وبلاگ

۹

ولی عصر(عج)دره شهر

۹

۸- یافته ها حاکی از آن است که میانگین کارایی فنی کل و مقیاس در بیمارستانهای مورد مطالعه استان ایلام روند مشخص نداشته و مدام دستخوش تغییرات شده است. ولی بیشترین میزان کارایی فنی کل و مقیاس در مدت مطالعه مربوط به سالهای ۸۸، ۸۹ و ۹۰ با بهره گرفتن از سناریوی ب ، خروجی محور بوده است. در اکثرسالهای مورد مطالعه ۴۰% بیمارستانهای مورد مطالعه از لحاظ فنی ومقیاس کارا بوده در حالی که در ۶۰% بقیه مراکز میزانی از ناکارایی فنی و مقیاس در آنها مشهود است. میانگین کارایی( فنی کل و مقیاس ) در کل دوره ها بررسی و با استفاده ازسناریوهای مختلف برای مراکز مذکور به ترتیب۹۰% و ۸۷% بوده است. بنابراین متوسط کارایی فنی کل ومقیاس برای مرکز درمانی شماره ۲ به ترتیب ۸۸% و ۹۵% ، برای مرکز درمانی شماره ۳ به ترتیب ۶۹% و ۴۵% ، مرکز درمانی شماره ۴ به ترتیب ۹۷%و۹۸% ، مرکز درمانی شماره ۵ به ترتیب ۹۰% و ۸۵% ، مرکز درمان شماره ۶ به ترتیب ۹۲% و ۹۱% ، مرکز درمانی شماره ۸ ، ۸۹%و ۹۴% برآورد شد. موارد مذکور برای مراکز درمانی شماره ۱و۷و۹ برابر با یک(۱) بوده و همچنین در بیمارستانهای غیر کارا، ناکارایی فنی بیشتر از ناکارایی مقیاس بوده است. (نتایج در قالب جدول صفحه بعد آورده شده است).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۵-۸ :نمایش نتایج تخمین میزان کارایی فنی ومقیاس درمراکزدرمانی موردمطالعه

سال

مرکز درمانی۱

مرکز درمانی۲

مرکز درمانی۳

مرکز درمانی۴

مرکز درمانی۵

مرکز درمانی۶

مرکز درمانی۷

مرکز درمانی۸

مرکز درمانی۹

میانگین در هر سال

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

فنی

مقیاس

میانگین هر مرکز در سال۸۸،۸۹ و۹۰ سناریوی الف ورودی محور

۱

۱

۷۷/.

۹۶/.

قلمه­های ریشه­دار شده انگور، بعد از استقرار در گلدان، با محلول غذایی هوگلند آبیاری شده و پس از گذشت ۱۰۰ روز از کاشت قلمه­های ریشه­دار شده در گلدان­ها، تیمارهای شوری، اعمال شد. نمک مورد استفاده برای تنش شوری، کلرید سدیم بود. این نمک همراه با محلول غذایی هوگلند، مورد استفاده قرار گرفت. غلظت­های کلرید سدیم مورد استفاده شامل ۰ (شاهد)، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی­مولار بودند. گیاهان شاهد، فقط محلول غذایی نیم غلظت هوگلند (بدون نمک) دریافت نمودند. هدایت الکتریکی (EC) نمک­های مورد استفاده در دمای ۲۵ درجه سلسیوس، به ترتیب ۴/۱، ۶/۳، ۵/۷ و ۸/۱۱ دسی­زیمنس بر متر بود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای جلوگیری از ایجاد شوک ناشی از تنش شوری به گیاهان، در اولین آبیاری بعد از شروع تنش شوری، از نمک ۲۵ میلی مولار همراه با محلول غذایی هوگلند استفاده شد، در آبیاری دوم از نمک­های ۲۵ و ۵۰ میلی مولار، در آبیاری سوم از نمک­های ۲۵، ۵۰ و ۷۵ میلی مولار و نهایتا از آبیاری چهارم به بعد، از نمک های ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی مولار در محلول غذایی استفاده شد. هفته ای یک بار، شتشوی کامل محیط ریشه گیاهان با آب مقطر انجام گرفت تا تغییرات EC و pH ناشی از تجمع نمک­ها در بستر کاشت در اثر انجام عمل آبشویی به کم ترین حد ممکن برسد. آبیاری این گیاهان به صورت یک روز در میان با محلول نیم غلظت هوگلند تا پایان دوره آزمایش انجام شد. لازم به ذکر است که تیمارهای شوری به مدت هفت هفته (۴۹ روز) ادامه یافت (Sivritepe et al., ۲۰۱۰ ; Melgar et al., ۲۰۰۸).
۳-۶- کاربرد سدیم نیتروپروسید (SNP)
سدیم نیترو پروسید (SNP) به عنوان ماده تولید کننده نیتریک اکسید، به صورت محلول پاشی روی برگ­های انگور، در چهار غلظت ۰ (شاهد)، ۵/۰، ۱ و ۵/۱ میلی مولار به کار رفت. نحوه تهیه محلول سدیم نیترو پروسید به این ترتیب بود که مقادیر نامبرده این ماده را جداگانه وزن نموده، سپس آن­ها را در آب مقطر ریخته و برای حل شدن بهتر، روی دستگاه Hot Plate به مدت بیست دقیقه قرار می­دهیم. گیاهان شاهد فقط با آب دیونیزه، محلول پاشی شده و محلول غذایی هوگلند بدون نمک دریافت نمودند. برای افزایش سطح چسبندگی محلول سدیم نیترو پروسید، از توین ۲۰ استفاده شد. تیمارهای سدیم نیترو پروسید، در ۴ مرحله (در زمان تیمار شوری و مراحل بعدی، ۲، ۴ و ۶ هفته بعد) روی برگ ها محلول پاشی شدند.
۳-۷- کاربرد اسید سالیسیلیک
اسید سالیسیلیک نیز به صورت محلول­پاشی روی برگ­های انگور، در چهار غلظت ۰ (شاهد)، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰ میلی گرم در لیتر اعمال گردید. نحوه تهیه محلول اسید سالیسیلیک به این ترتیب بود که مقادیر نامبرده این ماده را جداگانه وزن نموده، سپس آن­ها را در آب مقطر ریخته و برای حل نمودن بهتر، روی دستگاه Hot Plate به مدت نیم ساعت قرار می دهیم. نکته مهم در تهیه این محلول، تنظیمpH است ( در ابتدا pH محلول بین ۵/۲ تا ۳ است). با اضافه نمودن چند قطره هیدروکسید پتاسیم یک نرمال، pH محلول را برروی ۶ تنظیم می نماییم. گیاهان شاهد، فقط با آب دیونیزه محلول­پاشی شده و محلول غذایی هوگلند بدون نمک دریافت نمودند. تیمارهای اسید سالیسیلیک نیز در ۴ مرحله (در زمان شروع تیمار شوری و مراحل بعدی ۲، ۴ و ۶ هفته بعد) روی برگ­ها محلول پاشی شدند.
۳-۸- صفات مورد بررسی و روش­های اندازه ­گیری آن­ها
۳-۸-۱- ویژگی­های رشدی گیاه
به منظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی از ویژگی­های رویشی گیاهان مورد آزمایش، در پایان آزمایش، صفاتی نظیر ارتفاع بوته و طول ریشه توسط خط کش، قطر ساقه (قطر شاخساره حاصل از رشد) توسط کولیس دیجیتال (No:Z, Model 22855)، سطح برگ توسط دستگاه اندازه گیری سطح برگ (Leaf Area Meter, AM 200) و وزن تر برگ، وزن تر شاخساره و ریشه به کمک ترازوی دیجیتالی (با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم) اندازه گیری گردید. همچنین تعداد برگ­ها شمارش شد. جهت تعیین وزن خشک نمونه­ها (برگ، شاخساره و ریشه)، ابتدا نمونه­ها به مدت ۷۲ ساعت در آون با دمای ۷۰ درجه سلسیوس قرار گرفتند و پس از خارج نمودن نمونه­ها از آون، وزن خشک آن ها به کمک ترازوی دیجیتالی (با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم) تعیین شدند.
۳-۸-۲- اندازه گیری نشت یونی غشاء برگ
روش کار بدین صورت بود که از هر تکرار، تعداد دو برگ توسعه یافته از قسمت انتهایی ساقه، نمونه گیری و به قطعه­های ۱×۱ سانتی متر تقسیم شدند. قطعه­ها ۳ بار با آب مقطر شسته شده و در لوله­های آزمایش ۱۰ میلی لیتری محتوی آب مقطر نگهداری شده، سپس به مدت ۲۴ ساعت در دمای اتاق (۲۵ درجه سلسیوس)، در دستگاه شیکر قرار گرفته و EC₁ خوانده شد. سپس همان نمونه­ها در اتوکلاو در دمای ۱۲۰ درجه سلسیوس به مدت ۲۰ دقیقه قرار گرفته و بعد از خنک شدن محلول و رسیدن دمای آن­ها به ۲۵ درجه سلسیوس، EC₂ نیز قرائت شد. نشت یونی غشاء برگ به صورت درصد با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه شد (Luttes et al., ۱۹۹۵).
[EC₁/EC₂]×۱۰۰ = نشت یونی غشاء برگ (٪)
۳-۸-۳- محتوای نسبی آب برگ(RWC)
برای اندازه گیری محتوای نسبی آب برگ، ابتدا در هر بوته، ۱۰ عدد دیسک برگی به قطر ۸ میلی متر از برگ­های توسعه یافته قسمت انتهایی ساقه تهیه شد. بلافاصله وزن تر آن­ها به کمک ترازوی دیجیتالی (با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم) اندازه ­گیری گردید و سپس در داخل ظروف پتری دیش حاوی آب مقطر به مدت ۴ ساعت در یخچال (۴ درجه سلسیوس) و در تاریکی قرار داده شدند. پس از خارج کردن دیسک­ها از آب مقطر، جهت حذف رطوبت اضافی سطح دیسک ها، آن­ها را در بین دو لایه کاغذ صافی خشک نموده و سپس وزن آماس آن­ها اندازه گیری شد، سپس به مدت ۲۴ ساعت دیسک های برگی را به آون (۷۰ درجه سلسیوس) منتقل نموده و وزن خشک آن­ها تعیین گردید و در نهایت محتوای نسبی آب برگ با بهره گرفتن از رابطه زیر محاسبه شد (Turner, 1981).
۱۰۰×[(وزن خشک-وزن آماس)/(وزن خشک-وزن تر)]=محتوای نسبی آب برگ (درصد)
۳-۸-۴- میزان پرولین آزاد
برای اندازه ­گیری پرولین ابتدا نیم گرم از بافت تازه برگی (برگ­های توسعه یافته انتهایی) به همراه ۵ میلی لیتر اتانول ۹۵ درصد در داخل هاون چینی کوبیده و له شد. قسمت بالایی محلول حاصله، جدا گشته و رسوبات آن دو­باره با پنج میلی لیتر اتانول ۷۰ درصد شستشو شده و فاز بالایی آن به قسمت رویی قبلی اضافه گردید. محلول به­دست آمده، به مدت ۱۰ دقیقه در ۳۵۰۰ دور سانتریفیوژ شد. سپس فاز مایع رویی برداشته شده و عصاره الکلی به دست آمده تا زمان اندازه ­گیری پرولین و قندهای محلول در داخل یخچال (۴ درجه سلسیوس) نگهداری گردید (Irigoyen et al., ۱۹۹۲).
برای تعیین غلظت پرولین، یک میلی لیتر از عصاره الکلی تهیه شده را با ۱۰ میلی لیتر آب مقطر رقیق نموده و ۵ میلی لیتر معرف نین هیدرین^[۱۹]به آن اضافه شد (روش تهیه نین هیدرین به ازاء هر نمونه: ۱۲۵/۰ گرم نین هیدرین + ۲ میلی لیتر اسید فسفریک ۶ مولار + ۳ میلی لیتر اسید استیک گلاسیال). پس از افزودن ۵ میلی لیتر اسید استیک گلاسیال به آن و هم زدن دستی به مدت چند ثانیه، محلول حاصله به مدت ۴۵ دقیقه در حمام آب گرم (۱۰۰ درجه سلسیوس) قرار داده شد. پس از در آوردن نمونه ها از حمام آب گرم و خنک شدن آن ها، ۱۰ میلی لیتر بنزن به هر کدام از نمونه ها افزوده شده و به شدت تکان داده شد تا پرولین وارد فاز بنزن گردد. نمونه­ها به مدت ۳۰ دقیقه به حال سکون رها شدند. استانداردهایی از آل­پرولین از غلظت صفر تا ۱/۰ میکرومول بر میلی لیتر تهیه گردید و نهایتا میزان جذب محلول های استاندارد و نمونه ها در طول موج ۵۱۵ نانومتر با دستگاه اسپکتروفتومتر خوانده شد (Paquin and Lechasseur, 1979).
۳-۸-۵- میزان قندهای محلول کل
برای اندازه ­گیری قندهای محلول، ۱/۰ میلی لیتر از عصاره الکلی نگهداری شده در یخچال، به کمک میکروپیپت به داخل لوله آزمایش ریخته شده و ۳ میلی لیتر آنترون^[۲۰] تازه تهیه شده (۱۵۰ میلی گرم آنترون + ۱۰۰ میلی لیتر اسید سولفوریک ۷۲ درصد، W/W) به آن افزوده شد. لوله­های آزمایش به مدت ۱۰ دقیقه در حمام آب جوش قرار داده شد تا ماده رنگی تشکیل گردد. پس از خنک شدن نمونه­ها، میزان جذب آن­ها در طول موج ۶۲۵ نانومتر با دستگاه اسپکتروفتومتر خوانده شد. برای تهیه استاندارد قند، از گلوکز، محلول­هایی با غلظت های صفر تا ۱۲۰میلی گرم در لیتر تهیه و کلیه مراحل آزمایش روی آن­ها انجام گردید و نهایتا میزان جذب آن­ها در طول موج ۶۲۵ نانومتر قرائت گردید (Irigoyen et al., ۱۹۹۲).
۳-۸-۶- اندازه ­گیری محتوای مالون دی آلدئید (MDA)
اندازه ­گیری محتوای مالون­دی­آلدئید که شاخص پراکسیداسیون لیپیدی در طی تنش­ها و همچنین معیاری برای سنجش تاثیر تنش می­باشد، با بهره گرفتن از روش Popham and Novachy (1991) اندازه ­گیری شد. در این روش ۲/۰ گرم بافت تر گیاهی (برگ) در ۵ میلی لیتر تری کلرو استیک اسید (TCA) 1 درصد ساییده شده و داخل لوله آزمایش ریخته شد. سپس نمونه ها به مدت ۱۰ دقیقه در دور g 8000 سانتریفیوژ شدند. ۱ میلی لیتر از فاز بالایی نمونه­های سانتریفیوژ شده، در لوله­های آزمایش که حاوی ۴ میلی لیتر محلول ۲۰ درصد تری کلرو استیک اسید در ۵/۰ درصد تیوباربیتوریک اسید (TBA) بودند، ریخته شد. نمونه­ها به مدت ۳۰ دقیقه در بن ماری با دمای ۹۵ درجه سلسیوس قرار گرفته و بی درنگ در آب یخ سرد شدند. سپس به مدت ۵ دقیقه در دور g 8000 سانتریفیوژ شده و در نهایت جذب آن در ۵۳۲ نانومتر توسط دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. میزان مالون دی­آلدئید با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه گردید.
MDA (µmol/g FW)= [A532-A600/155]×۱۰۰۰
۳-۸-۷- اندازه ­گیری رنگیزه­های کلروفیل و کاروتنوئید
برای اندازه ­گیری رنگیزه­های کلروفیل و کاروتنوئید، از روش Lichtenthaler and Wellburn (1985) استفاده شد. ۱/۰ گرم از وزن تر برگ به همراه ۵ میلی لیتر استون ۸۰ درصد در هاون چینی ساییده شد. عصاره حاصل به مدت ۱۰ دقیقه در ۲۵۰۰ دور، سانتریفیوژ شد. سپس جذب فاز بالایی هر یک از نمونه­های سانتریفیوژ شده توسط اسپکتروفتومتر در طول موج­های ۶۶۲ نانومتر، ۶۴۵ نانومتر و ۴۷۰ نانومتر اندازه ­گیری شد. برای محاسبه کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید از فرمول­های زیر استفاده شد:
Chl a = 11.75 A₆₆₂ – ۲٫۳۵۰ A₆₄₅
Chl b = 18.61 A₆₄₅ – ۳٫۹۶۰ A₆₆₂
Car =1000 A₄₇₀ – ۲٫۲۷۰ Chl a- 81.4 Chl b /227
در این رابطه Chl a، Chl b و Car به ترتیب غلظت کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید می باشد (A میزان جذب خوانده شده در هر طول موج توسط اسپکتروفتومتر می­باشد).
۳-۸-۸- اندازه ­گیری گلایسین بتائین
برای اندازه ­گیری گلایسین بتائین از روش Greive and Grattan (1983) استفاده گردید. ابتدا نمونه­های گیاهی را در دمای ۸۰ درجه به مدت ۷۲ ساعت خشک نموده ۵/۰ گرم از برگ را توزین کرده و آن را در ارلن ریخته و ۲۰ میلی لیتر آب دیونیزه به آن اضافه گردید و به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۲۵ درجه سلسیوس روی شیکر قرار داده شد. سپس نمونه­ها از کاغذ صافی عبور داده شدند.
پس از تهیه اسید سولفوریک ۲ نرمال (۲N)، ۱ میلی­لیتر از عصاره گیاهی را با ۱ میلی لیتر اسید، مخلوط (به نسبت ۱:۱) و سپس مقدار ۵/۰ میلی لیتر از تر­کیب حاصله را در لوله آزمایش ریخته و در حمام آب یخ به مدت ۱ ساعت قرار داده و نهایتا پس از تهیه مخلوط ید و یدید پتاسیم (۷/۱۵ گرم ید خالص به علاوه ۲۰ گرم یدید پتاسیم) مقدار ۲/۰ میلی­لیتر از یدید پتاسیم و ید را به لوله آزمایش اضافه کرده و آن را ورتکس می نمائیم. در این مرحله نمونه­ها به مدت ۱۶ ساعت در دمای صفر تا ۴ درجه سلسیوس نگهداری گردیدند. بعد از آن نمونه­ها به مدت ۱۵ دقیقه در دمای صفر درجه سلسیوس با میزان دور ۱۰۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند. در هر لوله آزمایش، فاز محلول رویی جدا و فقط کریستال موجود در کف لوله نگه داشته شد. این مراحل حتما بایستی در محیط حمام آب یخ انجام شود تا خطای آزمایش کاهش یابد. سپس کریستال­های موجود را در ۹ میلی لیتر از محلول ۱ و ۲ دی کلرو اتان حل کرده و پس از عمل ورتکس و طی زمان ۲ ساعت، مقدار جذب آن در طول موج nm 365 اندازه گیری شد.
۳-۸-۹- اندازه ­گیری پروتئین کل
برای تعیین میزان پروتئین محلول کل از روش برادفورد استفاده شد. برای این منظور ۱۰۰ میلی گرم کومایسی بلو را با ۵۰ میلی لیتر اتانول ۹۵ درصد حل نموده سپس با اضافه نمودن ۱۰۰ میلی لیتر اسید فسفریک ۸۵ درصد به حجم ۱ لیتر رسانیده و از کاغذ صافی عبور داده شد. برای تهیه محلول استاندارد از آلبومین سرم گاوی^[۲۱] استفاده شد. در داخل سل­های یک بار مصرف ۵/۲ میلی لیتر از محلول کومایسی بلو آماده شده ریخته شد و سپس ۱۰۰ میکرو­لیتر عصاره برگی از هر نمونه داخل یک سل اضافه شد و نهایتا میزان جذب نمونه­ها و محلول­های استاندارد با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج ۵۹۵ نانومتر قرائت شد (Bradford, 1976).
۳-۹- اندازه ­گیری فعالیت آنزیم ها
۳-۹-۱- استخراج عصاره گیاهی برای سنجش فعالیت آنزیم ها
برای تهیه عصاره گیاهی جهت تعیین میزان فعالیت آنزیم­ های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز از روش Kang و Saltiveit (2001) با اندکی تغییرات استفاده شد. ۵/۰ گرم وزن تر برگ از کلیه تیمارها توزین و سپس به داخل هاون سرد منتقل شد و توسط ۳ میلی لیتر محلول بافر تریس با ۵/۷=pH (شامل اسید کلریدریک ۰۵/۰ مولار، ۳ میلی مولار کلرید منیزیم و ۱ میلی­مولار EDTA) با دسته هاون خوب ساییده شد. بافر استخراجی برای اندازه ­گیری فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز شامل ۲/۰ میلی­مولار آسکوربات نیز بود. هموژن حاصل به مدت ۲۰ دقیقه در دمای ۴ درجه سلسیوس با سرعت ۵۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ شد. محلول رویی حاصله به عنوان عصاره خام برای اندازه گیری فعالیت آنزیم­ های آنتی­اکسیدان مورد استفاده قرار گرفت.
۳-۹-۲- اندازه ­گیری فعالیت کاتالاز(CAT, EC 1.11.1.6)
فعالیت آنزیم کاتالاز با بهره گرفتن از روش Aebi (1984) اندازه گیری شد. مخلوط واکنش شامل ۵/۲ میلی­لیتر بافر فسفات ۵۰ میلی مولار (۷=pH) شامل ۲/۰ میلی لیتر پراکسید هیدروژن ۱ درصد و ۳/۰ میلی­لیتر عصاره استخراجی بود. سپس فعالیت آنزیم کاتالاز به صورت کاهش در جذب طی ۱ دقیقه در طول موج ۲۴۰ نانومتر با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفتومتر محاسبه شد. برای سنجش فعالیت کاتالاز از ضریب خاموشی (mM^-1 Cm^-16/43) استفاده شد.
۳-۹-۳- اندازه ­گیری فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز (APX, EC 1.11.1.1)
فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در تمام تیمارها و تکرارها با بهره گرفتن از روش Nakano و Asada (1981) با اندکی تغییرات اندازه ­گیری شد. مخلوط واکنش شامل ۵/۲ میلی لیتر بافر فسفات ۵۰ میلی­مولار (۷=pH) شامل EDTA 1/0 میلی­مولار، آسکوربات سدیم ۱ میلی­مولار، ۲/۰ میلی­لیتر پراکسید هیدروژن ۱۰ میلی­مولار و ۱/۰ میلی­لیتر عصاره استخراجی بود. سپس فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز به صورت کاهش در جذب طی ۱ دقیقه در طول موج ۲۹۰ نانومتر با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفتومتر محاسبه شد. برای سنجش فعالیت آسکوربات پراکسیداز از ضریب خاموشی ( mM^-1 Cm^-18/2) استفاده شد.
۳-۹-۴- اندازه ­گیری فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX, EC 1.11.1.7)
فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز با بهره گرفتن از روش Updhyaya و همکاران (۱۹۸۵) انجام گرفت. مخلوط واکنش شامل ۵/۲ میلی­لیتر بافر فسفات ۵۰ میلی مولار (۷=pH) شامل ۱ میلی­لیتر گایاکول ۱ درصد، ۱ میلی­لیتر پراکسید هیدروژن ۱ درصد و ۱/۰ میلی لیتر عصاره استخراجی بود. سپس فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز به صورت افزایش در جذب طی ۱ دقیقه در طول موج ۴۲۰ نانومتر با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفتومتر محاسبه شد. برای سنجش فعالیت گایاکول پراکسیداز از ضریب خاموشی ( mM^-1 Cm^-16/26) استفاده شد.
۳-۱۰- اندازه ­گیری عناصر برگ و ریشه
۳-۱۰-۱- استخراج عصاره گیاهی جهت اندازه ­گیری کلر، سدیم، پتاسیم و نیترات

مطاععات نشان می دهد که ارزش بازار یک شرکت هنگامی که بی مسئولیتی شرکت های بزرگ و رفتار غیر قانوین مشاهده شده است، کاهش می یابد. (فرومن^[۱۳۱]، ۱۹۹۷). از این رو، شرکت ها باید به دقت در مورد عوامل از جمله های استانداردهای اخلاقی تبلیغات، سلامت مشتری و ایمنی در هنگام استفاده از محصول ، در سطح برنامه های با کییفت محصولات بهتر با قیمت مناسب ارائه می کنند. سیاست ها و اقدامات برای پرداختن به مسائل شرکت یک سیگنال مثبت در مورد نگرش مسئول یک شرکت نسبت به مشتریان است و می توانند عملکرد شرکت را بهبود بخشند. (Financial Express, 2006)، از این رو،

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه فرعی دوم: مسئولیت اجتماعی نسبت به مشتریان تاثیر مثبت بر عملکرد مالی و غیر مالی دارد .
۲-۲-۱۶ مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به سرمایه گذاران و عملکرد شرکت
شرکت ها می توانند روابط سرمایه گذار خود را با اتخاذ استانداردهای مناسب تقویت کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به سرمایه گذاران بررسی سیاست های شرکت و شیوه هایی نسبت به مسائلی از جمله مشارکت در تصمیم گیری ، حسابرسان مستقل سرمایه گذاری، سیاست به سمت تجارت خودی است.شواهد نشان می دهد که استفاده از استانداردهای بهتر عملکرد شرکت را افزایش می دهد. سرمایه گذاران مایل به پرداخت حق بیمه خود بری سهام شرکت های ضعیف هستند. (واتسون، ۲۰۰۰).
روابط مثبت بین حاکمیت شرکتی و عملکرد قیمت سهام و نسبت های مالی در بازاریابی در حال ظهور یافت می شود . در تحقیقات قبلی اندازه هیات مدیره بر عملکرد شرکت هم نتایج مثبت و هم نتایج منفی دارد. از این رو،
فرضیه فرعی سوم: مسئولیت اجتماعی نسبت به سرمایه گذاران تاثیر مثبت بر عملکردهای مالی و غیر مالی شرکت دارد. (لاندون^[۱۳۲]، ۱۹۹۷).
۲-۲-۱۷ مسئولیت اجتماعی نسبت به محیط زیست و عملکرد شرکت
در سال های اخیر شاهد فشار جهانی برای تصویب قوانین سختگیرانه مربوط به محیط زیست در سراسر جهان هستند. شرکت ها در حال به دست آوردن اقدامات سختگیرانه برای کاهش انتشار از سیاست های آینده و تحولات اجتماعی و رقابتی با توجه به محیط زیست هستند . (دان^[۱۳۳]، ۲۰۰۳)
عملکرد زیست محیطی با پیشرفت در جنبه های HREE افزایش یافته است. الف) فناوری های محصول مانند استفاده از مواد خام قابل بازیافت و دیگر برنامه های صرفه جویی در منابع. ب) فناوری فرایند مانند استفاده از سیستم های کارآمد تولید و ج) سیستم های مدیریت از قبیل برنامه های آموزشی کارگران و حسابرسی محیط زیست استاندرادهای جهانی در CSR نسبت به محیط زیست این جنبه ها را حمایت نمی کند. مطالعات تعهد زیست محیطی با سوددهی افزایش یافته است. به ویژه در صنایع رشد بالا. (هوستد^[۱۳۴]، ۲۰۰۳)
شواهد نشان می دهد که مدیریت محیط زیت باعث افزایش ارزش شرکت در بازار شهرت و عملکرد مالی می شود. تاثیر شیوه های زیست محیطی شرکت ها در سهم بازار، سوددهی و بازگشت سرمایه گذاری در مقایسه با شرکت های دیگر بهتر است . از این رو،
فرضیه فرعی چهارم: مسئولیت اجتماعی نسبت به محیط زیست تاثیر مثبت بر عملکرد مالی و غیر مالی دارد.
۲-۲-۱۸ مسئولیت اجتماعی نسبت به تامین کنندگان و عملکرد شرکت
تاثیر تامین کنندگان در سال های اخیر بسیار مهم شده است که با تمرکز بر صلاحیت های اصلی خود، برون سپاری توابع دیگر بر تامین کنندگان حاصل می شود. (هامل^[۱۳۵]، ۱۹۹۰).
در سال های اخیر، اهیمت فزاینده ای از مسائل مربوط به تامین کنندگان از جمله بهداشت و ایمنی ، اثرات زیست محیطی، مشارکت اجتماعی، پرداخت دستمزد دیده شده است. استاندارد در CSR به سوی تامین کنندگان از طریق ترکیب مسائلی مانند خرید اخلاقی از مواد اولیه تامین کنندگان و حذف کار و نقض در تامین کنندگان حاصلی می شود. با حصول اطمینان از پایبندی به استانداردهای CSR توسط تامین کنندگان، یک شرکت از سیگنال های قوی در مورد تعهد نسبت به CSR ، باعث بهبود تصویر عملکرد می شود.نقض استانداردهای CSR توسط تامین کنندگان به صورت منفی عملکرد شرکت را تحت تاثیر قرار می دهد . (گانش^[۱۳۶]، ۲۰۰۱).
از این رو،
فرضیه فرعی پنجم و ششم: مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به تامین کنندگان و محیط تاثیر مثبت بر عملکرد مالی و غیر مالی دارد.
۲-۳ پیشینه تحقیق
۲-۳-۱ سابقه تحقیقات داخلی
روحی و همکاران (۱۳۹۲) در مطالعه ای به “بررسی روابط بین معیارهای غیر مالی و عملکرد مالی شرکت (مطالعه موردی: شرکت های بیمه دولتی شعب استان تهران) پرداخت. برای این بررسی دو معیار رضایت کارکنان و رضایت مشتریان به عنوان معیارهای غیر مالی و معیار سود ناخالص معاملات بیمه ای به عنوان معیار مالی در نظر گرفته شد. با توجه به اندازه نمونه، تعداد ۳۸۵ پرسشنامه برای مشتریان و ۳۶۰ پرسشنامه برای کارکنان توزیع گردید که از این میان، تعداد ۱۸۴ (تقریباً ۴ درصد) پرسشنامه از سوی مشتریان و ۲۰۷ (تقریباً ۵۷ درصد) پرسشنامه از سوی کارکنان پاسه داده شد. برای آزمون فرضیه ها، از آزمون تی و تحلیل واریانس چند سویه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین شرکت های بیمه از لحاظ میزان رضایت مشتریان تفاوت معناداری وجود دارد و به طور نسبی شرکت های بیمه دارای سود ناخالص بالا، از رضایت مشتریان بالایی برخودار هستند. همچنین بین شرکت های بیمه از لحاظ میزان رضایت کارکنان تفاوت معناداری وجود دارد و به طور نسبی می توان نتیجه گرفت که شرکت های بیمه دارای سود ناخالص بالا، از رضایت کارکنان بالایی نیز برخوردار هستند. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که میزان رضایت مشتریان شرکت های بیمه دارای رضایت کارکنان بالا با شرکت های بالا با شرکت های بیمه دارای رضایت کارکنان پایین، از لحاظ آماری تفاوت معناداری ندارد.
طالقانی در سال ۱۳۹۲ در مقاله ای تحت عنوان بررسی تاثیر بازارگرایی و مسئولیت اجتماعی بر عملکرد شرکت بیان کرد در چندین دهه ی گذشته آگاهی و توجّه به مباحث اجتماعی در بین جامعه و مشتریان افزایش یافته است . بنابراین ضروری است که کسب و کارهای بازارگرا جهت برآوردن انتظارات اجتماعی مشتریان و جامعه به سمت مسئولیت اجتماعی حرکت نمایند . از آنجائیکه هدف اصلی مسئولیت اجتماعی ، گرد هم آوردن تمامی بخش ها ( اعم از دولتی ، خصوصی و داوطلبان ) با یکدیگر است و شرکت ها یی که با جدیّت استاندارد های مسئولیت اجتماعی را می پذیرند ، شاهد توفیق و ارتقاء عملکرد مالی خود خواهند بود و خواهند توانست اعتماد مردم و بازار را نسبت به محصولات شان جلب نمایند . بنابر این در این مطالعه از متغیری تحت عنوان مسئولیت اجتماعی در کنار بازارگرایی برای بررسی تأثیر آنها بر عملکرد استفاده می شود . در مطالعات زیادی بازارگرایی به عنوان عامل مؤثّر بر عملکرد به طور مستقیم مورد توجّه قرارگرفته ، اما تعداد مطالعاتی که تأثیر بازارگرایی و مسئولیت اجتماعی را باهم بر عملکرد بررسی نماید کم است ، بنابراین هدف عمده این مطالعه بررسی تأثیر مشترک بازارگرایی و مسئولیت اجتماعی شرکت ها بر عملکرد است . در این مطالعه رابطه مستقیم و غیر مستقیم بازارگرایی بر عملکرد از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با بهره گرفتن از داده های حاصل از شرکت های تولیدی متوسط و بزرگ شهر رشت مورد آزمون قرار گرفته و نتیجه حاصل این است که اثر غیر مستقیم بازارگرایی بر عملکرد کسب و کار از طریق مسئولیت اجتماعی بیشتر از اثر مستقیم آن می باشد .
رحمانی در سال ۱۳۹۱ در مقاله ای تحت عنوان مطالعه تاثیر مسئولیت اجتماعی بر عملکرد مالی شرکت در صنعت بیمه (مطالعه موردی: شرکت های بیمه شعب استان آذربایجان غربی) بیان کرد دراین پژوهش به بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی برعملکرد مالی درشرکت های بیمه شعب استان آذربایجان غربی که تاسال ۱۳۸۹ فعال بوده اند پرداخته است تعداد این شرکت ها بنابرگزارش سایت بیمه مرکزی ۱۶عدد میباشد جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران کارشناسان و کارمندان شعب مذکور به تعداد ۲۰۳ نفر میباشند با استفاده ازروش خوشه ای تصادفی ابتدا ۱۳شعبه ازشعب مذکور انتخاب و باتوجه به فرمول کوکران ۱۳۳ نفر ازکارکنان به روش تصادفی ساده انتخاب شدند برای سنجش مسئولیت اجتماعی ازپرسشنامه مسئولیت اجتماعی شرکت که به سنجش ۴ بعدمسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به کارکنان، مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به مشتریان، مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به جامعه و مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به نمایندگی های بیمه می پردازد و برای سنجش عملکرد مالی از رویکرد و شاخصهای حسابداری که عبارتند از رقم سود ناخالص معاملات بیمه ای سودخالص و حق بیمه ی تولیدی استفاده شده است به منظور تجزیه و تحلیل داده ها آزمون فرضیه ها و ترسیم جداول و نمودارها ازنرم افزار spss استفاده شده است نتایج حاصل نشان داد از بین متغیرهای مستقل تنها دو بعد مسئولیت اجتماعی نسبت به کارکنان و مسئولیت اجتماعی نسبت به جامعه برمتغیرهای وابسته شاخص های عملکرد مالی تاثیر مثبت و معنی دار دارد.
صالحی در سال ۱۳۹۱ در مقاله ای تحت عنوان بررسی رابطه مسئولیت اجتماعی با عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بیان کرد هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. مسئولیت اجتماعی شرکت ها، از طریق پرسشنامه ای که حاوی ۵۳ سوال در زمینه مسئولیت اجتماعی آنها نسبت به مشتریان، کارکنان، محیط زیست و نهادهای موجود در جامعه (نهادهای آموزشی، نهادهای فرهنگی، نهادهای ورزشی، سازمان های بهداشت، بیمارستان ها، نهادهای خیریه، مراکز توانبخشی و غیره) است، اندازه گیری شد. از اطلاعات ۵۹ شرکت در طول سالهای ۱۳۸۹- ۱۳۸۵ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز روش رگرسیون به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که عملکرد مالی با مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به مشتریان و نهادهای موجود در جامعه ارتباط دارد. ولی عملکرد مالی با مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به کارکنان و محیط زیست رابطه معناداری ندارد. این پژوهش به مدیران کمک خواهد کرد تا سیاست های موثر مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکت ها که برای دستیابی به عملکرد مالی بهتر آن ها در بلند لازم است را توسعه دهند. همچنین بینشی را برای شرکت هادر زمینه نقش مسئولیت اجتماعی در کسب منافع آتی فراهم می نمایند.
پور دهقان در سال ۱۳۹۱ در مقاله ای تحت عنوان بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر عملکرد شرکت ها بیان کرد امروزه موضوع مسئولیت زیست محیطی و اجتماعی در سطح بین المللی اهمیت بیشتری یافته است. رهبران شرکت های بزرگ با یک وظیفه پویا و چالش برنگیز در تلاش برای اعمال استانداردهای اجتماعی اخلاقی در عملیات و فعالیت های کسب و کار روبرو هستند. شرکت های بزرگ و معتبر جهانی مسئولیت اجتماعی در برابر اجتماع و محیط اجتماعی را جزوی از استراتژی شرکتی خود می بینند. بنابراین رفتارهای تجاری شرکت حوزه کارکنان، مشتریان، پیمان کاران، محیط زیست و جامعه را در بر می گیرد. بنابراین یک رابطه برنده – برنده و خلق ارزش مشترک هم برای جامعه و هم برای بنگاه، زیربنای مفهومی موضوع مسئولیت اجتماعی شرکت می باشد.
خلیلی در سال ۱۳۹۰ در مقاله ای با عنوان بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی با عملکرد مالی شرکت ها بیان کرد هدف این پژوهشی بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و ابعاد آن شامل شرایط محیط کار، محیط زیست، رفتار کسب و کار، و اجتماع محلی و راهبری شرکت با عملکرد مالی شرکت ها در صنعت مواد و محصولات دارویی است. این پژوهش از نظر روش، پیمایشی و از نظر نوع، تحلیلی و از حیث هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش، شرکت های فعالت تولیدکننده ی مواد و محصولات دارویی و سهام عام استان های آذربایجان شرقی و تهران هستند که سرشماری شده اند. برای گردآوری اطلاعات متغیر مسئولیت پذیری اجتماعی و ابعاد آن از پرسشنامه و برای سنجش متغیر عملکرد مالی از صورت های مالی شرکتها(نرخ بازده دارایی ها ) استفاده شده است. دو متغیر تعدیل کننده در این پژوهش، اندازه و ریسک سازمان است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که بین متغیر مسئولیت پذیری اجتماعی و هر یک از ابعاد پنج گانه ی آن با متغیر عملکرد مالی، رابطه ای وجود ندارد. همچنین بین اندازه و ریسک سازمان با عملکرد مالی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
مهدی زاده (۱۳۸۷) در مطالعه ای، به بررسی رابطه بین توجه به مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی صادر کنندگان نمونه ی صنایع غذایی ایران در سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ پرداخته است. در این پژوهش، توجه به مسئولیت اجتماعی به عنوان متغیر مستقل، بازار یابی اجتماعی به عنوان متغیر تعدل کننده و عملکرد بخش بازاریابی شرکت ها که با سه معیار سهم بازار، اعتلای مارک تجاری و ایجاد مزیت رقابتی، سنجیده شده است، به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج پژوهش فوق حاکی از آن است که توجه به مسئولیت اجتماعی باعث ارتقای عملکرد بازاریابی از سه بعد افزایش سهم بازار، اعتلای مارک تجاری و کسب مزیت رقابتی می شود.
الماسی(۱۳۸۱) در پژوهشی با عنوان «بررسی تاثیر خصوصی سازی بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» به این نتیجه دست یافته که اجرای سیاست خصوصی سازی قادر به دستیابی به اهداف آن یعنی بهبود کارایی و بهره وری شرکت ها نبوده است. در این پژوهش، آثار سیسات خصوصی سازی دولت در چارچوب قانون توسعه ی اقتصادی اجتماعی و از دیدگاه مالی، بررسی شده است. ارزیابی اثربخش این سیاست با توجه به متون حسابداری و خصوصی سازی با بهره گرفتن از سه معیار درآمد هر سهم، بازده دارایی ها و بازده ارزش ویژه انجام شده است.
۲-۳-۲ تحقیقات خارجی:
اسکات و همکاران(۲۰۱۰) نیز پژوهشی تحت عنوان « مسئولیت اجتماعی شرکت و عملکرد مالی شرکت» به بررسی رابطه بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت پرداختند که نتایج پژوهش آنها حاکی از وجود رابطه مثبت بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت بود.
چویی و همکاران (۲۰۱۰) پژوهشی در بین ۱۲۲۲ شرکت از کشور کره انجام دادند که نتایج حاکی از وجود ارتباط مثبت و معنادار بین عملکرد مالی و مسئولیت اجتماعی بوده است. طبق بررسی به بعمل آمده در پایگاه های اطلاعاتی و علمی داخل کشور و با توجه به جدید بودن مسئله پژوهش تاکنون هیچ گونه پژوهش دانشگاهی در راستای هدف پژوهش حاضر یافت نشد.
در مطالعه ای که توسط سامی و رابرتر (۲۰۱۰) انجام گرفته است، وجود رابطه مثبت و معنی دار بین عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی سازمان ها، گزارش شده است. بعلاوه، نتایج این پژوهش نشان دهنده ی وجود رابطه مثبت و معنی دار بین عملکرد اجتماعی و مالکیت شرکتی سازمان هاست. در این سیستم رتبه بندی، عملکرد زیست محیطی و اجتماعی سازمان ها بر اساس هفت بعد جامعه؛ تنوع؛ روابط کارکنان؛ محیط زیست؛ بین الملل؛ کالا و اقدامات کسب و کار مورد ارزیابی قرار گفته است. این دو پژوهشگر برای سنجش عملکرد سازمانها، همانند پژوهش مشابه وادوک و گریوز(۱۹۹۷) از دو معیار «نرخ بازده دارایی ها» و «نرخ بازده حقوق صاحبان سهام» استفاده کرده اند. در این پژوهش، سه متغیر «اندازه ی سازمان» با معیار مقدار کل دارایی ها، «ریسک سازمان»، با معیار نسبت بدهی های بلند مدت بر کل دارایی ها و « نوع صنعت»، متغیرهای کنترل را تشکیل می دهند.
نلینگ و وب (۲۰۰۸) به بررسی ارتباط بین عملکرد مالی و مسئولیت اجتماعی پرداختند. نتایج پژوهش حاکی از وجود یک ارتباط منفی و ضعیف بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت بوده است.
واندرلان و همکاران (۲۰۰۸) نیز در یک پژوهشی تحت عنوان « عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت» به بررسی رابطه عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت پرداختند که نتایج پژهش حاکی از وجود ارتباط منفی بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت بوده است.
در پژوهشی که توسط براین و دیگران(۲۰۰۷) در استرالیا صورت گرفته است، بین مسئولیت اجتماعی شرکت و عملکرد مالی آن، رابطه آماری معنی داری یافت نشده است؛ بلکه متغیر مسئولیت اجتماعی شرکت، یک متغیر دو ارزشی در نظر گرفته شده است. اگر سازمانی در مورد عملکرد اجتماعی خود، گزارشی ارائه کند، مقدار یک و در غیر این صورت مقدار صفر اختصاص داده می شود. همچنین، برای اندازه گیری عملکرد مالی، از معیارهای حسابداری مانند نرخ بازده دارایی ها، نرخ بازده فروش و نرخ بازده حققو صاحبان سهام استفاد شده است. دو متغیر « اندازه ی سازمان» با معیارهای فروش کل و دارایی های کل و « ریسک سازمان» با معیار نسبت دهی های بلند مدت بر کل دارایی ها، متغیرهای کنترل هستند.
ون ده ولده و دیگران (۲۰۰۵) در پژوهشی، به این نتیجه رسیده اند که بین مسئولیت اجتماعی شرکت و عملکرد مالی آن، رابطه مثبتی وجود دارد. در این مطالعه برای اندازه گیری متغیر مسئولیت اجتماعی شرکت، از اطلاعات موسسه مسئولیت پذیری اجتماعی ویگو و برای سنجش عملکرد مالی از مدل فاما و فرنچ استفاده شده است.
تی سوت سورا (۲۰۰۴) به بررسی ارتباط بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و عملکرد مالی آنها پرداخت، نتایج پژوهش یک ارتباط مثبت و معناداری را بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت نشان داد.
سیسمون و کوهر (۲۰۰۲) در پژوهشی تحت عنوان «ارتباط بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت» به بررسی رابطه بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی در صنعت بانک داری کور هلند پرداختند که نتایج پژوهش آنها حاکی از وجود رابطه مثبت بین این عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت بود.
مارگولیس و والش (۲۰۰۱) پس از بررسی ۹۵ مطالعه تجربی، به این نتیجه رسیده اند که در مواردی که عملکرد اجتماعی شرکت به عنوان عملکرد مالی رابطه مثبت، در ۱۹ مطالعه(۲۴ درصد)، رابطه خنثی و در ۴ مطالعه (۵ درصد)، رابطه منفی دارد. به طور کلی، مطالعات تجربی که رابطه بین عملکرد اجتماعی و عملکرد مالی را مورد توجه قرار داده اند به نتایج متفاوتی دست یافته اند.
سیمسون و کوهر (۲۰۰۲) در پژوهشی تحت عنوان” ارتباط بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت” به بررسی رابطه بین عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت در صنعت بانکداری کشور هلند پرداختند که نتایج پژوهش آنها حاکی از وجود رابطه مثبت بین این عملکرد مالی و عملکرد اجتماعی شرکت بود.
۲-۴ چارچوب مفهومی تحقیق
هر مدل مفهومی به عنوان مبنایی جهت انجام مطالعات و تحقیقات است به گونه ای که متغیرهای مورد نظر تحقیق و روابط میان آنها را مشخص می کند. به عبارت دیگر می توان گفت که به صورتی ایده آل، مدل مفهومی یا همان نقشه ذهنی و ابزار تحلیل (میرزایی ، ۱۳۷۵) به یک استراتژی جهت شروع و انجام تحقیق به گونه ای که انتظار می رود و در حین اجرای تحقیق ، متغیرها، روابط و تعاملات بین آنها مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است و حسب ضرورت ، تعدیلاتی در آن ها انجام شده و عواملی نیز بین آنها کم یا زیاد شود. در پژوهش حاضر با توجه به اینکه مسئولیت اجتماعی شرکت در شرکت های صنعتی مورد بررسی قرار گرفته است به همین دلیل در این تحقیق سعی شده است که با متغیرهای عملکرد مالی و غیر مالی شرکت برای موفقیت مسئولیت اجتماعی شرکت سنجیده شود بر همین اساس چارچوب مفهومی زیر ارائه شد که فرضیه های تحقیق نیز بر اساس آن شکل می گیرد.
مدل مفهومی تحقیق: (سوپریتی میشرا^[۱۳۷]، ۲۰۱۰).
مسئولیت اجتماعی کارکنان شرکت
مسئولیت اجتماعی مشتریان شرکت
عملکرد مالی
مسئولیت اجتماعی سرمایه گذاران شرکت

یک سلسله افعال انسان فقط مربوط به شخص انسان و دنیا آخرت او نیست ، بلکه فراتر از آن بر دیگران اثر می گذارد و نفع و ضرر آن متوجه جامعه و مردم نیز می شود . در این جاست که عقلای عالم و نظریه پردازان سیاسی بر نیازهای جامعه به حکومت اتفاق نظر دارند .
دستگاهی که جلو رفتار مضر به حال جامعه را بگیرد ، حتی افراد جامعه نیز براساس تجربه کم و بیش دریافته اند که هر جامعه نیازمند حکومت است و در اسلام وجود حکومت بعنوان یکی از ضروری ترین نیازهای جامعه مورد تصدیق قرار گرفته و بر آن چاره جویی شده است ( نوروزی۱۳۸۲ ، ۹۸ ) .
اداره جامعه بشری ، نیاز به دو عامل در کنار یکدیگر دارد ، یکی قانون و مقررات و دیگری حکومت برای اجرای آن قوانین و مقررات است . در اسلام هم بدون شک این ضرورت عقلی و فطری به خوبی درک شده و وجود حکومت بعنوان یکی از ضروری ترین نیازهای انسان و جامعه انسانی مورد تصدیق و تأیید قرار گرفته و برای آن چاره جویی شده است ، اسلام دین فطرت و عقل است و براساس خواسته ها و نیازهای فطری معقول و منطقی انسان فرو فرستاده شده است ( الهی۱۳۸۹ ، ۵۷ ) .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هیچ جامعه ای بدون حکومت موجودیت پیدا نمی کند ، زیرا هر تجمعی بسته به پذیرش نوعی نظم است و نیز در گرو وجود نظام تحقق می یابد و باتوجه به آنکه زندگی بشری برای اجتماع زیستن خلق شده و دارای گرایش های جمعی است و زندگی در سایه حکومت امری اجتناب ناپذیر و حتمی است ، و وجود نظم در جامعه و ضرورت اجتماعی آن نیازمند دلیل و برهان نیست ، از آنجا که بروز تغییرات ، تحولات و واکنش های اجتماعی اجتناب ناپذیر است و نمی توان لحظه ای را یافت که جامعه از پویایی بازایستد ، ایجاد نظم و هماهنگی در جامعه در گرو حکومت است ( نصرتی ۱۳۸۳ ، ۱۳۷)
در جوامع به دلیل وسعت و گستردگی که دارد مسائل متعددی بوجود می آید که مربوط به اکثریت جامعه است ، مانند بهداشت ، مسائل آموزشی ، امنیتی ، که اینها مسائلی هستند مربوط به فرد یا گروه خاصی از جامعه نیست ، بلکه مربوط به تمام جامعه است و احتیاج به برنامه ریزی و اقدامات مؤثری دارد ، از این رو نیاز به حکومت است که با برنامه ریزی خود سلامت عموی جامعه را فراهم کند .
از دلائل ضرورت حکومت می توان به :
– مسائل دفاعی جامعه ، یعنی هر جا جامعه ای احتیاج به دفاع دارد و نیاز دفاعی یک نیاز شدیدی است که نمی توان آن را به مردم سپرد ، بلکه نیاز به حکومت است که بتوان ان را تأمین نماید .
– ضرورت تأمین رشد فرهنگی و تربیت در جامعه
– ضرورت دفاع از کشور در مقابل تهاجم دشمن
– ضرورت حفظ امنیت داخلی و خارجی
– تنظیم روابط خارجی با کشورهای دیگر
– ضرورت بهره برداری صحیح از ثروت های عمومی و اموالی که مالک خاصی ندارند .
– ضرورت تأمین نیازهای مربوط به زندگی عمومی افراد ( مصباح یزدی۱۳۷۵ ، ۱۲۸ ) .
– بقای احکام نیازمند تشکیل حکومت و ولایت الهی است که در پرتو آن احکام اجرا گردد .
و همچنین می تواند سه دلیل را برای اثبات ضرورت حکومت اسلامی بیان نموده ، دلیل نخست ، ضرورت حکومت در اسلام ، همان دلیل عام و عقلی ضرورت حکومت در جامعه است .
دلیل دوم : نگاهی اجمالی به قوانین و احکام اسلامی نشان می دهد که بسیاری از این قوانین ماهیتی جداناشدنی از حکومت و حاکمیت دارند مثل : امر به معروف و نهی از منکر .
دلیل سوم : سیره پیشوایان اسلامی و تاریخ انبیاء گواه ضرورت حکومت است ( فتحعلی۱۳۸۴ ، ۱۲۴ ) .
۳-۱۰- ادله تشکیل حکومت
بیان ادله ای که نشان دهنده اهمیت دادن و پرداختن اسلام به امر حکومت است به طور مختصر عبارتند از :
۱- سیره انبیاء و ائمه در تشکیل دادن حکومت ( تشکیل دادن حکومت توسط پیامبر و امیرالمؤمنین ) . حضرت داوود و سلیمان (ع) مطابق آنچه که در قرآن آمده است اقدام به تشکیل حکومت کردند . پیامبر تشکیل حکومت داد و به شهرهای مختلف والی فرستاد و قضاوت نمود و قضاتی را منصوب کرد و سفرائی به خارج و نزد رؤسای قبایل و پادشاهان فرستاد و معاهداتی با آنها امضاء نمود و جنگ هایی را فرمانروایی کرد . ایشان برای بعد از خود نیز امیرالمؤمنین (ع) را به خلافت خود منصوب نمود . پس از پیامبر کسی در ضرورت حکومت اسلامی تردید و اختلاف نکرد و اختلاف تنها بر سر شخص حاکم بود . بی شک ضرورتی که در تشکیل حکومت توسط پیامبر و ائمه وجود داشته است امروز نیز باقی است و احکام الهی دائمی هستند .
۲- وجود روایات و معارف اسلامی که ناظر بر مسائل حکومتی است . به عنوان مثال بسیاری از سخنان امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه مانند فرمان مالک اشتر درخصوص امور حکومتی است .
۳- ذات بسیاری از احکام اسلامی که احکام اجتماعی و حکومتی است و بدون وجود حکومت قابل اجرا نیست مانند جهاد و قصاص و … اگر قائل به وجود حکومت اسلامی نشویم نتیجه اش این می شود که این دسته از احکام در دوران غیبت می بایست تعطیل بماند و شارع به نتعطیلی این احکام رضایت داده است . بنابراین اعتقاد به تداوم این احکام مستلزم وجود حکومت اسلامی است .
۴- دین اسلام دین جامعی است و مطابق ایات قرآنی هر آنچه که برای هداست انسان ها لازم بوده است در این کتاب آسمانی آمده است : « ولا رطب و لا یاس الا فی کتاب مبین » یا «ما فرطنا فی الکتاب من شی ء ». در آیات و روایات متعدد این مفهوم را داریم که خداوند هر آنچه که برای هدایت و سعادت انسان ها لازم بوده است بیان کرده است . چگونه امکان پذیر است که مسأله ای با این درجه از اهمیت یعنی حکومت و زمامداری که بی شک تأثیر گذاری زیادی در رشد و سعادت جامعه دارد در تعالیم اسلامی مورد غفلت قرار گرفته باشد .
۵- حسبه و امور حسبیه از جمله دلایل تشکیل حکومت اسلامی است . حسبه هر آن امری است که شارع راضی به تعطیل شدن و بر زمین ماندن آن نیست . این امور چنانچه مقصد خصوصی یا عمومی داشته باشد به وی واگذار می گردد ، ولی اگر ثابت شود که مربوط به نظر امام است یا احتمال دهیم نظر فقیه در آن دخالت دارد باید به فقیه ارجاع داده شود . حفظ مرزهای کشور و اقامه شعائر دینی و احکام الهی در زمره اموری است که شارع راضی به تعطیل شدن آنها نیست و اقامه این امور نیز بدون تشکیل حکومت توسط فقیه امکان پذیر نیست .
۶- روایاتی که در باب حکومت و رجوع به فقیه عادل و حاکم شرع وارد شده است مؤید این مطلب است . البته ممکن است اشکال شود که مسأله به این اهمیت چطور دارای روایات اندک است . برخی از فقها معتقدند که روایات مربوط به ولایت و حکومت به دست ما نرسیده است و بسیاری از آنها در طول زمان سانسور شده است . طواغیت و حکومت های جور مانع انتشار چنین روایاتی می شدند و آنها را تهدیدی برای حکومت خود به حساب می آوردند .
۷- آیات قرآن که حکومت را از آن خداوند می داند مانند « ان الحکم الا الله » ( آیه ۵ سوره انعام )
۸- نفی ظلم و ستم و ستم کشی از جمله دستورات مسلم الهی بوده است . هر کجا که مظلومی وجود دارد اسلام دعوت به یاری رساندن به وی نموده است حتی اگر وی مسلمان نباشد . بی شک انجام دادن چنین امر خطیری بدون تشکیل دادن حکومت اسلامی امکان پذیر نیست . به عنوان مثال در زمان ما یاری رساندن به مردم فلسطین و لبنان و … بدون پشتوانه حکومت اسلامی امکان پذیر نیست . چنانچه شاهد هستیم که بسیاری از کشورهای اسلامی مانند ترکیه به دلیل اینکه دارای حکومت اسلامی نیستند از چنین کمک هایی دریغ می کنند .
۹- ضرورت لزوم حکومت و دولت ولو حکومت جور برای اداره امور جامعه امری است که متفق علیه است و تنها آنارشیست ها منکر چنین امر بدیهی شده اند . جامعه بدون حکومت دچار هرج و مرج می شود . امیرالمؤمنین (ع) نیز در یکی از فرمایشاتشان به این مهم اشاره می کنند : « لابد للناس من امیر بر او فاجر … » حال چنانچه اسلام این امر مهم را به مردم واگذار کرده باشد و دارای هیچ حکمی در این خصوص نباشد به این معناست که از منظر اسلام هر کسی و هر دولتی می تواند بر مردم حکومت کند که شامل افراد و دولت های ظالم و مستبد نیز می شود و اسلام به این حکومت ها هم رضایت داده است . این در حالی است که اسلام دارای اهداف و احکامی است . اهدافی که اسلام به دنبال تحقق آنها در انسان ها و جامعه انسانی است و احکام اجتماعی اسلام اقتضا دارد که حکومت به دست حاکم اسلامی باشد . به عبارت دیگر احکام و اهداف اسلامی در هر حکومتی و به دست هر حاکمی قابل تحقق نیستند . امام (ره) در این خصوص می گوید که تنها قانونگذاری برای اجرای احکام و مقاصد اسلامی کافی نیست ، بلکه دستگاه اجرائی مجری این احکام نیز دارای اهمیت است .
۱۰- سیره عقلا : نیازمند بودن جامعه به حفظ و اجرای عدالت و رعایت حقوق افراد ، زمینه لازمی برای برپایی و تشکیل حکومت است . به همین جهت عقلا به ضرورت برچایی حکومت در جوامع انسانی حکم کرده اند ( ناصحی۱۳۷۸ ، ۸۸ ) .
۴-۱۰- شرایط حاکم اسلامی
برای حاکم شرع شرایط گوناگون و عدیده ای وجود دارد ، قصد داریم در اینجا آن دسته از شرایط که مورد اتفاق نظر همگان است آنهم به صورت اختصار شرح دهیم که مهمترین شرایط آن عبارتند از :
۱- علم : چون حکومت اسلام حکومت قانون است برای زمامدار علم به قوانین لازم می باشد . نه تنها زمامدار بلکه همه افراد، هر شغل یا وظیفه و مقامی داشته باشند چنین علمی ضرورت دارد. اما حاکم باید افضلیت علمی داشته باشد. حاکم اسلامی باید به قرآن و احکام اسلامی مسلط باشد ، یعنی قدرت فقاهت داشته باشد و بتواند اسلام را بفهمد و دین شناس باشد و احکام الهی را کشف کند .
۲- عدالت : تحقق عدالت در جامعه اسلامی و تربیت صحیح انسانها ، یکی از اهداف حکومت اسلامی است و طبیعی است کسی که عهده دار سرپرستی چنین جامعه ای است ، خود باید از مرتبه عالی عدالت بهره مند باشد .
علاوه بر این رسیدگی به کارها است ، تسلط بر مقررات جامعه و قضاوت و داوری بین مردم بدون ملکه عدالت راه به جایی نمی برد . اختیارات وسیعی و قدرت قابل توجهی که کنترل نشده است همواره می تواند او را به فساد بکشد ، پس حاکم اسلامی باید نیروی قابل اطمینانی کنترل شود که تنها ملکه تقوا و عدالت است که می تواند این کار را انجام دهد . ( فتحعلی ۱۳۸۴ ، ۱۴۵ )
۳- کفایت و کاردانی : حاکم اسلامی باید قدرت تحلیل ، پیش بینی حوادث ، شجاعت و شهامت برخورد با حوادث را داشته باشد ، اگر فردی آگاه به قوانین الهی داشته باشد ، اما از کاردانی لازم جهت اجرای این مسئولیت سنگین ، بی بهره باشد نمی تواند عهده دار این مسئولیت باشد . حاکم و رهبر ، برای اداره یک جامعه باید به مشکلات جامعه و مسائل سیاسی نظام حاکم بر جهان آگاهی و بصیرت داشته باشد تا بتواند گره مشکلات مردم را باز نماید ( فتحعلی۱۳۸۴ ، ۱۴۷ ) .
۴- فروتنی : یکی دیگر ویژگی های حاکم اسلامی فروتنی است ، این موضوع در نامه حضرت علی (ع ) هنگامی که محمدبن ابی بکر را بعنوان حاکم مصر برگزیدند به ایشان چنین سفارش نموده اند : « فاخفض لَهُم جَنَاحَکَ ، وَ أَلِن لَهُم جَانَبِکَ وَ ابسُط لَهُم وَجهَکَ . ( نامه ۲۷ ) بال فروتنی را بر مردم آن سرزمین بگستران و با آنان با نرمش رفتار کن و همواره گشاده رو باش » .
۵- مدیریت : از ویژگیهای دیگر رهبری ، مدیریت جامعه اسلامی است . مدیریت علاوه بر آنکه علم و دانش کافی نسبت به خط مشی های کلی ، سیاست ها ، برنامه ها ، نیازها ، روابط و سازوکارهای اجتماعی باشد خصوصیتی را می طلبد که ناشی از خصلت روانی و پرورش متناسب با اداره ی کلان اجتماعی است ( نصرتی۱۳۸۳ ، ۲۹۰ ) .
توان مدیریتی حاکم اسلامی سبب می شود که جامعه اسلامی در مسیر کمال و پیشرفت قرار گیرد و در این مسیر با گذر از بحران ها و حوادث دشوار به اهداف متعالی که همان سعادت بشری است بترسد .
۵-۱۰- اختیارات حاکم اسلامی
معیار عمده در تعیین حدود اختیارات ولی فقیه عبارت است از رعایت مصالح جامعه باتوجه به ضوابط اسلامی و غیر از آن هیچ محدوده ای برای او وجود ندارد و هر آنچه را که یک دولت و حکومت برای اداره امور جامعه و انجام مسئولیت خود بدان نیاز دارد به ولی فقیه واگذار شده است ( فتحعلی ۱۳۸۴ ، ۱۴۸ ) .
اختیارات حاکم اسلامی دارای سه قید مهم است : ۱- هرگاه میان اهداف و وظایف دولت اسلامی و صلاحیت ها و اختیارات اشخاص تعارض رخ دهد ، ولی فقیه در چارچوب این اهداف و وظایف ، با مقدم کردن حقوق الله ، سپس حقوق جامعه و آنگاه حقوق شخصی و فردی رفعه تعارض نماید .
۲- تصمیم گیری های ولی فقیه و هرگونه اقدامی در حوزه کلان و خرد حکومت در چارچوب تأمین مصالح عمومی اعتبار و ارزش دارد ف نه رعایت مصالح و خواسته های شخصی خود .
۳- هیچ کدام از قوانین موضوعه کشور و یا اقدامات و تصمیمات مأمورین و مقامات دولتی و در رأس آنان ولی فقیه نباید برخلاف شریعت باشد ( فتحعلی ۱۳۸۴ ،۱۵۴ ) .
ولی فقیه ، همه اختیارات پیامبر اکرم (ص) و امامان (ع ) در اداره جامعه را داراست ، زیرا او در غیبت امام عصر ( عج ) متولی دین است و باید اسلام را در همه ابعاد و احکام گوناگون اجتماعی اش اجرا نماید . حاکم اسلامی باید برای تمامی احکام اسلامی ف حکومتی تشکیل دهد و در اجرای دستورهای اسلام ، تزاحم احکام را بوسیله تقدیم اَهّم بر مهم رفع کند ( جوادی آملی۱۳۸۱، ۲۴۹ ) .
اختیارات فقیه از آنچه پیامبر و امام معصوم ثابت است و مربوط به حکومت ، سیاست و اداره کردن جامعه است ، و فرقی بین پیامبر و امام معصوم و ولی فقیه نیست ، تمام اختیارات حکومتی پیامبر و امام معصوم (ع) در اداره کردن حکومت ، فقیه هم دارد ، مگر در موارد خاص .
بعضی بر این عقیده هستند که اختیارات حکومت پیامبر اکرم (ص) بیشتر از حضرت امیر المؤمنین (ع) و اختیارات حکومت حضرت امیرالمؤمنین (ع) بیشتر از فقیه است ، باطل است . هر چند پیامبر اکرم (ص) از نظر فضائل معنویش بیشتر از حضرت امیرالمؤمنین (ع) هستند و حضرت امیرالمؤمنین (ع) هم از نظر فضائل معنوی بیشتر از فقیه هستند ، اما این فضائل معنوی به معنای اختیارات بیشتر در حکومت کردن نیست . « همچنین ولی فقیه در امور مختص به معصوم ، اگر چه از شئون حکومت هم باشد نمی تواند اعمال ولایت کند . بنابراین اختیارات ولی فقیه در محدوده ی مصالح امت اسلامی اعمال می گردد ، چرا که تأمین و حفظ منافع و مصالح امت اسلامی بر عهده فقیه قرار داده شده است . » ( علی محمد ۱۳۸۷ ، ۳۳۸ ) .
در اندیشه سیاسی اسلام ولی فقیه دارای اختیارات تامی است که می تواند در تمام امور سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و قضایی و … حکم حکومتی کند و اطاعت از حکمش واجب است ، حدود اختیارات حکومتی پیامبر اکرم ( ص ) و ائمه معصوم (ع) با اختیارات حکومتی فقیه جامع الشرایط یکسان خواهد بود ، چرا که هدف از داشتن و اعمال چنین اختیاراتی همان پاسخگویی به نیاز دائمی جوامع بشری به وجود حکومت است که اداره امور عمومی و اجتماعی آنان را بر عهده بگیرد .
فصل دوم
سابقه احکام حکومتی مصلحت
۱- اطاعت از پیامبر و احکام اسلامی براساس آیات قرآن
الف- آیه ۳۶ سوره احزاب : « إِذَا قَضَی اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَن یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَهُ مِنْ أَمْرِهِمْ »
هنگامی که خداوند و رسولش در کاری حکم کند آنها در آن کارشان اختیاری باشد ، طبق نظر علامه طباطبایی مقصود از قضایی پیامبر تصرف آن حضرت در مسائل حکومتی است نه اختیار در امر تشریع و قانونگذاری که به خداوند اختصاص دارد .
ب- آیه ۱۵۹ آل عمران : « فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ » در کارها با آنها مشورت نما ، چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن .