هر اندازه تغییر برنامه ها آسانتر باشد مراتب تصمیم گیری در سطوح پایین تری اتخاذ خواهد شد.هر اندازه اهداف سازمان ثابت تر و مطمئن تر باشد تصمیمات استوارتر است و سطح بیشتری از مدیران نسبت به آن تصمیم گیری در مورد آن ها خواهند بود هر اندازه بتوان متغیرهای تصمیم گیری را به صورت کمی درآورد تصمیم گیری آسانتر است و سطوح بیشترین از مدیران قادر به تصمیم گیری هستند و به عکس ، هر اندازه اثر تصمیم گیری بیشتر باشد عده بیشتری از مدیران سطوح مختلف باید در اتخاذ آن شرکت کنند.
شکل۲-۲- مراتب تصمیم گیری
۲-۱۲- الگوهای تصمیم گیری
الگوهایتصمیمگیریچندیبرایبررسیفرایندیکهدرآنتصمیماتاتخاذمیشوندارائهشدهاست .
۲-۱۲-۱- تصمیمگیریبخردانه
اینالگوبهطورگستردهبهکارمیرود،فرضمیکندتصمیمگیرهدفمشخص، شاخصهایرتبهبندییاارزشیابیاینهدف،ومجموعهنهاییشدهراهبردهایبهقوهجانشین،کههرکدامدارایبازدههایشناختهشدهاند،رادارد . اینالگوفرضمیکنددانشکاملیازعواملدوروبرتصمیموجودداردویکرویکردبخردانهبهتصمیمگیریرامیپذیرد . نتایجحاصلازتصمیمگریبخردانهرانبایدبدوننقدوبررسیمورداستفادهقرارداد ،ودرعوضبایدبهآنبهعنوانیکیازانواعاطلاعاتنگاهکرد . مدیریتممکناستنتایجچنینالگوهاییرابرایتصمیمبهینهباعواملیچوننا اطمینانی،مسایلسیاسیومنابعتطبیقدهد .
۲-۱۲-۲- واقعیترضایتبخشیامحدودشده
مارچوسیمونبهمنظورفائقآمدنبرمحدودیتهایالگویبخردانه پیشنهادمیکنندکهسازمانهاوافراددرجستجویواقعی و رضایتبخشترینراهحلازمیانمجموعهراهحلهایشناختهشدهیاقابلشناختبیشازانتخابراهحلبهینهباشند . رضایتبخشاصطلاحساختهسیمونبرایتوصیفتصمیمگیریدریکمحیطپیچیدهوتااندازهایناشناختهاست . رضایتبخشییکالگویتوصیفی،رفتاریراارائهمیدهدکهناقصبودندانشورفتاررامیپذیرد . طرقکشفجانشینها،بهمدیردرکشفطیفگستردهترجانشینهاکمککندوآنهارابهطوراثربخشارزشیابی نماید .
۲-۱۲-۳- الگویافزایندگی
تصمیمگیریدراینرویکردهیچشاخصانتخابیامجموعهجانشینهاراکنارنمیگذارد .
مدیریتدرعوضدستبهمخلوطکردناطلاعاتمیزند . اینتصمیمگیرندهالگویافزایندگیرامیپذیردوراهبردیراکهتقریبا نسبتبهسبکوضعجاریعملیاتتااندازهایمتفاوتاست،انتخابمیکند . چنینرویکردیمنجربهتوالیدرحالتکاملتغییراتدرفعالیتهایسازمان،مانندیکسریازتغییراتکوچکقیمتبهجایتغییریکدفعهایوبزرگقیمت،می شود .
۲-۱۳- مفهوم اثربخشی
اثربخشی عبارت است از درجه و میزان نیل به اهداف تعیین شده. به بیان دیگر اثربخشی نشان میدهد که تاچه میزان از تلاشهای انجام شده، نتایج موردانتظار حاصل شده است [۱۱] .
پیتر دراکر معتقد است اثربخشی یعنی انجام دادن کارهای درست. از نگاه دراکر، اثربخشی کلید موفقیت سازمان محســــوب می شود [۱۲] .
۲-۱۴- کلید های طلائی برای تصمیم اثر بخش
- قبل از تصمیم گیری کلیه راه حل های مختلف را بررسی کنید .
۲- اگر تصمیم های قبلی هنوز هم کار ساز هستند همچنان از آن ها استفاده کنید .
۳- تصمیم های بلند مدت را با در نظر داشتن تصمیم های کوتاه مدت اتخاذ کنید .
۴- تصمیم هایی که دیگر مناسبتی ندارند را تغییر دهید .
۵-پیامد های منطقی تصمیم گیری ها بسیار مهم است و حتما قبل از تصمیم گیری نهایی آن را به دقت بررسی کنید .
۶- سعی کنید هر گونه تغییرات احتمالی در وضعیت موجود را از قبل پیشبینی و خود را برای رویارویی با آن ها آماده کنید .
- هنگام تصمیم گیری همیشه از خود سوال کنید چه چیزی ممکن است درست از آب در نیاید .
۸- هنگام تصمیم گیری تمام پیامد های احتمالی را در نظر بگیرید .
۹- همیشه بین عقل و احساس خود تعادل بر قرار کنید .
۱۰- تواناییهای خوددر امر تصمیم گیری را ارزیابی کنید و آن ها را بهبود بخشید .
۱۱- از اتخاذ تصمیم هایی که خطر پذیری بالایی دارند اجتناب کنید .
۱۲- استفاده از تجربه های قبلی تنها زمانی خوب است که مؤثر واقع شود .
۱۳- اگر تصمیم درست مستلزم مبارزه با فرهنگ سازمانی است حتما این کار را بکنید .
۱۴- کاری کنید که افراد شما را فردی خلاق و دارای ایده های خوب و نو بدانند .
۱۵- در تصمیم گیری هم از هوش و هم از قدرت کشف و شهود خود استفاده کنید .
۱۶- تلاش کنید خط مشی های سیاسی مستتر در پس تصمیم گیری ها را بشناسید .
۱۷-تاثیر تصمیم را بر کلیه همکاران خود بسنجید .
۱۸-زمانی که حق تصمیم را به دیگری واگذار کردید از اعمال نظر های بی مورد در کار او اجتناب کنید .
۱۹- وقتی می خواهید تصمیم گیری کسی که حق تصمیم گیری به او واگذار شده را رد کنید حتما دلایل خود را برای او توضیح دهید .
۲۰- سعی کنید به توانایی افراد در تصمیم گیری بیشتر اعتماد کنید .
۲۱- هنگامی که از نظر زمانی در مضیقه هستید هیچ وقت تصمیم گیری نکنید .
۲۲- اگر تصمیم به نتیجه پیشبینی شده نرسید بلافاصله اقدامات لازمرا آغاز کنید .
۲۳- به هیچ وجه اتخاذ تصمیم های حیاتی را به تعویق نیندازیدو در این موارد سریع عمل کنید .
۲۴- برای کسب نتایج بهتر لازم است که هریک از انواع تصمیم گیری را با روش خاص خودش انجام دهید .
۲۴- برای کسب نتایج بهتر لازم است که هریک از انواع تصمیم گیری را با روش خاص خودش انجام دهید .
۲۵- اگر در تصمیم گیری دچار مشکل شدید موضوع را از یک نقطه نظر دیگر مورد بررسی قرار دهید .
۲۶- افرادی که تصمیم گیری شما بر کار آن ها تاثیر گذار خواهد بود را شناسایی کنید .
۲۷- زمانی که درستی یک تصمیم برای شما محرز شد در اتخاذ آن درنگ نکنید .
۲۸- شتاب در تصمیم گیری درباره یک موضوع مهم آن هم صرفا به دلیل آنکه دیگران منتظر تصمیم گیری شما هستند کار درستی نیست .
۲۹-در برنامه ریزی برای اهداف آتی خود خوش بین و در عین حال واقع بین باشید .
۳۰- هنگام تشریح شرایط موجود صادق و واقع بین باشید .
۳۱- فقط افرادی را در تصمیم گیری مشارکت دهید که حضور آن ها ضروری باشد .
۳۲- از یکی از همکاران خود بخواهید که تصمیم را با دیدی منتقدانه و عینی بررسی کند و در مورد آن به شما بازخورد بدهد .
۳۳- اگر از افراد نظر خواهی کردید آمادگی پذیرش نظرات آن ها را داشته باشید .
۳۴- برای کسب نتایج بهتر افراد را به مشارکت در تصمیم گیری ترغیب کنید .
۳۵- هنگام تصمیم گیری تا حد ممکن موضوع را از جوانب مختلف مورد بررسی قرار دهید .
۳۶- به همان اندازه که در مورد سازمان خود اطلاع داریددر مورد سه تن از بزرگ ترین رقبای خود اطلاعات کسب کنید و آن ها را نیز به خوبی بشناسید .
۳۷- نظم و سازمان دهی در خلق ایده تازه ضرورتی ندارد اما برای توسعه و پروراندن آن باید به طور منظم و سازمان دهی شده عمل کنید .
۳۸- کارکنان را به تفکر خلاق ترغیب کنید اما برای توسعه و پرورش ایده های تازه به صورت منطقی و منظم عمل کنید .
۳۹- با دادن انرژی به اعضای خشک و بی روح گروه آن ها را به بحث و گفتگو ترغیب کنید .
۳۹- با دادن انرژی به اعضای خشک و بی روح گروه آن ها را به بحث و گفتگو ترغیب کنید .
۴۰- به جای محکوم کردن ایده های تازه افراد از آن ها تعریف کنید این کار آن ها را به ارائه نظرات جدید تشویق میکند .