-
- تغییر شغل یا مدرسه
-
- تجربه های اجتماعی یا فرهنگی (مثل جامعه ای که لاغری را عامل زیبایی می‌داند و این می‌تواند باعث بروز اختلالات تغذیه ای در افراد شود).
- سوء مصرف مواد توسط والدین فرد (اورسا، ۲۰۱۲).
شکل ۳-۲: دلایل بروز مشکلات مربوط به سلامت روان(اورسا،۲۰۱۲)
پیشینه ی پژوهشی
الف) پیشینیه داخلی پژوهش
کجباف و رئیسی (۱۳۸۷) در پژوهشی با عنوان رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی در بین دانش آموزان
دبیرستانهای دخترانه اصفهان نشان داد که بین نگرش مذهبی و سلامت روان رابطه وجود دارد اما بین جسمی سازی و افسردگی با نگرش مذهبی رابطه معنی داری دیده نشد.
سهرابیان و خلیلی (
در پژوهشی که تحت عنوان، «بررسی رابطه نگرش مذهبی با شادکامی و سلامت روانی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان»، توسط کاظمیان‌مقدم و مهرابی‌زاده (۱۳۸۸) صورت گرفت، نتایج نشان داد که بین نگرش مذهبی و شادکامی دانشجویان، رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین بین نگرش مذهبی و سلامت روانی آنان رابطه مثبت معناداری مشاهده شد.
در تحقیقی با عنوان «باورهای آخرتنگرانه و رابطه آن ها با سلامت روان»، که توسط ابراهیمی (۱۳۸۷)، صورت گرفت، اثبات می‌کند که باورهای آخرتنگرانه و رابطه آن ها با سلامت روان باورهای آخرتنگرانه و التزام به این باورهای مذهبی موجب جهتدهی و بینشی صحیح نسبت به خود و دنیا می‌شود. در نتیجه، انسان از اقدام به رفتارهای پرخطری که سلامت جسمی و روانی خود و جامعه را تهدید می کند، پرهیز نموده و متقابلاً، با کاستن از تنیدگیها و ناکامیها، به آرامش روانی دست می‌یابد.
همچنین در پژوهش بهرامی چگنی (۱۳۸۹)، تحت عنوان «بررسی رابطه دینداری با اختلالات روانی دانشجویان دانشگاه آزاد خرم‌آباد»، نتایج حاصل نشان داد که نگرش مذهبی کلی و ابعاد اعتقادی و مناسکی روابط معناداری با اختلالات روانی کلی و حیطه‌های آن دارند.
نجفی و همکاران در بررسی رابطه مذهبی و پاسخ‌های مقابله‌ای و سلامت روانی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد نشان دادند که، بین نگرش مذهبی و سلامت روانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این امر حکایت از بالا بودن همیشگی بین نگرش مذهبی و سلامت روانی دارد.
نتایج پژوهش (سراج زاده، ۱۳۷۷ ) در ۶۲۳ خانواده ی تهرانی نشان دادند نوجوانان بیش از جوانان به مذهب علاقه دارند و هر چه طبقه ی اجتماعی اقتصادی فرد بالاتر می رود،عقیده ی مذهبی سست تر می شود. در پژوهش سراج زاده، دانش آموزان دبیرستانی،در مجموع، گرایش ها و علایق دینی بالایی داشتند .
ب) پیشینه خارجی پژوهش
دیزوتر ، سوئنس و هاتسباوت[۷۴] (۲۰۰۶) ارتباط بین باورهای مذهبی،افسردگی و بهبودی بعد از جراحی لگن را در ۳۰ زن سالمند مورد بررسی قرار دارند، این افراد همگی به علت شکستگی استخوان لگن مورد جرحی قرار گرفته بودند، نتایج نشان داد بیمارانی که باورهای مذهبی قوی تر داشتند و اعمال مذهبی را انجام می‌دادند نسبت به گروه دیگر کمتر افسردگی داشتند و راه طولانی تری را در هنگام ترخیص از بیمارستان پیاده روی کردند، همچنین دانستن خداوند به عنوان منشا قدرت و انجام فرایض دینی به صورت معنی داری با درجه پایین افسردگی در هنگام ترخیص از بیمارستان ارتباط داشته است.
نونیمیکر، (۲۰۰۳) در پژوهشی که با هدف بررسی رابطه ی دینداری با سلامت نوجوانان انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که دینداری در برابر کارهایی مانند سیگار،کشیدن، نوشیدن الکل، مصرف ماری جوانا و برقراری روابط جنسی نامتعارف از جوانان محافظت می
توریانو[۷۵] همکاران (۲۰۰۷) بیان می‌کنند که باورهای مذهبی به بهبود سلامت، کیفیت زندگی و افزایش عزت نفس منجر می شود و از جمله عواملی که می‌تواند در پیشگیری وکاهش اختلالات روانی و همچنین مشکلات ناشی از آن مانند خودکشی، اعتیاد به مواد مخدر،افسردگی و اضطراب نقش مؤثری داشته باشد ، داشتن اعتقادات مذهبی است. همچنین تقویت باورهای مذهبی در تمام مراحل زندگی یک اقدام پیشگیری کننده برای کاهش اختلالات روانی است.
آلپورت[۷۶] در گستره شخصیت و روان شناسی اجتماعی برحسب جهت گیری دینی افراد، آن ها را به دو نوع جهت گیری مذهبی درونی ۶ و بیرونی ۷ تقسیم بندی کرده‌است. از نظر آلپورت، افراد دارای جهت گیری مذهبی بیرونی، به لحاظ نظری دارای باورهای مذهبی هستند. در دیدگاه جهت گیری مذهبی بیرونی، مذهب ابزار ارضای نیازهای اولیه فرد خواهد بود. از دیدگاه آلپورت افراد دارای جهت گیری مذهبی درونی ضمن درون سازی ارزش های دینی، مذهب را به مثابه هدف در نظر می گیرند. در این جهت‌گیری، دین دارای کنش وری خود مختاری و مستقلی شده و به انگیزه برتر مبدل می شود.
نتایج مطالعه ملی در آمریکا که توسط رگنرس[۷۷] و الدر[۷۸] (۲۰۰۳) صورت گرفته، نشان می‌دهد که بین نگرش و عملکرد مذهبی دانش آموزان دبیرستانی و رفتارهای پرخطر، مصرف الکل و مواد و بزهکاری همبستگی منفی و معکوس وجود دارد و حداقل عملکرد مذهب، داشتن نقش حفاظتی مستقیم در برابر هر نوع آسیب پذیری است.
مالتبی و دی[۷۹] (۲۰۰۰) در پژوهش خود با عنوان تاثیر نگرش مذهبی و ابعاد آن بر سلامت روان جوانان نشان دادند که تفاوت در نگرش های مذهبی مهم تر از اعمال مذهبی می‌تواند سلامت روانی افراد را پیش‌بینی کند.
روی وپیترسون (۱۹۸۵) در مقاله پژوهشی خود با عنوان «جایگاه ایمان مذهبی در بهداشت روانی» نتیجه می گیرند که ایمان به خداوند و باور مذهبی در دوره های دشوار و تحمل ناپذیر از جمله رویارویی با بیماری های سخت بدنی به انسان آرامش می بخشد.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- طرح پژوهش
این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و هدف آن ، کاربردی و از نوع همبستگی است.
۳-۲-معرفی متغیر ها
متغیر مستقل : نگرش مذهبی
متغیر وابسته : سلامت روان
متغیر کنترل : جنسیت، سن، تحصیلات.
۳-۳-جامعه ی آماری
جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه
۳-۴-نمونه و روش نمونه گیری
روش نمونه
۳-۵-ابزار پژوهش
ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه سلامت روان [۸۰]GHQ و نگرش مذهبی براهنی
۱- پرسشنامه سلامت روانی (GHQ-28 ) گلدبرگ :
روش نمره گذاری پرسش نامه سلامت عمومی بدین ترتیب است که از گزینه الف تا د ، نمره صفر ، یک ، دو و سه تعلق می‌گیرد. در نتیجه نمره فرد در هر یک از خرده مقیاس ها از صفر تا ۲۱ و در کل پرسش نامه از صفر تا ۸۴ خواهد بود . نمرات هر آزمودنی در هر مقیاس به طور جداگانه محاسبه شده و پس از آن نمرات ۴ زیر مقیاس را جمع کرده و نمره کلی را به دست می آوریم. در این پرسش نامه نمره کمتر بیانگر سلامت روان بهتر می‌باشد. بر اساس نمره به دست آمده و با بهره گرفتن از جدول زیر می توان وضعیت فرد را در هر یک از زیر مقیاس ها و در کل پرسش نامه تعیین نمود. با توجه به این جدول می توان گفت نمره ۱۷ به بالا در هر زیر مقیاس و نمره ۴۱ به بالا در مقیاس کلی وخامت وضع آزمودنی را نشان می‌دهد.
خرده مقیاس ها نمرات در خرده مقیاس ها نمرات در کل پرسشنامه
هیچ یا کمترین حد خردمقیاس۶- ۰ نمره کل ۲۲-۰
خفیف ۱۱- ۷ ۴۰-۲۳
متوسط ۱۶ -۱۲ ۶۰-۴۱
شدید ۲۱-۱۷ ۸۴-۶۱
جدول۱-۳ : نمرات برش در هر یک از خرده مقیاس های پرسش نامه سلامت عمومی
اعتبار و پایایی پرسش نامه
فرم در حال بارگذاری ...
