وبلاگ

۲- وابستگی متقابل وظایف: در اغلب مطالعات رابطه وابستگی وظایف با تعهد مثبت و متوسط گزارش شده است.

۳- ملاحظه کاری و ساخت دهی مدیران:

هر دو نوع رفتار مدیران با تعهد سازمانی همبستگی نسبی و مثبت دارد البته تحقیقات نشان می‌دهند که این رابطه توسط عواملی از قبیل محیط کاری و خصوصیات پایین دستان تعدیل می شود.

۴- ارتباطات رهبر:

چگونگی ارتباط رهبر با تعهد سازمانی، همبستگی مثبت و قوی دارد رهبری مشارکتی نیز با تعهد سازمانی همبستگی مثبت دارد. در محیط های غیر قابل پیش‌بینی تاثیر مدیریت مشارکتی بر تعهد سازمانی بیشتر می شود.

۵- ویژگی‌های سازمان و تعهد سازمانی:

در تعدادی از مطالعات میان اندازه ها زمان و میزان تعهد سازمانی همبستگی معناداری ملاحظه شده است.

۶- وضعیت نقش و تعهد سازمانی:

در تحقیقات انجام شده وضعیت نقش را از طریق تضاد نقش و تعدد نقش اندازه گیری کرده‌اند. ‌بر اساس مطالعات مودی و همکاران (۱۹۸۲) وضعیت نقش یکی از مقدمات ایجاد تعهد است. تحقیق ماتیو و زاجاک (۲۰۰۱) نیز این مسئله را تأیید می‌کند.

مدل‌های تعهد سازمانی

در تحلیل عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی و همچنین اثرات و پیامدهای آن به طور خاص از دو مدل نظری می توان بهره گرفت.

الگوی عوامل مؤثر ونتایج ناشی از تعهد سازمانی مودی و همکاران (۱۹۸۲)

مودی^[۵۷] و همکاران (۱۹۸۲) در مدل نظری خود ۴ دسته و گروه از پیش شرطهای تعهد سازمانی را بیان نموده اند.

الف) ویژگی های شخصی و فردی همچون سن، جنس، میزان تحصیلات، نژاد، سابقه خدمت، تأنی قابل توجه ای در میزان تعهد فرد به سازمان متبوعش دارد.

ب) ویژگی های مرتبط با نقش هم چون حیطه شغل یا چالش شغلی تضاد نقش و ابهام نقش از دیگر عوامل مرتبط با تعهد سازمانی تلقی می شود.

ج) ویژگی های ساختاری همچون بعد و اندازه سازمان میزان تمرکز و رسمیت سازمانی حیطه کنترل و نظارت معرف عوامل مؤثری هستند که موجب تعهد سازمانی پرسنل می‌شوند.

د) تجربیات کاری که در طول زندگی کاری فرد در سازمان رخ می‌دهد. به عنوان عامل عمده ای است که بر میزان وابستگی روانی کاری به سازمان مهم می‌باشند.

وقتی کارکنان نسبت به شغل خود احساس مثبت و خشنودی و رضایت داشته باشند زمانی که پرسنل احساس اعتماد و اطمینان نسبت به سازمان داشته باشند. به همان نسبت بر میزان تعهد سازمان پرسنل افزوده می شود.

‌بر اساس مدل فوق رضایت شغلی بلافاصله پس از ورود در سازمان شکل می‌گیرد. در حالی که تعهد سازمانی به کندی توسعه می‌یابد لذا رضایت شغلی پیش شرط تعهد سازمانی است.

در مدل نظری فوق، تعهد سازمانی موجب حضور فعال فرد در سازمان می شود میزان تمایل به ادامه فعالیت فرد در مؤسسه‌ افزایش یافته و در نهایت عملکرد شغلی او بیشتر می شود.

ویژگی‌های شخصیتی

سن- جنس- تحصیلات- سلابقه خدمت

ویژگی‌های شغلی:

هویت شغلی- تضاد و ابهام نقش

ویژگی‌های ساختاری:

اندازه سازمان- تمرکز و حیطه نظارت- پیوستگی شغلی

تجربیات کاری:

نگرش های شغلی- رضایت شغلی- اعتماد سازمانی- تعلق به سازمان

تعهدسازمانی سازمانی

نتایج

تمایل به بقا

نیت باقی ماندن

حضور

حفظ کارکنان

شکل۲-۱:عوامل مؤثرونتایج ناشی از تعهد سازمانی

(مودی,پورتر واستیریتز۱۹۸۲ص۲۵۳)

الگوی سه بخشی تعهد سازمانی آلن و می یر(۲۰۰۳):

در الگویی که توسط آلن و می یر طراحی شده تعهد سازمانی به عنوان وابستگی عاطفی و روانی به سازمان، تعهد به عنوان درک هزینه های ناشی از ترک سازمان و تعهد به عنوان تکلیف به ماندن در سازمان به ترتیب تحت عنوان تعهد عاطفی، تعهد مستمر یا تعهد عقلانی و تعهد تکلیفی یا هنجاری طبقه بندی شده اند وجه اشتراک این ۳ شیوه این دیدگاه است که تعهد، حالتی روانی است که:

الف) رابطه فرد با سازمان را مشخص می‌کند.

ب) به طور ضمنی به تصمیم ترک یا ماندن در سازمان اشاره دارد.

ج) احتمال ترک خدمت را کاهش می‌دهد.

به نظر آنان کارکنان با تعهد عاطفی قوی ‌به این خاطر در سازمان می مانند که به آن تمایل دارند. افرادی که تعهد مستمر یا عقلانی بالایی دارند به خاطر نیاز قوی خود و آن دسته که تعهد تکلیفی و یا هنجاری قوی دارند به خاطر مسئولیت‌های فردی خود در سازمان می مانند در واقع احساس مسئولیت و دین و تکلیف به ماندن در سازمان می‌کنند.

تمهیدات یاد شده بیانگر تأثیر عوامل سه گانه شخصی سازمانی و محیطی بر تعهد سازمانی است.

ویژگی‌های ساختاری

– تجربیات کاری

– احساس آرامش

– شایستگی

ویژگی‌های شغلی

تعهد عاطفی

ترک خدمت

ویژگی‌های فردی

حجم سرمایه گذاری فرد

فرصت‌های شغلی جایگزین

تعهد مستمر

اثر پذیری(اجتماعی شدن)

فرهنگی خانوادگی

سازمانی

سرمایه گذاریهای سازمان (حمایتها)

جبران متقابل (منظور جبران خدمات فراهم شده برای فرد توسط سازمان می‌باشد)

تعهد تکلیفی

رفتارهای شغل

عملکرد

غیبت

رفتارهای مبتنی بر تابعیت سازمانی

شکل ۲-۲: مدل سه بخشی تعهد سازمانی آلن و می یر(۱۹۹۷)

تعهد سازمانی

تعهد درونی

تعهد بیرونی

تعهد هنجاری

تعهد ارزش

تعهد عاطفی

تعهد اخلاقی

تعهد گواه کنترل

تعهد مستمر

تعهد اخلاقی

تعهدهمبستگی

تعهد نگرش

تعهد ابزاری

تعهد سرمایه گذاری

تعهد عقلایی

تعهد رفتاریی

شکل۲-۳:الگوی مفهومی تعهد سازمانی منبع: به نقل از اسماعیلی (۱۳۸۹) صفحه ۷۴

دیدگاه هایی ‌در مورد کانون تعهد سازمانی

دیدگاه ریچرز

ریچرز یکی از اولین محققان درباره کانون تعهد اعتقاد دارد که مفاهیم عمومی تعهد سازمانی ممکن است زمانی بهتر درک شود که آن ها را مجموعه ای از تعهدات در نظر گرفت.

به اعتقاد او کارکنان می‌توانند تعهدات مختلفی را به اهداف و ارزش‌های ‌گروه‌های گوناگون در درون سازمان تجربه کنند ‌بنابرین‏ در درون سازمان تنها درک تعهد سازمانی مهم نیست بلکه توجه به کانونهای تعهد نیز الزامی است. ریچرز کانونهای تعهد کارکنان را شامل تعهد به مدیریت عالی سرپرستان گروه کار، همکاران و مشتریان سازمان دانسته و معتقد است که کارکنان می‌توانند ‌به این کانونها با توجه به درجه انطباق اهداف و ‌ارزش‌هایشان با آن ها طور متفاوتی متعهد شوند.

دیدگاه بیکر و بیلیکس