پیش بینی شده و واقعی برای سهام صنایع شیمیایی فارس ۱۱۸
شکل ۴-۹ : قیمت های پایین پیش بینی شده و واقعی برای سهام فولاد مبارکه اصفهان ۱۱۹
شکل ۴-۱۰ : قیمت های بالای پیش بینی شده و واقعی برای سهام فولاد مبارکه اصفهان ۱۱۹

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

عدم قطعیت در بازار سرمایه به معنای تفاوت مقادیر مورد انتظار و مقادیری است که در واقعیت اتفاق می‌افتند. طراحی روش‌های تحلیل و پیش‌بینی مختلف در بازار سرمایه نیز به دلیل بالا بودن این مقدار و نیاز به دانستن قیمت‌ها در آینده با قطعیت بیشتر یا عدم قطعیت کمتر بوده است. برای کسب سود در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران همواره به دنبال پیدا کردن سهم مناسب جهت سرمایه‌گذاری و قیمت مناسب برای خرید و فروش بوده‌اند و لذا تمام مدل‌های پیش بینی مطرح شده همواره به دنبال پاسخ دادن به سه سؤال اساسی بوده‌اند؛ چه سهمی، در چه محدوده زمانی و در چه قیمتی خریداری شود و یا به فروش برسد. قبل از بررسی پاسخ‌های داده شده به این سؤالات، باید به سؤال جدی‌تری پاسخ داد. از جمله اینکه آیا پیش بینی بازارهای مالی ممکن است؟!
همچنین، در ادامه باید به این موضوع پرداخته شود که در صورت پیش بینی پذیر بودن بازار سرمایه، باید به بررسی ابعاد مختلف بازار سرمایه و متدهایی که در هر زمینه برای پیش بینی ارائه شده است، پرداخت. در ادامه باید بررسی کرد که چه متدهایی کارایی لازم برای این پیش‌بینی را دارند و آیا ترکیب این متدها به صورت کلی ممکن است یا خیر. در ادامه خواهیم دید که می‌توان ابزار به کار گرفته شده در پیش بینی تمام ابعاد بازار سرمایه را در سه دسته کلی متدهای تکنیکال، متدهای بنیادین و متدهای ریاضی، شامل متدهای کلاسیک سری زمانی و رگرسیون و متدهای هوش مصنوعی قرار داد.
در این پژوهش، با بررسی تمام موارد بالا و امکان سنجی تلفیق متدهای به کارگرفته شده جهت پیش بینی قیمت، به سؤالات مطرح شده پاسخ داده خواهد شد و برای اولین بار، به پیش بینی دو قیمت برای دوره‌های جلوتر پرداخته می شود؛ قیمت بالا و قیمت پایین سهام. به این وسیله، سفته بازان^[۱] می‌توانند با به کارگیری این متد، با دقت قابل قبولی به پیش‌بینی قیمت پرداخته و از طریق نوسان گیری، کسب سود کنند.

۱-۲- نظریه کارایی بازار سرمایه

قبل از (فاما^[۲] ۱۹۷۰)، همه فقط به دنبال پاسخ دادن به سؤالات سه گانه ذکر شده در بازار سرمایه بوده اند. با مطرح شدن نظریه کارایی بازار سرمایه فاما، سؤال بزرگ دیگری نیز پیش روی سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران قرار گرفت؛ آیا اصلا تحلیل و پیش بینی آینده بازار سهام ممکن است؟! فاما با طرح نظریه کارایی بازار سرمایه، بازار را متشکل از سرمایه گذارانی فرض کرد که همگی به اطلاعات یکسانی از گذشته و حال دسترسی دارند. اطلاعات سیاسی، اقتصادی، نهانی و … . در واقع برای باور کردن نظریه فاما حتی لازم نیست همه سرمایه گذاران به اطلاعات یکسانی دسترسی داشته باشند، تنها لازم است تعداد زیادی از سرمایه گذاران به این اطلاعات به صورت یکسان و مساوی دسترسی داشته باشند. زمانی که اطلاعات در دسترس مساوی باشند، ابزارهای تحلیل و پیش بینی نیز یکسان باشند؛ هیچ سرمایه گذاری نمی‌تواند سود غیر عادی کسب کند. برای مثال، اگر اولین نفری که اطلاعات نهانی دارد، قصد خرید یک سهم را بکند؛ در مدت زمانی که در پی انجام این امر است، فروشندگان از این اطلاعات مطلع شده و سهم خود را گران‌تر از قبل می‌فروشند. لذا فرصت کسب سود غیر عادی وجود ندارد. تعریف دقیق و کامل بازار کارای سرمایه نیز عبارت است از: بازاری که سرعت انتقال اطلاعات در آن بسیار زیاد باشد. لذا فاما سه نوع از کارایی را تعریف می‌کند، بازار کارای ضعیف که سرعت انتقال اطلاعات در آن کم است ولی همچنان امکان کسب سود غیرعادی با بهره گرفتن از اطلاعات گذشته ممکن نیست. بازار کارای متوسط که سرعت نقل اطلاعات در آن زیاد است و امکان کسب سود غیر عادی با بهره گرفتن از اطلاعات حال ممکن نیست. بازار کارای قوی که سرعت انتقال اطلاعات در آن بسیار زیاد بوده و حتی دارندگان اطلاعات نهانی نیز فرصت کسب سود غیر عادی ندارند. در نهایت فاما نتیجه می‌گیرد که نوسان قیمت در بازار تصادفی بوده و امکان پیش‌بینی آن موجود نیست.
پس از مطرح شدن نظریه کارایی بازار سرمایه، سرمایه گذاران بازار سرمایه به دو دسته تقسیم شدند. دسته‌ای که به کارایی بازار اعتقاد داشتند، به سرمایه گذاری های بلند مدت روی آوردند، دلیل این امر این بود که این دسته امکان کسب سود از طریق پیش بینی بازار را منتفی دانسته و لذا فرصتی برای کسب سود غیر عادی از طریق خرید و فروش کوتاه مدت وجود ندارد. دسته دیگر سرمایه گذاران به این نظریه اعتقاد ندارند و به آن انتقادهایی دارند. این دسته به پیش بینی بازار سرمایه اعتقاد داشته و لذا از مدل‌های مختلفی برای این پیش‌بینی‌ها استفاده کرده‌اند. این دسته، علاوه بر سرمایه گذاری‌های بلند مدت، به سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت و میان مدت نیز پرداخته و از طریق خرید و فروش‌های پیوسته، تلاش در کسب سود غیر عادی می‌کنند.
از جمله انتقادهایی که به نظریه کارایی بازار سرمایه وارد است، می‌توان به قواعد مشهور بازار سرمایه اشاره کرد. از جمله این قواعد می‌توان به پایین آمدن قیمت‌ها به صورت عمومی در پایان هفته‌ها اشاره کرد؛ دلیل این امر این است که در روزهای تعطیل ممکن است اتفاقات ناخوشایندی رخ دهد که باعث افت شدید قیمت‌ها در ابتدای هفته بعد منجر شود. قاعده دیگر پایین آمدن قیمت‌ها در انتهای سال است. به صورت عمومی بازدهی سهامی که P/E بالاتری دارند، بالاتر است. این قواعد که به صورت عرف بازار درآمده‌اند از جمله نقدهایی است که سرمایه گذاران به نظریه کارایی بازار سرمایه که پیش بینی را غیرممکن می‌داند وارد می‌دانند.
انتقاد دیگر سرمایه گذاران، این است که روندهای فصلی، دوره‌ای و خطی و غیرخطی از طریق مدل‌های اقتصادسنجی و سری زمانی کاملا قابل شناسایی و مشهود است. از نظر تجربی، بسیاری از سرمایه گذاران با بهره گرفتن از تحلیل‌های تکنیکال و بنیادین به کسب سود می‌پردازند. (پوا^[۳] ۲۰۰۸) در مقاله‌ای به بررسی روندهای موجود در بازار سرمایه پرداخته و اظهار می‌دارد که از نقطه نظر عملی این نظریه صحیح نبوده و نظریه کارایی بازار سرمایه، در یک بازار کاملا ایده آل صحت دارد. لذا با توجه به انتقادهای ذکر شده و فرصت‌های عملی درک شده در بازار توسط سرمایه گذاران، در این مقاله فرض پیش بینی پذیر بودن بازار سرمایه مورد قبول قرار گرفته و به اولین سؤال مطرح شده به این صورت پاسخ می‌دهیم.

۱-۳- ابعاد مختلف بازار سرمایه و ابزارهای پیش بینی

حال که به پیش بینی پذیر بودن بازار اعتقاد پیدا می‌کنیم، زمان پاسخ دادن به سؤالات سه گانه مطرح شده می‌رسد، چه سهمی، چه محدوده زمانی و چه قیمتی. برای پاسخ دادن به این سؤال از مدل‌های بسیار متنوعی استفاده شده است. مدل‌های که به پیش بینی سهم مورد نظر می‌پردازند عموما با بهره گرفتن از تحلیل‌های بنیادین و روش‌های کلاسیک پیش بینی مثل اقتصاد سنجی و سری زمانی مورد بررسی قرار می‌گیرند. مدل‌هایی که به محدوده زمانی می‌پردازند، در پی یافتن استراتژی خاصی برای معاملات هستند و از مدل‌های تحلیل و پیش بینی تکنیکال یا مدل‌های توسعه یافته هوش مصنوعی بهره می‌برند. در پاسخ به سؤال چه قیمتی، دسته بسیار بزرگی از مدل‌ها به کار می‌آیند. مدل‌های کلاسیک، تحلیل‌های بنیادی، تحلیل‌های تکنیکی و الگوریتم‌های هوش مصنوعی. در این مقاله ما به طور دقیق در پی پاسخ به سؤال سوم، یعنی پیش بینی قیمت هستیم، بیشترین گوناگونی در حوزه پیش بینی نیز در این حوزه است. در ادامه به اختصار به توضیح کوتاهی از انواع مدل‌های پیش بینی و دلیل انتخاب شبکه های عصبی به عنوان مدل منتخب می‌پرازیم.
مدل‌های پیش‌بینی قیمت سهام را می‌توان به صورت کلی در سه دسته جای داد، تحلیل‌های تکنیکال، تحلیل‌های بنیادین و تحلیل‌های با بهره گرفتن از الگوریتم‌های هوش مصنوعی. تحلیل تکنیکال با مطالعه روند تغییرات گذشته قیمت سهام و با این پیش فرض که اتفاقات گذشته در آینده تکرار می‌شود به پیش‌بینی می‌پردازد. در واقع چارتیست‌ها یا همان تکنیکال کاران اعتقاد دارند که تنها چیزی که قیمت سهام را تغییر می‌دهد میزان تقاضا و عرضه در بازار است. در واقع این دسته اعتقاد دارند که قیمت سهام تحت تأثیر هر عامل دیگر بنیادین اقتصادی که تغییر کنند، این عوامل تنها روی عرضه و تقاضا در بازار تأثیر دارند و لذا با پیش بینی این مقادیر می‌توان قیمت‌ها را نیز پیش بینی کرد. دو مدل کلی به کار گرفته شده توسط این دسته عبارتند از تطابق الگوها و استفاده از اندیکاتورها؛ الگوها در واقع روند‌های تغییر قیمت در گذشته هستند که با توجه به اعتقاد به تکرار شدن آنها در آینده می‌توان از انطباق آنها برای پیش بینی آینده استفاده کرد. اندیکاتورها نیز مدل‌های ریاضی هستند که با بهره گرفتن از شاخص‌های قیمتی مثل قیمت باز و بسته شدن و حجم مبادلات انجام شده، عرضه و تقاضا و در نهایت قیمت را پیش‌بینی می‌نمایند.
تحلیل بنیادین با شناسایی عوامل مؤثر بر قیمت سهام و تحلیل تأثیر هر کدام به پیش‌بینی قیمت می‌پردازد. فاندامنتال کاران یا همان استفاده‌ کنندگان از تحلیل بنیادین اعتقاد دارند که عوامل بسیار زیادی در قیمت سهام تأثیر دارند. قیمت‌های جهانی محصولاتی که کمپانی‌ها تولید می‌کنند، قیمت مواد اولیه مورد نیاز آنها و سایر عوامل سیاسی و اقتصادی تأثیرگذار در فروش و سود کمپانی از جمله این عوامل هستند. به طور کلی تحلیل‌هایی که در این حوزه صورت می‌گیرند عبارتند از تحلیل صورت‌های مالی که به دو صورت افقی (مقایسه صورت‌های مالی در طی سالیان مختلف و تحلیل تغییرات آنها) و عمودی (تحلیل عناصر موجود در صورت مالی و مقایسه آنها و بررسی نسبت‌های مالی) و همچنین مدل‌های کلاسیک پیش‌بینی نظیر رگرسیون (پیدا کردن رابطه میان قیمت سهام و متغیرهایی که تعریف می‌گردند) و سری زمانی (شناخت سیکل‌ها و روندهای موجود در قیمت سهام).
الگوریتم‌های هوش مصنوعی که استفاده از آنها به سرعت در حال رشد میان سرمایه گذاران است در واقع تلفیقی از تمام روش‌های پیش بینی ذکر شده با توانایی برازش منحنی‌های غیرخطی با درجه بالا است. این الگوریتم ها قابلیت کار با تعداد زیادی از متغیرها و پیدا کردن رابطه مناسب میان این متغیرها را دارند. آنگونه که ذکر شد، عوامل تأثیر گذار در قیمت سهام بسیار زیاد هستند و مدل‌های کلاسیک و تحلیل‌های قدیمی و تجربی پاسخگوی این تعداد عوامل نیستند. برای پیش بینی‌های کوتاه مدت عموما از مدل‌های کلاسیک سری زمانی و تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود، هر کدام از این دو، تعداد زیادی الگوریتم دیگر را شامل می‌شوند که کار جمع بندی و نتیجه گیری را دشوار می‌کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی این قدرت را دارند که تمام این تحلیل‌ها را با یکدیگر به وسیله وزن دهی‌های بهینه ترکیب کرده و یک جواب یکتا و بهینه را ارائه دهد.
از میان الگوریتم‌های هوش مصنوعی، استفاده از شبکه‌های عصبی در مبحث پیش بینی بسیار زیاد است. این امر به دلیل قابلیت شبکه عصبی در کار با تعداد زیادی متغیر، برازش بسیار دقیقی از سری زمانی، تحت تأثیر داده‌های پرت قرار نگرفتن، عدم محدودیت برای درجه خاصی از غیر‌خطی بودن و انعطاف پذیر بودن شبکه در مقابل تغییرات پارامترهای مدل می‌باشد. از جمله اقبالی که به این مدل‌ها شده است می‌توان به تاوارس و همکاران^[۴] (۲۰۱۰)، فاریا و همکاران^[۵] (۲۰۰۹)، تسای و چیو^[۶] (۲۰۰۹) و کارا و همکاران^[۷] (۲۰۱۱) اشاره کرد که در تحقیقات خود، شبکه‌های عصبی را از مدل‌های کلاسیک و دیگر الگوریتم‌های هوش مصنوعی برتر می‌دانند. اولیویرا و همکاران^[۸] (۲۰۱۳) در بررسی جامعی که روی بازار بورس برزیل انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که شبکه عصبی از ماشین‌های بردار پشتیبان (SVM) و سری زمانی در امر پیش بینی قیمت کارا هستند.
با توجه به دلایل ذکر شده و نتایج گرفته شده در سایر تحقیقات که قسمتی از آنها ذکر شد، در این مقا
له، ما نیز شبکه‌های عصبی را جهت پیش بینی قیمت سهام انتخاب می‌کنیم. نکته مهم در استفاده از شبکه‌های عصبی این است که این شبکه ها در ابتدا با بهره گرفتن از ۷۵ درصد داده ها (به صورت عمومی) وارد فرایند یادگیری می‌شوند. در این مرحله به دلیل قابلیت بالای شبکه عصبی جهت برازش منحنی‌های پیچیده، ممکن است شبکه مدل را پیچیده‌تر از آنی که هست شناسایی کند. این امر باعث می‌شود که مقادیر پیش‌بینی به مقادیر واقعی نزدیک‌تر شوند و تخمین دقیق‌تری در مرحله آموزش صورت گیرد. نکته در اینجاست که حدی از تغییرات و اختلاف میان مقادیر پیش بینی و واقعی به خاطر تصادفی بودن این تغییرات است. در تمام مدل‌های پیش‌بینی این جزء تصادفی وجود دارد ولی شبکه‌های عصبی برای تخمین این مقادیر، از تعداد متغیرهای زیادتری استفاده می‌کنند در حالی که این مقادیر تصادفی بوده و پیش بینی پذیر نیستند. این خاصیت که به آن بیش برازش می‌گویند بزرگترین مشکل شبکه‌های عصبی می‌باشد.

۳) نانو کامپوزیت Exfoliated
در این حالت لایه های خاک رس از هم باز می شوند و پراکنش خوبی را بوجود می‌آید و فاصله ثابت میان لایه ها از بین خواهد رفت و این خاک رس به درون لایه ها نفوذ می کند.
این تعاریف بر اساس ابزارها و تست های X-Ray diffraction (XRD) به دست آمده است. شکل ‏۲‑۵ این سه نوع مختلف مواد را نشان می دهد. پایداری حرارتی خاک های رس به وسیله آنالیزهای وزن‌سنجی حرارتی^[۸۳] (TGA) مطالعه و بررسی می شود.
شکل ‏۲‑۵: انواع نانوکاپوزیت‌ها
توصیف و تحلیل تشکیل نانوکامپوزیت^[۸۴]
نانو کامپوزیت های پلیمر خاک رس علاوه بر کاهش اشتعال پذیری، بهبود خواص مکانیکی را نیز از خود نشان می دهد. این امر یک نکته مثبت است زیرا بسیاری از تأخیر دهنده های اشتعال بایست با مقدار زیاد استفاده شوند تا بتوانند به خواص ضد آتش مطلوب برسند، در این حالت ممکن است خواص مکانیکی پلیمر کاهش یابد. تحلیل و آنالیز معمولاً نشان دهنده پراکنش خوب خاک رس در پلیمر مثل پراکنش نانو ذرات و همچنین نفوذ Intercalated، Exfoliated و یا اختلاط ماده به وسیله تفرق اشعه X (XRD) و TEM قابل حصول است. [۲۷] XRD فاصله میان فضای گالری^[۸۵]، فاصله d ماده^[۸۶] درون سیستم Intercalated را می‌دهد. زمانی سیستم Exfoliate بوجود می‌آید که فاصله ثابت میان لایه های خاک رس تغییر کند و در آزمون XRD هیچ گونه پیک (Peak) مشاهده نمی شود. متأسفانه در برخی موارد در فرایند اختلاط خاک رس با پلیمر اخلال و بی نظمی به وجود می آید که این امر باعث عدم مشاهده پیک در آزمون خواهد شد. در این حالت عدم مشاهده پیک در آزمون XRD مبهم است. TEM یک تصویر واقعی از خاک رس در پلیمر را به ما می دهد. در اینجا حداقل ۲ برابر بزرگنمایی لازم است. بزرگنمایی پایین می تواند نشان دهد که پراکنش خاک رس خوب انجام شده در صورتی که تصویر با بزرگنمایی بالاتر می تواند لایه های واقعی خاک رس را نشان دهد و دیگر آنکه فاصله ثابت میان لایه ها را نیز نشان دهد. مشکلی که تصاویر TEM دارند این است که سطح واقعی که از آنها عکسبرداری می شود در مقایسه با کل ماده بسیار بسیار کوچک است و در بیشتر اوقات، پژوهشگرها با بهره گرفتن از نتایج این تصاویر کوچک، نتایج را به کل نمونه بسط می دهند. به صورت واقع گرایانه و صحیح بایست یک تحلیل آماری و تصادفی از کل نمونه انجام شود و تصاویر کافی گرفته شود و بر روی موقعیت های مختلف تمرکز کرد تا بتوان به صورت اطمینان بخشی در مورد نانو کامپوزیت بحث نمود. تکنیک و روش دیگری نیز وجود دارد که به صورت کمتری استفاده می شود ولی باید بیشتر استفاده شود. AFM میکروسکوب نیروی اتمی، زمان استراحت رزونانس مغناطیسی هسته ای^[۸۷] (NMR) و گرماسنج مخروطی^[۸۸] است. AFC یک روش سریع تر و آسان تر ولی کمتر و کوچک تر از روش TEM است. نمونه هایی از تصاویر میکروسکوپ نیروی اتمی حالت های Intercalated، مخلوطی از Intercalated – Exfoliated و ساختار Exfoliated در شکل ‏۲‑۶ نشان داده شده است.
شکل ‏۲‑۶:نتایج AFM نانوکاپوزیت های پلی استایرن.شکل بالا سمت چپ ساختارexfloliated.بالا سمت راست مخلوطی از Intercalated/exfoliated و نهایتا شکل پایین ساختار Intercalated[1]
در ریزساختار Intercalated سطح کاملاً صاف است در صورتی که برای ساختار Exfoliated، نواحی و قطعات کوچکی در ماتریس پلیمری پراکنده شده است. لغات Intercalated و Exfoliated به عنوان ترم هایی که نشان دهنده فاصله ثابت میان لایه هاست و تکنیک NMR یک روش متفاوت برای بررسی این پدیده پیشنهاد می کند و این امر نیاز به جمع آوری و استفاده از اصطلاحات و ترم های جدید است. در برخی کارهای زودتر انجام شده در مورد تأخیر اشتعال نانو کامپوزیت های پلیمر خاک رس توسط Gilman و همکاران [۱۳, ۲۸] نشان داده شده که گرماسنج مخروطی اطلاعاتی در زمینه تشکیل نانو کامپوزیت می دهند. در میکرو کامپوزیت ها کاهشی در پیک نرخ رهایش حرارت (PHRR) ضرورتاً نخواهد داشت در صورتی که در نانو کامپوزیت ها، صرف نظر از Intercalated یا Exfoliated بودن، کاهش نسبتاً قابل توجهی را نشان داد. در کارهای آزمایشگاهی انجام شده در این موارد، تفاوت مشخصی در کاهش پیک نرخ رهایش حرارت نانو کامپوزیت ها در برابر میکروکامپوزیت‌ها مشاهده می‌شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بررسی تأخیر اشتعال^[۸۹]
خواص آتش مواد به وسیله روش های مختلفی بررسی می شود: کالریمتر مخروطی(ASTM E1354)، تبخیر به وسیله اشعه^[۹۰] [۲۹]و پارامتر محدودیت اکسیژن^[۹۱] (ASTM D2863,ISO 4589)روش های محبوبی هستند که برای بررسی تأخیر اشتعال مواد پلیمری به کار می روند. برای محصولات تجاری از آزمون UL-94(ISO 9772,ISO 9773,ASTM D635) می توان برای تعیین کیفیت مواد تأخیر دهنده اشتعال استفاده کرد. کالریمتر مخروطی به صورت گسترده ای به عنوان یک روش آزمایشگاهی برای بررسی ترکیب تأخیر اشتعال [۳۰]مورد استفاده قرار می گیرد. اطلاعاتی که می توان از این طریق به دست آورد افزایش حرارت عبارت است از: زمان رسیدن به احتراق، میزان و نرخ رهایش حرارت به عنوان تابعی از زمان، گرمای اشتعال، نرم جرم از دست رفته^[۹۲] و دوده تولید شده. میزان نمودار کل نرخ رهایش حرارت نیز قابل دسترسی است اما معمولاً بر روی مقادیر تمرکز می شود (مقدار پیک رهایش حرارت PHRR) تبخیر بر اثر اشعه تکنیک وابسته و متناسب با آزمون کالریمتر مخروطی است البته اگر در اتمسفر نیتروژن انجام شود.) این امر باعث می شود که دود حذف شود و زمانی که ماده گرم می شود می توان از آن عکس گرفت و شواهد تصویری از واکنش را می توان داشت. پارامتر محدودیت اکسیژن نیز مقدار کمینه اکسیژن مورد نیاز برای ادامه سوختن و اشتعال نمونه را معرفی می کند. افزایش میزان پارامتر محدودیت اکسیژن به مقدار بیشتر از ۲۰، نزدیک به درصد اکسیژن در هوا، ترکیب تأخیر دهنده اشتعال ممکن است بتوان تعیین کرد.
مکانیسم های تأخیر اشتعال در نانو کامپوزیت ها^[۹۳]
مکانیسم هایی که باعث افزایش پایداری حرارتی و پایداری اشتعال پلیمرها در هنگام تولید و تشکیل نانو کامپوزیت ها می شود در برخی مواقع جالب و مورد اقبال است. اولین پیشنهاد مکانیزم توسط Gilman و Kashiwagi معرفی شد. آنها گفتند که ساختار نانو کامپوزیت هنگام اشتعال منقبض می شود و این اتفاق باعث تشکیل ساختار سیلیکاتی کربنی^[۹۴] در سطح می شود که به عنوان یک لایه محافظ در برابر انتقال جرم^[۹۵] و همچنین به عنوان لایه ای عایق سطح زیرین پلیمری در برابر منبع حرارتی عمل می کند. دومین مکانیسم زمانی مؤثر است که مقدار و درصد خاک رس کاملاً پایین باشد. در این حالت رادیکال ها به وسیله آهن جایگزین شده در خاک رس به دام می افتد [۳۱]. زمانی که خاک رس حاوی آهن باشد در مقایسه با زمانی که آهن وجود نداشته باشد یک تفاوت و اختلاف مشخص در کاهش پیک رهایش حرارت در مقادیر کمتر از ۳ درصد خاک رس مشاهده می شود. به طور کلی کارهای زیادی در مورد تشکیل نانو کامپوزیت ها انجام شده و در بیشتر کارها میزان پیک رهایش حرارت و همچنین افت جرم کاهش می یابد اما بر روی رهایش حرارت کلی^[۹۶] تأثیری نمی گذارد و زمان رسیدن به احتراق در بیشتر موارد کوتاه تر خواهد شد. تمام این تأثیرات مهم در کالریمتری مخروطی وجود دارد و از طریق سوختن نانو کامپوزیت به دست می آید. پیشنهاد می شود که اثر هم افزایی میان تشکیل نانوکامپوزیت و کاربرد تأخیر دهنده اشتعال استفاده شود (در صورتی که رسیدن به تأخیر اشتعال از طریق تکنولوژی نانو انجام می گیرد.) همچنین بایست در آینده تحقیقات بر روی مواد نانو به جز خاک رس انجام شود
.
پلی‌یورتان
مقدمه
امروزه مبحث انرژی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی در تمامی زمینه‌ها حتی در خانه‌ها یکی از مهمترین دغدغه‌های بشر است. مقدار زیادی انرژی از طریق مصارف خانگی در روزهای سرد زمستان هدر می‌رود. عایق‌های از جنس پلی یورتان قابلیت حفظ انرژی در طول زمستان و تابستان و در مقابل گرما و سرما را دارا می‌باشند. در اکثر یخچال‌ها و فریزرها که در سرتاسر جهان تولید می‌شوند، پلی‌یورتان بعنوان یک ماده عایق حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و باعث می‌شود که هوای خنک درون یخچال محفوظ باقی بماند. همچنین از این ماده جهت خنک‌سازی مواد غذایی حین حمل و نقل از مرحله تولید تا مصرف سالم و تازه باقی بماند. همچنین برخی دیگر از خواص موجود در پلی یورتان باعث شود این ماده یک گزینه مناسب جهت استفاده در برخی محیط‌های حساس و پرتنش مورد توجه قرار بگیرد؛ بعنوان مثال لباس‌های فضانوردی دارای لایه‌هایی از جنس پلی‌یورتان هستند که از یخ زدن فضانوردان در محیط‌های سرد خارج جلوگیری می‌کند و همچنین باعث کاربرد در لباس‌های مخصوص آب‌های سرد شده است.
همچنین این ماده در مبلمان‌های راحت و همچنین تشک‌های خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل کاربرد این ماده جهت استفاده در مبلمان‌ها و لوازم خواب به دلیل ویژگی و خواص مناسب است که می‌تواند به فرم بدن شکل بگیرد و موجب آسایش و راحتی بیشتر فرد شود. از دیگر مزایای این ماده این است که به راحتی و انرژی کمی قابل ازبین رفتن است و همچنین میتوان آن را با محصول جدید دیگری مخلوط و بازیابی کرد.
یکی از نکات جالب در مورد پلی‌یورتان‌ها این است که با نسبت استوکیومتری‌های مختلف از مواد اولیه آن؛ یعنی ایزوسیانات و پلی‌ال؛ می‌تواند بصورت اشکال مختلف و ویژگی‌های کاملاً متفاوت، شکل‌دهی و فرایند شود. بعنوان مثال: تخته موج سواری با وجود اینکه سبک‌وزن است اما استحکام و سختی لازم را دارا می‌باشد و یا چرخ‌های اسکیت بسیار مقاوم است.
از پلی‌یورتان‌ها به شکل بسیار گسترده‌ای در صنایع خودروسازی استفاده می‌شود. در سپرهای اتومبیل به عنوان جاذب ضربه، در لاستیک‌ها به جهت انعطاف و آسایش بیشتر در رانندگی، سپر صوتی موتور اتومبیل در کاپوت خودرو و بعنوان فوم‌ در صندلی اتومبیل و کنسول اتومبیل کاربرد دارد اما این تمام قضیه نیست، پلی یورتان باعث سبک شدن وزن اتومبیل و کاهش مقدار مصرف سوخت خواهد شد.
پلی یورتانها را اولین بار اتوبایر در سال۱۹۳۷ در آلمان کشف کرد و بعد از آن این مواد با داشتن خواص ویژه پیشرفت بسیار زیادی را در انواع صنایع جهان داشتند.
پلی یورتان‌ها دسته‌ای از پلیمرهای پر مصارف با خواص عالی هستند. به همین خاطر، طراحان و متخصصان صنایع پوشش دهی بخوبی توان بهره بردای از این ترکیبات را در کاربردهای گوناگون دارند مثالهای متعددی برای کاربردهای فراوان این ترکیبات وجود دارد، از جمله پوششهای شفاف برای پوشش دهنده های تک لایه مخصوص بامها و رنگهای مشخص کردن محل گذر عابرین پیاده و غیره.
مقاومت پلی یورتانها در برابر سایش ضربه و ترک خوردگی بسیار خوب است، از جمله ویژگی های آنها پخت سریع و کامل در دمای محیط است. خواص مکانیکی فوم‌ها وابسته به ماده دیواره سلول و هندسه سلول است.[۳۲] پلی یورتان‌ها آلیفاتیک از انواع آروماتیک گرانتر هستند. به همین خاطر انواع آروماتیک و نمونه های اپوکسی دار در استری ها، رنگهای پایه و پوششهای رابط بکار می روند. در حالی که آلیفاتیک ها ویژه پوشش نهایی هستند. همچنین ایزوسیانات‌های آلیفاتیک پایداری بیشتری نسبت به انواع آروماتیک دارند. استفاده از پوشش های محافظ برای جلوگیری از پدیده خوردگی در ساختارهای فولادی که آستر و پوشش پایه آنها از نوع سامانه های اپوکسی دار است، نمونه ای از کاربردهای مهم پلی یورتانها محسوب می شوند. مورد دیگر، سامانه های پوشش دهنده کف است که در آنها نیز انواع پوششهای پایه را می توان بکار برد، گاهی پوشش نهائی از نوع یورتان برای لایه نهایی کف نیز کفایت می کند.
پلی یورتان چیست؟ پلی یورتان‌ها (PU) نام عمومی ترکیبات و پلیمرهایی است که در ساختار آنها پیوند یورتانی می باشند. پیوند یورتانی از طریق واکنش افزایشی بین یک گروه ایزوسیانات و یک ترکیب دارای هیدروژن فعال مثل گروه هیدروکسیل تشکیل شده است. گروه های ایزوسیانات به شدت واکنش پذیر بوده و به همین علت پیشرفت واکنش آنها نیاز به افزایش دما ندارد.(واکنش در دمای محیط صورت می گیرد) مهمترین ویژگی این گروه از پلیمرها این است که پس از واکنش ساختاری پایدار بوجود می آید
ایزوسیانات‌ها اغلب از واکنش آمین و فسژن در حلال‌های بی اثر و شرایط دمایی زیر صفر تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد تولید می‌شوند. دی ایزوسیانات‌ها دارای دو گروه سیاناتی می‌باشند. گروه‌های ایزوسیانات به شدت واکنش پذیر بوده و به همین علت پیشرفت واکنش آنها نیاز به افزایش دما ندارد.(واکنش در دمای محیط صورت می گیرد) مهمترین ویژگی این گروه از پلیمرها این است که پس از واکنش ساختاری پایدار بوجود می آید.
ترکیباتی که دارای گروه ایزوسیانات هستند عبارتند از:
۲و۴ یا ۲و۶ تولوئن دی ایزوسیانات
۴و۴ یا ۲و۴ دی فنیل متان دی ایزوسیانات
۱و۶ هگزا متیلن دی ایزوسیانات
از جمله معروفترین دی ایزوسیانات‌های تجاری می‌توان به MDI، (۶,۲)TDI، (۴,۲)TDI، NDI، IPDI، TODI، TMDI، CHDI، PPDI، XDI، HDI اشاره کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده، ترکیبات ایزوسیاناتی دیگری نیز وجود دارند.
ترکیباتی که دارای دو گروه هیدروکسیل(OH) یا بیشتر باشند را پلی اُل می نامند. بطور معمول در تولید پلی یورتان‌ها از دو نوع پلی ال پلی استری و پلی ال پلی اتری استفاده می‌شود. نوع پلی ال بکار رفته در پلی یورتان‌ها تعیین کننده خواص نهایی آنها می‌باشد. معمولا پلی ال‌های بکار رفته در تولید پلی یورتان‌ها دارای وزن مولکولی مابین ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ می‌باشند که بسته به خواص نهایی مورد انتظار ازز پلی یورتان، انتخاب می‌شوند. بطور معمول از گونه های زیر استفاده می‌شود:
پلی ال‌های پلی استری
پلی استرها زنجیرهای ملکولی با وزن مولکولی بالا هستند که در زنجیر آنها گروه استری تکرار می‌شود و از واکنش یک اسید کربوکسیلیک دو عاملی با یک الکل دو عاملی حاصل می‌شوند.
پلی استرهای مورد استفاده در صنایع پلی یورتان به روش‌های مختلفی تهیه می‌شوند که مهمترین آنها عبارتند از روش پلی استریفیکاسیونی و پلی کاپرولاکتونی.
پلی ال‌های پلی اتری(Polyether Polyols)
این نوع پلی ال‌ها معمولا از واکنش پلیمریزاسیونی گروه اپوکسیدالکین اسید در مجاورت کاتالیست‌های بازی مانند هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم تولید می‌شوند. پلی اتر پلی ال‌ها بسته به روش تهیه آنها دو عاملی یا سه عاملی می‌باشند.
پلی کربنات پلی ال
پلی کاپرولاکتون پلی ال
به علاوه، به جای گروه های هیدروکسیل، ترکیباتی مثل اسیدهای کربوکسیلیک و آمینها، که دارای هیدروژن فعال هستند نیز می توانند در ترکیب با ایزوسیاناتها مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل، زمانیکه صحبت از پلی یورتانها می شود، می توان گفت که گونه های بیشماری از آنها وجود دارد.
با توجه به آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت، پلی یورتانها در موارد گوناگونی مانند: فومهای نرم، فومهای سخت، الاستومرها، چسبها، روکش ها و پایه های رنگی بکارگرفته می شوند.
پلی یورتان خالص ضعف هایی نیز دارد:
هیدروفوب نیست و در حضور رطوبت و شرایط جوی مرطوب و شرجی، با رطوبت وارد واکنش منفی می شود.در نتیجه روی سطوح سرد قابل اعمال نمی باشد.
مقاومت شیمیایی بالایی ندارد.
مقاومت مکانیکی فوق العاده ای ندارد.
خواص فیزیکی ضعیف تری از خود بروز می دهد.
چسبندگی ضعیفی به سطوح داشته و دایماً نیاز به مصرف پرایمر جهت بهبود چسبندگی دارد.
در عرض چند دقیقه تا ساعت وارد واکنش شده، در عرض ۶-۳ ساعت به ۷۵ درصد میزان سخت شدن کامل خود می رسد و در عرص ۷۳-۲۴ ساعت کاملاً سخت می شود.
همین تفاوت های چشمگیر، رمز برتری و پلی یوریا محسوب می شود.
اشکال مختلف پلی یورتان
فرآورده های فوم، فیلم، الاستومرها، پودرها، مایعات و امولوسیون هاو فوم‌های نرم، فوم‌های سخت، ، چسب‌ها، روکش ها و پایه های رنگی بکارگرفته می شوند….
کاربردهای پلی یورتان‌ها
کاربرد پلی یورتان در صنعت بصورت روز افزون در حال افزایش است زیرا این ماده دارای مقاومت سایشی عالی را دارد و بصورت همزمان ویژگی‌های پلاستیک‌ها و الاستومرها را نشان می‌دهد. اگر چه مقاومت حرارتی پایین در پلی یورتان‌های معمول و رایج باعث محدود شدن استفاده از آنها شده است. تحقیقات متعددی جهت بهبود پایداری حرارتی و خواص مکانیکی پلی یورتان انجام شده است. یکی از راه‌های بهبود پایداری حرارتی پلی یورتان شامل اصلاح شیمیایی ساختار بوسیله گروه‌های حلقوی است. دیگر راه اصلاح استفاده از افزودنی‌های معدنی است.[۳۳]
استفاده از پوشش های محافظ برای جلوگیری از پدیده خوردگی در ساختارهای فولادی که آستر و پوشش پایه آنها از نوع سامان های اپوکسی دار است، نمونه ای از کاربردهای مهم پلی یورتانها محسوب می شوند.
مورد دیگر، سامانه های پوشش دهنده کف است که در آنها نیز انواع پوششهای پایه را می توان بکار برد، گاهی پوشش نهائی از نوع یورتان برای لایه نهایی کف نیز کفایت می کند. کاربرد پلی یورتانها و پلی اوره ها در کفپوشها انواع فناوری کاربرد پوشش های کف همگی بر دو اصل استوارند. یکی از آنها فناوری فیلم نازک است که یک یا چند پوشش با ضخامت حدود ۵۰ تا ۱۲۵ میکرون روی سطح کف پوشش داده می شود. درزگیری و غبارزدایی نیز از جمله مراحل مهم در این روش محسوب می شوند که هدف نهایی آنها رسیدن به کفپوشهایی با طرح های زیر و مزین است.
پلی یورتانهای آروماتیک بر پایه MDI برای پوشش دهی کف زیاد بکار می روند، چرا که MDI ایزوسیاناتی نسبتاً ارزان است. مولکول MDI و پلیمر سنتز شده از آن به راحتی پرتو فرابنفش را جذب می کنند، زرد شدن پوشش هایی که در معرض نور خورشید واقع شده اند به همین دلیل همین مسئله است. پوششهای پلی اوره در چند سال اخیر فناوری پوششهای پلی اوره گسترش و کاربرد یافته است. از مزایای اصلی این نوع پوششها سخت شدن بسیار سریع آنهاست که نتیجه آن، دسترسی به یک فناوری پرشتاب است. در سامانه های پلی اوره بر پایه هگزامتیلن دی ایزوسیانات (TMXDI) پوشش پاشیده شده روی بلوک یخ در عرض ۲۰ ثانیه سخت می شوند.
رزین های پراکنشی پلی یورتانی (PUD) روش مرسوم در ساخت رزین های پراکنشی پلی یورتانی بر پایه آب، تهیه پیش پلیمری با گروه پایانی ایزوسیانات است که پلی ال اصلاح کننده در ساختار زنجیر، گروه عاملی کربوکسیلیک اسید را به وجود می آورد و در مرحله بعد این ماده با آمین نوع سوم در آب پخش می شود تا مراکز یونی به وجود آورد. به این ترتیب ذرات پلیمر پایدار می گردند. با حضور یک پلی آمین موجب می شود طول زنجیر اجزای تشکیل دهنده زیادتر شود.
یکی از روش های کاهش قیمت، اختلاط رزین های پراکنشی پلی یورتانی با پلیمرهای آکریلیک است.مدت مدیدی است که در اروپا از پوششهای رنگدانه دار بر پایه آب حاوی مخلوط ۵۰:۵۰ از مخلوط معلق پلی‌یورتانی و رزین های امولسیونی آکریلیکی در تهیه کفپوشها استفاده می شود. این پوشش‌ها در حالت خشک سطح نیمه براق سفید رنگی را ایجاد می کنند که برای پوشش کف های بتنی و یا تزئین کفپوش های چوبی به ویژه در مواردی که مقاومت در برابر الکل یا آب حائز اهمیت است، بسیار مناسب تشخیص داده اند. یکی از مزایای بسیار مهم مخلوط معلق پلی یورتانی بر پایه آب کامل شدن واکنش ها در این مدت سامانه هاست، به طوریکه در پایان واکنش هیچ ایزوسیانات آزادی بر جای نمی‌ماند. در دراز مدت با حرکت صنعت پوشش دهی به سوی سامان های عاری از ایزوسیانات این مورد یک مزیت جدی تلقی می گردد.

۲-۱۰-۴ تیشتر:
خدایی است که با باران ارتباط دارد و از این رو اصل همه ی آب ها،سرچشمه ی باران و باروری است.در متن ها صورت متجلی او را (ستاره بان شکوهمند)نام برده اند
او در ضمن سرور همه ی ستارگان و حامی سرزمین آریایی است.او فرزند عطا می کند و جاودان گران را در هم می شکند.
۲-۱۱ جشن های آئینی مربوط به آب در فرهنگ آریایی:
در جوامع بشری همواره اسطوره و آئین ها با هم رشد می کنند.آئین بدون محتوای اسطوره ای معنی نمی دهد.باید یک رشته ی اعتقاداتی وجود داشته باشند.و به همراه آن اعتقادات،آئین ها اجرا شوند،هیچ دینی بدون آئین نیست.چه ادیان ابتدایی اسطوره ای،چه ادیان پیشرفته…..آئین ها معمولا قسمت عمده آن ها مربوط به برکت است چه در نظر بشر ابتدایی و چه پیشرفته مهر و قهر خدایان،مربوط به آئین هایی است که انسان انجام می دهد(بهار ۱۳۷۷،صص ۲۹۶ تا ۲۹۷)
اگر انسان ها آئین ها را برگزار نکنند،خدایان قادر به اجرای وظایفشان نیستند.بنابراین آئین هایی که همه در بن خود با باروری و برکت بخشی مربوط اند،تقدس و اهمیتی بسیار عظیم در جامعه باستان دارند که بدون اجرای درست آن ها خدایان از کارکردهای معمول و خویشکاری های خود باز می مانند(ص۳۱۲).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جهان فکری اسطوره فراموش می شود ولی در یک سطح آئینی به جای می ماند،این جزئی از زندگی اسطوره و آئین است.آئین ها دوامشان بیشتر از اسطوره هاست زیرا اجرای آئین برای تداوم زندگی ضروری دانسته می شود مانند نوروز که از زمان اساطیر تا به حال ادامه دارد.زیرا آئین آن به برکت زایی مربوط می شود.(ص۲۸۱).
هر جا که خشکی هست اسطوره های مربوط به خدایان باران آور و برکت بخش و آئین های مربوط به باران آوری به طور وسیع دیده می شود.و در مناطقی که پر باران است،این اسطوره ها محدود و کوچکترند و یا به وام از مناطقی به این مناطق رفته اند(ص ۳۱۳).
تداوم پرستش آب را می توان از روی سفال های پیش از تاریخ و نیز کتیبه ها و نقش برجسته ها ی ایلامی پیش از هزاره دوم و سوم قبل از میلاد به صورت خود آب و الهه آب دنبال کرد و تا دوره ساسانی تداوم و حرمت پرستش اب و آئین های مربوط به آن در عصر باستان ادامه می یابند.و این تقدس و حرمت،در دوره ی اسلامی نیز با توجه به پیشینه فرهنگی تقدس آب در ایران و تقدس آب در ایران و نیز تقدس آب در دین اسلام زنده می ماند،بنابراین آئین ها و جشن های مربوط به آب در فرهنگ ایران پس از ورود آریاییان تا به دوره اسلامی ادامه می یابد زیرا هیچ دینی بدون آئین نیست و برای رضایت خداوند باید آئین ها برگزار شود تا او برکت به مردمان ببخشد.بنابراین با توجه به اهمیت جشن های مربوط به آب از برجسته ترین آن در فرهنگ آریایی مورد بررسی قرار می گیرد:
۲-۱۱-۱ جشن آبریزگان(آب پاشی):
از جمله مراسم معتبر و مشهوری است که به نوروز منسوب است و اغلب مورخان و نویسندگان بدان اشاره کرده اند:
رسم شست و شو و غسل کردن و آب پاشیدن به یکدیگر است رضی(۱۳۷،صص۳۲۸ تا ۳۲۹)
همه روایات درباره ی این جشن حاکی از تقدس آب و اهمیت ویژه آن و لزوم بارش باران به هنگام آئین ها و مراسم آن بوده است.مراسمی درباره کاشت سبزه و عمل آوردن آن و شست و شو و غسل و آب پاشیدن در نوروز همه حکایت از تامین آب و گیاه برای سال نو دارد.
هرگاه به مطالب و مفاهیم فروردین یشت بنگریم،ارتباط میان فروهرها و فروردین ماه یا هنگام اعتدال ربیعی و آغاز بهار را با آب و باران در می یابیم.یکی از وظایف (کارکرد)فروهران تامین آب است.
۲-۱۱-۲ خردادگان:
خرداد پنجمین امشاسپند است از شش امشاسپند بزرگ:در اوستا به شکل هئوروتات که مرکب است از هئورو به معنی رسایی و کمال جز دوم تات پسوند است که دلالت به اسم مجرد مونث می نماید.پس این نام صفت است از صفات اهورامزدا که نشانه کمال و رسایی است. در عالم مادی و زمین نگهبانی آب با خرداد است به همین جهت در روز ششم فروردین یا خرداد روز از ماه فروردین از جمله آداب و مراسمی که در این روز به قول بیرونی میان ایرانیان انجام می شد غسل و شستشوی ویژه ای بوده است و بی گمان این نیست جز موکل بودن این امشاسپند بر آب،چنان که ا مرداد،ششمین امشاسپند موکل بر گیاه(نبات)است.در روز ششم از ماه خرداد به مناسبت برخورد نام ماه و روز مطابق معمول جشنی موسوم به خردادگان برگزار می شده است.
۲-۱۱-۳ جشن تیرگان:
در تیرگان یعنی روز سیزدهم تیر ماه جشنی برگزارمی شد که جنبه های نمایشی و جادوی تقلیدی داشت از لحاظ باران زایی،نهایت امر آن که اداب و مراسم این جشن با آب ارتباط دارد.(ص۶۵۵).
نیز در اوستا تیشتریه و در پهلوی تیشتر است نام ستاره ای است که تازیان به آن شعرای یمانی و در زبان های اروپایی سیریوس خوانده می شود و ستاره ی باران است.هم چنین در اوستا نام یکی از ایزدان است.یعنی ایزد باران به موجب یزدان شناسی مزدایی تیر یا تشتر ستاره ی باران است و هرگاه در آسمان پیدا شود و بدرخشد مژده ی باران می دهد،و به روز سیزدهم هر ماه منسوب است به این ایزد و مطابق معمول و سنت،در توافق نام روز و ماه روز سیزدهم جشن تیرگان است.در چنین روزی مردم به هم آب می پاشند.مراسم آب پاشان،سر شستن،غسل و شست و شوی را از مراسم این جشن دانسته اند و در ادامه می گوید روز تیرگان آن روز است که آرش تیر انداخت اندر آن وقت که میان منوچهر و افراسیاب صلح افتاد و اند تیرگان غسل کنند و سفالینه ها را بشکنند و دوباره از نو کنند. این جشن هنوز در خیلی از استان های ایران از جمله کردستان به طرز باشکوهی برگزار می شود
۲-۱۱-۴ آبانگان:
از جشن های دوازده گانه سال است.روز دهم از هر ماه،آبان نام دارد.پس روز دهم از آبان،به موجب تلاقی نام روز و ماه،جشن آبانگان برگزار می شود که مراسم ستایش و شادمانی و نیایش و عبادت کنار چشمه سار ها و رودها به انجام می رسید(ص۶۴۱).
آبان روز در آبان ماه ویژگی دارد که به یکی از بزرگترین ایزدان مورد ستایش ایرانیان روزگار گذشته یعنی آناهیتا،ایزد سرپرست آب های روان دریا،رودها و چشمه سارها است.مطابق معمول رویدادها و حوادثی درخصوص آب جهت گرامی داشت و زنده یادی آن ها در تاریخ در این روز قرار داده شده است.از جمله آباد کردن کاریز ها و نهرهای آب که افراسیاب در جنگ ایران و توران ویران کرده بود توسط زو پسر تهماسب و یا روایت دیگر آن است که پس از هشت سال خشکسالی در چنین روزی باران بارید و بر مردمان برکت بخشید(ص۶۶۹).
۲-۱۲ فرهنگ ماد:
اقوام ماد در مرکز و غرب نجد ایران ساکن شدند.نخستین نشستگاه آریاییان در غرب،سرزمین مانای بود،که در حد فاصل شرق دریای مازندران و غرب دریاچه ارومیه قرار داشت.
مادها تنها قبیله های آریایی بودند که در سایه ی اتحاد امپراتوری بزرگ آشور را برای همیشه شکست دادند،اقوام و قبایل بسیاری را از قید اسارت آشوریان متجاوز رهایی بخشیدند.(راوندی ۱۳۵۶،ج ۱،ص۱۴۲).
۲-۱۲-۱ دین مادها:
دین ماد را ازنزدیک نمی شناسیم این دین به احتمال زیاد در برگیرنده عناصری ایرانی و بین النهرینی به ویژه حوری وآشوری بوده است.
مادها به اهورامزدا باور داشتند شواهد باستانی نمایان می سازد که در بین آریاییان به خصوص اقوام ماد مراسم تدفین بسیار پر اهمیت بوده است.آنان به احتمال به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند.ظروف مربوط به مراسم تدفین مردگان و حیوان و انسان هایی هستند که در عمل تدفین و تشریفات مربوط به آب متبرک شرکت نموده اند.این ظروف برای ریختن آب متبرک به دهان و گوش و بینی و چشم شخص متوفی بکار می رفته است.
۲-۱۳فرهنگ پارس :
در اوایل قرن هفتم پیش از میلاد پارس ها از مادها جدا شدند و در طول زاگرس در جهت جنوب شرقی روانه شدند و به سرزمینی رسیدند که امروزه به نام پارس یا فارس خوانده می شود.مراکزاین منطقه در آعصر شامل سرچشمه های رودکر ،دشت مرغاب،مرودشت و حدود شیراز امروزی می شد .سرزمین پارسا و نشان از بخش های اساسی کشور ایلام بود(ایلام،۱۳۷۷،ص۱۴۹).
کوروش کبیر از ۵۵۰تا ۵۲۹ پ.م سی سال سلطنت کرد و سلطنت محلی پارس ها را به شاهنشاهی تبدیل کرد.داریوش کبیر که از نوادگان عمومی کوروش بود سلطنت در هم ریخته هخامنشی را پس از مرگ کمبوجیه،پسر کوروش،از نو باز ساخت و این سلطنت را به اوج قدرت خویش رساند(ص۱۵۰)
۲-۱۳-۱ دین و باورهای هخامنشی:
در کتیبه های هخامنشی دو عصر دیده می شود یکی دوره ای است که به اواخر قرن پنجم پ.م ختم می شودو در این بخش با وجود یاد کردن از دیگر خدایان در عمل جز ذکر نام اهوره مزدا،از نام دیگر خدایان نشانی نیست و دوره ی دیگر از عصر اردشیر دوم پسر داریوش دوم شروع می شود که در کتیبه ها،علاوه بر ذکر نام اهوره مزدا از نام (مهر)و(آناهیتا)و گاه فقط از مهر نامی رفته است.(بهار۱۳۷۷،ص۱۶۱).
علاوه بر این شاهان هخامنشی اهمیت به سزایی به عنصر آب می گذاشتند و برخی از آب ها برای آن ها بسیار مقدس بود و نیز هیچ گاه آب را آلوده نمی کردند. در کتیبه ایی داریوش بزرگ دعا می کند که اهوره مزدا کشور را از خشکی محافظت کند شاید وجود خشکسالی و ترس از آن بی تاثیر بر اهمیت فراوان ایزد بانو آناهیتا و نیز آب نبوده باشد.
۲-۱۴رمزهای آب و ارتباط نوروز و آب در تخت جمشید:
تخت جمشید در فارس و در جنوب شرقی ایران واقع شده است.این بنای با شکوه متشکل از رمزهای فراوان می باشد و هر یک از نقوش برجسته آن گویای کارکردهایی است.نوروز که عید بومی نجد ایران بوده به طرز باشکوهی در این مکان برگزار می شده است.علاوه بر سیستم آب رسانی بسیار دقیق در تخت جمشید نشانه هایی از آئین مقدس تطهیر و نیایش آب در این مکان دیده می شود با توجه به ارتباط میان آب و آئین های نوروزی و نمادهای جدال با خشکی تخت جمشید نیز سرشار از رمزو نمادهای آب و نقش ویژه آن ها می باشد.
موقعیت مکانی تخت جمشید:
داریوش در حدود سال های ۵۲۰ تا ۵۱۸ پ.م محوطه ای صخره ایی را واقع در حدود ۵۷ کیلومتری شمال شرقی شیراز در دامنه شمال غربی کوه رحمت که نام کهن آن را کوه مهر دانسته اند (نقشه موقعیت جغرافیایی تخت جمشید)انتخاب کرد و فرمان داد تا مجموعه و تختگاهی شکوهمند که امروز با نام تخت جمشید معروف است،در آن جا بر پا شود (سلطان زاده،۱۳۸۰،ص۱۲)ساختمان و بنا در دوره ی پسر داریوش،خشایارشاه نیز ادامه یافت و در دوره ی پادشاهان بعدی هخامنشی نیز فعالیت هایی در زمینه ی توسعه این مجموعه صورت گرفت(ص۷).
۲-۱۵نقوش برجسته تخت جمشید:
یکی از کارکردهای تخت جمشید کارکرد آیینی و مقدس آن می باشد که به نوعی نمادین در ساختار و عناصر تشکیل دهنده ی آن نمایان می شود.کارکردهای آیینی و مقدس تخت جمشید از دیدگاه برخی محققان به شرح زیر است:
تخت جمشید در حقیقت زیارتگاه ملی مقدس بود که وقف هدف ویژه ای شده بود و به منظور پایگاه استواری برای برقراری جشن ها ی بهاران یا نوروز،از طریق تمام منابع تظاهرات نمایشی،از قدرت های آسمانی اعطای فراوانی و حاصل خیزی طلب می شد…البته آن جا مقدس ترین مکان در ایران بود،جایگاه واقعی «پاک پاکان» با وضعی انحصاری که فقط برای مذهبی شرقی جلوه می کند(پوپ،۱۳۶۴،ص۳۲).
تمام جزئیات تخت جمشید در ارتباط با مسئله آب و برکت است،کنگره هایی که پله ]مانند[است؛گاو وشیری که دارد گاو را می درد؛درخت سروی که بر روی نقوش برجسته است؛آدم هایی که هرکدام هدیه ای می برند؛ستون های بیست و سه متری تخت جمشید که عظیم ترین ستون های دنیاست]با احتساب سر ستون های آن[(بهار،۱۳۷۷،ص۲۳۷)
حجاری های تخت جمشید که در آن شیر،گاو یا ماه را می کشد(عکس دریده شدن گاو توسط شیر در تخت جمشید) و در واقع به منزله فایق شدن خورشید یا مهر است و کشته شدن گاو (ماه)به دست شیر(مهر)برکت بر می خیزد و رویش جهان گیاهی،به ویژه گیاهان دارویی آغاز می گردد(ص۱۹۸).
عکس(۲-۱۰) دریده شدن گاو توسط شیر
پوپ(۱۳۶۴،ص۳۹) در مورد نقش گاو وشیر می گوید:شیر ژیانی که ورزوی جوانی را از هم می درد،نقش دیگری از درخواست حاصل خیزی را مجسم می کند.شیر(اسد)نماینده ی گرما ی تابستان است که وجود آن برای تعدیل باران های شدید زمستانی و سیل هایی که ورزو پدید می آورد لازم است.باران های شدید موقتی مطلوب است اما اگر دوام یابد محصولات را نابود می کند.شاخ های برگشته ورزو،به مانند فرهنگ ها و آیین های دیگر،هلال ماه را با شرکت شبانه ی آن در تشکیل شبنم و تخفیف گرما مجسم می کند
سلطان زاده(۱۳۸۰،ص۱۱۰)می گوید:«شیر هم چنان نماد تابستان و گاو نماد زمستان و غلبه ی شیر بر گاو راحاکی از فرا رسیدن نوروز می توان دانست و برگزاری مراسم نوروز که بر اساس برخی از شواهد دیگر یکی از کارکردهای مهم تخت جمشید را شکل می دهد»
(بهار۱۳۷۷،ص۱۸۰) می گوید:«سرو ها و نیلوفرها ی آبی مقدس،که صورت انتزاعی یافته اند،بر دیوار پلکان آپادانا نقش برکت آورو نعمت بخشی این بنا را نشان می دهند»(عکس سروها و نیلوفرها در تخت جمشید)
نماد پردازی گیاهی تخت جمشید درخت سرو یا کاج که همیشه سبز است و مظهر جاودانگی . حیات به شمار می آمد و هم چنین گل نیلوفر که ریشه در زمین و ساقه در آب و گل و برگ آن رو به آسمان و آفتاب است گلهای دوازده پر در برخی از حاشیه ها مورد استفاده قرار گرفته است(سلطان زاده،۱۳۸۰،صص ۱۱۰ تا ۱۱۱)
عکس (۲-۱۱)سروها و نیلوفرها در تخت جمشید
در حجاری های تخت جمشید دیده می شود که همه دارند هدیه می برند(نگاره بردن هدیه در تخت جمشید)این هدایا بردن برای شاه چیز مهمی نیست،هدایا در نوروز برده می شود و شاه که نماد خدای برکت بخشنده است و مراسم ایزد برکت بخشنده در عید نوروز بوده است.مراسم تخت جمشید هم در عید نوروز برگزار می شود،مردم،اقوام و ملت های مختلف هر کدام چیزی را کهه در جامعه آنان و در مملکت آن ها بیشتر تولید می شده یا مورد نیاز بیشتر بوده؛نزد شاه می برند تا که شاه برکت به آن بدهد و آن ها را مَسح بکند تا که زیاد بشوند.چون شاه اهوره مزدای روی زمین بوده است و در واقع این وظیفه را بر عهده دارد،شاه مظهر برکت بخشندگی بر زمین بوده است(بهار ۱۳۷۷،صص ۱۸۰تا ۱۸۲)
عکس(۲-۱۲)بردن هدیه برای پادشاه
یکی دیگر از شواهد مهم که قدرت های نیایشی در این مجموعه را نشان می دهد ردیف هرم های پله مانند(کنگره ها)است(عکس هرم های پله مانند تخت جمشید)که بر روی دیوارها کار گذاشته شده است.این هرم ها در حقیقت مظهر تکراری کوه مقدس است و توسلی امیدوار به قدرت های کوه را توصیف می کرده است… ستون ها که تعداد آن ها در روی سکوی عظیم به ۵۵۰ عد می رسد نمایشی از بیشه ی مقدس است.پایه های آن ها به شکل جام گل نیلوفر برگشته است(عکس نمایشی از ستون های تخت جمشید)رمزیست از کمال قدرت حیات بخش،سر ستون های آپادانا نمایشگر نخل شکوفایی است که برگ های آن چون تاجی آویخته است.(پوپ،۱۳۴۶،ص۳۹)(عکس ستون های تالار آپادانا)