دربندی، رشیدی نژاد و خزاعی در مقالهای به ارائه الگویی جهت ارزیابی موفقیت پروژه و شناسایی شاخص های مؤثر بر عملکرد موفق پروژه پرداختند. لذا بر پایه ۹ معیار مدل تعالی سازمانی و با تکیه بر چارچوب کارت امتیازی متوازن، این شاخص ها استخراج کرده و سپس با بهره گرفتن از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی به اولویت بندی[۶۴] این شاخص ها پرداختند (دربندی, رشیدی نژاد و خزاعی, ۱۳۸۸)
۲-۸- جمع‌بندی
دستیابی به ارزش‌های اساسی و محقق کردن اهداف در هر فرایندی مستلزم تدوین برنامه های استراتژیک پیش از مبادرت ورزیدن به اجرا و در ادامه اجرای کامل آن ها است. ارزیابی عملکرد ابزاری مؤثر برای اندازه گیری میزان دستیابی به اهداف (چه در بعد سازمانی، فردی و یا پروژه ای) است. بررسی میزان تحقق اهداف با ارزیابی و بازنگری میسر خواهد بود و مدیران در سایه ارزیابی عملکرد است که می‌توانند مدیریت مؤثر خود را بر فرایندها اعمال کنند و به نتایج واقعی محقق شده از انجام کارها دست پیدا کنند. از این رو هر سازمانی نیازمند طراحی سیستمی برا ی اندازه گیری عملکرد می‌باشد که در خصوص کارایی و اثر بخشی فعالیتهای بخشهای مختلف سازمان، اطلاعات دقیق، مربوط و به موقع برای تصمیم گیران ارائه نمایند. برای ارزیابی عملکرد پروژه های تحقیقاتی و واحدهای تحقیقاتی در سازمان نیز باید معیار قابل اندازه گیری وجود داشته باشد و نتایج این اندازه گیری باید برای بهبود عملکرد و کسب مزیت برای سازمان مربوطه به کار گرفته شود.
لذا با توجه به هدف این پژوهش که سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی با روش های تصمیم گیری چند معیاره می‌باشد، در این فصل به ارائه خلاصهای از تعاریف و تاریخچه از موضوعات ارزیابی عملکرد، سنجش اثربخشی پروژه، روش های تصمیم‌گیری چند معیاره مورد استفاده برای سنجش و از آنتروپی برای وزن دهی و اهمیت نسبی شاخص ها پرداخته شد.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
تقریبا پیشرفت در هر زمینه از علم، تابع تلاش های پژوهشی نظاممند است، از همین رو است که از تحقیق و پژوهش به عنوان زیربنای پیشرفت علمی نام برده می شود(مارکزیک و همکاران[۶۵]، ۲۰۰۵).
تحقیق را می‌توان روشی منظم دانست که در نتیجه آن پاسخهایی برای سوالهای مطرح شده پیرامون موضوع تحقیق به دست می آید. همچنین روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار و راههای معتبر (قابل اطمینان) و نظام یافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است. آنچه که نتایج برآمده از یک تحقیق را ارزشمند و قابل استناد می کند، روش تحقیق ساختارمند، هدفمند و علمی می‌باشد (خاکی, ۱۳۸۷). چنانچه روش شناسی صحیح صورت نپذیرد، نتایج تحقیق، پژوهشگر و استفاده کنندگان را به بیراهه خواهد برد. بنابرین اتخاذ یک روش عقلایی برای دستیابی به نتایج مطلوب امری ضروری است (پاشا شریفی و شریفی, ۱۳۸۳)
در این فصل که در واقع زیربنای علمی تحقیق به شمار میرود، به بررسی روش تحقیق، شیوه گردآوری داده ها، قلمرو تحقیق و جامعه و نمونه آماری و در ادامه شیوه های تجزیه و تحلیل داده ها و همچنین تکنیک‌هایی که در این پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرد، پرداخته شده است.
۳-۲- روش تحقیق
یکی از مهمترین ویژگی یک مطالعه و بررسی علمی، روش تحقیق و عبارت دیگر نحوه گردآوری، تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها می‌باشد.
منظور از روش در تحقیق، ارائه مهارت ها و تعریفهایی است که دستیابی به هدف را آسانتر وعملیتر میسازد. این نکته در تمامی روشها مطرح است. یعنی هر کاری بر مبنای روشهای برگرفته از تجربهها و موفقیتها انجام پذیرد، تضمین بیشتری برای بهرهدهی آن خواهد بود.
تحقیقات علمی از سه بعد مورد بررسی قرار می گیرند:
هدف: از نظر هدف تحقیقات به انواع کاربردی، بنیادی و توسعهای تقسیم میگردند (خاکی, ۱۳۸۷؛دانایی فرد و همکاران،۱۳۸۳).
تحقیق بنیادی(پایهای): هدف اساسی این نوع تحقیقات آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است. تحقیقات بنیادی، نظریه ها را بررسی کرده، آنها را تأیید،تعدیل یا رد می کند. با تبیین روابط میان پدیده ها، تحقیق بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی می پردازد. با این اهداف،تحقیقات بنیادی در صدد توسعه مجموع دانسته های موجود درباره اصول و قوانین علمی هستند (بازرگان, ۱۳۸۳).
تحقیق کاربردی: هدف از تحقیق کاربردی به دست، آوردن درک یا دانش لازم برای تعیین ابزاری است که به وسیله آن نیازی مشخص و شناخته شده برطرف گردد. به عبارت دقیقتر، تحقیق کاربردی تلاشی برای پاسخ دادن به یک معضل و مشکل علمی است که در دنیای واقعی وجود دارد (خاکی, ۱۳۸۷).
تحقیق و توسعه: فرآیندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فرایند، روش و برنامه، شناسایی نیاز یا استعداد، معرفی و انتشار یک محصول و فرایند یا نظام فن‌آوری تازه، انجام می شود. هدف اصلی فعالیتهای تحقیق و توسعه نظریهپردازی یا آزمون نظریه نیست، بلکه توسعه محصولات یا فرایندهای جدید، تدوین یا تهیه برنامه ها و طرحها است (بازرگان, ۱۳۸۳؛خاکی ۱۳۸۲).
تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی است زیرا هدف تحقیق شناسایی شاخص ها و بررسی هریک از آن ها برای سنجش اثربخشی پروژه ها می‌باشد.
میزان کنترل متغیرها: چنانچه تمامی متغیرهای اثرگذار بر تحقیق تحت کنترل محقق باشند، تحقیق آزمایشگاهی است. ولی چنانچه این امکان برای محقق وجود نداشته باشد ( که در اغلب تحقیقات علوم انسانی چنین است)، آن تحقیق توصیفی است. تحقیق حاضراز نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد.
روش گردآوری داده ها: مرحله گردآوری داده ها آغاز فرایندی است که طی آن محقق داده های می‌دانی و کتابخانه ای را گردآوری می کند. روشهای متعددی برای گردآوری داده ها، از جمله روشهای می‌دانی (پرسشنامه و مصاحبه)، مشاهده مستقیم، روش کتابخانه ای، مراجعه به اسناد، سوابق و مدارک و … وجود دارد. در این پژوهش، به منظور کسب داده های مورد نیاز از روشهایی چون مرور ادبیات تحقیق، مصاحبه های نیمه ساختار یافته و پرسشنامه استفاده شده است.
۳-۳- قلمرو مکانی و زمانی تحقیق
با توجه به موضوع تحقیق که عبارت است از ارائه الگویی به منظور سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی انجام شده در شرکت برق منطقه ایی یزد ( با بهره گرفتن از روش دلفی فازی و تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، لذا قلمرو مکانی تحقیق شرکت برق منطقهای یزد و قلمرو زمانی آن سال ۱۳۹۲می‌باشد و پروژه های مورد بررسی مربوط به ۵ سال اخیر می‌باشند.
۳-۳-۱- معرفی شرکت برق منطقهای یزد
چشم انداز، مأموریت و وظیفه شرکت برق منطقهای یزد که در راستای دستیابی به اهداف عالی این سازمان تدوین گردیده است، به شرح زیر می‌باشد.
چشمانداز شرکت: برترین شرکت برق منطقهای در سطح ملی با ایجاد بستری مطمئن و مناسب برای سرمایه گذاری، فعالیت و پیشرفت
وظیفه شرکت: تامین،تولید، فرآوری،انتقال و توزیع انرژی الکتریکی در استان یزد
