برای دستیابی به اطلاعات مالی شفاف، با کیفیت و به هنگام و به کار گیری آن توسط مدیران در تصمیم گیری های خود، به نظر می‌رسد سامانه های حسابداری تعهدی کامل از قابلیت خوبی برخوردار باشد. در همین راستا دستگاه های اجرائی استان گیلان با بهره گرفتن از اختیارات قانونی حاصل از بند (هـ) ماده(۲۱۴) و ماده (۲۱۹) قانون برنامه پنجم توسعه وتحقق اهداف مندرج دربند (۱)ماده (۲۶) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) استفاده از مبنای روش های متداول حسابداری تعهدی کامل را در کلیه عملیات های خود اعم از وجوه، دارایی ها، بدهی ها، هزینه و بدهی های مالی خود تصویب و الزامی نموده اند. با توجه به سامانه های حسابداری تعهدی کامل در بعضی از دستگاه های اجرائی این پرسش کلی مطرح است که آیا مزایای اجرا و پیاده سازی حسابداری تعهدی در دستگاه های اجرائی استان گیلان می‌تواند بیشتر از مزایای حسابداری مبتنی بر نقدی تعدیل شده باشند؟ و یا اینکه اصلاً لزومی به اجرای حسابداری تعهدی در دستگاه های اجرائی نیست و اطلاعات حاصل از حسابداری نقدی تعدیل شده می‌تواند نیازهای اطلاعاتی مدیران را برای انجام تصمیم گیری های بهینه خود تامین نموده و همچنین دارای همسویی بیشتری با سایر دستگاه های اجرایی می‌باشد. ویا اینکه به دلیل عدم آمادگی دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی حسابداری دولتی در ایران، این طرح با شکست رو به رو خواهد شد و چیزی جز هزینه های سنگین اجرای این سامانه نصیب مدیران و بیت المال نخواهد شد.
با توجه به مسئله تحقیق و مطالب گفته شده متغیرهای تحقیق شامل؛ پاسخ‌گویی مدیران، تهیه بودجه ریزی عملیاتی، بهای تمام شده خدمات و فعالیتها، تصمیم گیری بهینه مدیران، اجرای حسابداری تعهدی می‌باشد. و طبق موضوع تحقیق، متغیر مستقل و تاثیرگذار اجرای حسابداری تعهدی و متغیرهای تاثیرپذیر و وابسته پاسخ‌گویی مدیران، تهیه بودجه ریزی عملیاتی، بهای تمام شده خدمات و فعالیتها، تصمیم گیری بهینه مدیران است. بنابرین پژوهش حاضر برای دستیابی به پرسش های زیر انجام می پذیرد:
۱- می توان با اجرا و پیاده سازی حسابداری تعهدی در سازمان‌ها و دستگاه‌ها، بهای تمام شده خدمات و فعالیت های سازمان‌ها را به صورت دقیق و قابل اتکا محاسبه نمود؟
۲- می توان با اجرا و پیاده سازی حسابداری تعهدی در سازمان‌ها و دستگاه‌ها، بودجه ریزی عملیاتی یا همان بودجه ریزی نتیجه) محصول( محور را پیاده نمود؟
۳- با اجرا و پیاده سازی حسابداری تعهدی در سازمان‌ها و دستگاه‌ها می توان، مسئولیت پاسخ‌گویی مدیران را افزایش داد؟
۴- اطلاعات حاصل از سامانه حسابداری و گزارشگری مالی مبتنی بر تعهدی کامل می‌تواند مدیران سازمان‌ها و دستگاه‌ها را در تصمیم گیری های بهینه خود یاری رساند؟
۵- آیا استفاده از سیستم حسابداری تعهدی موجب اعمال نظارت مالی بهتر و کاهش تعارضات سازمانی در سازمان‌ها و دستگاه های اجرائی می شود؟
۱-۳- اهمیت تحقیق
امروزه اطلاعات به عنوان مهمترین دارایی یک مؤسسه تلقی می شود کاملیت و جامعیت اطلاعات در بازارهای رقابتی امروزه می‌تواند ابزار نیرومندی برای مدیران یک سازمان یا مؤسسه برای دستیابی به اهداف یا راهکارهای سازمانی و استفاده کارآمد از منابع محدود و در اختیار سازمان و همچنین افزایش قابلیت پاسخ گویی مدیران تلقی شود، سامانه گزارشگری مالی هر مؤسسه می‌تواند بخش عمده این اطلاعات را در اختیار مدیران و سایر استفاده کنندگان قرار دهد. بنابرین مبنای تهیه این اطلاعات می‌تواند تاثیر بسزایی در مطلوبیت آن داشته باشند. استفاده از حسابداری تعهدی کامل به عنوان مبنایی برای شناسایی رویدادهای مالی و همچنین تهیه صورت‌های مالی اساسی در دستگاه های اجرایی و بخش عمومی کشورهای پیشرفته از جمله امریکا، کانادا، استرالیا و نیوزلند از سال های قبل رایج بوده است. شناسایی و ارزش گذاری ساختمان ها، تجهیزات و سایر اموال به منظور تعیین بهای تمام شده خدمات و فعالیت ها و اخذ بهای آن بر اساس ماده (۲۱۹) قانون برنامه پنجم توسعه از دولت امری ضروری است و همچنین لازمه مدیریت بهینه و کارای منابع عظیم در اختیار استفاده و به کارگیری سامانه های جدید و پیشرفته نوین حسابداری است به نظر می‌رسد مبنای حسابداری مورد استفاده فعلی که نقدی تعدیل شده می‌باشد از کاملیت و جامعیت لازم برای تهیه اطلاعات ضروری، برخوردار نیست. در سال‌های اخیر مؤسسات و نهادهای بین‌المللی و صندوق بین‌المللی پول نیز به کارگیری مبنای تعهدی تعدیل شده و تعهدی کامل را در امور مالی بخش عمومی نیز ضروری دانسته و به اجرا و پیاده سازی آن در دستگاه های اجرایی دولتی تأکید داشته است. بنابرین ارزیابی مزایای استفاده از حسابداری تعهدی در مؤسسات و دستگاه های اجرایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که موضوع این پژوهش بوده و گویای اهمیت پژوهش حاضر می‌باشد.
۱-۴- اهداف تحقیق
هدف آغازین این پژوهش ارزیابی مزایای اجرا و پیاده سازی سامانه های حسابداری تعهدی از دیدگاه کاربران (ذیحسابان و مدیران مالی ) در دستگاه های اجرائی استان گیلان می‌باشد. و اهداف بعدی آن عبارتند از :
۱- ارزیابی قابلیت حسابداری تعهدی درتعیین بهای تمام شده خدمات و فعالیت های دستگاه های اجرائی استان گیلان.
۲- ارزیابی قابلیت حسابداری تعهدی در کمک به اجرایی شدن بودجه ریزی عملیاتی و دستیابی به اهداف قانونی.
۳- ارزیابی قابلیت حسابداری تعهدی در افزایش مسئولیت پاسخ‌گویی مدیران دستگاه های دولتی استان گیلان
۴- ارزیابی قابلیت اطلاعات ناشی از حسابداری و گزارشگری مبتنی بر تعهدی کامل در افزایش قدرت تصمیم گیری بهینه مدیران دستگاه های دولتی استان گیلان.
۵- استخراج نظر مدیران در خصوص نقش مبنای تعهدی در ارتقای کیفیت گزارشگری مالی.
۶- استخراج نظر مدیران در خصوص نتیجه استفاده از مبنای تعهدی در نظام حسابداری دستگاه های دولتی استان گیلان.
۱-۵- فرضیه های تحقیق
با توجه به پرسش ها، اهداف و علل برگزیدن موضوع پژوهش که به آن اشاره شد، فرضیه های این پژوهش در قالب چهار فرضیه به شرح ذیل تدوین گردیده است :
۱- استفاده از حسابداری تعهدی در مقایسه با حسابداری نقدی می‌تواند قابلیت پاسخ‌گویی مدیران را افزایش دهد.
۲- اجرای حسابداری تعهدی استقرار بودجه ریزی عملیاتی را تسهیل می کند.
۳- استفاده ازحسابداری تعهدی منجر به محاسبه دقیق تر بهای تمام شده خدمات و فعالیت ها می‌گردد.
۴- اطلاعات ناشی از مبنای تعهدی درمقایسه با مبنای نقدی می‌تواند موجب تصمیم گیری های بهینه مدیران گردد.
۱-۶- متغیرهای تحقیق
با توجه به فرضیه های این پژوهش متغیرهای پژوهش را می توان در قالب نگاره زیر بیان نمود به طوری که تاثیر متغیر پنجم بر روی چهار متغیر دیگر در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت :
- پاسخ‌گویی مدیران ۲- تهیه بودجه ریزی عملیاتی ۳- بهای تمام شده خدمات و فعالیت ها ۴- تصمیم گیری بهینه مدیران ۵- اجرای حسابداری تعهدی.
طبق موارد گفته شده مدل تحلیلی تحقیق به شرح زیر است:
تصمیم گیری بهینه مدیران
تهیه بودجه ریزی عملیاتی
اجرای حسابداری تعهدی
بهای تمام شده خدمات و فعالیتها
فرم در حال بارگذاری ...
