۶- مراقبت از سلامتی، رفاه و ایمنی نیروی انسانی.
۷- انتقال و ترفیع کارکنان.
۸- تعیین ساعت­کار و استفاده از مرخصی .(سعیدنیا،۱۳۸۳).
در پایان مبحث مدیریت شهری می­توانیم به این صورت نتیجه گیری کنیم که مدیران شهری اعم از شهردار، مدیران ارشد شهر و اعضای شورای اسلامی شهرها در تمامی شهرها (حتی مورد مطالعه ما که شهرستان کوهدشت می­باشد)، توجه ­کنند که آن­ها دو مجموعه نیستند بلکه همه آن­ها یک مجموعه هستند و تضعیف هرکدام، تضعیف دیگری است. درست است که شورا به صورت یک پارلمان محلی است اما نوع کار آن با مجلس و دولت متفاوت است. در این­جا شورا و شهرداری باید خیلی با هم مأنوس­تر باشند و نزدیک­تر کار کنند، باید همدیگر را بهتر درک کنند، با گذشت امورات مردم را حل کنندو یک صدا بیشتر از مدیریت شهری نباید بیاید؛ آن صدا هم فقط و فقط صدای مردم باشد نه صدای شهردار و شورای شهر.
۲-۶خدمات شهری
خدمات شهری در معنای عام خود می ­تواند بسیاری از فعالیت­های خدماتی مورد نیاز برای اداره­ی امور شهری را در برگیرد. اما باید این نکته را در نظر داشت که شناخت و طبقه بندی فعالیت­ها در مورد خدمات شهری، وابستگی شدیدی به نحوه مدیریت شهری دارد چرا که تعیین “حوزه عملی” فعالیت­ها در زمینه خدمات شهری نیازمند تعیین نحوه مدیریت شهری و تعیین روابط بخشی – منطقه ای است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به جرأت می توان «خدمات شهری» را قلب «مدیریت شهری» دانست. چون آنچه در ارتباط مستقیم و منسجم با زندگی روزانه شهروندان است و کیفیت زندگی آنان را تعیین می کند، نحوه ارائه­ خدمات شهری توسط شهرداری (و دیگر نهادهای مرتبط) و نحوه دریافت آن خدمات توسط یکایک شهروندان است.
۲-۶-۱ خدمات شهری در ایران را می توان به ۴ گروه عمده به شرح زیر تقسیم کرد
الف- خدمات بهداشت محیط: به آن دسته از خدمات شهری گفته می­ شود که در جهت بهبود محیط شهری از نظرمسائل بهداشتی مؤثر می­باشند که شامل موارد ذیل می باشد:
آب آشامیدنی، کنترل بهداشتی، اماکن عمومی و…
ب- خدمات رفاهی و تفریحی :شامل آن دسته از خدمات شهری است که مربوط به ایجاد تمهیدات لازم برای گذراندن اوقات فراغت شهروندان شامل ایجاد و مدیریت فضاهای کالبدی برای انجام فعالیت­های رفاهی و تفریحی می باشد. کتابخانه­ های عمومی، زمین­های ورزشی، فضاهای باز، تفرجگاه های طبیعی پیرامون شهرها.
ج- خدمات حفاظتی و ایمنی: این نوع خدمات را می توان به دو دسته به شرح زیر تقسیم کرد:
۱- خدمات مربوط به آتش نشانی و ایمنی
۲- خدمات مربوط به حوادث غیر مترقبه
د- خدمات حمل و نقل عمومی و ترافیک: حمل ونقل شهری در ایران از چهار بخش اصلی تشکیل شده است :
۱- حمل و نقل شهری از طریق اتوبوسرانی ۲- حمل ونقل شهری از طریق مینی بوسرانی
۳- حمل و نقل شهری از طریق تاکسیرانی ۴ – حمل و نقل شهری از طریق مترو (میرزا باقی،۱۳۹۲).
امروزه مکان­ یابی خدمات شهری از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های مدیریت فضا در برنامه­ ریزی­­ها محسوب می‌شود. مکان­ یابی فرایندی است که از طریق آن می‌توان بر اساس شرایط تعیین شده و با توجه به منابع و امکانات موجود، بهترین محل را برای کاربردهای گوناگون تعیین کرد. از طرفی، اصولاً ماهیت برنامه­ ریزی کاربری زمین درباره کنترل محیط اطراف انسان و هدایت آینده­ی وی در راستای منافعش است و با توجه به پیچیدگی دنیای ما به ناچار برنامه­ ریزی برای ارزیابی نتایج فرایندهای در حال انجام و تصویرسازی از آینده به ساده­سازی و انتزاع روی می‌آورد. همین مسئله باعث ورود مدل‌ها در فرم‌های خاصی در برنامه ریزی برای استقرار کاربری‌ها شده است. .(مرکز مطالعات ­و برنامه ­ریزی،۱۳۹۴).
در شهرستان ­کوهدشت، مکان­ یابی­خدمات­ شهری با توجه به اینکه تمرکز عبور و مرور، رفت وآمد، خرید و مراجعات شهروندان نسبت به تمامی امکانات شهری و بهره­مندی از آن­ها از حدفاصل چهارراه بسیج تا میدان فرمانداری صورت می­گیرد؛ مجموعه مدیریت شهری برای حل معضل سد معبر می ­تواند کارهایی از قبیل ایجاد پارکینگ طبقاتی در محدوده باغ پرندگان، استفاده بهینه و نوسازی بافت­های فرسوده در اطراف خیابان بازارچه، میدان شهدا، منطقه موسوم به کهنه فروشان جهت ایجاد مجتمع­های رفاهی­و خدماتی با بهره­ گیری از الگوهای موفق مدیریت شهری اقدام نمایند.

مآخذ:
شهرداری کوهدشت
عنوان نقشه :
(نقشه ۲-۱)
محدوده تمرکز بار ترافیکی و خدماتی شهرستان
عنوان پایان نامه :
تحلیل جایگاه مدیریت شهری در ساماندهی خدمات شهری با تأکید بر مشارکت شهروندان(مورد مطالعه:شهرستان کوهدشت)
استاد راهنما: دکتر لیلا موسوی
پژوهشگر: لیلا رضایی
در مبحث خدمات شهری هم می­توان به این­گونه نتیجه ­گیری کرد که محدود بودن امکانات و منابع و نامحدود بودن نیازها و انتظارات مردم، دولتمردان و چاره­اندیشان را بر آن داشت تا برای حداکثر استفاده از امکانات و سرمایه ها یک سری از نیازها و خواسته ها را طوری طراحی کنند که عموم مردم بتوانند بخشی از نیازهای خود را از طریق این امکانات رفع کنند.
بدین ترتیب بخشی از خدمات ضروری در مراکز مناطق و شهرها ساخته شد شامل کتابخانه ­ها بیمارستانها، مراکز آموزشی و… اما گسترش قارچ گونه شهرها و رشد بالای جمعیت باعث بوجود آمدن مسائل و مشکلاتی برای افرادی که در خارج از مراکز شهری زندگی می کنند شد، زیرا آن­ها مجبور به مسافرتهای طولانی و خسته کننده بین محل زندگی خود و مراکز شهری برای دسترسی به خدمات شدند که در اثر آن پول، زمان و انرژی زیادی تلف شد.
۲-۷ مفهوم مشارکت و فرهنگ شهروندی در نظام شهری
بکارگیری مشارکت مردم در برنامه­ ریزی شهری زمانی ممکن خواهد بود که این نظام اجازه استفاده از نظرات مردم را بدهد و به گونه ­ای سازماندهی شده باشد که دخالت مردم در فرایند برنامه­ ریزی را ممکن سازد.در شرایط عادی با حضور مؤثر و اجباری نمایندگان اجتماعات محلی اعم از نمایندگان شورای شهر، شورای محلات و نواحی در غیاب آن­ها معتمدین محلات و شهرها و نیز حضور اختیاری صاحب نظران و عموم مردم در کلیه مراحل بررسی و تصویب، راهگشا و تضمین کننده ارتقاء کیفی برنامه­ ها و قابلیت ­های آن ها در برنامه­ ریزی شهری خواهد بود. از طرفی دیگر تبلیغ و معرفی برنامه و اهداف آن برای مردم به شناخت برتر و بهتر از نظام برنامه­ ریزی شهری منجر شده و کمک خواهد نمود که برنامه­ریز توجه بیشتری را معطوف به منافع عمومی و مشارکت وسیع­تر مردم داشته و از سویی دیگر مردم همسو با برنامه­ریز شهری در اجرا و تحقق برنامه مشارکت نمایند. اولین گام در راستای موفقیت مدیریت مشارکتی، تبیین جایگاه و نقش مردم در فرآیندهای برنامه­ ریزی مشارکتی می باشد، این فرایند در سه مرحله­ سازماندهی نهادهای مردمی، آموزش، تجهیز و در نهایت حضور و مشارکت مردم قابل دسترسی است که از پیش شرط­های آماده سازی مردم جهت شرکت در این فرایند به حساب می­آیند. مشارکت مردمی که نوعی تمرکز زادیی در اداره امور می­باشد باعث افزایش توسعه انسانی و عامل برابری و تحقق عدالت اجتماعی- سیاسی می­گردد. (حکمت نیا و همکار۱۳۸۳:۱۳۴).
با نگاهی به ادبیات گسترده نظریه­ های شهروندی می­توان دریافت که تعاریف شهروندی هسته­های مشترکی دارند: نوعی پایگاه و نقش اجتماعی مدرن برای تمامی اعضای جامعه، مجموعه ­ای به هم پیوسته ازوظایف، حقوق، تکالیف، مسئولیت ­ها، تعهدات اجتماعی، سیاسی، حقوقی، فرهنگی، همگانی، برابر و یکسان، احساس تعلق و عضویت اجتماعی مدرن برای مشارکت جدی و فعالانه در جامعه و حوزه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، برخورداری عادلانه و منصفانه تمامی اعضای جامعه از مزایا، منابع و امتیازات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و فرهنگی فارغ از تعلق طبقات نژادی، مذهبی و قومی.
۲-۷-۱ ارتباطات مردمی در روابط عمومی
ارتباطات مردمی موضوعی است که اهمیتی فوق العاده برای روابط عمومی در مدیریت شهری دارد که شناخت افکار عمومی از طریق نظرسنجی و نظرخواهی درباره ی فعالیت ها و برقراری ارتباط مداوم و درست از طریق تمامی شیوه های رسانه ای با مردم امکان پذیر است.(یهیایی ایله ای،۱۳۹۲)
۲-۷-۲ نظریات موجود پیرامون مشارکت مردمی در مدیریت شهری
امروزه لزوم مشارکت شهروندان در برنامه­ ریزی شهری بیش از همه در مقوله­ی مدیریت شهری نمود پیدا می­ کند.مدیریت شهری فرآیندی اجتماعی برای گروه های مختلف مردم است. این مدیریت گروه­ ها را در شبکه ­های مختلفی که منافع آن­ها حکم می­ کند قرار می­دهد و توجه به منافع آن ها در جهت دهی ساختار شهر، مؤثر می افتد.(ربانی،۱۳۸۱).
مدیریت شهری مسئول استفاده بهینه از همه گروه ­های مختلف در جامعه­ شهری است. بنابراین، این مدیریت نیازمند یک گروه فنی- دولتی (مانند شهرداری) است تا بتوانند در تمام بخش­های جامعه شهری اقدام نمایند. بررسی ظرفیت گروه ­های شهری در هر زمان برای مدیریت شهری از اهمیت خاصی برخوردار است. از این رو لزوم آگاهی از نظرات شهروندان در خصوص خدمات شهری و عملکرد شهرداری در راستای تحقق بخشیدن به اهداف فوق است که اهمیت ویژه ای می­یابد چرا که هدف از مدیریت شهری، نوسازی و گسترش ابعاد مختلف شهر در بستر عملیاتی است.در این ارتباط جی.شاپوئی سان، معتقد است که این مدیریت در دو بستر عمده فعالیت می کند: از یک سو در خصوص محله های شهر برای نوسازی و برخوداری آن ها از خدمات شهری اقدام می­ کند و یا در محله­های جدید به منظور گسترش آن­ها تلاش می­نماید.(شاپوئی سان،۱۹۸۳،۹۵ در ربانی،۱۳۸۱).
در دهه­ ۱۹۸۰ میلادی، اهمیت و تأثیر نواحی شهری در توسعه دوباره مورد تأکید قرار گرفت در چنین شرایطی، مفاهیم و رویکرهای جدید شکل گرفتند. یکی از مهم­ترین این مفاهیم و رویکردها مدیریت شهری بود.(برک پور و اسدی،۱۳۸۸:۷۴).
نقطه شروع مدیریت شهری به معنای نوین آن را بایستی در تحولات دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی جست. دولت­های محلی در پرتو مدیریت نوین دولتی به مدیریت شهری توانمندساز بدل شدند. فرایند تمرکززدایی نیز در تبدیل مدیریت شهری به یک فعالیت قدرتمند و دارای اختیارات قانونی سرعت بخشید.(بیاتی،۱۳۸۸).
مطرح شدن چنین مفهوم و اصطلاحی از مدیریت ناشی از حرکت شیوه­ مدیریت متمرکز به سمت مدیریت غیر­متمرکز در چارچوب مدیریت­های محلی­تر با هدف توسعه شهری به وسیله­ سازمان­های محلی می­باشد.(پرهیز کار و فیروز بخت،۱۳۹۰:۴۷)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ وتغییر بنیادین نظام سیاسی کشور، قانون اساسی جدید بر اداره شورایی کشور در سطح کشوری، استانی، شهری و روستایی تأکید ورزید.( قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،۱۳۷۰:۵۹).
مسائل و مشکلات مشخص مدیریتی شهرهای کوچک به طور خاص آن­گونه که لازم است تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است، اما در زمینه­ مسائل عام شهرهای کوچک پژوهش­هایی انجام گرفته است که از جنبه­ های گوناگون به مسأله پرداخته شده است. به همین دلیل مدیریت شهری در مواجهه با عملکردهای گوناگون شهر و رفتارهای متفاوت ساکنان شهر، انطباق برنامه­ ها و طرح­ها بر شرایط ویژه و مشخص هر شهر، فاقد زمینه­ علمی و عملی لازم می­باشند.(جوادی،۱۳۸۲)
غالباً بررسی مسائل مدیریتی شهرهای کوچک عمدتاً در قالب گزارش­ها و مصاحبه های تخصصی بوده است، در این گزارش­ها به مشکلاتی مانند بیکاری، نبود منابع مالی پایدار و مهاجرت اشاره شده است.(معصوم ،۱۳۸۰).

نظریه های مدیریت شهری

شیوه ها (انتزاعی)

ابزارها (عینی)

تمرکز زدایی
رقابت طلبی شهری

تحلیل اقتصادی و مالی

«آرتور شولمن» و همکارانش می نویسند: «زبان گفتاری نشانه ای از هوشیاری انسان است. به همین ترتیب ارتباط غیر کلامی نیز شامل حرکات و اشارات ارادی است. ضمن آنکه شامل حرکات غیر ارادی مثل تغییر در اندازه مردمک نیز هست». (همان، ۱۳۶۹، ۲۴۴)
«جارجن روش»^[۹] روانکاو و «ولدون کیز»^[۱۰] تهیه کننده فیلم سینمایی، اولین کسانی بودند که تلاشهای پژوهشی خود را به گونه ای جدی صرف ارتباطات غیر کلامی در تجارب روزمره کردند. آنان بر این باورند که پیام های غیر کلامی در یکی از سه زبانی که ذیلا خواهند آمد، قابل ارسال به دیگری می باشند: «زبان علامت»^[۱۱]، «زبان عمل»^[۱۲]، و «زبان اشیاء»^[۱۳].
زبان علامات را زمانی به کار می بریم که به گونه ای واضح حرکات را جایگزین کلمات کرده و از آنها به عنوان نماد اعداد و علائم نگارشی استفاده می کنیم. این حرکات و جنبش ها در زمره «ارتباطات غیر کلامی قراردادی»^[۱۴] قرار دارند.
ارتباطات غیر کلامی ارادی، در واقع، همان حرکات و جنبش هایی هستند که شخص کاملاً آگاهانه و با قصد و نیت به دیگری منتقل می کند. این حرکات می تواند بسیار ساده باشد و به راحتی هم آن را درک کنند. مانند حرکت مسافر در راه مانده در کنار جاده و یا مانند مجموعه علائم بازیکنان بسکتبال یا چوگان و بیس بال در یک بازی به صورت پیچیده منتقل شود.
زبان عمل از نظر «روش» و «کیز» عبارت است از تمامی حرکاتی که منحصرا به عنوان علائم به کار نمی روند. راه رفتن، دویدن، آشامیدن و غیره که در زندگی عادی ما خود نقش مهمی دارند و فقط به عنوان علائم انتقال دهنده معنی نمی باشند. اگر چه بسیاری از این اعمال و محرک های غیرکلامی، غیر ارادی به حساب می آیند.
زبان عمل یکی از اساسی ترین وسایل بیان و نشان دادن عواطف و هیجانات بشری است. هر چند این هیجانات در بسیاری از ما به گونه ای غیر ارادی شکل گرفته و منعکس می شود، اما هر اندازه فرد به خود وقوف داشته و خویشتن خویش را در کنترل داشته باشد، آنها را به استادی خاصی به کار می برد و بروز می دهد و نمی گذارد که رفتار او نشأت گرفته از این هیجانات باشد.
بسیاری هم بر این باورند که همواره ارتباطات غیر کلامی بر ارتباطات کلامی از نظر صحبت، ارجحیت دارد. چرا که علامات غیر کلامی از درون انسان نشأت گرفته و اغلب نمی توان آنها را کنترل کرد. این در واقع همان زبان عمل است؛ همان طور که اشاره شد، توسط عده ای کم و بیش کنترل می شود. ولی عموما باید گفت اکثر انسان ها از مهار کردن هیجانات خود عاجزند، ناکامی را نمی توانند نادیده بگیرند و نشان ندهند و شعف را دیر یا زود با حرکات خود به دیگری انتقال می دهند. از این رو می توان گفت آگاهی به زبان عمل در کشف بسیاری از زوایای درونی دیگران به ما یاری می دهد. زبان اشیاء عبارت است از نمایش ارادی یا غیر ارادی کالاهای مادی که توسط انسانها به کار گرفته می شوند. آثار هنری، ماشینها، زیورها و بسیاری از چیزهایی که انسان ها از آنها استفاده می کنند در این زمره اند.
پژوهش های ویژه فراوانی در مورد ارتباطات غیر کلامی وجود دارد که می توانیم از طریق آنها به زبان های وی‍ژه ای دست یابیم. جدای از اینکه آنها را چگونه طبقه بندی کنیم، این زبان ها حداقل یک چیز مشترک دارند. همه آنها نشانه هایی را به ما معرفی می کنند که با آنها می توان رفتار انسانی را تعبیر و تفسیر کرد.
اشخاص از طریق پیام های غیر کلامی خود سر نخ های زیادی را به ما می دهند یا نشانه هایی را در مورد هیجانات، خواسته ها، مقاصد، شخصیت و حتی پایگاه اجتماعی بروز می دهند. (فرهنگی، ۱۳۸۰، ۲۷۳-۲۷۶)
راهنمای دیداری^[۱۵]
به اطلاعاتی که از کانال های دیگر به دست می آیند، پاره ای می افزایند و آنان را تکمیل می کنند و زمانی خود به تنهایی، تنها کانال یا مجرای ارتباطی می باشند. حرکات خاصی که به سر می دهیم، گاه می تواند خود به جای یک عبارت و یا یک جمله کامل بنشیند. (همان، ۱۳۸۰، ۲۸۸)
یکی از چهره های برجسته و پیشتاز پژوهش در ارتباطات غیر کلامی، «ری بیر دویسل» عقیده دارد که می باید زمینه کلی ارتباطی با تمام پیچیدگی هایش مورد استفاده قرار گیرد و اینکه آن فقط برای افراد منزوی مولد و در خور توجه است. در صورتی که با جریان کامل ارتباطی به وی‍ژه رفتارهای کلامی آمیخته باشد. «بیر دویسل» در سال ۱۹۵۲ برای اولین بار واژه مطالعه ارتباطات از طریق «جنبش و حرکت یا حرکات اعضای بدن»^[۱۶] را به عالم ارتباطات معرفی کرد. «حرکات اعضای بدن» در یک مفهوم کلی به کار برده می شود و شامل حرکات سر و صورت نیز می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«بیردویسل» تخمین زده است که بیش از ۷۰۰۰۰۰ (هفتصد هزار) علامت فیزیکی ممکن وجود دارد که از طریق حرکات اعضای بدن می توان بدان دسترسی پیدا کرد و مفاهیمی را به دیگران منتقل کرد. (همان، ۱۳۸۰، ۲۹۰)
حرکات چهره
در بسیاری از موارد در یک ارتباط ساده بین دو انسان حرکات چهره ممکن است به عنوان یکی از بهترین مجاری یا کانال های ارتباطی این اشخاص به حساب آید. می توان گفت تمام کسانی که به نحوی به ارتباطات و به ویژه ارتباطات غیر کلامی پرداخته اند، به حرکات چهره بهای ویژه ای داده و از آن به عنوان یکی از ارکان عمده پیام های غیر کلامی نام برده اند.
«مارک نپ»^[۱۷] در یکی از نوشته های اولیه خود چنین می نویسد: چهره در فراگرد ارتباطی میان اشخاص به گونه ای بالقوه از توان ارتباطی بالایی برخوردار است. چهره اولین جایگاه نشان دهنده وضعیت عاطفی افراد است که تأثیر شگرفی بر نگرش های میان فردی می گذارد. چهره تأمین کننده بازخوردهای غیرکلامی دیگران است. برخی می گویند که پس از سخن و سخنوری مهم ترین منبع اطلاعات برای ایجاد ارتباطات مناسب چهره است.
نویسنده دیگری که در دهه ۱۹۷۰ در عرصه ارتباطات روانشناسی از اشتهار مناسبی برخوردار بوده است چنین می نگارد: بیان حالات عاطفی از طریق حرکات چهره، بسیار استثنایی است و از این رو می توان گفت این حالات به سمت هدف های ارتباطی تمایل دارند.
به گونه ای که «اکمن»^[۱۸]،«فرایسن»^[۱۹] و «الس ورث»^[۲۰] در نوشته های خویش اشاره کرده اند، هر چند برای بیان حالات و حرکات چهره، تعداد محدودی عبارات و کلمات مانند: لبخند، اخم، چین به پیشانی آوردن^[۲۱] و چشمک زدن وجود دارد، عضلات چهره انسان به اندازه کافی پیچیده و دارای قدرت می باشند که بیش از هزار حالت خاص را ترسیم می کنند. (فرهنگی، ۱۳۸۰، ۲۹۰-۲۹۲)
با توجه به مطالعات گسترده و در عین حال تا حدودی نزدیک به زمان ما، «چارلز داروین»^[۲۲] یکی از پیشتازان این پژوهش هاست. او در مطالعات خود تلاش گسترده ای را برای اثبات یا نفی این فرضیه علمی به کار برده است که آیا رفتارهای منعکس در چهره انسان ها که به عواطف درونی آنها مرتبط است جهان شمول بوده و به عبارتی مبتنی بر ماهیت وجودی انسان ها بوده و از غرایز آنها نشات گرفته اند و یا اینکه از این مقوله منفک بوده و خود به عنوان پدیده ای آموختنی، از فرهنگ و محیط سرچشمه گرفته اند؟
یکی از روش هایی را که او برای تبیین علمی این فرضیه به کار برد، استفاده از تصویر بود. او با نشان دادن عکس هایی از چهره افراد، سوالاتی از نمونه های آماری خویش در مورد عواطف منعکس در تصویرها می کرد. در کتاب «بیان عواطف در انسان و حیوانات»^[۲۳] که برای اولین بار در سال ۱۸۷۲ منتشر شد، «داروین» بخشی از نتایج پژوهش و یافته های خود را درباره رفتارهای بیان کننده عواطف و احساسات بشری به معرض قضاوت عموم نهاد. او بر این ادعا بود که در انسان ها همچون بقیه حیوانات بیشتر رفتارهایی که بیانگر احساسات و عواطف می باشند، غریزی بوده و از ماهیت وجودی آنها سرچشمه گرفته است و اساسا آموختنی نیست. (همان، ۱۳۸۰، ۲۹۳)
تماس چشمی^[۲۴]
تماس چشمی در ارتباطات بین فردی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تمام اشکال ارتباطی این پدیده اهمیت و قدرت خود را به منصه ظهور می رساند. چه در مصاحبه،‌ چه در سخنرانی و مباحثات و مذاکرات جمعی، همه و همه تماس چشمی علاوه بر انتقال مفاهیم فراوانی از فردی به فرد یا افراد دیگر بیانگر بازخوردهای متعددی است. تماس چشمی مناسب در فرهنگ های مختلف نشان دهنده اعتماد به نفس، صداقت، علاقه مندی و غیره می باشد. (فرهنگی، ۱۳۸۰، ۲۹۴-۲۹۵)
یکی از پژوهشگران به نام «آرجیل»^[۲۵] خود به این تخمین دست زده است که در ارتباطات گروهی^[۲۶] افراد بین ۳۰ تا ۶۰ درصد از وقت را صرف تماس چشمی با دیگران می کنند (۱۰ تا ۳۰درصد از نگاه ها، خود فقط حدود یک ثانیه می شوند). (همان، ۱۳۸۰، ۲۹۶)
نکته دومی که «آرجیل» بدان پرداخته است، یعنی بند (ب) این نوشته، توسط پژوهشگران دیگر اصلاح شده است؛ تماس چشمی مداوم و ممتد نشانه ای از محبت یا علاقه است و بر شخصیت فرد اثر می گذارد. (همان، ۱۳۸۰، ۲۹۶-۲۹۷)
یکی از کارشناسان ارتباطات بین المللی«هس»^[۲۷]، می نویسد که فروشندگان سنگ ها و جواهرات قیمتی چینی دقیقا به چشم های مشتریان احتمالی خود می نگرند و لحظه ای از چشمان آنها چشم بر نمی دارند. چرا که به تجربه دریافته اند سنگی که نظر انها را جلب می کند باعث می شود مردمک آنها گشوده تر شده و حالت ویژه ای به خود بگیرند. همین وضع را «هس» در مطالعه کار شعبده بازان و تردست ها مشاهده کرده است. او دریافته است که آنان به چشم های تماشاگران خود به دقت خیره می شوند و کارت های بازی را به آنها نشان می دهند. کارت مورد نظر موجب گشودگی بیشتر مردمک تماشاچی می شود. مطالعات دقیق و ظریف «هس» او را به این نکته راهبر شده است که علاقه به چیزی یا کسی موجب عکس العمل مردمک چشم اشخاص می شود. به عبارت دیگر مردمک چشم انسان ها عموما حساس در مقابل خواسته ها و علایق آنهاست. (همان، ۱۳۸۰، ۲۹۷)
حرکات اندام ها^[۲۸]
کار ارزشمند «شفلن»^[۲۹] در نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ در میان پژوهش های دیگر در آن زمان از برجستگی ویژه ای برخوردار است. او اشاره کرده است که الگوهای عشوه گری های غیر کلامی یا «شبه معاشقه»^[۳۰] در خلال جلسات روانکاوی در مورد نمونه های فراوانی که به او رجوع کرده بودند، به راحتی خود را نشان داده اند. (فرهنگی، ۱۳۸۰، ۲۹۹)
«اکمن»^[۳۱] در بسیاری از مصاحبه ها شرکت کرده و با مشاهده و ثبت رفتارهای مشهود، مجموعه قابل ملاحظه ای را جهت پژوهش فراهم آورده است. او در یکی از این پژوهش ها این فرضیه اهم و اساسی را مطرح کرده است که آیا علائمی که توسط اعضای بدن و حرکات آنها داده می شود با علائمی که توسط سر و حرکات صورت داده می شوند، تفاوت دارند؟ یافته های او در پژوهش بدین گونه بود که علائم مبادله شده توسط سر و صورت بیانگر این نکته هستند که چه احساساتی برای فرد مطرح بوده اند. مثلا شادمانی، خشم و غیره و علائم مبادله شده توسط اعضای بدن بیانگر شدت این احساسات می باشند. هر چند دستها می توانند هر دو بعد قضیه را در برگیرند و هر دو دسته از اطلاعات را به ما انتقال دهند. (همان، ۱۳۸۰، ۳۰۱)
اشارات و حرکات دست ها^[۳۲]
به قول «هارپر» و «وینز» و «ماتارازو»^[۳۳] از این رو جای تعجب نیست که اگر پس از حرکات چهره، دستان بشر را دومین منبع و وسیله مهم ارتباط غیر کلامی او با دیگران بدانیم. (همان، ۱۳۸۰، ۳۰۱)
«اکمن» در تحلیل های خود از رفتارهای غیر کلامی که مبتنی بر اعضای بدن بیماران تحت معالجه در بیمارستان روانی بود، بیش از ۱۰۰ عمل مختلف را در دست ها مشاهده کرده که این میزان در حرکات پا، سر و بقیه اعضای بدن بسیار کمتر بوده است. او بیان می دارد که در کنار دیگر حرکات اعضای بدن، حرکات دستان از زمان پذیرش بیماران برای معالجه در بیمارستان تا زمان ترخیص آنان نقش برجسته ای دارد و در مراحل گوناگون مداوا به خوبی عمل می کنند. (همان، ۱۳۸۰، ۳۰۲)
لامسه و ارتباطات^[۳۴]
پژوهش های ارتباطات بین اشخاصی در مورد لمس افراد در مناظر عمومی بیانگر این واقعیت است که این عمل به پایگاه اجتماعی^[۳۵] و از جهات مختلف پایگاه اجتماعی – اقتصادی^[۳۶]، سن، نژاد و جنس بستگی دارد. افراد با پایگاه اجتماعی و اقتصادی پایین تر در بیشتر جوامع به خود جرات نمی دهند که اشخاص مربوط به پایگاه اجتماعی بالاتر را لمس کنند. همین وضع در مورد زنان و مردان در مقابل هم وجود دارد. (فرهنگی، ۱۳۸۰، ۳۰۷)
وضعیت ظاهر و استفاده از اشیاء
لباس احتمالاً ما و شخصیت ما را شکل نمی دهد. اما لباس و وضع ظاهر، اغلب پایه ای برای قضاوت اولیه در مورد افراد است و تأثیرشگرفی بر قضاوت های دیگران نسبت به ما دارد. حتی می توان گفت که استفاده از عینک به تنهایی خود موجب تغییر نگرش نسبت به کسی می شود که آن را به کار گرفته است. «زبان اشیاء»^[۳۷] از این رو شامل «اعضای بدن انسان، لباس و هر آنچه آن را می پوشاند»، می باشد. (همان، ۱۳۸۰، ۳۰۷)
پژوهشی که در اواخر دهه ۱۹۷۰ رابطه میان لباس و شخصیت را مورد بررسی قرار داده است، بر این باور است که افرادی که به میزان زیادی به لباس پوشیدن فرد می اندیشند و در پوشیدن آن دقت و وسواس نشان می دهند، تقریبا می توان گفت اشخاص مضطرب، دل نگران و تاحدی پذیرنده و فروتن می باشند. افرادی که کمتر در مورد لباس خود حساس اند عمدتاً اشخاصی تهاجمی^[۳۸] و مستقل به نظر می رسند. (همان، ۱۳۸۰، ۳۰۸)
۲-۱-۴- نکات اساسی درباره ارتباطات
۱- ارتباطات خود یک فراگرد یا جریان مداوم است:
مفهوم فراگرد بودن ارتباطات خود مبین این نکته است که ارتباطات پدیده ای پویا^[۳۹] و مبتنی بر تغییرات یا دگرگونی ها^[۴۰] است. همه چیز در گذر و قابل تغییر است. (همان، ۱۳۸۰، ۱۹)
این اعتقاد فراگردی بودن ارتباطات، آن را به گونه ای طرح می کند که ارتباط غیر قابل برگشت و یک شرایط ارتباطی تکرار ناپذیر است. همواره یک پدیده ارتباطی از شرایط حاکم بر خود بر می خیزد و بر پدیده ارتباطی بعدی تاثیر می گذارد. بدین معنی که پدیده ها چون دانه های زنجیر به یکدیگر پیوسته اند و هر حلقه، حلقه دیگری را به همراه خود می آورد و آن حلقه به حلقه بعدی تا آخر متصل است.
در این راستا، برخی از صاحب نظران ارتباطات، ارتباطات را پدیده ای تکاملی می دانند که به گونه فراگردی^[۴۱] از افراد و نظام اجتماعی^[۴۲] که در آن زیست می کنند، نشات گرفته و خود به خود بر آنها تاثیر می گذارد. از طریق این جریان یا فراگرد، انسان ها و نظام های اجتماعی تکامل می یابند، تغییر می پذیرند، خود را با شرایط منطبق می کنند، جایگزین می شوند، رشد می کنند، با کهنگی از میدان به در می روند و نهایتا خاموش می شوند. (فرهنگی، ۱۳۸۰، ۲۰)
۲- فراگرد ارتباطی نظام گرا است:
مفهوم نظام گرایانه ارتباطات در برگیرنده پیوستگی و تعامل میان اجزاء و عناصر ارتباطی با یکدیگر است. این مفهوم بیانگر این است که چگونه اعضاء با یکدیگر عمل می کنند و بر یکدیگر اثر می گذارند و در نهایت به یک نتیجه خاص دسترسی پیدا می کنند. (همان، ۱۳۸۰، ۲۰)
با نگاهی گذرا، می توان چنین دریافت که ارتباطات شامل اجزاء و عناصر زیر است:
منبع^[۴۳] که پیام را می فرستد. او در حقیقت فرستنده^[۴۴] پیام است.
پیام^[۴۵] چیزی که باید به دیگری منتقل شود، خواه برای دادن اطلاعات به او و خواه جهت اثرگذاری بر او یا اقناع^[۴۶] او.
از طریق مجرا^[۴۷] یا وسیله ای^[۴۸] این پیام باید فرستاده شود. خود به خود پیام از فرستنده به گیرنده نخواهد رسید.
این پیام به یک گیرنده^[۴۹] پیام، فرستاده می شود. او که عموما فرد دیگری است این پیام را دریافت می کند. (همان، ۱۳۸۰، ۲۱)

همانطور که جدول فوق نشان می دهد، والدین ۵۵% کودکان آزاردیده و ۵/۷% کودکان عادی سابقه اعتیاد داشتند با توجه به اینکه p به دست آمده (۰۰۱/۰<) کمتر از ۰۵/۰ می باشد، لذا فرضیه پژوهش تایید می شود و نتیجه می گیریم که بین فراوانی نسبی سابقه اعتیاد والدین در کودکان آزاردیده و عادی تفاوت معنی داری وجود دارد.
تیلور (۲۰۰۵) در مطالعه خود نشان داد که وجود رفتارهای ضد اجتماعی اعتیاد و اختلالات شبه جسمی در والدین درصد کودک آزاری را در فرزندان بالا می‌برد. ودی (۲۰۰۱) در مطالعه خود نشان داد که وابستگان مواد افیونی عامل ۹/۸۱% کودک آزاری بودند. اورال و همکاران (۲۰۰۱) در مطالعه‌ای که در ترکیه انجام دادند به این نتیجه رسیدند که والدین معتادی که کارگر بودند بیشترین میزان کودک آزاری را داشتند و سختی کار از عواملی است که احتمال کودک آزاری را افزایش می‌دهد.
سیاری و همکاران (۱۳۸۰) در مطالعه خود نشان دادند که تعداد فرزندان، اعتیاد یکی از والدین و وجود استرس حاد و شدید از عوامل مستعدکننده کودک آزاری می‌باشند. هم‌چنین بین اقدام به کودک آزاری با سن، جنس، محل سکونت، جدایی والدین و سابقه آزار جسمانی در کودکی والدین ارتباط معناداری مشاهده شد.
تاثیر اعتیاد والدین در کودک آزاری می‌تواند دلایلی نظیر ضعف در کنترل تکانه‌ها و تحریک‌پذیری و ناپایداری خلقی به ویژه در هنگام بروز نشانگان قطع مواد، شیوه بیشتر اختلالات روانی و نداشتن مهارت‌های لازم در مقابله با بحران در این افراد داشته باشد (خلاصه‌زاده و همکاران، ۱۳۸۹).
مورفی و همکاران (۲۰۰۲) در مطالعه خود نشان دادند که از ۲۰۶ کودک قربانی کودک آزاری بیش از ۵۰ % آنها حداقل یکی از والدین سوء مصرف مواد داشتند که کوکائین و هروئین هر دو ماده مورد سوء مصرف بوده و کودک آزاری در این افراد به طور واضح بیشتر از والدینی که سابقه مصرف مواد نداشتند دیده شد.کاپلان و سادوک (۱۳۸۹) در یافته های خود نشان دادند که سوء مصرف مواد از سوی والدین عامل افزایش دهنده رفتارهای خشن و مسامحه در مورد کودکان است.
فرضیه ۶- به نظر می رسد بین سابقه مصرف داروهای مربوط به اعصاب و روان توسط والدین کودکان آزاردیده و کودکان عادی تفاوت وجود دارد.
جدول شماره ۴-۲۷: مقایسه فراوانی سابقه مصرف داروهای مربوط به اعصاب و روان توسط والدین در کودکان آزاردیده و عادی مورد مطالعه

سابقه
گروه

دارد

ندارد

جمع کل

تعداد

درصد

تعداد

درصد

تعداد

درصد

آزاردیده

۱۶

۲۰

۶۴

۸۰

۸۰

۱۰۰

عادی

۳

۸/۳

۷۷

۳/۹۶

۸۰

۱۰۰

جمع کل

۱۹

۹/۱۱

۱۴۱

۱/۸۸

– جدول اشتراک ها که شامل مقدار اشتراک اولیه و استخراجی است .هر چه مقدار اشتراک استخراجی بزرگتر باشد (نزدیک به عدد یک )عامل های استخراجی متغیر ها را بهتر نمایش می دهد و اگر هر یک از مقدار اشتراکی کمتر از ۵/۰ باشد باید حذف گردد .
Factor analysis
Factors
Kmo and Bartlett’s test
Bartlett test
Communalities
–جدول واریانس های تشریح شده که بیانگر عامل های شناسایی شده می باشد .عواملی که مقدار ویژه آن بالاتر از یک بوده ، در تحلیل باقی می مانند و بقیه عوامل از تحلیل خارج می شوند .
–نمودار سنگریزه که به صورت گرافیکی به تشریح عوامل می پردازد و مقدار ویژه هر یک از عامل ها استخراج شده را نشان می دهد .
– جدول ماتریس چرخیده شده اجزا که شامل بار های عامل هر یک از متغیره ها در عوامل باقی مانده پس از چرخش است . هر چه قدر قدر مطلق ضرایب بیشتر باشد ، عامل مربوط نقش بیشتری در کل تغییرات (واریانس ) متغیر مورد نظر دارد .(همان )
نتایج حاصل از این تحلیل در جداول ۳-۳ ، ۳-۴ ، ۳-۵ و ۳-۶ و همین طور در نمودار ۳-۱ آمده است که در ادامه به تحلیل آن می پردازیم .
۳-۹ )بررسی نرمال بودن متغیرها :
جهت بررسی فرض نرمال بودن متغیرها از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف بهره می‌بریم.
آزمون کولموگروف – اسمیرنوف (Kolmogorov – smirnov (k-s) )
این آزمون برای تطابق توزیع متغیر مورد نظر با توزیع نرمال، احتمال تجمعی مقادیر داده‌های نمونه را با احتمال تجمعی توزیع نرمال مقایسه می‌کند. اگر اختلاف آن به قدر کافی بزرگ باشد، این آزمون نشان خواهد داد که داده‌های موجود با توزیع نرمال تطابق ندارد. آماره K-S بزرگترین اختلاف در احتمالهای تجمعی در طول بازه مقادیر است. اگر این مقدار از یک سطح آستانه فراتر رود این فرضیه صفر که نمونه از یک جامعه نرمال آمده است، رد می‌شود. پس در این آزمون فرضهای زیر بررسی می‌شوند :

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرض _۰H : توزیع جامعه مورد بررسی نرمال است.
فرض _۱H : توزیع جامعه مورد بررسی نرمال نیست.
چنانچه P ـ مقدار بدست آمده جهت آزمون از سطح خطای ۰۵/۰ بیشتر باشد فرض _۰H رد می‌شود وگرنه دلیلی بر رد فرض _۰ H وجود نخواهد داشت و می‌توان گفت توزیع آن متغیر در جامعه نرمال می‌باشد.
نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف در مورد توزیع مولفه های تحقیق

ردیف
مولفه
بیشترین مقادیر اختلاف بین دو توزیع
آماره K-S
P- مقدار

مثبت

منفی

۱

کاهش مراجعه حضوری

۰/۰۹۳

-۰/۱۷۸

۱/۸۷۱

۰/۰۰۲

۲

کاهش هزینه های مالی

۰/۱۴۴

-۰/۲۰۷

۲/۱۸۲

۰/۰۰۰

۳

کاهش خطای کاربران

۰/۱۸۹

-۰/۲۰۸

۲/۱۹۰

۰/۰۰۰

۴

رضایتمندی ارباب رجوع

فارابی در «آراء اهل المدینه الفاضله» پس از تشبیه مدینه به ارگانیسم بدن می‏گوید: «کل جمله کانت اجزاؤها مؤتلفه منتظمه مرتبطه بالطبع» بین اجزاى مدینه، ائتلاف و انتظام و ارتباط طبیعى وجود دارد و در این ارگانیسم، نظام سلسله مراتبى حاکم است. همان‏طور که در انسان، نخست قلب موجود می‏شود و سپس قلب، سبب تکوین دیگر اعضاى بدن می‏گردد و سبب حصول قوّت‏هاى اعضاى بدن و تنظیم مراتب آن‏ها می‏شود و هر گاه عضوى از اعضاى تن مختل گردد، او است که مدد می‏رساند تا آن اختلال بر طرف شود، رئیس مدینه نیز این چنین است که ابتدا او موجود می‏شود. سپس او سبب تکوین مدینه و اجزاى آن می‏گردد و سبب حصول ملکات ارادى است که اجزا را تنظیم و نظام آن‏ها را مرتب می‏گرداند. وى به مثابه قلب است که اگر عضوى از اعضاى مدینه مختل شود، به واسطه او آن اختلال مرتفع می‏شود.
جالب است که فارابى در رساله «فى اعضاء الحیوان» بر عکسِ «آراء اهل المدینه الفاضله» ساختار سلسله مراتبى مدینه را مفروض گرفته و ساختار ارگانیسم حیوانات را به آن تشبیه می‏کند. معلم ثانى با درایت همه جانبه خویش متوجه اشکالات احتمالى نظریه ارگانیسم خویش است. لذا با بیان خمیر مایه‏هاى ارتباط وانسجام اعضاى ارگانیکى مدینه می‏گوید: «اجزا و مراتب مدینه، به واسطه محبت بعضى با بعضى دیگر، مرتبط شده‏اند و پیوند خورده‏اند و از راه عدالت و اعمال عادلانه، محفوظ و باقى می‏مانند. این محبت گاهى طبعی و گاهی نیز ارادی است که نوع ارادی آن سه قسم می باشد^[۹۳]:

1. 1. محبت ناشى از اشتراک در فضیلت.

1. 1. محبت ناشى از منفعت.

1. 1. محبت ناشى از لذت.

و بر این اساس، عدالت تابع محبت است و محبت در مدینه فاضله، نخست به‏خاطر اشتراک در فضیلت است که از آن اشتراک، در آرا و افعال به وجود می‏آید. فارابى در «فصول منتزعه» آرا و افعال مشترک را در سه امر ذیل مى داند:
الف) اشتراک نظر در مبدأ.
ب)اشتراک نظر در معاد.
ج)اشتراک نظر در مقطع بین مبدأ و معاد.
سپس او نتیجه این سه اشتراک را به وجود آمدن محبت بعضى به بعض دیگر می‏داند و می‏گوید: چون انسان‏هاى یک جامعه ساختارى، در یک اجتماع و مسکن واحد، در جوار هم به سر می‏برند، به یکدیگر نیازمند می‏شوند و برخى براى دیگرى سودمند هستند. از این طریق، یعنى به خاطر منفعت، هم بین افراد و اجزاى ساختارى مدینه محبت ایجاد می‏شود و از آن جهت که اشتراک در فضایل دارند، براى هم دیگر سودمند هستند و بعضى براى بعضى دیگر، موجب لذت می‏شوند. این لذت هم موجب محبت است. در نتیجه، «فبهذا یأتلفون و یرتبطون»؛ یعنى از این طریق، ائتلاف و ارتباط ساختار بین اجزاى مدینه بیش‏تر می‏شود. در «آراء اهل المدینه الفاضله» محورهاى مشترک براى قوام مدینه فاضله و اجزاى آن در نه مورد معرفى شده است.
بنابراین، ساختار نظام سیاسى فارابى به شکل ارگانیستى است و در آن، اجزا به صورت سلسله مراتب وجود دارند که در رأس آن، رئیس و زمامدار و امام قرار دارد. بعد از او «طبقه متوسط»، که در حقیقت، نهادهاى حکومتى هستند، و در مرتبه سوم، توده مردم قرار دارند که در بین مردم، گروه‏هاى مخالف و نخبگان فکرى وجود دارند «المدینه الفاضله التى قوامها برئاسه واحده ترأس فقط ولاتخدم اصلاً ولایرئس احد غیره و منها طوائف تخدم فقط ولاترأس و طوائف متوسطه تخدم ذلک الواحد و ترئس مَن دونها»؛ یعنى ساختار مدینه فاضله به صورت سه طبقه و مرتبه است^[۹۴]:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. طبقه رؤسا: کسانى که ریاست برتر دارند و کسى بر آن‏ها ریاستى ندارد.

1. 1. طبقه خدمت‏گزاران: کسانى که فقط خدمت می‏کنند وهیچ نوع ریاستى ندارند.

1. 1. طبقه متوسط: کسانى که زیر دست رؤسا و رئیس مرؤسان بعد از خود هستند.

با عنایت به این موارد، بررسی سطوح مختلف رهبری جامعه از نظر فارابی اهمیت فراوان می یابد. پیش از این، در بحث اَشکال حکومت، بیان شد که به تعداد اَشکال حکومت، رهبرى نیز وجود دارد و در مقدمه این بخش نیز گذشت که رهبرى، مهم‏ترین رکن در ساختار نظام سیاسى است که در بالاى هرم قدرت سیاسى قرار می‏گیرد. بنابراین تلاش می شود تا انواع سطوح رهبری از منظر معلم ثانی تشریح و تبیین گردد:

نوع اول رهبری: رییس اول

«ریاست اولی» یکى از اَشکال حکومت فردى است که در هر سه سطح نظام سیاسى، یعنى «نظام سیاسى مدینه»، «نظام سیاسى امت» و «نظام سیاسى معموره» قابل تحقق است و در رأس آن، نوعى از رهبرى قرار دارد که از حاکمیت برتر برخوردار است و با تعابیرى از قبیل «ملک مطلق»، «فیلسوف»، «امام»، «واضع نوامیس» و «رئیس اول» معرفى شده است. چنین رئیسى یک انسان استثنایى است که با عوالم بالا در ارتباط است و از دو امر فطرى و طبعى و ملکات و هیئات ارادى بهره گرفته، مراحل کمال را پیموده و کامل شده است و به مرتبه عقل بالفعل و معقول بالفعل رسیده است، قوه متخیله‏اش بالطبع به نهایت کمال خود نایل آمده، و در همه حالات خویش آمادگى دریافت فیوضات وحیانى را از طریق «عقل فعال» دارد و مورد عنایت الهى است. «وکان هذا الانسان هو الذى یوحى الیه فیکون اللّه‏ عزوجل یوحى الیه بتوسط العقل الفعال فیکون ما یفیض من اللّه‏ تبارک و تعالى الى العقل الفعال یفیضه العقل الفعال الى عقله المنفعل بتوسط العقل المستفاد ثم الى قوّته المتخیله فیکون بما یفیض الى عقله المنفعل حکیما و فیلسوفا و متعقلاً على التمام و بما یفیض منه الى قوّته المتخیله نبیا منذرا». چنین انسانی از آن نظرکه فیوضات را از طریق عقل فعال به واسطه عقل مستفاد و عقل منفعل دریافت می‏کند، حکیم و فیلسوف و خردمند و متعقل کامل نامیده می‏شود و از آن نظر که فیوضات عقل فعال به قوه متخیله او افاضه می‏شود، داراى مقام «نبوت» و انذار است. فارابى براى رئیس اول، خصال و شرایطى قائل است و در «فصول المدنی» آن شرایط را چنین بیان می‏کند^[۹۵]:

1. 1. حکیم باشد.

1. 1. از تعقل تام برخوردار باشد.

1. 1. از جوده اقناع برخوردار باشد.

1. 1. از جوده تخییل بهره‏مند باشد.

1. 1. قدرت بر جهاد داشته باشد.

1. 1. از سلامت بدنى بهره‏مند باشد.

البته در «سیاسه المدنیه» و «آراء اهل المدینه الفاضله» همین شرایط با تغییراتى بیان شده است. معلم ثانى پس از ذکر این شرایط، براى رئیس اول، قائل به ویژگی‏ها و اوصافى به شرح ذیل است^[۹۶]:

1. 1. تام الاعضاء باشد و قوّه‏هاى او در انجام کارها توانمند باشد.

1. 1. خوش فهم و سریع الانتقال باشد.

1. 1. خوش حافظه باشد و آن چه می‏فهمد و می‏بیند و می‏شنود و درک می‏کند، به حافظه بسپارد.

1. 1. هوشمند، و با فطانت و قادر به ربط مطالب و درک روابط علّى باشد.

1. 1. خوش بیان باشد و زبانش از گویایى لازم برخوردار باشد.

1. 1. دوست‏دار تعلیم و تعلم باشد.

1. 1. در خوردن و نوشیدن و منکوحات حریص و آزمند نباشد و از لهو و لعب، طبعا به دور باشد.

۸٫٫کبیر النفس و دوست‏دار کرامت باشد.

1. 1. دوست‏دار راستى و راست‏گویان و دشمن دروغ و دروغ‏گویى باشد.

1. 1. بى اعتنا به درهم و دینار و متاع دنیا باشد.

1. 1. دوست‏دار عدالت و دشمن ظلم و جور باشد.

1. 1. شجاع و مصمم و از اراده قوى برخوردار باشد.

1. بر نوامیس و عاداتِ مطابق با فطرتش تربیت شده باشد.