وبلاگ

1. محراب امامزاده مهدی صالح (ع):

تزئینات وابسته به معماری در محراب بنای امامزاده مهدی صالح (ع) ماژین چشم هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند. این بنا یکی از آثار دوره ایلخانی استان ایلام است که در بخش ماژین شهرستان دره شهر قرار گرفته است. متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل فرو ریختن سقف بنا و تأثیرات عوامل جوی، باعث تخریب قسمت‌هایی از تزئینات این محراب منحصر به فرد شده است. در کنار این محراب آیات آیه‌الکرسی با هنرمندی خاصی به خط کوفی گچبری شده است. لزوم توجه بیشتر به معماری این بنا و تزیینات وابسته به آن بیشتر احساس می‌شود.

1. معماری د‍ژ شیخ ماخو:

دژ شیخ ماخو یکی از آثار دوره ساسانی شهرستان دره شهر است که بر یک بستر طبیعی و در یک تورفتگی غار مانند (ناودیس) و یا به اصطلاح اشگفت ساخته شده است. این بستر در ارتفاع ۶ متری از کف رودخانه ایجاد شده است. سطح داخلی و طبیعی این اشگفت برابر ۱۲۶ مترمربع است که از شیب ۴ تا ۶ درجه برخوردار است و شکل ظاهری سطح این پناهگاه به صورت یک نیم دایره کشیده شده است. این بستر در ارتفاع ۵ متری از کف رودخانه ایجاد شده است ، سطح داخلی و طبیعی این اشگفت برابر۱۲۶ متر است. برای دسترسی به فضای داخل قلعه پله‌هایی ساخته شده که این مکان را فراهم نموده است، اما در حال حاضر به علت گذر زمان آثاری از آن مشاهده نمی‌شود و به کلی تخریب شده‌اند.

ساختار این بنا تلفیقی از مصنوعات بشری و طبیعت است که توانسته مقابله‌ای تقریباً برابر در گذشت زمان با عوامل مخرب جوی داشته باشد. سازندگان بنا به خوبی دانسته‌اند که برای حفظ و بقاء آثار چه نوع مصالح و با چه شیوه‌ای اجرا نمایند. نوع مصالح همگون با سایر قسمتها و عاملی در سالم ماندن دیوار بوده است و در آن از قلوه سنگ‌های نیمه‌درشت رودخانه‌ای استفاده شده است. ملات به کار رفته در ساخت این قلعه ملات گچ نیم‌کوب می‌باشد . کلیه ‌اتصال‌ها و پوشش سقف و قفل و بستهای این بنا از مصالح مصرفی در کل بنا بوده و هیچ گونه مصالح دیگری از قبیل آجر و … چه در پوشش سقف و چه در دیوار به کار نرفته است. پوشش سقف در این بنا از مصالح طاق سنگی است که به صورت ضربی اجراء شده است. در نمای داخل دیوار آثاری از چوب وجود دارد که وظیفه اتصال بین دیوار و صخره‌های جانبی را داشته که عامل پایداری دیوار در گذر زمان نیز بوده است. نوع این چوبها از ‌چوب‌های بلوط منطقه بوده است. در ساختار این بنا از دو نوع تیرکش استفاده شده است یکی به صورت کنگره‌ها با مقطع مربع و دیگری در دیوار با مقطع ذوزنقه می‌باشد. اندود کاری این قلعه از نوع اندود گچی است که با بهره گرفتن از دست و در قابهای یکسان بر روی دیوار انجام شده است. این اندود در دوره های بعدی تجدید شده است که آثار آن مشاهده می‌شود. در محدوده این اثر تأسیسات جانبی هم‌دوره وجود ندارد، لیکن آثاری از یک آسیاب آبی متعلق به دوره صفویه درست در مقابل دژ دیده می شود. بنا تا حدود ۶۵% تخریب شده است و مصالح آن از سنگ و گچ می‌باشد.

1. سنگ نوشته تخت خان:

سنگ نوشته تخت خان یا تخت خاتون بر سر راه ایلام به مهران در منطقه خوش آب و هوای بان‌روشان بر روی قطعه سنگی بزرگ نوشته شده است. شکل سنگ نوشته یک متوازی الاضلاع در ابعاد ۱۴۵×۱۹۰ سانتی‌متر بوده که ابتدا آن را حدود دو سانتی‌متر به لحاظ فراهم نمودن یک سطح صاف و یکنواخت تراش داده و آنگاه با تراش دادن مجدد حروف و کلمات را برجسته نموده‌اند. خط کتیبه نستعلیق، و متن آن خلاصه ای از شجره نامه والیان و شرح برخی از خدمات عمرانی غلامرضا خان والی است که در سال ۱۳۲۵ هـ.ق دستور نوشتن آن را داد.

1. تپه گوران نشان تمدنی دیرین:

تپه “گوران” یکی از آثار دوره نوسنگی است که در بخش هلیلان شهرستان شیروان چرداول و در استان ایلام واقع شده است. با توجه به حفاری در این تپه که در سال ۱۹۶۳ توسط هئیت دانمارکی به سرپرستی ملرگارد صورت گرفت، ۲۱ لایه فرهنگی در آن مشخص گردید. در دو لایه تحتانی این تپه هیچگونه سفالی به دست نیامد. اولین نمونه های بقایای معماری در لایه ۱۶ به دست آمد. با توجه به نوع معماری دو لایه اول تپه “گوران” به نظر می‌رسد که ساکنان اولیه “گوران” را کوچ‌نشینان منطقه تشکیل می‌‌دادند که فقط مدتی کوتاه در محل به سر می‌بردند و در فصل نامناسب سال، به سایر نقاط کوچ می‌کردند.

1. معرفی گورستان هلوچ:

گورستان هلوج در استان ایلام، شهرستان ایوان و در سمت راست ورودی بخش زرنه قرار دارد. این گورستان در فاصله ۲۰۰ متری شمال شرقی تپه تاریخی قلا زرنه واقع شده است. نوع بافت خاک زمین‌های اطراف، رسی آبرفتی و زراعی است.

1. امامزاده پیر حسین، آرمیده در دل کوه خُورمه:

امامزاده پیر حسین یکی از امامزاده‌های واقع در استان ایلام است که در روستای زنجیره علیا شهرستان شیروان چرداول در دل کوه خُورمه آرمیده است. این امامزاده نوه امام موسی کاظم (ع) است که در نزد مردم از احترام خاصی برخوردار است. بنای امامزاده یکی از آثار ثبت شده استان در فهرست آثار ملی کشور است. امامزاده پیر حسین زنجیره هرساله پذیرای زائران زیادی از جای جای استان و نیز استان‌های همجوار است که به قصد زیارت و تفریح ‌به این نقطه زیبا از استان ایلام سفر می‌کنند. طبیعت زیبا و بکر اطراف و داخل تنگه، آب فراوان، چشمه‌های زیاد آب شیرین و نیز آب و هوای معتدل کوهستانی همگی لذت یک زیارت را بر زائران و گردشگران این منطقه دو چندان می‌کند. درخت توت کهنسال کنار بنای امامزاده حکایت از تاریخ کهن و نیز سرسبزی این منطقه در گذشته های دور دارد.

1. سنگ نوشته قوچعلی ایلام:

سنگ نوشته زیبای قوچعلی در ضلع جنوبی کوه اناران بر روی صخره‌ای در تنگ قوچعلی و در شمال شهر ایلام قرار دارد.. ارتفاع این سنگ نوشته از سطح ۵/۴ متر است که به دستور غلامرضا خان والی و به خط زیبای نستعلیق نگارش یافته است. دسترسی ‌به این سنگ نوشته مشکل بوده و باید مسیر چند صد متری دامنه تنگ قوچعلی را پیاده طی نمود. ابعاد این سنگ نوشته ۴۰ * ۷۵ و به شکل ذوزنقه است.

1. قلعه سام شکوه یک تمدن:

بنای با عظمت قلعه سام بر فراز کوهی به همین نام در غرب روستای چم بور از توابع شهرستان شیروان و چرداول قرار دارد. معماری این قلعه متعلق به دوره پرشکوه ساسانی است. علاوه بر این معماری در قسمت جنوب غربی قلعه آثار چهارطاقی مشهود است. در کنار این مجموعه معماری چند درخت کهنسال چنار با قدمتی ۵۰۰ ساله و چشمه ای گوارا از دل کوه بیرون آمده چشم اندازی بکر و طبیعی را آفریده است که چشم هر گردشگری را می نوازد. علاوه بر درخت چنار ریشه درختی به نام عود یا هومه که از آن در اعیاد و جشنها استفاده می شده یافت شد. برای رسیدن ‌به این قلعه با چشم انداز طبیعی و زیبا باید ۴ ساعت کوهنوردی را تحمل کرد.