اینگونه به نظر می‌رسد که چگونگی لحاظ کردن موافقتنامه های تجاری و بین‌المللی در رابطه با بازراچه مرزی دوغارون توسط دولت های دو کشور ایران و افغانستان تاثیر مستقیمی بر چگونگی وضعیت این بازارچه مرزی دارد.
چنین به نظر می‌رسد با شناخت و استفاده از کاربردهای دانش حقوق تجارت بین الملل آمار جرائم کیفری در بحث مواد مخدر که به این مناطق تعلق دارد را کاهش داد.
چنین به نظر می‌رسد که فقدان کیفیت کالاهای ارائه شده ، ذهنیت منفی را در آن سوی مرز ایجاد کرده که باعث تعطیلی و یک طرفه شدن این بازارچه گردیده است.
چنین به نظر می‌رسد که منطقه ویژه اقتصادی دوغارون را بتوان با برنامه ریزی و سرمایه گزاری و همچنین حمایت دولت به منطقه آزاد اقتصادی تبدیل کرد.
پیشینه تحقیق
به طور کلی در راه انجام هر تحقیقی یکی از مهمترین مراحل، آگاهی نسبت به پیشینه تحقیق است به این ترتیب با بررسی ادبیات و سوابق تحقیق و جلوگیری از دوباره کاری و آگاهی از تحقیقات دیگران، اقدام به شناسایی منابع مرتبط با موضوع مورد نظر نموده که در نهایت از آن به عنوان یک الگوی مناسب با کار تحقیقاتی استفاده گردید.
قادری حاجت و همکاران(۱۳۸۹) در مطالعه خود با عنوان ” تبیین نقش بازارچه های مرزی در امنیت و توسعه پایدار نواحی پیرامون”(بازارچه های مرزی استان خراسان جنوبی) به بررسی بحث بازارچه های مرزی در امنیت پایدار نواحی پیرامون خود به ویژه استان خراسان جنوبی پرداخته‌اند. یافته های تحقیق،بیانگر آن است که بازارچه های مورد نظر تا حدود زیادی توانسته اند در توسعه نواحی پیرامون خود،تاثیر مثبت بگذارند که این امر بستر لازم برای افزایش امنیت در ابعاد مختلف را فراهم آورده است.
اسماعیل زاده(۱۳۸۷) در دانشگاه تهران مطالعه ای تحت عنوان بررسی”جایگاه بازارچه های مشترک مرزی در وضعیت رفاهی مرز نشینان”(مورد مطالعه:بازارچه مرزی سردشت و پیرانشهر) را انجام داد. سوال اصلی این بوده که بازارچه های مشترک مرزی چه نقشی در وضعیت رفاهی مردم منطقه ایفا نموده اند؟ در این بررسی دو بازارچه کیله و تمرچین، به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتیجه تحقیق نشان داد که بازارچه های مرزی اگرچه در پاره ای موارد نقش مثبت و مؤثری داشته و توانسته اند تغییرات مثبتی در اقتصاد معیشتی مردم مرزنشین پدید آورند ول عملکرد چند ساله آن ها نشان می‌دهد که با اهداف اولیه تأسيس همخوانی ندارند. در اکثر تحقیقات انجام شده، بیشتر به بررسی تاثیر بازارچه های مرزی بر بعد اقتصادی زندگی مردم همجوار آن توجه شده است(اسماعیل زاده، ۱۳۸۷٫قادری حاجت و همکاران، ۱۳۸۹ ، شرافت و یاری،۱۳۹۱ در حالی که هر راهبرد یا سیاستی در هر نقطه ای از کشور،زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی و روانی افراد و محیط زندگی آن ها را هم متاثر می‌کند. در ضمن همه ابعاد فوق الذکر در مفهومی به نام کیفیت زندگی جمع می شود.
کاشفی،حسین،خرداد ۷۸ بررسی فرصت ها و مشکلات بازارچه های مرزی استان کردستان (بانه ومریوان ) از دیدگاه پیله وران. اعتقاد دارند تأسيس بازارچه های مرزی، اهداف چندی را در زمینه‌های اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و امنیتی در سطوح منطقه و کشور در بر می‌گیرد.
در چند سال اخیر،بازارچه های مرزی و نقش آن ها در رفاه مناطقی که بازارچه ها ایجاد شده مورد توجه دولتمردان کشور قرار گرفته، به طوری که یکی از راه های توسعه در مناطق مرزی برای ایجاد این بازارچه ها بوده است.به همین جهت سعی شده و می شود امکانات رفاهی بیشتری در اختیار ساکنین مناطق مرزی قرار داده شود. علاوه بر آن، این تحقیق بیانگر توجه دولت به بازارچه ها جهت رشد صادرات غیرنفتی هرچند که بازارچه ها از این بابت نقش بزرگی را نمی توانند ایفا نمایند،ولی این توجه دولت به نقش بازارچه ها در بلند مدت مورد نظر می‌باشد. بازارچه های مرزی استان کردستان موجبات ثبات در منطقه و بهبود روابط حسنه مرزنشینان در دو سوی مرزها شده است که از نتایج این امر،افزایش امنیت در منطقه می‌باشد. تغییر دیدگاه ها و نگرش های دولت و مردم جهت سرمایه گذاری در منطقه می‌باشد.
قادری،سلیمان،پاییز۸۲،گزارش طرح تحقیقی شناسایی ظرفیت ها و نیازهای شمال عراق جهت صدور کالا و خدمات ایرانی. ایشان در مورد سوابق تاریخی مبادلات مرزی با شمال عراق و تعداد بازارچه های مرزی غرب کشور و تحلیلی بر مبادله رسمی با عراق مطالبی را عنوان نموده اند، و بازارچه را محلی برای مبادلات قانونی ساکنان مرزی و همچنین رفع نیازهای روز مره شان تلقی نموده است، و به نتایج زیر رسیده است: ساماندهی نظام سنتی مبادله،کنترل ترددهای غیر مجاز،ایجاد اشتغال،رفع نیازمندی های ساکنان مناطق مرزی،تقویت واحدهای تولیدی استان های مرزی و غیر مرزی،کاهش پدیده‌های قاچاق.
علی اصغر(مهر۱۳۸۷)، بررسی جامعه شناختی اقتصادی بازارچه مشترک مرزی،مطالعه موردی بازارچه مرزی سردشت و پیرانشهر
این پژوهش،پژوهش می‌دانی از بازارچه های مرزی سردشت و پیرانشهر است و در آن میزان اثرگذاری بازارچه های مرزی به عنوان پدیده بر متغیر های رفاهی و اجتماعی، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
مرادی مسعود- اسفند ۱۳۷۹ – نقش بازارچه های مرزی استان سیستان و بلوچستان و تاثیرات فرهنگی و اقتصادی آن.
عدم ثبات در برنامه های اقتصادی و چشم اندازهای سیاست تجارت خارجی در کشورهای پاکستان و افغانستان و به تبع آن ایران،نوسانات جدی در برنامه صادرات و واردات بازارچه های مرزی پدید آمده است که عملا تجارت از طریق بازارچه ها را با مشکلات جدی روبرو نموده و باعث عدم امنیت اقتصادی و شغلی برای دست اندرکاران بازارچه های مرزی گردیده است. طراحی اولیه بازارچه های مرزی در این استان به گونه ای بوده است که مرزهای دو کشور پاکستان و ایران از مرکز این بازارچه ها می گذشته و طرفین اقدام به ساختن بازارچه مشترک می‌کردند. به گونه ای که کلیه امور بازرگانی و گمرکی از پروسه آسانی عبور کرده و برای صادر کنندگان و وارد کنندگان مشکلات اداری متعارف در مرزها پیش نیاید، اما طرف پاکستانی از ایجاد این بازارچه ها خودداری کرده و تنها ایران به ساخت بازارچه های مذبور اقدام نموده و در نتیجه معاملات با مشکلات قبلی انجام می‌گیرد. این امر سبب عدم رونق بازارچه گردیده و در نتیجه بسیاری از مراودات در حجم پیش‌بینی شده،نمی تواند انجام گیرد.
لی پائویه و همکارانش (۲۰۰۴) ، به بررسی اثرات اقتصادی-اجتماعی تجاری مرزی و تاثیر آن در افزایش استانداردهای سطح زندگی مردم در سه ایالت کشور لائوس می پرداشند. این گزارش در ۴ قسمت تهیه شده که در قسمت اول به چهارچوب های سیاسی تجارت و اقتصاد در نواحی مرزی،در قسمت دوم به کالاهای تولید شده در منطقه مورد مطالعه و چگونگی صادر شدن آن و سپس آنالیز تجارت مرزی بر روی استانداردهای سطح زندگی مردم این نواحی می پردازد و در نهایت پیشنهاد های را ارائه می‌دهد.
رضایی (۱۳۸۹ )، در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان ” تاثیر بازارچه های مرزی بر رشد فیزیکی و اقتصادی اجتماعی شهرهای مجاور، مورد بازارچه مرزی باشماق مریوان” به این نتیجه رسیده است که بازارچه مرزی باشماق از لحاظ فیزیکی و اقتصادی – اجتماعی تاثیر شگرفی بر شهر مریوان گذاشته و رونق و رکورد بازارچه مرزی باشماق منجر به واکنش شهر نسبت به این تغییرات به صورت رشد فیزیکی،جذب جمعیت،،اشتغال و بیکاری،رفاه و یا عدم رفاه و… برای ساکنان شده است.
