وبلاگ

در بررسی پیشایندهای رفتار شهروندی سازمانی، پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که متغیرهای مختلفی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه داشته و تبیین معناداری از پراکندگی آن دارند که در میان آن ها توجه ویژه‌ای به متغیرهای نگرشی کارکنان شده است. به طور کلی رفتار کارکنان در سازمان می‌تواند متأثر از نگرش‌های آن ها باشد، از این رو آگاهی از آن برای مدیران ضروری است.

یک کارمند با رضایت شغلی بالا(خشنودی شغلی)مفهومی پیچیده و چندبعدی است. یک کارمند با توجه به تأکیدی که بر عوامل مختلف مرتبط با شغل خود دارد، به طور کلی به دو طریق خشنودی شغلی درونی و بیرونی نگرش خود را نسبت به شغل آشکار می‌کند.

پیامدهای سازمانی رفتار شهروندی سازمانی از پیامدهای فردی آن بسیار بیشتر است.

در سطح فردی ,تنها احساس رضایت درونی و گرفتن پاداش (در صورتی که ارزیابی عملکرد لحاظ شده باشد) برای فرد وجود دارد اما منافع رفتار شهروندی سازمانی بیشتر ,مهمتر وجدی تر است .

احساس و عواطف بر هر کاری که انجام می‌دهیم تاثیر دارند. علی الخصوص در محیط سازمانی که اگر عواطف به طور مفید و مؤثر اداره شوند منجر به رفاقت و صمیمیت در بین اعضا شده و در نتیجه بهره وری سازمان را افزایش می‌دهد.مسلم است بالا بودن هوش هیجانی ‌افراد یک سازمان در مجموع می‌تواند باعث افزایش هوش سازمانی کلی شود که این به عملکرد بهتر در سازمان منجر می‏ شود. به طور کلی عواملی مانند شرایط کار،ارتباطات و رضایت شغلی اثر گذار بوده و می ‏توانند رضایت شغلی برای کارکنان به ارمغان آورند که باعث بهره وری بالایی در سازمان می‏ باشند.

از این رو ارزش آن را دارد که سازمانهابا به کار گرفتن سیستم تشویقی در ایجاد فرهنگ رفتار شهروندی سازمانی ,آموزش و کنترل و افزایش هوش هیجانی کارکنان وبا ایجاد محیط کاری مناسب برای رضایت شغلی بالاتر تلاش کنند.

۱-۲- اهمیت و ضرورت

اگرچه خاستگاه آنچه رفتار شهروندی سازمانی، عملکرد زمینه‌ای یا رفتار اجتماعی‌گرا نامیده می‌شود را می‌توان در مدریت کلاسیک و رساله‌های علمی سازمانی دنبال کرد، اما پژوهش‌های نظری و تجربی جدی در این حوزه از اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز شده است.

رفتار شهروندی سازمانی رفتاریست که به وسیله شکل داده به محیط اجتماعی و روانشناختی به عملکرد سازمانی کمک می‌کند. عملکرد سازمانی شامل وظایفی است که در شرح وظایف کارمند آمده است، در حالی که رفتار شهروندی سازمانی در برگیرنده رفتارهاییی مثل داوطلب شدن برای انجام کارهایی که جزء وظایف فرد نیست با کمک به سایر کارکنان در انجام وظایفشان و تعریف و تمجید از سازمان در مقابل افراد برون سازمانی می‌شود(کشاورز، ۱۳۸۷).

امروزه نیروی انسانی بخش‌های مختلف سازمان، به عنوان کارمند موفق و عظیم به دلیل ارتباط با انسان‌ها یکی از عوامل عمده توسعه و پایداری سازمان به حساب می‌آیند ولیکن از آنجا که دانشگاه به عنوان یک سازمان عظیم در سطح کشور به دلیل ارتباط مستقیم با آموزش و پرورش انسان‌ها یکی از مهمترین حوزه های توسعه و پایداری در جوامع بشری می‌باشد. تحقق این امر نیازمند آموزش دهندگانی سالم، شاداب و با انگیزه کاری بالا است و از جمله یاری دهندگان و آموزش دهندگان این بخش کارکنان می‌باشند که باید از شغل خویش رضایت مالی داشته باشند تا بتوانند حیطه وظایف خود را به خوبی انجام داده و دچار مشکلات و گرفتاری‌هایی نشوند. زیرا کارکنان هنگام ورود به شغل افرادی دلسوز و علاقه‌مند بوده اما معمولاً در سازمان‌هایی یکی اهمیت پس از گذشت چندین سال با مواجه شدن با انبوهی از مشکلات و استرس‌های شغلی در محیط کار، احساس خستگی کرده و حتی مایلند از کار کناره‌گیری کنند. در این میان یکی از علل شایع عدم رضایت شغلی می‌باشد(مسعودی,۱۳۸۸).

رضایت شغلی عبارت است از حدی از احساسات و نگرش‌های مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند. وقتی یک شخص می‌گوید دارای رضایت شغلی بالایی است، این بدان معنی است که او واقعاً شغلش را دوست دارد، احساسات خوبی درباره کار و شغلش دارد.(مقیمی ۱۳۸۵).

رضایت شغلی از جمله عوامل مهمی در موفقیت سازمانی است موجب افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی می‌شود. رضایت شغلی یعنی احساس خرسندی، خشنودی و لذت بردن از کار و فعالیت خویش که موجب دلگرمی و وابستگی فرد به سازمان می‌شود و در نتیجه تعهد سازمانی را به دنبال دارد.

سازمان‌ها برای رسیدن به موفقیت و بهره‌وری که باید هدف اصلی هر سازمانی ناچارند ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی خود را بشناسند از نقاط ضعف کارکنانشان سودمند باشد، باید بدانند که رفتار شهروندی سازمانی هنگامی ایجاد می‌گردد که کارکنان از شغلشان راضی باشند.

۱-۳- اهداف کلی

تعیین رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان امور مالی دانشگاه علوم پزشکی فارس

۱-۴- اهداف فرعی

1. 1. تعیین رابطه بین هوش هیجانی ومولفه‏های آن با رفتار شهروندی سازمانی

1. 1. تعیین رابطه بین رضایت شغلی ومولفه‏های آن با رفتار شهروندی سازمانی

1. 1. تعیین نقش مؤلفه‌ های هوش هیجانی در پیش‌ بینی رفتار شهروندی

1. تعیین نقش مؤلفه‌ های رضایت شغلی در پیش‌ بینی رفتار شهروندی

۱-۵- فرضیه‌ها

بین هوش هیجانی، رضایت شغلی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۵-۱- سؤالات

1. 1. بین مؤلفه‌های هوش هیجانی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار وجود دارد.

1. 1. بین مؤلفه‌های رضایت شغلی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار وجود دارد.

1. 1. آیامؤلفه‌های هوش هیجانی قادربه پیش‌ بینی رفتار شهروندی می‏ باشد؟

1. 1. آیا مؤلفه‌های رضایت شغلی قادربه پیش‌ بینی رفتار شهروندی می‌باشد؟

1. هوش هیجانی و رضایت شغلی تا چه اندازه رفتار شهروندی را پیش‌بینی می‌کند.

۱-۶- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها

۱-۶-۱- نظری

رفتار شهروندی:

رفتار شهروندی سازمانی رفتاری است که به قصد کمک به همکاران یا سازمان به وسیله یک فرد انجام می‌گیرد و برعکس عملکرد شغلی رفتاری است که در حیطه وظایف رسمی یک شغل نمی‌گنجد (اشنیک، ۱۹۹۱).

به عبارت دیگر رفتار شهروندی سازمانی شامل آن بخش از رفتارهای ارادی است که به منظور کمک به همکاران یا سرپرستان انجام می‌گیرد. مانند وقت‌شناسی، کمک به دیگران، ارائه پیشنهاد برای بهبود کارها.

مؤلفه‏های رفتار شهروندی سازمانی :

۱- نوع‌دوستی: رفتارهای یاری دهنده‌ای هستند که به منظور کمک به کارکنان در رابطه با وظایف و مسائل سازمانی معین )مثلاً، مزد به افرادی که کارشان سنگین است کمک می‌کند. با میل و رغبت دقت خود را جهت کمک به کسانی که مشکلات کاری دارند صرف می‌کنند( توسط یک عضو سازمان انجام می‌گیرد.

۲- وظیفه شناسی: رفتارهایی هستند که فرد را در انجام دادن وظایف خود در بالاتر از سطوح مورد انتظار هدایت می‌کند.

۳- ادب و مهربانی: رفتارهای مؤدبانه‌ای که از ایجاد مسئله و مشکل در محل کار جلوگیری می‌کند.

۲-۲-۱۵ سطوح مختلف فساد اداری

۲-۲-۱۵-۱ فساد اداری در سطح بین‌الملل

فساد اداری ممکن است در سطح بین‌المللی نیز دیده شود.غالباً نقش آفرینان فساد نمایندگان دولتی هستند که از طریق دریافت اعتبارات، حق قرارداد، حق پروژه مبالغی را به صورت نقد یا هدایا ، پاداش‌ها و مزایای غیرمتعارف قبول می‌کنند.در سطح کشورهای جهان سوم روند فساد اداری در بخش بین‌المللی سازمان‌های دولتی بسیار وسیع و گسترده است.

۲-۲-۱۵-۲ فساد اداری در رابطه با دولت و بخش‌های غیردولتی

در سطح ملی غالباً فساد اداری بین دولت، نظام اداری و مؤسسات اداری بیشتر دیده می‌شود. از سوی دیگر فساد اداری در رابطه با دولت و بخش‌های غیردولتی روی می‌دهد. یک طرف فساد ممکن است یک مقام رسمی دولتی باشد (در هر سطحی) و طرف دیگر فساد کسی است که رشوه را می‌دهد.

۲-۲-۱۶ انواع فساد

۲-۲-۱۶-۱ انواع فساد اداری

زد و بند، باج خواهی ، پارتی بازی، سوء استفاده از موقعیتهای شغلی ، مزایده و مناقصه های صوری، ارتشاء و اختلاس ، فروش اطلاعات محرمانه ، تبار گرایی و فامیل بازی و …محققان فساد را به انواع گوناگونی تقسیم‏بندی کرده ‏اند؛ از جمله:

1. 1. 1. فساد خرد: به اخذ رشوه‏های اندک از جانب کارکنان دولت برای رفع مشکلات اشاره دارد. همچنین زمانی که در موارد استثنایی از جانب کارمندی درخواست رشوه می‏ شود، اما این کار به شکل سازمان‏یافته انجام نمی‏ شود، «فساد فردی» صورت گرفته است.

   

1. 1. فساد سازمان‏یافته: زمانی که بقای نظام‏ها به وجود فساد بستگی پیدا می ‏کند و در این حالت، سازمان‏ها، مقرّرات و هنجارهای رفتاری با فساد تطبیق پیدا می ‏کند.

1. فساد بزرگ: هنگامی که مسئولان سطح بالای دولتی و سیاست‏مداران در قراردادها و طر‏حهای بزرگ که جنبه ملّی دارند اعمال نظر می‏ کنند و سودهای کلان به دست می ‏آورند.

۲-۲-۱۶-۲ انواع فساد مالی

فساد مالی عبارت از معامله ای بین دو فرد است که یکی از آن ها نماینده حکومت است که از حدود قانون و مقررات برای دستیابی به نفع شخصی به شکل رشوه تجاوز می‌کند. شکلهای اصلی فساد مالی رشوه، اختلاس، تقلب و اخاذی است. رشوه عبارت است از وجهی (نقدی یا جنسی) است که در یک رابطه آلوده و فاسد داده یا گرفته می شود. نفس دادن یا گرفتن رشوه تخلف است و باید آن را جوهر فساد مالی دانست. رشوه می‌تواند به صورت یک مبلغ ثابت، درصدی مشخص از یک قرارداد، یا هر گونه وجه یا امتیاز دیگری از نوع پول که معمولاً به یک مقام دولتی که می‌تواند قراردادها را از جانب دولت منعقد و یا منافع را بین شرکت‌ها، تجار و مراجعه کنندگان توزیع نماید پرداخت می شود.

رانت جویی : گاهی دقیقاً مترادف با فساد مالی است و بخش های زیادی از این دو مفهوم هم پوشانی دارند .از عواید افزون بر تمام هزینه های مربوط، مشتق می شود و همان چیزی است که اکثر مردم آن را سودهای انحصاری می دانند.

رشوه: بسیاری از تئوری‌هائی که در موضوع “فساد اداری” بحث می‌کنند فساد کنندگان را افرادی می‌دانند که در ازای کسب امتیازی ابتدا رشوه را پرداخت می‌کنند. رشوه دهندگان و فساد کنندگان غالباً در بین بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی بیشتر وجود دارند.

رابطه( ۱-۱): رابطه عوامل در رشوه : a = b – c – p(s + qf) – v
که در آن (b) ارزش نقدی مورد انتظار خدمات اداری ،© هزینه رشوه ، (p) احتمال کشف ،(s) هزینه اجتماعی کشف(از دست دادن اعتبار اجتماعی) ، (q)احتمال کشف که منجر به اقدامات کیفری می شود، (f)هزینه بیکاری یا جریمه حبس احتمالی ، (v) ارزش نسبت داده شده به سلامت یا وجدان یا شرافت فردی است. اگر a مثبت باشد فرد رشوه را پرداخت یا دریافت خواهد کرد.

حق حساب : اصطلاحات فراوانی معادل رشوه از جمله ›حق و حساب‹ انعام، حق العمل، پول کار چاق کنی، پول شیرینی، ادای دین، حق سکوت، حق تسریع، پول چای وجود دارد که همه مصادیقی از فساد مالی برحسب پول یا مزایایی است که به کارکنان مؤسسه های خصوصی، مقام های دولتی و سیاستمداران پرداخت می شود.

۲-۲-۱۷ اختلاس

اختلاس برداشت از منابع به وسیله افرادی است که مدیریت این منابع به آن ها سپرده شده است. اختلاس هنگامی اتفاق می افتد که کارکنان ناسالم اموال کارفرمایان خود یا مقام های دولتی، منابع عمومی را حیف و میل یا از آن سوء استفاده می‌کنند. اختلاس دزدی محسوب می شود، وقتی در اموال عمومی اختلاس می شود
حق جامعه پایمال می‌گردد زیرا اموال شخص مشخصی به سرقت نرفته و هیچ یک از افراد جامعه به طور مشخص حق قانونی ادعای جبران خسارت ندارد این حالت یکی از خطرهای اختلاس است و برای مبارزه با آن باید اراده سیاسی، قوه قضائیه مستقل و توان قانونی کافی وجود داشته باشد.

۲-۲-۱۸ عوامل و دلایل مؤثر بر ایجاد فساد

دلایل گوناگونی را برای فساد اداری در جوامع مختلف بر شمرده‏اند. بررسی‏های صورت گرفته بر روی پدیده فساد اداری حکایت از پیچیده بودن و گسترده بودن عوامل مؤثر در شکل‏گیری این پدیده دارد. فقر اقتصادی و نابسامانی‏های درآمدی کارکنان سازمان‏ها، فقر فرهنگی و عدم وجود باورهای استوار اخلاقی و نبود مقرّرات و قوانین بازدارنده و نظام‏های کنترلی مؤثر از زمره دلایل اصلی بروز فساد اداری بوده است.

به طور کلی، می‏توان عوامل اصلی شکل‏گیری این پدیده را به دو دسته کلی علل اصلی (ریشه‏ها) و عوامل تسهیل‏کننده تقسیم‏بندی نمود.

۲-۲-۱۸-۱ علل اصلی یا ریشه‏ها

1. 1. ریشه‏های فرهنگی و اجتماعی: ضعف وجدان کاری و انضباط اجتماعی، ناآگاهی مردم از قوانین و مقررات اداری ، ساختار اجتماعی که مقامات رسمی دولت را برتر می شمارد، سطح پایین اخلاقیات در جامعه ، قوی بودن پیوندهای فامیلی و قبیله ای، رواج مادی گرایی؛ مهم‏ترین عامل بروز فساد اداری ریشه‏های فرهنگی و عقیدتی است، به گونه‏ای که اگر ارزش‏ها، هنجارها، عقاید و باورهای حاکم بر افراد اجتماع متکی بر ارزش‏های مادی‏گرایانه، فردگرایانه و مصرف‏گرایانه باشد و ساختارهای اجتماعی از انسجام و کارکردهای لازم برخوردار نباشند، ناکارآمدی و ضعف نظام فرهنگی و اجتماعی را به دنبال داشته و پیامد آن، شکل‏گیری فساد در همه سطوح و لایه‏های اجتماع خواهد بود. فردگرایی، خویشاوند مداری و قوم‌گرایی، عدم حساسیت شهروندان نسبت به فساد و موجه‌سازی آن تحت عناوین دیگر فعل «هدیه» از زمره ویژگی‌های فرهنگی هستند که ارتکاب فساد در کشورهای در حال توسعه را به امری عادی تبدیل ‌کرده‌است (پائول کایدن)

1. ریشه‏های اقتصادی: پرداخت کم ، بانک جهانی پایین بودن سطح پرداخت در کشورهای در حال توسعه را عامل مهمی در انگیزه ارتکاب فساد برای کارکنان دولت می‌داند. عدم همخوانی رشد تورم با درآمد کارکنان عامل دیگری برای انگیزه ارتکاب فساد می‌باشد. درآمد ناکافی کارکنان و کم بودن درآمد کارکنان بخش عمومی نسبت به بخش خصوصی، توزیع ناعادلانه درآمدها، ناکارآمدی نظام تأمین اجتماعی، سیاستهایی که به طور مصنوعی بین عرضه و تقاضا شکاف ایجاد می‌کنند رکود اقتصادی، مادی‏گرایی، بی‏ثباتی اقتصادی، تورّم افسار گسیخته، عدم تناسب دخل و خرج ناشی از عدم عدالت اقتصادی، کاهش قدرت خرید مردم و توزیع نامناسب درآمدها در جامعه، از عوامل مهم اقتصادی است که زمینه‌های بروز سوءاستفاده‏های مالی و تخلفات اداری را فراهم می‏ سازد.

۲-۲-۱۸-۲ عوامل تسهیل‏کننده

فصل اول

• 1. مقدمه

آسیب های عروقی مغز شایعترین بیماری های ناتوان کننده دستگاه عصبی می‌باشد. سکته مغزی، حادثه مغزی عروقی است که در تعریف به معنای کاهش ناگهانی تامین جریان خون است که به علت اختلال در رگهای خونی ورودی مغز به وجود می‌آید. در نتیجه فقدان اکسیژن سبب می شود که بافت مغز آسیب ببیند یا حتی نابود شود. سکته مغزی در اثر هماتوم در مغز نیز اتفاق می افتد. این بیماری، حادثه ای مغزی – عروقی^[۱] است که به طور ناگهانی ایجاد شده و مربوط به عملکرد ناحیه ای (یا کلی) مغز می‌باشد که بیش از ۲۴ ساعت تداوم می‌یابد و هیچ علت واضحی جز منشأ عروقی ندارد. این بیماری سبب مرگ حدود نیمی از مبتلایان شده و نیمی دیگر که زنده می مانند عمدتاً دچار معلولیت های دائمی می‌شوند [۱]. سکته مغزی یکی از شایعترین بیماری های نورولوژیک ناتوان کننده در سنین بزرگسالی است که در واقع علت بستری شدن نیمی از بیماران نورولوژیک است [۲].

سکته مغزی می‌تواند اختلالات جسمی از قبیل: ضعف، کرختی عضلات صورت، بازو و پاها به خصوص در یک طرف بدن، عدم تعادل، کاهش هوشیاری، عدم توانایی تکلم، سردرد و گیجی، اختلالات بینایی، بی اختیاری ادرار و مدفوع، اشکال در بلع، کرختی و سوزش قسمت های بدن، اشکال در درک وضعیت و موقعیت، دو بینی و تاری دید و یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم وعدم توانایی در انجام حرکات ظریف گردد [۱].

بروز اختلالات حرکتی، روانی منجر به عدم به کارگیری اندام، ضعف و فلج بیشتر، اختلال در انجام فعالیت های روزمره زندگی، وابستگی بیشتر و نهایتاً کاهش سطح کیفیت زندگی می شود. ‌بنابرین‏ به علت بروز چنین اختلالاتی انجام درمان به موقع ضروری است. روش های درمانی نیز مشتمل بر جراحی در (صورت لزوم) برای برداشتن لخته از شریان مغزی، استفاده از داروهای حل کننده خون و نهایتاً برنامه توانبخشی همچون فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی می‌باشد [۱].

کاردرمانی یکی از شاخه های علوم توانبخشی است که با بهره گرفتن از تمرینات و فعالیت های هدفمند برای افراد مبتلا به بیماری های نورولوژیک از جمله سکته مغزی کاربردی است، در صورت انجام کاردرمانی به موقع و به میزان کافی، معلولیت و مشکلات ناشی از بیماری کاهش خواهد یافت و بیمار می‌تواند توانایی و استقلال از دست رفته خود را بازیابد [۳]. در این فصل به بیان مسئله، اهمیت و ضرورت پژوهش، تعریف نظری و عملیاتی واژه های کلیدی پژوهش خواهیم پرداخت.

(۲-۱) بیان مسئله

از آنجا که تمامی فعالیت های جسمانی و روانی تحت کنترل مغز می‌باشد، آسیب به سلولهای مغزی به دلیل سکته مغزی سبب ایجاد اختلال در فعالیت های جسمی و ذهنی فرد می‌گردد. این اختلالات جسمی و ذهنی تأثیرات شدیدی بر کیفیت زندگی می‌گذارد. تحقیقات نشان داده‌اند که دلیل اصلی اختلال عملکردی در فعالیت های روزمره زندگی پس از سکته مغزی، فلج اندام فوقانی است با وجود تأثیرات مهمی که اندام فوقانی بر فعالیت های روزمره زندگی زندگی فرد مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و … دارد، آسیب در این ناحیه کیفیت زندگی را کاهش داده و پیامدهایی مثل افسردگی و کاهش اعتماد به نفس را در پی خواهد داشت [۱].

کاردرمانی به عنوان بخشی از توانبخشی می‌تواند سهم مهمی در بهبودی و مدیریت بیماران سکته مغزی داشته باشد. کاردرمانگر به دلیل وسعت جنبه‌های درمانی که شامل: درمان در حیطه حرکت، شناخت و درک بیمار است؛ معمولا بیشترین زمان درمانی را نسبت به سایر اعضای تیم درمانی با بیمار صرف می‌کند، همچنین با بهره گرفتن از تکنیک های درمانی مؤثر که بیمار فعالانه در آن درگیر می شود باعث بهبودی اندام فوقانی می‌گردد. به واسطه این تکنیک های درمانی مهارت های عملکردی در بیمار تقویت می شود، آموزش مهارت های عملکردی باعث پیشرفت در بهبودی همه جانبه فعالیت های روزمره زندگی^[۲] و ارتقاء فعالیت های روزمره با بهره گرفتن از ابزار^[۳] می شود [۴]. در این راستا هدف کاردرمانی بازگردانی بیماران به حداکثر توانایی فیزیکی، ذهنی و اجتماعی است. اساس فلسفی کاردرمانی، درمان فعالانه بیمار است؛ به طوری که بتواند توانایی‌های فیزیکی و ذهنی موجود را در جهت بهبودی روز افزون به کار گیرد. انجام فعالیت های هدفمندی که سلامت روان و محیط اجتماعی و فیزیکی را میسر سازد. برای نیل ‌به این مقصود کاردرمانگر پیشبرد همه جانبه بیمار را در نظر گرفته و مطابق با آن برنامه درمانی مؤثر را با بهره گرفتن از مدالیته مناسب که بهترین کیفیت درمان و در عین حال کوتاه‌ترین و کم هزینه ترین نیز می‌باشد را به کار می بندد [۲].

از آنجا ییکه معلولیتهای ناشی از سکته منجر به کاهش عملکرد روزانه و مشارکت اجتماعی افراد مبتلا می شود لذا کاردرمانی به ‌عنوان بخش مهمی از توانبخشی برای رسیدن فرد به حداکثر استقلال کمک کننده است. برای دستیابی ‌به این اهداف بلند مدت اهداف کوتاه مدتی در نظر گرفته می شود، از آن جمله: افزایش آگاهی از الگوهای حرکات طبیعی و پیشرفت پاسخ های ارادی و غیر ارادی، کاهش سینرژی های اکستنسوری یا فلکسوری، کاهش ‌رفلکس‌های مزاحم، کاهش اسپاستیسیته، افزایش قدرت و تحمل الگوهای حرکتی طبیعی، افزایش هماهنگی، کاهش یا رفع محدودیت دامنه حرکتی مفاصل، حمایت از عضو دردناک در موارد شانه درد^[۴] و افزایش دامنه حرکتی مفاصل، مشارکت فعالانه بیمار در فعالیت ها و کسب حداکثر استقلال در عملکرد روزمره زندگی می‌باشد [۱]. در این پروسه از درمان های متفاوتی استفاده می شود. یکی از روش هایی که می توان جزء مداخلات درمانی توانبخشی سکته مغزی قرار داد، بیوفیدبک تراپی است.

سالهاست که استفاده های متفاوتی از بیوفیدبک در طب بالینی بیماری‌های اسکلتی عضلانی و بیماران مغزی-نخاعی صورت گرفته است که در هر جنس و گروه سنی مطالعه شده است. در کار با بیوفیدبک بیشترین تأکید بر دریافت پاسخ نسبتاَ سریع بیمار، ایجاد مشارکت فعال بیمار، آموزش این تکنیک به بیمارجهت استفاده در منزل، افزایش استقلال بیمار و کاهش هزینه های بهداشتی می‌باشد. بیوفیدبک یک درمان نسبتا ساده و مؤثر برای بیماری های عصبی عضلانی است که برای گسترش مکان درمان حتی می توان آن را به خانواده بیمار آموزش داد [۵].

در پروسه ایجاد سکته مغزی راه های حرکتی مرکزی اصلی که تنظیم تون نرمال را برعهده دارند آسیب می بینند و عملکرد آن ها دچار اختلال می‌شوند ولی ممکن است برخی راه های حرکتی که قبلا بدون استفاده بوده اند بواسطه سکته مغزی آسیب نبینند، بیماران می‌توانند یاد بگیرند که این راه های حرکتی غیر فعال را فعال کنند، این عمل با آموزش بیوفیدبک به بیمار میسر است [۶, ۷].

۲-۷-۳- زمینه‌های تاریخی پیدایش جنگجویان خارجی

داعش را چه کسی به وجود آورد و چه کسانی از حضور داعش سود می‌برند؟ مهم ترین پرسش این روزهای خاورمیانه است. بی ثباتی در عراق و سوریه، خاص برخی کشورهای منطقه است تا بتوانند اهداف خود را پیش ببرند. کشورهایی که ناگهان پس از شروع بهار عربی تغییر سیاست های عمده ای در سیاست خارجی خود ایجاد کردند و از یک تئوری به تئوری دیگر رجوع کردند. داعش نیز در ابتدا توانست در نبود فشارهای منطقه ای و فرامنطقه ای اهداف خود را به راحتی در عراق و سوریه پیش ببرد و ناگهان برای خود اعلام خلافت کند. آن ها برنامه های گوناگونی برای خود تدارک دیدند. این گروه با برنامه ترین گروه تروریستی دنیا‌ است که از لایه‌های پیچیده برخوردار است. نیت خوانی و کشف اسرار این گروه، دو لایه آشکار وپنهان دارد. لایه آشکار آن همین خبرهای هر روزه ای است که از سرزمین های تحت تصرف آن ها شنیده می شود. اما برای پی بردن به لایه پنهان نیاز واکاوی بیشتری است.

یکی از اهداف آشکار این گروه موضوعی به نام برهم زدن نظم مرزهای موسوم به سایکس پیکویی است. در این باره شبه نظامیانی که خود را اعضای خلیفه ی اسلامی می خوانند و از حلب تا استان دیالی در شرق عراق گسترش یافته اند، هشدار داده‌اند که قصد دارند سایر مرزها را در هم شکنند. مرزهایی که خطوط کشورهای تازه تأسیس منطقه را شکل داده است.

داعش اعلام ‌کرده‌است مزرهای ساختگی سایکس پیکو^[۲۳] را در هم خواهد شکست. سایکس پیکو مرزهایی است که در سال ۱۹۱۶ بین فرانسه و انگلستان طرح ریزی شد و از دل آن کشورهایی مثل عراق، سوریه، اردن و چند کشور دیگر پدید آمد. داعش معتقد است که در جهان اسلام هیچ مرزی وجود ندارد و هیچ ملیتی وجود ندارد. این اظهارات رویای خلیفه خودخوانده اسلامی را نشان می‌دهد. او قصد دارد از مرزهای سایکس پیکو که توسط دو کشور استعمارگر کهنه پی ریزی شده عبور کند و مرزهای تازه ای را ترسیم کند.

ترسیماتی که توسط «مارکس سایکس» و «فرانسیس ژرژپیکو» ترسیم شده است ، ایرادات فراوانی دارد. یکی از انتقادهایی که ‌به این مرزها وارد شده است این است که خط کشی ها بدون توجه به منافع منطقه ای و بر اساس منافع اروپایی ترسیم شده است. این مرزهای مصنوعی ملت های مصنوعی هم به بار آورده است. ملت های ساختگی بدون هویت تاریخی مشترک. (اصفهانی، ۱۳۹۳، ص ۲۴)

بخش اعظم مسلمانان این منطقه تا پیش از جنگ جهانی نخست در اختیار امپراتوری عثمانی بودند اما با زوال امپراتوری عثمانی و تسلط فرانسه و انگلیس بر این منطقه، آن ها مرزهای خود را ساختند و تقسیمات جدیدی در خاورمیانه به وجود آوردند. پس از اینکه امپراتوری عثمانی نتوانست در مقابل کشورهای مدرن اروپایی قدعلم کند سرزمین های وسیعی را از دست داد که برای ناسیونالیست های عثمانی گران تمام شد. (همان، ص ۲۵)

۲-۷-۴- مبانی و نظرات موجود درباره جنگجویان تروریست خارجی

دولت سازی داعش^[۲۴] با تقویت بنیه مالی و به یمن رسانه های اجتماعی در حال تثبیت و گسترش است . عالم سیاست، عالم کوچک نمایی و بزرگ نمایی‌های غیر واقع بینانه است؛ کوچک نمایی دشمن و بزرگ نمایی قدرت خود. هرچند چنین رویکردهایی می‌توانند کاربردهای داخلی قابل توجه داشته باشند، ولی اگر منجر به تاثیرگذاری بر تصمیم گیری‌های سیاسی، نظامی، امنیتی و…. هرکشوری شود، یا تصمیم گیرندگان دچار توهم ناشی از این کوچک انگاری‌های دشمن و بزرگ نمایی‌های خودی شوند، بیشترین ضربه را به خود و واقعیات موجود زده اند.

داعش، یکی از واقعیات جهان امروز است. اگرچه دست پرورده و نتیجه سیاست‌های غلط برخی کشورهای منطقه و کشورهای غربی در سوریه و عراق است، ولی امروز مانند غول چراغ جادو از شیشه خارج شده است و برای حامیان سیاسی- مالی گذشته و کشورهایی که با سیاست‌های غلط خود زمینه ساز تقویت داعش شدند، دیگر کوچک ترین اعتبار و ارزشی قایل نیست.

کوچک انگاشتن داعش یا بزرگ نمایی قدرت مخالفان داعش هرچند در کوتاه مدت ممکن است از جهاتی برای مردمی که زیر سلطه داعش روز و شب خود را طی می‌کنند، یا نیروهای محلی که در مقابل داعش مقاومت می‌کنند، مفید و مؤثر باشد، ولی در درازمدت به عادی شدن اوضاع و تثبیت بیشتر این گروه تروریستی منجر خواهد شد.

داعش، در رویای خلافت گسترده خود در یک سال گذشته گام‌های مهمی برداشته است. گام هایی که در عرف سیاسی و روابط بین‌المللی می‌توانند علامت ونشانه یک کشور و یا زمینه ساز تشکیل کشور باشند. دقیقا مشابه اسراییل که در صدد تشکیل کشوری یهودی در مرزهای مشخصی برآمد و با حمایت کشورهای غربی و سازمان ملل به رویای تاریخی خود دست یافت؛ داعش امروز، بدون حمایت ظاهری سازمان ملل و یا کشورهای غربی، درحال گسترش مرزهای خود تحت ریاست خلافت خودخوانده ابوبکر بغدادی است و در گوشه و کنار جهان برای خلیفه خودخوانده بیعت می‌گیرد و نیروهای محلی را جذب می‌کند.

«هنری لینک^[۱] در کتاب «بازگشت به ایمان» اظهار می‌دارد: در نتیجه تجربه طولانی خود در اجرای آزمون‌های روانی، ‌به این مطلب پی برده ام که مؤمنان، دارای شخصیتی قوی و بهتر از افراد بی ایمان هستند. توین بی^[۲] معتقد است بحرانی که بیش­تر اروپائیان و امریکائیان در قرن حاضر دچار آن ‌شده‌اند، اساساً به فقر معنوی آنان باز می‌گردد. او عقیده دارد تنها راه درمان این فروپاشی اخلاقی که دنیای غرب گرفتار آن است، بازگشت به دین و معنویت می‌باشد» (پناهی، ۱۳۸۴، ص ۱۶۰).

««بِک» یکی از روانشناسان معروف می­گوید: تصوّر خطرهای قریب­الوقوع که در زیربنای اعتقادات مبتلایان به اضطراب قرار دارد، باعث این بیماری شده است، به همین سبب اگر این افراد بخواهند خود را از احساسات اضطرابی فراگیر رها سازند، باید این اعتقادات و باورها را تغییر دهند؛ از این رو «بک» با بهره گرفتن از همین روش، یعنی تغییر باورهای بیماران به درمان آن ها می­پرداخت و بیمار وقتی به نادرست بودن افکار و باورهای خود پی می‌برد، کمتر دچار اضطراب فراگیر می شد» (همان، ص ۳۶). در بینش اسلامی، هر چه شناخت انسان از پدیده ­های مرتبط با خود کامل‌تر و دقیقتر باشد، کمتر دچار سردرگمی و اضطراب می‌گردد و به وجود آمدن باورهای دقیق و صحیح از «خدا»، «انسان»، «دنیا» و «مرگ» می‌تواند انسان را به آرامش درونی و دور شدن از سردرگمی و اضطراب در زندگی برساند (پناهی، ۱۳۸۴). «ایجاد دگرگونی در تلقّی افراد از جمله لوازم قطعی تغییر رفتارها و اعمال آن هاست. زیرا نوع تلقّی و به عبارت دیگر نحوه ارزیابی امور، یکی از مبانی مؤثر در نوع رفتار و اعمال است… بینش نوعی آگاهی عمیق و گسترده است و از این رو آدمی را با واقعیت مورد نظر کاملاً در می پیوندد، امّا اصل آگاهی ممکن است سطحی و کم دامنه و لذا گمراه­کننده باشد. بر این اساس، خداوند گاه منحرفان را موصوف به «آگاهی» (علم) می­داند، اما همواره «بینش» (بصیرت) را از آن ها منتفی دانسته است. در قرآن هم، روش «اعطای بینش» مورد تصریح قرار گرفته است: قَدْ جَاءکُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا، به راستی بینش هایی از نزد پروردگار شما برایتان آمده است. پس هر که در پرتو آن بینا شود، به سود خود چنین ‌کرده‌است و هر که کوری ورزد، به زیان خود عمل ‌کرده‌است… (انعام: ۱۰۴)» (باقری، ۱۳۸۷، ص ۱۰۴).

رفیعی مترجم کتاب «سیر آرای تربیتی در تمدن اسلامی» در رابطه با اعتقاد شیعه ‌در مورد علم امامان می‌گوید: «شیعه امامت علی علیه السلام و یازده فرزند او را منصبی الهی می‌داند که رسول خدا به آن تصریح فرموده است. یکی از ویژگی های امامان معصوم علیهم السلام احاطه آنان بر علوم الهی است، … امامان علیهم السلام در احاطه بر علوم … از هر رطب و یابسی در قرآن آگاه بوده اند. امامان علیهم السلام علوم الهی را آن مایه که لازم بوده است به شیعیان می آموختند و به آموزش علوم اهلبیت علیهم السلام به شیعیان بسیار اهتمام داشتند … » (۱۳۸۷، ص۴۵). ‌بنابرین‏ ائمه اطهار علیهم السلام که شاگردان بر حق مکتب معرفتی قرآن کریم می‌باشند و از چشمه زلال معارف الهی قرآن نوشیده اند، در قالب بیان ادعیه، انسان ها را به بینش هایی می رسانند که منجر به «بینایی» (بصیرت) آن ها خواهند شد و «سود» (رسیدن به کمال) آنان را در پی خواهد داشت. باقری (۱۳۸۷) بینش هایی را که در قرآن برای برداشت صحیح انسان ها از امور مطرح شده است را در پنج مورد بیان می کند:

الف- بینش ‌در مورد جهان هستی

ب- بینش ‌در مورد دنیا

ج- بینش ‌در مورد حقیقت انسان

د- بینش ‌در مورد تاریخ انسان

هـ – بینش ‌در مورد مرگ و پس از مرگ