جدول شماره ۴-۳۲: همبستگی بین میزان استفاده از نرم‌افزار تلگرام تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۶
جدول شماره ۴-۳۳: آمار توصیفی دو متغیر استفاده از نرم‌افزار تلگرام و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۷
جدول شماره ۴-۳۴: نتایج آزمون تی در خصوص استفاده از نرم‌افزار تلگرام تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۷
جدول شماره ۴-۳۵: همبستگی بین میزان استفاده از نرم‌افزار واتس‌آپ تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۸
جدول شماره ۴-۳۶: آمار توصیفی دو متغیر استفاده از نرم‌افزار واتس‌آپ و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۸
جدول شماره ۴-۳۷: نتایج آزمون تی در خصوص استفاده از نرم‌افزار واتس‌آپ تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۹
جدول شماره ۴-۳۸: همبستگی بین میزان استفاده از نرم‌افزار وایبر تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۱۰
جدول شماره ۴-۳۹: آمار توصیفی دو متغیر استفاده از نرم‌افزار وایبر و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۱۱
جدول شماره ۴-۴۰: نتایج آزمون تی در خصوص استفاده از نرم‌افزار وایبر تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۱۱
جدول شماره ۴-۴۱: همبستگی بین میزان استفاده از نرم‌افزار لاین تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۱۲
جدول شماره ۴-۴۲: آمار توصیفی دو متغیر استفاده از نرم‌افزار لاین و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۱۲
جدول شماره ۴-۴۳: نتایج آزمون تی در خصوص استفاده از نرم‌افزار لاین تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ۱۱۳
فهرست شکلها
فهرست صفحه
شکل شماره ۲- ۱: مدل تحقیق ۶۷
شکل شماره ۳- ۱: نقشه منطقه ۴ شهرداری تهران (به تفکیک نواحی و محلات) ۷۵
شکل شماره ۴- ۱: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب جنس ۸۱
شکل شماره ۴- ۲: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل ۸۲
شکل شماره ۴- ۳: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب تحصیلات ۸۳
شکل شماره ۴- ۴: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب سن ۸۵
شکل شماره ۴- ۵: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب استفاده از نرم‌افزارهای تلفن همراه ۸۷
شکل شماره ۴- ۶: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب میزان پایبندی به قوانین و مقررات ۹۰
شکل شماره ۴- ۷: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب داشتن روابط اجتماعی ۹۳
شکل شماره ۴- ۸: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب پایبندی به حفظ محیط‌زیست ۹۵
شکل شماره ۴- ۹: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب میزان پایبندی به هویت ملی ۹۸
شکل شماره ۴- ۱۰: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب پایبندی به آموزه‌های دینی ۱۰۰
شکل شماره ۴- ۱۱: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب آگاهی از حقوق شهروندی ۱۰۲
شکل شماره ۴- ۱۲: توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب مطالعه مطالب شبکه‌های اجتماعی ۱۰۳
شکل شماره ۴- ۱۳: توزیع درصدی نظر پاسخگویان بر حسب توهین به افراد در شبکه‌های اجتماعی به خاطر شاد بودن ۱۰۴
شکل شماره ۴- ۱۴: توزیع درصدی نظر پاسخگویان بر حسب به اشتراک گذاشتن تصویر برهنه به خاطر مدشدن برهنگی ۱۰۵
شکل شماره ۴- ۱۵: توزیع درصدی نظر پاسخگویان بر حسب انتشار تصویر برهنه در شبکه‌های اجتماعی ۱۰۵
چکیده
ابزارهای تلفن همراه همچون لاین، وایبر، واتس‌آپ، تلگرام و…، روزانه توسط نزدیک به چهارصد میلیون نفر استفاده می‌شود و یکی از کاربردهای اصلی آنها، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. برتری این رسانههای ارتباطی نسبت به سایر فضاهای مجازی آن است که ارتباط در آنها، فقط بر متن استوار نیست و از نشانه های بصری و شنیداری در تعاملهای رو در رو بهره‌مند است. علاوه بر آن این ابزار همانند سایر رسانه ها از کارکردهای مختلفی همچون کارکرد اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی، آموزشی و … برخوردار است ولی به نظر میرسد که ابزارهای تلفن همراه در بین مخاطبان صرفاً کارکرد سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت داشته است. بنابراین در این پژوهش قصد داریم به بررسی رابطه بین این ابزارهای تلفن همراه و آگاهی از حقوق شهروندی بپردازیم زیرا با گسترش شهرنشینی آگاهی از حقوق شهروندی و آموزش آن یک ضرورت است. این پژوهش با روش پیمایش و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و نمونه‌گیری تصادفی انجام شده و بین ۳۸۴ نفر از شهروندان بالای ۱۵سال منطقه ۴ پرسشنامه توزیع شده است. اطلاعات به دست آمده از طریق نرم‌افزار SPSS پردازش و از طریق آزمون T و ضریب همبستگی پیرسون فرضیه‌ها آزمون شده است و نتایج حاکی از آن است که نرم‌افزار تلگرام پرمخاطب ترین نرم‌افزارهای تلفن همراه است و میانگین استفاده از آن بیش از ۳ ساعت در شبانه‌روز است. همچنین مشخص شد که بین میزان استفاده از نرم‌افزار تلگرام تلفن همراه و میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنادار وجود ندارد. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که افزایش و یا کاهش استفاده از نرم‌افزار تلگرام موجب افزایش و یا کاهش آگاهی از حقوق شهروندی نمی‌گردد در نتیجه فرضیه اول تحقیق رد می‌شود. همچنین بین دو گروه کاربران تلگرام و کسانی که از تلگرام استفاده نمی‌کنند در میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معناداری وجود ندارد بنابراین میتوان چنین نتیجه گرفت که استفاده از نرم‌افزار تلگرام تلفن همراه در میزان آگاهی از حقوق شهروندی افراد تفاوتی ایجاد نمی‌کند. این نتیجه در مورد نرم‌افزار واتس‌آپ و لاین نیز صادق است و بین این دو نرم‌افزار و میزان آگاهی از حقوق شهروندی نیز رابطه معناداری وجود ندارد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
اما در مورد نرم‌افزار وایبر نتیجه متفاوتی به دست آمد و مشخص شد که بین این نرم‌افزار و میزان آگاهی از حقوق شهروندی یک رابطه معکوس و منفی وجود دارد به این صورت که با افزایش استفاده از نرم‌افزار وایبر آگاهی از حقوق شهروندی کاهش می‌یابد و میانگین نمره آگاهی از حقوق شهروندی در افرادی که از وایبر استفاده می‌کنند (۰۷/۵۶Mean=) کمتر از افرادی است که از این نرم‌افزار تلفن همراه استفاده نمی‌کنند. (۱۶/۶۶Mean=)
واژگان کلیدی: نرم‌افزارهای تلفن همراه، تلگرام، وایبر، واتس‌آپ، لاین، حقوق شهروندی
فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
با گسترش تکنولوژیهای نوین در عصر اطلاعات، رسانه ها در همه ابعاد زندگی افراد تأثیر می‌گذارند، بطوریکه زندگی بدون رسانه امکان‌پذیر نیست. جامعه امروزی از جنبه‌های مختلف آموزشی، ارتباطات، اقتصادی، اجتماعی و … به اینترنت و شبکه‌های اطلاعاتی وابسته است. تکنولوژیهای نوین اطلاعات و ارتباطات در صدد راحتی هر چه بیشتر انسانها، ارائه بهتر خدمات، اطلاعات و ارتباطات بهتر و سازنده‌تر در جامعه هستند. در دنیای ارتباطات و در نقش رسانههای همگانی[۱] برای آموزش و اطلاع‌رسانی به مردم میتوان به روزنامه، رادیو و تلویزیون، کامپیوتر، ماهواره و … اشاره کرد. (مازار، ۱۳۷۵) که متأسفانه این گونه وسایل برای مردم، یک سرگرمی در نظر گرفته می‌شوند و در زندگی اکثریت مردم نسبتاً کم اهمیت قلمداد می‌شوند. این دیدگاهی بس گمراه‌کننده و اشتباه است. وسایل ارتباطی که ما برای سرگرمی و تفریح از آنها استفاده می‌کنیم در آموزش و در نهایت تجربه ما تأثیر فراوان و بسزایی دارند. این امر تنها به این علت نیست که آنها بر نگرش‌های ما به شیوه‌های خاصی تأثیر می‌گذارند، بلکه از آن رو است که آنها وسیله دسترسی به اطلاعاتی هستند که بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی ما به آن بستگی دارد. (احدیان، ۱۳۷۷: ۱۹)
در این پژوهش قصد داریم به بررسی رابطه بین نرم‌افزارهای تلفن همراه به عنوان یک رسانه نوین و میزان آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی بپردازیم. به این منظور در فصل اول گزارش تحقیق کلیات شامل بیان مسئله، اهمیت و ضرورت، اهداف و سوالات تحقیق مطرح شده است. در فصل دوم ابتدا پیشینه تحقیق و سپس ادبیات نظری و چارچوب نظری مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم نیز به معرفی روش تحقیق و تعریف عملیاتی متغیرها اختصاص دارد. در فصل چهارم یافته‌های تحقیق ارائه خواهد شد و نتایج تحقیق نیز در فصل پنجم مطرح می‌شود.
۱-۱ – بیان مسأله
رسانههای نوین ارتباطی نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی هستند و با وجود اینکه عمر خیلی‌زیادی ندارند، توانسته اند به خوبی در زندگی مردم جا باز کنند. مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه های اجتماعی متفاوت در رسانههای نوین ارتباطی کنار هم آمدهاند و از فاصلههای بسیار دور در دنیای واقعی، از این طریق با هم ارتباط برقرار می کنند. امروزه روشهای ارتباطی با دیگران از طریق این ابزارها افزایش یافته است.
یکی از این ابزارها که کاربرد گسترده و همه‌گیری دارد تلفن همراه است؛ پیش از این تلفن یک رسانه و ابزار میان فردی محسوب میشد اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و فنآوریهای نوین همچون نرم‌افزارهای مبتنی بر تلفن همراه این رسانه به رسانه جمعی بدل شده است. خواسته یا ناخواسته، امروز تلفن همراه بخشی از زندگی ما شده است، حالا این نوع تلفن دیگر برای بسیاری نقش یک همراه همیشگی را ایفا می‌کند، همراهی که دیگر برقراری تماس صوتی تنها بخش اندکی از صدها کاربرد آن را برای ما تشکیل می‌دهد، پیامک، بلوتوث، پیام تصویری و در سالهای اخیر شبکه های اجتماعی موبایل تغییرات شگرفی را در سبک و سیاق زندگی ما پدید آوردهاند.
ابزارهای تلفن همراه همچون لاین، وایبر، واتس‌آپ و…، روشهایی برای گسترش و حفظ روابط اجتماعی شده اند. روزانه نزدیک به چهارصد میلیون نفر در سراسر دنیا از این ابزارها استفاده می‌کنند و یکی از کاربردهای اصلی آنها، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. برتری این رسانههای ارتباطی نسبت به سایر فضاهای مجازی آن است که ارتباط در آنها، فقط بر متن استوار نیست و بنابراین، از نشانه های بصری و شنیداری در تعاملهای رو در رو بهره‌مند است.
در زندگیهای به فردیت کشانده شده امروزی، یکی از مهمترین عوامل تحول در حوزه های مربوط به اجتماع و فرهنگ رسانه ها هستند. امروزه هیچ ابزار فرهنگیای به میزان تلفن همراه در روند فرهنگی جامعه نقش ندارد. تلفن همراه به عنوان یک رسانه ارتباطی، نسبت به سایر رسانههای جمعی، رشد برق‌آسایی داشته اند و گسترش و اشاعه آن هم عمدتاً به همین دهه اخیر برمیگردد. به رغم این عمر کوتاه، تأثیرات فرهنگی تلفن همراه بر مناسبات فردی و اجتماعی آن قدر برجسته و قابل اعتنا است که برای جامعه شناسان، روان‌شناسان و محققان، عرصه‌های پژوهشی تازهای فراهم آورده است. علاوه بر آن این ابزار همانند سایر رسانه ها از کارکردهای مختلفی همچون کارکرد اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی، آموزشی و … برخوردار است ولی به نظر میرسد که ابزارهای تلفن همراه در بین جوانان صرفاً کارکرد سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت داشته است. بنابراین در این پژوهش قصد داریم به بررسی قابلیت آموزشی ابزارهای تلفن همراه در آموزش حقوق شهروندی بپردازیم زیرا با گسترش شهرنشینی تدوین حقوق شهروندی و آموزش آن یک ضرورت است. (حسینی‌فر، ۱۳۸۸: www.modiryar.com)
در عصر حاضر، به «شهرنشینی» به عنوان یک پدیده اجتماعی و به عنوان انگارهای از تفاوت دنیای مدرن با عصر سنت نگریسته می شود. شهروندان عموماً با سلایق و انگیزه‌های مختلف در جامعه شهری به فعالیت میپردازند. عدهای برای کسب و کار، گروهی برای پرکردن اوقات فراغت و گروهی دیگر برای آموختن مهارت های فردی و جمعی و … . از این رو، زندگی اجتماعی مستلزم وجود روابط حقوقی بین افراد و گروه های مختلف جامعه می‌‌باشد و این روابط اجتماعی میبایست تحت نظم و قاعدهای درآید. چه آنکه، در صورت عدم وجود نظم و ضوابط در جامعه، زور، اجحاف و تزویر بر روابط بین افراد حاکم شده و این موضوع موجب ایجاد هرج و مرج و نابسامانی خواهد شد. فلذا، دولت‌ها و نهادهای عمومی با تعیین و تدوین قواعد و مقررات مربوطه، سیاست خاصی را در جهت تنظیم این روابط در پیش گرفته‌اند. اصولاً «حقوق شهروندی» را میتوان مجموعه قواعدی که بر روابط اشخاص در جامعه شهری حکومت می کند تعریف نمود. از این رو، «حقوق شهری» که موضوع آن چگونگی روابط مردم شهر، حقوق و تکالیف آنان در برابر یکدیگر و همچنین در برابر جامعه و اصول و هدف ما و وظایف و روش انجام آن است را میتوان به عنوان اصولی بدانیم که منشعب از حقوق اساسی کشور است. (خباز، ۱۳۸۹: www.aftab.ir)
ترغیب شهروندان به پذیرش و انجام مسئولیت‌های مدنی و مشارکت در امور سیاسی، چالش مهم پیش روی سیستم‌های سیاسی در جوامع در حال توسعه است. جهانی‌شدن و جامعه اطلاعاتی در این فرایند بسیار تأثیرگذار بوده است و رسانه‌ها را به رکن محوری در فرایند آموزش شهروندی تبدیل ساخته است.
آموزش رسانه‌ای جایگاه مهمی را در تعیین شرایط شهروندی در اختیار دارد. بدین ترتیب که آگاهی از حقوق شهروندی به دنبال ایجاد امکانی برای ابراز فرهنگی و برخورداری از سواد اجتماعی و مدنی است و در آن صورت ضروری خواهد بود که آموزش‌های ارائه شده به ویژه به کودکان و نوجوانان طوری باشد که آنها را قادر سازد در فرهنگ رسانه‌ای پیرامون خود مشارکتی فعالانه داشته باشند. بر این اساس آگاهی از حقوق شهروندی منحصر به توانایی افراد برای تجزیه و تحلیل رسانه‌ها و مهارت‌های گوش دادن و تماشا کردن انتقادی نیست، بلکه میبایست به دنبال تشویق مشارکت انتقادی آنها به مثابه تولیدکنندگان فرهنگی باشد.(کریمی، ۱۳۹۱: ۳۰۹)
آموزش و افزایش آگاهی شهروندان از اموری است که همه رسانه‌ها باید به آن توجه داشته باشند. بر همین اساس باید واقعیتی ارائه شود که بر پیش داوری استوار نبوده بلکه بر پایه‌های علمی استوار باشد. محتوای آموزش‌ها نیز شهروندان را به سمت توافق در عین اختلاف سلیقه برساند. در بخش عقلانیت آموزش شهروندی باید باعث شود شهروندان به آگاهی و مفاهمه برسند. کارکرد دیگر رسانههای این حوزه برای گسترش فرهنگ شهروندی، تولید کالاهای فرهنگی مرتبط با شهروندی است. نقش نهادها و سیستم‌ها و سازمان‌های دولتی برای تسهیل آموزش و افزایش آگاهی شهروندی، استفاده از امکانات اینترنت، ایجاد رفاه و مفاهمه از دیگر کارکردهای رسانه‌ها برای ایجاد فرهنگ شهروندی است. بنابراین در میان انواع رسانههای جمعی، رسانههای نوین ارتباطی همچون ابزارهای تلفن همراه که به واسطه اینترنت فعالیت می کنند از اهمیت بیشتری برخوردارند. بنابراین در این پژوهش سعی داریم رابطه بین استفاده از نرم‌افزارهای تلفن همراه در آگاهی از حقوق شهروندی بپردازیم و در پی پاسخ به این سوال هستیم که میزان آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی چگونه است و آیا رابطه‌ای بین استفاده از این نرم‌افزارها و آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی وجود دارد؟
۱-۲ – اهمیت و ضرورت تحقیق
انجام این پژوهش در چندین بعد ضروری بوده و حائز اهمیت است. بعد اول، در میان رسانههای سبز فایل، ابزارهای نوین ارتباطی مانند(لاین، وایبر، واتس آپ و …) بدلیل ماهیت چندکارکردی خود جایگاه ویژه‌ای دارند. این ابزارها هم ابزار انتقال اطلاعات علمی و هم وسیله سرگرمی جوانان هستند. قدرت نفوذی که این ابزارهای نوین در میان اقشار مختلف جامعه دارند، تأثیرگذاری آن را بر زندگی اجتماعی افزایش می‌دهد. پدیده‌ای که می‌تواند موجب شکل‌گیری جنبشهای اجتماعی و حتی ناهنجاری‌های اجتماعی شود، امروز به اغلب خانه‌ها راه‌یافته است. (صادقی، ۱۳۹۲: ۲۶-۳۸) این رسانه به وسیله‌ای برای پرکردن اوقات فراغت جوانان مبدل شده که مرزهای تازهای در شکل‌گیری ارزشها و هویت‌یابی جوانان پیش‌روی آنان قرار داده است. بررسیهای محققان علوم ارتباطات اجتماعی نشان می‌دهد که کارکرد غالب چت در لاین و وایبر برای کاربران ایرانی جنبه فراغتی و سرگرم‌کننده داشته که در اشکال مثبت و منفی تسهیل‌کننده و جبران‌کننده نیازهای ارتباطی آنها در دنیای واقعی است. (کمالی،۱۳۸۹: ۱۴۵-۱۵۲) بنابراین به علت گسترش و همه‌گیرشدن استفاده از ابزارهای تلفن همراه که در حال حاضر بیشتر جنبه سرگرمی دارد و به نظر میرسد دیگر کارکردهای آن مغفول مانده است ضروری است تا پژوهشی در این زمینه انجام شود و راهکارهایی برای استفاده از قدرت و پتانسیل این رسانه در جهت آموزشی نیز ارائه شود.
فرم در حال بارگذاری ...
