وبلاگ

توضیح وبلاگ من

منابع کارشناسی ارشد با موضوع : بررسی تاثیردور آبیاری وبسترهای … – منابع مورد نیاز برای مقاله و پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین

Zekki and Gauthier ,1996)) به این نتیجه رسیدند دریک سیستم باز با چرخش محلول غذایی افزایش ECباتوجه به تجمع سطوح بالای برخی یون ها مانند بیکربنات ها وسولفات ها وکلریدها مشاهده شد.بررسی پاسخ به غنی سازی اکسیژن محلول غذایی درپاییزوزمستان برای فلفل شیرین ودر بهار برای خربزه درکشت کیسه ای پشم سنگ وپرلیت آزمایش شد. نتایج نشان داد که استفاده از پراکسید پتاسیم درغلظت ۱۵ و ۲۰ درصد افزایش می دهد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(Hancock, 1999) سه رقم توت فرنگی کامین ورئال وانگلیس کشت شدند وبرای محاسبه عملکرد دو بار درهفته میوه ها برداشت می شدند.نتایج حاصل ازاین آزمایش:رشته های پوشش تاج یک بار درماه با دوربین مادون قرمز اندازه گیری وثبت شد. وزن میوه ها درتمامی بسترها به غیر از خزه عمکرد بالایی داشتند. گیاهان بزرگتر دربستر کوکوپیت + پوسته برنج و کوکوپیت خالص بدست آمد. عملکرد رقم انگلیس نسبت به دو رقم دیگر بیشترین عملکرد را داشته است. وزن میوه ها ومیزان توده ریشه آن از دو رقم دیگر نیز بیشتر شد.
ساریخانی وهمکاران(۱۳۹۰): آزمایشی درمورد جایگزین کوکوپیت به عنوان بستر برای تولید توت فرنگی انجام شد. این آزمایش درگلخانه شکل گرفت. طرح آن بلوک کاملا تصادفی بود. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده ازمواد آلی درترکیب پرلیت افزایش عملکرد میوه را دارد.نتایج نشان داد که کوکوپیت وذغال سنگ نارس (تورب) بیشترین سطح تولیدات را داشته است. پرلیت نیز به عنوان یک ماده موثر برای بهبود تخلخل نقش مهمی دربهبود بسترها نشان داد .برخی صفات کمی وکیفی نیز مورد مطالعه قرار گرفت.درآزمایشی ظروف تخصصی درحال رشد مانند پلی وینیل کلرید (pvc) برای کشت توت فرنگی مورد استفاده قرار گرفت. درارتفاع کم افزایش عملکرد درواحد سطح مشاهده شد. برداشت محصول به راحتی وهزینه کارگری درسطح پایین قرارگرفت وازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه شد.
(Paranjpe,2003) مطالعه ای به منظور بررسی اثر سه سیستم درحال رشد درکشت هیدروپونیک ودونوع پیوند پلاگین برعملکرد توت فرنگی رقم چارلی انجام داد.درسازه های حفاظتی کیسه های پلی اتیلن ۴ فوت بالاتراز سطح زمین ودرسطح زمین وحلق آویز(polygal) مورداستفاده قرارگرفت. بسترها هم شامل پوسته درخت کاج وپرلیت بود به شرط ۹ساعت فتوپریود بمدت ۲هفته .پیوند پلاگین قدیمی دریک پد تبخیری سرد گلخانه ای درارتفاع بالا عملکرد بیشتر نشان داد.گیاهان رشد کرده درپرلیت درمقایسه با بسترمخلوط پرلیت وپوسته کاج بیشترین عملکرد راازنظر وزن وتعداد میوه ها نشان داد. درزمان پیوند توت فرنگی به آب زیاد نیازنیست. سرعت پیوند بالاست وخطرحمله افات وبیماریها درآن وجود ندارد. همچنین عملکرد گیاهان ازنظر تراکم بوته در بسترپوسته کاج ودرارتفاع ۶ فوتی بعد ازپیوند بیشترین تولید را داشت.
طبق گزارش هایی از آزمایش (Morishita,1997) اثرخنک کننده ها درکشت گلدانی توت فرنگی بررسی شد. دراین تحقیق دو رقم ananassa dach و Fragaria بررسی شد. وقتی دراواخر تابستان پیوند صورت گرفت. وجود این فن خنک کننده باعث ظهور جوانه گل طی ۱۰ روزشد. گیاهان درتاریکی به مدت ۱۶ ساعت دردمای ۱۵ درجه سانتی گراد نگهداری شدند. زنبورعسل برای گرده افشانی استفاده شد. تولیدکنندگان ژاپنی شروع به برداشت توت فرنگی دراواخر تابستان کردند. جوانه های گل پس ازپیوند رشد بیشتری کردند اما دردرجه حرارت کم میوه ها پس ازپیوند دراواخر تابستان با سیستم خنک کننده با کیفیت بیشتری تولید شدند.
(Kumakura and Shishido,1995) درپژوهشی اثر مدیریت آبیاری برعملکرد گوجه فرنگی دربسترهای پرلیت وتورب ومخلوط این دو صورت گرفت. بالاترین عملکرد دانه میوه ازمخلوط تورب وپرلیت با دوبار درروزآبیاری بدست آمد. مواد جامد محلول گوجه فرنگی با افزایش آب ابیاری کاهش یافت. (۳بار درروز)بهره وری وکیفیت بالای محصولات به مدیریت مناسب منابع آب آبیاری بستگی دارد. زمان دقیق ومیزان مناسب آن عواملی است که به طور قطع درعملکرد محصولات اثرگذاری مستقیم دارد.
دربررسی دیگری که توسط (Tüzel, 1994) درمورد مقایسه فواصل آبیاری وعملکرد ورشد بوته گوجه فرنگی انجام شد. نتایج زیر بدست امد:
آبیاری درفواصل ۱ تا ۳ روز برنامه ریزی شد ودر۴ ضریب ۶۰/۰ و۸۰/۰ و۱و۲۰/۱ مورد بررسی قرارگرفت. تفاوت معنی داری بین فواصل آبیاری و ضریب ۲۰/۱ برعملکرد اولیه وکل محصول وجود نداشت.با کاهش آب آبیاری کیفیت میوه های گوجه فرنگی نیزکاهش یافت. آبیاری هرچه بیشتر وتعداد دفعات آن بیشتر شد برعملکرد گوجه فرنگی ازنظر کمی وکیفی بیشترین تاثیر رادارد.
درآزمایش دیگر که توسط Grasopoulos and Maloupa ,1997))انجام شد.اثرمخلوط پرلیت وزئولیت وتاثیران برعملکرد کیفی توت فرنگی درکشت بدون خاک بررسی شد. نتایج ازاین قراراست:
بالاترین عملکرد ازنسبت ۳به۱ پرلیت به زئولیت ودرحجم۱:۱ بدست آمد. درحالیکه تعداد گل ها ومیوه ها وکاهش وزن میوه وعملکرد کم ازنسبت ۳به۱ پرلیت وزئولیت درحجم۱:۱ بدست آمد. افزایش تعداد تاج گیاه ازنسبت ۱به۳ پرلیت به زئولیت بدست آمد.میزان مواد جامد محلول درپرلیت ومخلوط پرلیت وزئولیت به نسبت ۳به ۱ اختلاف معنی داری نشان داد. مقادیر متوسط عناصر غذایی درمیوه بطور معنی داری درپرلیت وجود داشت. به جزفسفر مقدار نیتروژن وپتاسیم درپرلیت به میزان زیاد ودرزئولیت به میزان کم یافت شد. میوه ها در بسترزئولیت کلسیم ومنیزیم بالاتری نسبت به بسترهای دیگر نشان داد. اندازه میوه ها به مقدارآب آبیاری بستگی دارد.میوه بعنوان عضو فعال درجذب آب وموادغذایی است.سطح پایین آب ومیزان کربوهیدرات ها پایین برتعداد وسطح برگ واندازه ووزن میوه ها تاثیردارد.
(۱۹۹۶Locascio,)طبق آزمایشی اثر بسترهای مختلف برتوسعه تولید گوجه فرنگی درسیستم هیدروپونیک بررسی شد بسترها شامل۱۰۰% مغزنخل، ۱۰۰%پرلیت ، ۱۰۰% ورمی کولیت ، %۱۰۰خاک اره ، ۵۰% مغزنخل ، پرلیت ۷۰% مغزپالم۳۰%، پرلیت۵۰% و۵۰% خاک اره درسیستم گلدانی کشت شد. درپوشش عالی گلخانه ای درمعرض نور روی پوشش ورقه پلاستیکی قرارگرفت که باعث افزایش فتوسنتز در گیاه وانعکاس نور درسطح کف تونل میشود. بیشترین تولید دربسترها به ترتیب زیربود:
نهال یک روزه ابتدا ازبسترپرلیت بعد ورمی کولیت ومخلوط پرلیت وخاک اره بدست آمد. مابقی بسترها کمترین رشد را داشتند.درمطالعه ای دیگر کشت درکیسه scs وگلخانه های گرم وسیستم مخلوط خاک(sms) ازنظراقتصادی ارزیابی شد. بالاترین نرخ سود وبالاترین بازده ازسیستم (scs) کشت کیسه ای بدست آمد. تولیدات گلخانه ای طی سال های متوالی کاهش پیدا کرد وبازده بسیارپایین داشت.
(Djdidi,2007)آزمایشی را بر روی عملکرد توت فرنگی با سطوح مختلف نیتروژن دربسترکوکوالیاف سخت وزبر وپوسته درخت کاج درسال ۲۰۰۷ انجام شد. دو رقم Ananassa وFragarie با ۴ سطح نیتروژن درمحلول (۴۰، ۸۰، ۱۲۰، ۱۶۰، میلی گرم) درطرح فاکتوریل انجام شد. با افزایش سطح N مواد جامد محلول کاهش پیدا می کند. دردرجه حرارت بالا نیز موادجامد محلول کاهش می یابد. سطح ۴۰ و۸۰ میلی گرم N درسیستم کودآبیاری در دوبستر کوکوپیت وپوسته درخت کاج بیشترین عملکرد را نشان داد. درمطالعه دیگری درسال ۲۰۰۳ و۲۰۰۴ از۵ درجه حرارت حداکثر(۳۲، ۲۸، ۲۹، ۳۵، ۳۶)درجه سانتی گراد و۵ درجه حرارت حداقل(۱۵، ۹، ۹، ۱۳، ۱۳) طی دو هفته بررسی شد.
( Chandler and Legard, 2000) نتایج این طور نشان داد که تولید شاخه های جدید ورشد بیشتر دردمای ۱۵ درجه درشب و۹ ساعت فتوپریود در روز ازپوسته درخت کاج بدست آمد. دردرجه حرارت بالا به شرط تهویه مناسب گلخانه ای بیشترین عملکرد ازهر دوبستر کوکوپیت وپوسته کاج بدست آمد. درسطح ۱۲۰ میلی گرمN کمترین عملکرد بدست آمد ومحصول کاهش یافت.
محمدی(۱۳۸۹) اثربسترهای ذغال سنگ نارس و کوکوپیت وپرلیت بر روی برخی شاخص های رشد مواد مغذی جذب عناصردرگوجه فرنگی گلخانه ای بررسی کرد ونتایج زیربدست آمد:
گیاهان درکیسه هایی کشت شدند وبسترهایی شامل ۱۰۰% کوکوپیت، ۱۰۰%تورب، ۱۰۰%پرلیت وبسترهای دیگرمانند ۵۰%پرلیت وتورب ۵۰%، پرلیت وکوکوپیت بررسی شد.بالاترین مقدارتخلخل ونسبتN/C دربستر تورب مشاهده شد. اما پرلیت کمترین مقدار این نسبت را نشان داد. غلظت زیادN وهمچنین P وk به این بستر تعلق داشت. درمقابل کمترین میزان غلظت این سه عنصر دربستر پرلیت دیده شد. بالاترین میزان عملکرد ازپرلیت وکمترین آن ازمخلوط تورب وپرلیت بدست آمد. بالاترین وپایین ترین غلظت نیتروژن میوه مربوط به مخلوط پرلیت وتورب وغلظت پتاسیم میوه دربسترپرلیت ازهمه کمتربود. بالاترین مقدار ویتامینC مربوط به تورب وکمترین آن دربسترمخلوط تورب وپرلیت مشاهده شد.
(Jackson,1957 ) در آزمایشی اثرات تغذیه منگنز بر رشد، ترکیب مواد معدنی، کربوهیدرات و متابولیسم نیتروژن از گیاهان توت فرنگی گزارش شده است. رشد و واکنش ترکیب مواد معدنی در کشت شن و ماسه مورد بررسی قرار گرفت و محلول هوگلند ۲ بار شامل با سطوح منگنز ۰٫۰، ۰٫۵، ۲٫۵، ۱۲٫۵ و ۲۵٫۰ ppm در یک سیستم هیدروپونیک انجام شد. در کشت شن و ماسه، علائم سمیت منگنز برای اولین بار پس از سه هفته از ۱۲۵و۰ ppm در برگ های قدیمی دیده شد، پس از پنج هفته در غلظت ppm2.5 و پس از ۱۳ هفته در ۲۵٫۰ پی پی ام. علائم مسمومیت به عنوان لکه های نکروتیک در امتداد حاشیه برگ ظاهر شد، این نقاط تا حد زیادی در عرض چند روز بزرگ و در نهایت منجر به کشته شدن تمامی برگ شد. تمام گیاهان با ۲٫۵ و ۱۲۵و۰ ppm منگنز در عرض ۷ و ۱۱ هفته ازبین رفتند. برگ های جوان با ۰٫۰ پی پی ام منگنز به کلروز رفته و پس از ۱۲ هفته از بین رفتند. وزن بوته و مساحت کل برگ گیاهان برداشت شده پس از ۲۰ هفته با ۲٫۵ درمان منگنز پی پی ام در بستر کاهش یافت. بسیاری از برگ در ۲۵٫۰ درمان پی پی ام تولید شد،نتایح نشان می دهد که تحمل گیاه توت فرنگی به علت جذب منگنز بالا کم نیست. در گیاهان کمبود منگنز، تفاوت در غلظت های آن در بافت های مختلف ، نشان می دهد. ارتباط معکوس قوی بین آهن و منگنز بستر شد. کمبود بیش از حد منگنز منجر به کاهش در غلظت منیزیم و فسفر در برگ شد. بالاترین سطح از این عناصر با ۲٫۵ پی پی ام منگنز مشاهده شد. در سیستم هیدروپونیک، کمبود و سمیت منگنز در کاهش قند و همچنین مقدار نشاسته در برگ موثر است در حالی که افزایش نیترات با افزایش منگنز در بستر کاهش می یابد. پایین ترین سطح N در منگنز ۲٫۵ و ۰٫۵ پی پی ام، به دست آمد.بالاترین غلظت نیترات و کمترین غلظت ازت نامحلول در گیاهان دچار کمبود منگنز شد.
(( Claudia Kiferle,2009 ریحان شیرین رقم Genovese در کشت هیدروپونیک (سیستم قایق شناور) برای استخراج اسید رزمارینیک کاشته شد. به منظور بررسی تاثیرتغذیه نیتروژن (N) در تولید زیست توده و RA دو آزمایش انجام شد. نهال ریحان شیرین به مدت هفت هفته از آوریل تا ژوئیه سال ۲۰۰۹، تحت شرایط گلخانه ای از مناطق مدیترانه کشت شدند. محلول غذایی حاوی مواد مغذی شامل NO3 وغلظت های مختلف (۰٫۵، ۵٫۰ و ۱۰٫۰ مول) و NO3 وNH4 به نسبت مولار (۱:۰۰، ۱:۱ و ۰۰:۰۱، غلظت کل نیتروژن ۱۰٫۰ مول بود.غلظت سایر مواد مغذی به شرح زیر است: ۱٫۰ مول PH2PO4، ۱۰٫۰ مول۳ K +؛ ۳٫۰ مول CA2 و ۱٫۵ مول MG2 به همراه عناصر کمیاب مورد استفاده قرار گرفت. گیاهان در تمام گل برداشت شدند و RA توسط HPLC در ریشه، ساقه، گل آذین و برگ اندازه گیری شد. در هر دو آزمایش، ریحان شیرین مقدار زیادی از زیست توده را با غلظت نسبتا بالای RA ، که در بافت برگ از ۱۰ تا ۹۷ گرم در کیلوگرم ، بسته به سن برگ و تغذیه N از دست می دهد. استفاده ازمحلول NO3با غلظت ۵٫۰ مول در رشد گیاه تاثیرمطلوب دارد. این نشان می دهد که غلظت ۱۰٫۰ نیتروژن بالاتر از حد استاندارد مورد استفاده در کشت هیدروپونیک به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
(EssamMohamed,2006)هیدروپونیک کشت محصولات زراعی در محلول غذایی و یا بسترهای بدون خاک است. برخی از مشکلات در ارتباط با کشت بدون خاک،ساختار خاک فقیر، زهکشی ضعیف، شوری، کمبود خاک حاصلخیز و کمبود آب می باشد.هیدروپونیک، بدون نیازبه خاک است و تنها در حدود یک بیست و پنجم آب به همان اندازه که در کشاورزی مرسوم مورد نیاز است. در مناطقی که آب شیرین در دسترس نیست مانند بیابان هیدروپونیک ممکن است تنها سیستمی است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد. بسیاری از طبقه بندی سیستم هیدروپونیک وجود دارد. در مطالعه حاضر، سیستم باز و بسته مورد استفاده قرار گرفت. بسترهای مورد آزمایش پرلیت، شن و ماسه، پرلیت + ذغال سنگ نارس (تورب) (۴:۱ V / V)، شن و ماسه + ذغال سنگ نارس (تورب) (۴:۱ V / V) و شن و ماسه + ذغال سنگ نارس (تورب) + پرلیت (۰۳:۰۱:۰۱، V / V / V) و بر روی کاهوی لاکتوکا انجام شد. عملکرد کل درسیستم بسته در مقایسه با سیستم باز بالاتر بود. مخلوط پرلیت و ذغال سنگ نارس (تورب) بالاترین عملکرد را در میان بسترهای مورد آزمایش نشان داد. بالاترین مصرف مواد مغذی به دست آمده از پرلیت + ذغال سنگ نارس (تورب) (۴:۱ V / V)نتیجه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که سیستم بسته می تواند باعث صرفه جویی درمصرف آب و مواد مغذی شود.
((Fozia Noureen,2010آزمایش در کشت هیدروپونیک از سه ژنوتیپ ترکیبی گوجه فرنگی انجام شد. در شرایط آزمایشگاهی این آزمایش در طرح کامل تصادفی درقالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه رقم گوجه فرنگی به عنوان فاکتور A مورد آزمایش قرار گرفت، در حالی که دو نوع محلول غذایی به عنوان عامل B تفاوت هایی بین محلول مواد غذایی در کانال ۱ و کانال ۲ وجود داشت.مکمل هایی از ۷MgSO4. H2O در مرحله اولیه و K2HPO4 در مرحله نهایی به کانال ۲ اضافه شد. پارامترهای موجود در این مطالعه عبارت بودند از: ارتفاع بوته (سانتی متر)، تعداد گره در بوته، تعداد میوه در هر بوته، عملکرد میوه در بوته (گرم)، وزن تازه و خشک ساقه (گرم) و وزن تازه و خشک ریشه (گرم). در میان ارقام جشن و رم آماری به طور یکسان برای ارتفاع بوته (۷۲٫۸ و ۶۹٫۶ سانتی متر)، تعداد گره در بوته (۱۷٫۶۰ و ۱۷٫۰۰)، تعداد میوه در هر بوته (۲۸٫۸ و ۳۴٫۴)، وزن تر ساقه، ۲۱۶٫۰ و ۲۱۹٫۶ گرم و خشک ساقه توده (۶۱٫۵۲ و ۶۳٫۱۳ گرم)بدست آمد.. با این حال، هیبرید رم تمام ژنوتیپ های هیبرید برای میوه حاصل در عملکرد دانه در بوته (۴۵۱٫۳ گرم)، توده ریشه تازه (۱۴۲٫۷ گرم) و جرم ریشه خشک شده (۱۶٫۶۵ گرم). برای محلول های مواد غذایی، این طور نشان داد که محلول مواد مغذی در کانال۲ در تمام پارامتر مورد مطالعه تاثیر بهتری داشت.
(Kieko Saito,2014) اثرات مفید چای سبز به خوبی مستند شده است. با این حال، بیشتر تحقیقات اثرات چای سبز تنها از برگ و یا عصاره دمبرگ شده گزارش شده است. در این تحقیق اثر ریشه های چای در سیستم هیدروپونیک مورد برسی قرار گرفت. یکی از کمیاب ترین اسید آمینه های کاربردی تیانین است. سطح تیانین در ریشه های چای بسیار بالاتر از برگ است . علاوه بر این، سطح بالاتری از تیانین در ریشه های نابجا مشاهده شد. بنابراین، ریشه های چای در کشت هیدروپونیک در یک محیط کنترل شده ممکن است به اثرات سینرژیک با دیگر مواد تشکیل دهنده منجر شود ریشه این مواد دارویی در علم پزشکی بطور قابل توجهی در برگ های توسعه یافته و مقاومت زیستی تاثیرگذار است.
(صمدی،۱۳۹۰) به منظور انتخاب بستر مناسب برای کشت خیار در محیط هیدروپونیک آزمایشی در بسترهای در حال رشد انجام شد که شامل پرلیت در حجم های مختلف در یک گلخانه تحقیقاتی مورد آزمایش قرار گرفت. پرلیت ۷۰ درصد حجم در محدوده ۲-۳ میلی متر ، پرلیت ۷۰ درصد حجم درمحدوده ۱-۲ میلی متر ، پرلیت متوسط۷۰ درصد حجمی در محدوده ۱ متر ، پرلیت۷۰ درصد حجم در محدوده ۰٫۵-۱ میلیمتر ، پرلیت ۷۰ درصد حجمی در محدوده ۰٫۵< میلی متر، خاک اره ( ۱۰۰٪ ) ، یک مخلوطی ازC- P (50:50 v/v) وپرلیت+ تراشه چوب صنوبر(۵۰:۵۰)و یک مخلوطی از C- Pوگندم( ۵۰:۵۰(درطرح کامل تصادفی باچهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تفاوت در میانگین وزن میوه، ارتفاع بوته و سطح برگ از خیار دربستر حاوی پرلیت ۱۰۰%و اختلاط آن با بسترهای آلی وبسترهایی شامل کلاس های مختلف از پرلیت +گندم ( ۵۰:۵۰ ) ۳۵ ٪ کاهش در متوسط ​​وزن میوه به ارمغان آورد.بستر پرلیت منجر به افزایش قابل توجهی در میانگین وزن میوه ( ۵۰ ٪ ) ، ارتفاع بوته (۲۵٪) و سطح برگ (۷۰٪) در مقایسه با بسترهای متشکل از پرلیت بسیارخوب حاصل شد.این چنین نتیجه گرفته شد که پرلیت متوسط بهترین عملکرد را برای گیاه خیاردر حال رشد در سیستم هیدروپونیک را دارد.
روستا وهمکاران (۱۳۹۰) یکی از تصمیمات مهم انتخاب یک بستر در حال رشد مناسب برای تولید محصولات هیدروپونیک است.Aquaponicsعلم یکپارچه سازی تولید ماهی و گیاهان در یک محیط همزیستی است که ضایعات ماهی به عنوان کود استفاده می شود از ویژگی های این مواد به عنوان سوبسترا در کشت بدون خاک استفاده می شود.سیستم ، به طور مستقیم و غیر مستقیم در رشد گیاه و تولید تاثیر می گذارد. بنابراین، به منظور مطالعه اثربسترهای مختلف ( نسبت های مختلف از پرلیت و کوکوپیت ) در رشد توت فرنگی در هیدروپونیک و سیستم های کشت aquaponic ، یک آزمایش گلخانه ای در طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که وزن خشک ( برگ، طوقه و ریشه) ، تعداد میوه ها ، سطح برگ ، شاخص SPAD برای برگ های قدیمی، غلظت N ، K، P ، آهن و منیزیم در برگ و عملکرد در هیدروپونیک به طور قابل توجهی بالاتر از سیستم دیگر بود. غلظت کلسیم ، مس، روی به جز برای بسترپرلیت و کوکوپیت خالص و منگنز (به جز برای بسترهای پرلیت وکوکوپیت خالص) در برگ و شاخص SPAD جوان برگ در aquaponic از هیدروپونیک بالاتر بود. در سیستم هیدروپونیک ،بسترهای پرلیت وکوکوپیت خالص به عنوان بستر مطلوب به رسمیت شناخته نشده است.بنابراین استفاده از مخلوط این دو بستر در سیستم aquaponic ، با درصد بالاتری از پرلیت برای عملکرد بهتر توت فرنگی در کشت هیدروپونیک توصیه می شود.
فصل سوم
فرایند پژوهش
۱-۳- مواد گیاهی:
دراین تحقیق ازتوت فرنگی رقم گاویتا استفاده شده است.بوته های آن ازهلند تهیه شده است..کودهای مورد استفاده که بعنوان بسترکشت درمحیط کشت هیدروپونیک مورد استفاده قرارگرفت شامل پرلیت،کوکوپیت ومخلوط این دونوع کود بود.کشت درگلدان های ۶ لیتری صورت گرفت. دوبوته درهرگلدان قرارگرفت . سیستم آبیاری قطره ای استفاده شد.
۳-۲-زمان ومکان انجام آزمایش:
این تحقیق درروستای کردوان ازتوابع شهرستان گرمساردریک گلخانه هیدروپونیک انجام شده است.مدت زمان انجام این تحقیق یکسال تحصیلی۹۱-۹۲ به طول انجامید.شروع کارازتابستان ۱۳۹۱ که نشاءکاشته شد.زمان برداشت میوه ها به تدریج صورت گرفت.پایان کارنیزدرتابستان۱۳۹۲ انجام شد.
۳-۳- تکراروتیمار:
دراین تحقیق از سیستم گلدانی استفاده شده است. بسترهای کشت شده شامل ۱۰۰% پرلیت خالص، ۱۰۰% کوکوپیت خالص و ۵۰% مخلوط پرلیت +کوکوپیت مورد استفاده قرارگرفت. درکل ۲۷۰ گلدان که شامل ۹ تیمارترکیبی در۳ تکرار باتعداد دفعات آبیاری ۳،۵، ۶ باردرروز بابسترهای کشت پرلیت وکوکوپیت و کوکوپیت +پرلیت مورد بررسی قرار گرفت. درهرتکرار۱۰گلدان وجود دارد که درهرگلدان دو بوته توت فرنگی قرارگرفته است.
شماره تیمار نام تیمار علامت اختصاری
۱ پرلیت۱۰۰%+ ۳ دورآبیاری P100&3
۲ پرلیت۱۰۰%+۵ دورآبیاری P100&5
۳ پرلیت۱۰۰%+۶ دورآبیاری P100&6
۴ پرلیت۵۰%+کوکوپیت۵۰%+۳ دورآبیاری P50C50&3
۵ پرلیت۵۰%+کوکوپیت۵۰%+۵ دورآبیاری P50C50&5
۶ پرلیت۵۰%+کوکوپیت۵۰%+۶ دورآبیاری P50C50&6
۷ کوکوپیت۱۰۰%+۳ دورآبیاری C100&3
۸ کوکوپیت۱۰۰%+۵ دورآبیاری C100&5
۹ کوکوپیت۱۰۰%+۶ دورآبیاری C100&6
۳-۴-صفات مورد ارزیابی:
بدلیل اینکه میوه جزءاصلی مورد استفاده می باشد صفاتی که موردارزیابی قرارمیگیرد طوری انتخاب شده است که عملکردرابخوبی نشان دهد.این عملکرد شامل برخی شاخصه های مهم تولید مانند صفات کمی وکیفی میوه میباشد.
۳-۴-۱-وزن تربرگ:
وزن تربرگ نشان دهنده میزان جذب مواد عذایی وکارکرد موثر فتوسنتز می باشد.دراین آزمایش ۳ برگ تازه وجوان و۳ برگ پیر ازهرگلدان انتخاب شد وبا ترازوی دیجیتال اندازه گیری شد.ازتمامی وزنها میانگین گرفته شد.
۳-۴-۲-وزن خشک برگ:
برای تعیین وزن خشک برگ ابتدا برگها را درفویل پیچیده و دردستگاه آون به مدت ۷۲ ساعت قرارداده و بعد با ترازوی دیجیتال اندازه گیری می کنیم. (Dtsvabo and lwya-lnole,2000)
۳-۴-۳-وزن ترمیوه:
ازهرگلدان ۶ میوه راانتخاب کرده وبا ترازوی دیجیتال اندازه گیری می کنیم.وزن ترمیوه نشان دهنده کیفیت بسترکشت وتاثیرات دفعات آبیاری مشخص است.
۳-۴-۴-وزن خشک میوه:
ازهرگلدان ۶ میوه انتخاب کرده سپس داخل فویل پیچیده ودردستگاه آون به مدت ۷۲ساعت قرارداده ودرنهایت با ترازوی دیجیتال اندازه گیری می کنیم. (Dtsvabo and lwya-lnole,2000)
۳-۴-۵-قطر میوه:

مقالات و پایان نامه ها درباره بررسی شاخص‌های … – منابع مورد نیاز برای مقاله و پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین

احتمال وقوع توفان شدید

۳/۱۰ درصد

۵

کمتر از ۴-

احتمال وقوع تورنادو (دیو باد)

۱/۱ درصد

تنها در ۹ درصد مواقع شرایط پایداری جوی در منطقه آذربایجان حاکم بوده و در ۹۱ در صد مواقع شرایط ناپایداری حاکم بوده که از این مقدار در ۴/۳۴ درصد مواقع احتمال وقوع رگبارهای برف و باران وجود داشته و در ۲/۴۵ درصد مواقع شرایط برای وقوع توفان مهیا بوده و همچنین ۳/۱۰ درصد مواقع احتمال وقوع توفان شدید مهیا بوده نهایتاً حدود ۱ درصد شرایط جوی منطقه احتمال وقوع توفان های تندری شدید درحد تورنادو در منطقه آذربایجان وجود دارد .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۵-۲ میانگین ماهانه شاخص LI در ماه‌های گرم سال ایستگاه تبریز دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴)

ماه‌های گرم سال

آوریل

می

ژوئن

جولای

اوت

سپتامبر

میانگین ماهانه شاخص LI برای ایستگاه تبریز

۵۴/۰

۰۴/۰

۱۱/۰

۷۷/۰-

۴۴/۰-

۲۱/۰

تصویر نمودار (۴-۵) میانگین شاخص LI ایستگاه تبریز در ماه های گرم سال دوره آماری(۱۹۹۰-۲۰۱۴)
میانگین گیری شاخص صعود در ماه‌های گرم سال نشان می‌دهد که بیشترین مقدار میانگین شاخص با دمای ۷۷/۰- سلسیوس متعلق به ماه جولای است و کمترین مقدار میانگین ماهانه شاخص با دمای ۵۴/۰ سلسیوس متعلق به ماه آوریل است. میانگین کل شاخص LI برای ایستگاه جو بالای تبریز برابر با ۰۵/۰- سلسیوس است که وضعیت غالب منطقه حالتی است که احتمال توفان وجود دارد و این شواهد حاکی از مناسب بودن شاخص صعود برای پیش‌بینی بارش‌های همرفتی است.
۴-۱-۶ یافته‌های شاخص انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی CAPE برای بارش‌های همرفتی آذربایجان در دوره آماری (۱۹۹۰ -۲۰۱۴)
مقدار این شاخص درواقع برابر با مساحت ناحیه مثبت بین دمای بسته‌هوا و دمای محیط است که با انتگرال‌گیری عمودی از نیروی شناوری بسته‌هوا، از سطح همرفت آزاد تا تعادل به دست می آید. به‌طور کلی مقادیر مثبت این شاخص، نشان دهنده وجود ناپایداری است و هر چه مقدار آن زیادتر باشد، اختلاف دمای بسته‌هوا با دمای محیط بیشتر شده و در نتیجه نیروی شناوری آن قوی تر و شتاب بالا رو نیز بیشتر خواهد بود (میلر,۱۹۷۲). همچونان که در جدول (۴-۶-۱) آمده است.
جدول شماره ۴-۶-۱ مقادیر شاخص CAPE برای ایستگاه جو بالای تبریز دوره آماری (۱۹۹۰-۲۰۱۴)

ردیف

مقادیر شاخص CAPE

احتمال وقوع توفان تندری

درصد شاخص CAPE ایستگاه تبریز

بررسی رابطه بین اجتناب مالیاتی باگزارشگری مالی متهورانه … – منابع مورد نیاز برای مقاله و پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین

اجتناب مالیاتی از طریق نرخ موثر مالیاتی نقدی بلند مدت با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.

قبول

اجتناب مالیاتی از طریق نرخ موثر مالیاتی نقدی بلند مدت با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.

اجتناب مالیاتی از طریق اختلاف دائمی مالیات با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.

قبول

اجتناب مالیاتی از طریق اختلاف دائمی مالیات با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم دارد.

۵–۴–جمع بندی و تفسیر
مالیات بر درآمد هزینه با اهمیتی به واحدهای تجاری و مالکان تحمیل می کند. اخذ مالیات بخشی از منابع واحد تجاری را به دولت انتقال می دهد. مدیریت شرکت جهت جلوگیری از انتقال منابع، فعالیت های اجتناب مالیاتی را به اجرا در می آورند. اما اجرای برنامه های اجتناب مالیاتی، ابهام و عدم شفافیت را به همراه دارد که امکان سوء استفاده از منابع و حیف و میل آن را در شرایط مبهم و غیر شفاف برای مدیران فرصت طلب به وجود می آورد، که این موضوع منجر به افزایش هزینه های نمایندگی می شود و بدین جهت گاهی هزینه های ناشی از اجرای برنامه های اجتناب مالیاتی بیشتر از منافع آن می شود. مصاذیق بارز شرکت هایی که مدیران آن از اجرای برنامه های اجتناب مالیاتی سوء استفاده کرده اند و منابع مالکان را از بین برده اند، شرکت های انرون و ورلدکام هستند. بنابراین در شرکت هایی که برنامه های اجتناب مالیاتی اجراء می شود، وجود شفافیت قابل قبول از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود تا مدیران نتوانند در سایه‎ی برنامه های اجتناب مالیاتی منافع شخصی خود را دنبال کنند. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیات تحقیق حاضر نشان می دهد که با افزایش گزارشگری مالی متهورانه در شرکت ها، میزان اجتناب مالیاتی افزایش می یابد، به عبارت دیگر می توان گفت شرکت هایی که دارای گزارشگری مالی متهورانه هستند، اجتناب مالیاتی بیشتری نسبت به سایرین دارند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نتایج بدست آمده از فرضیه های این تحقیق با نتیجه ی تحقیق هتلزر وهمکاران (۲۰۱۲) مطابقت دارد.
۵– ۵ –محدودیت‌های تحقیق
محدودیت های این تحقیق را می‌توان به شرح زیر بیان نمود:
۱-با توجه به این که یکی از اطلاعات مورد نیاز جهت اندازه گیری اجتناب مالیاتی، تفاوت برگ مالیات تشخیصی با برگ مالیات قطعی بوده است، لیکن اطلاعات مذکور در مورد برخی از سال های مالی شرکت‎های نمونه بعلت صادر نشدن آنها توسط وزارت دارایی، در دسترس نبوده است.
۶–۵– پیشنهادات برخاسته از تحقیق
۱-به ممیزان مالیاتی توصیه می شود، به شرکت هایی که دارای گزارشگری مالی متهورانه هستند، توجه بیشتری نمایند زیرا امکان فعالیت های اجتناب مالیاتی در آن شرکت ها بیشتر از سایرین است.
۲-به دست اندرکاران امور مالیاتی پیشنهاد می شود جهت جلوگیری از سوق یافتن شرکتها به سمت اجتناب از مالیات و تهیه گزارش های مالی متهورانه قوانین جدیدی جهت بر خورد با این گونه شرکت ها وضع کنند.
۵ – ۷ – پیشنهاد برای تحقیقات آتی
با توجه به گسترده بودن مفاهیم اجتناب مالیاتی و مربوط بودن آن با عوامل و متغیرهای مالی گوناگون، پیشنهاد می شود بررسی رابطه موضوعات زیر با اجتناب مالیاتی مورد مطالعه قرار گیرد:
۱- رابطه اجتناب مالیاتی با عدم تقارن اطلاعاتی
۲- رابطه اجتناب مالیاتی با سطح محافظه کاری
۳- از آنجاییکه کیفیت گزارشگری متاثر از کیفیت حسابرسی نیز می باشد، و با توجه به تحقیق انجام شده توسط فرانسیس (۲۰۱۱) که شش جنبه برای حسابرسی را برشمرده و به بیان ابعاد و دیدگاه های مختلف نسبت به مفهوم کیفیت حسابرسی پرداخته است، به محققان آتی پیشنهاد می شود به آزمون ابعاد دیگر کیفیت حسابرسی طبق این نظریه در تحقیقات خود پرداخته و این شاخص را از ابعاد و مناظر دیگر مورد بررسی و آزمون قرار دهند.
۵ – ۸ – خلاصه فصل پنجم
این مقاله به بررسی رابطه میان اجتناب مالیاتی با گزارشگری مالی متهورانه می پردازد. در حالیکه اجتناب مالیاتی از گذشته بعنوان یک ارزش شناخته میشده است، سری جدید تحقیقات نشان می دهد که مالکان در همه مواقع از اجتناب مالیاتی سود نخواهند برد و ارزشی برای سرمایه گذاران محسوب نخواهد شد. دلیل این امر تحمل هزینه های نمایندگی مرتبط با فعالیتهای اجتناب مالیاتی است که سودمند بودن آنرا زیر سوال می برد. در این تحقیق رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی متهورانه با اجتناب مالیاتی مورد بررسی قرار گرفت. با بهره گرفتن از معیارهای گوناگون اندازه گیری اجتناب مالیاتی، به این نتیجه رسیدیم بین اجتناب مالیاتی شرکتها با گزارشگری مالی متهورانه رابطه مستقیم وجود دارد.
منابع
منابع
پورزمانی، زهراوشمسی، ابوالقاسم(۱۳۸۸)بررسی دلایل اختلاف بین درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکتهای بازرگانی و درآمد مشمول مالیات تشخیصی توسط واحدهای مالیاتی(مطالعه موردی اداره کل امور مالیاتی غرب تهران)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، فصلنامه تخصصی مالیات، دوره جدید، (مسلسل۵۳)
حقیقت، حمیدومحمدی، محمدحسین. بررسی رابطه اجتناب مالیاتی بامیزان شفافیت وارزش شرکت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد قزوین.
خدامی پور، احمدوترک زاده، علی، (۱۳۹۰)مالیات ومحافظه کاری در گزارشگری مالی ومربوط بودن اطلاعات حسابداری. مجله پژوهش های حسابداری مالی سال سوم، شماره سوم.
شمس زاده، باقر، ذکوری، وجیه اله،
(۱۳۸۷)؛شناسائی علل اختلاف بین سود مشمول مالیات ابرازی و سود مشمول مالیات قطعی اشخاص حقوقی، فصلنامه تخصصی مالیات، شماره۲، تهران.
شهنوازی، احمدوملکیان، اسفندیار، (۱۳۸۵)بررسی ضرورت افشای وجود افتراق بین اطلاعات مالی تهیه شده برمبنای قانون مالیاتهای مستقیم ایران. مازندران، دانشکده علوم انسانی واجتماعی.
عرب مازار، علی اکبر، تنظیم قانون مالیاتی، انتشارات دانشکده امور اقتصادی، مجله مالیاتی شماره ۱۵٫
عرب مازار علی اکبر، طالب نیا قدرت ا… ، وکیلی فرد حمیدرضا، صمدی لرگانی محمود. “تبیین ارتباط بین شفافیت گزارشگری مالی با گزارشگری مالیاتی در ایران” تحقیقات حسابداری بهار ۱۳۹۰؛ ۳ (۹) ۶۷: -۲۲
عرب مازار علی اکبر، طالب نیا قدرت ا…، وکیلی فرد حمیدرضا، صمدی لرگانی محمود. “بررسی تاثیر گزارشگری مالیاتی بر شفافیت گزارشگری مالی” حسابداری مالی بهار ۱۳۹۰؛ ۳ (۹) ۶۷: -۸۳
کمیجانی، ا؛وف ؛فهیم یحیائی، ۱۳۷۰، تحلیلی بر ترکیب مالیاتهاوبرآورد ظرفیت مالیات ایران، مجله علمی پژوهشی اقتصاد ومدیریت، شماره ۸و۹٫
Badertscher, B. , Phillips, J. , Pincus, M. , & Rego, S. (2009). Earnings management strategies: to conform or not to conform? The Accounting Review, 84(2), 63–۹۸٫
Cahan, S. , & Zhang, W. (2006). After Enron: auditor conservatism and ex-Andersen clients. The Accounting Review, 81, 49–۸۲٫
Carnahan, I. , & Novack, J. (2002). Two birds, one stone: would firms inflate their earnings if it meant more taxes? Forbes Magazine, 40.
Chaney, R. , & Philipich, K. (2002). Shredded reputation: the cost of audit failure. Journal of Accounting Research, 40(4), 1221–۱۲۴۵٫
Chen. et. al. (2010). InformationSystemStrategy: Reconceptualization, Measurement, and Implications. Wprking paper.
Cook, K. , & Omer, T. (2010). The cost of independence. Evidence from firms’ decisions to dismiss auditors as tax-service providers. Working paper, University of Arizona and Texas A&M University.
Daniel A. Cohen (2006), Does Information Risk Really Matter An Analysis of the Determinants and Economic Consequences of Financial Reporting Quality
DeAngelo, L. (1981). Auditor size and audit quality. Journal of Accounting and Economics, 3(3), 183–۱۹۹٫
Desai, M. A. , and D. Dharmapala (2006). Corporate tax avoidance and high-powered incentives. Journal of Financial Economics 79: 145-179
Dyreng, S. , Hanlon, M. , & Maydew, E. (2008). Long-run corporate tax avoidance. The Accounting Review, 83(1), 61–۸۲٫
Erickson, M. , Hanlon, M. , & Maydew, E. (2004). How much will firms pay for earnings that do not exist? Evidence of taxes paid on allegedly fraudulent earnings. The Accounting Review, 79(2), 387–۴۰۸٫

بررسی رابطه امنیت شغلی و استرس شغلی با ... - منابع مورد نیاز برای پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین

– زمانی که کارکنان یک سازمان از سازمان خوددفاع کنند بطور مستقیم و غیرمستقیم اعتبارسازمان را تقویت کرده که در سایه آن امنیت شغلی افراد تامین می گردد. (سلطانی ۱۳۷۹).
۴-۱-۲ عوامل سازنده امنیت شغلی
افراد با نیازهای متفاوتی وارد سازمان می شوند و هیچ فردی به طور کامل تواناییها و نیرومندیهای یکسانی در این نیازها ندارد. برخی افراد اساساً با پول راضی می شوند، برخی دیگر تنها به فکر ارضای احساس ایمنی هستند. توجه به تفاوتهای فردی، مطلب بسیار مهمی است اما بدان معنا نیست که نمی توان آنچه باعث امنیت شغلی می شود را پیش بینی کرد.
یکی از نخستین پژوهشها مربوط به لارنس ۱ (۱۹۴۹) است که در بین کارکنان صنعت نفت اجرا شد. از سرپرستان خواسته شد سعی کنند خود را به جای کارگران بگذارند و این کار را بادرجه بندی ترتیب و اهمیت رشته عواملی انجام دهند که توصیف کننده چیزهایی است که کارگران از شغل خود می خواهند. تاکید بر این بود که سرپرستان نباید بر پایه آنچه خود مایلند بلکه بر اساس آنچه فکر می کنند کارگران می خواهند، عمل درجه بندی را انجام دهند. نتایج این مطالعه نشان داد که سرپرستان به طور کلی به دستمزد خوب، امنیت شغلی، ارتقاء و شرایط مناسب کاری به عنوان چیزهایی که کارگران از شغل خود می خواهند بیشترین رتبه را دادند. از سوی دیگر کارگران احساس می کردند آنچه بیش از هر چیز می خواهند قدردانی کامل به خاطر انجام کار، احساس سهیم بودن در کار و درک همدلانه مشکلات شخصی است. نکته جالب توجه در این مطالعه آن است که آنچه کارگران به آن بیشتر اهمیت می دادند، سرپرستان با کمترین اهمیت رتبه بندی کردند (بافرانی، ۱۳۸۷).
بنابراین در صورت شناسایی عوامل تعیین کننده امنیت شغلی، پژوهشگران می توانند شرایط لازم و راهکارهایی را جهت افزایش بهره وری ایجاد نمایند. در این قسمت برخی از مهمترین عواملی که در ایجاد و حفظ احساس امنیت شغلی در کارکنان موثر هستند و در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته اند، به طور مختصر آورده می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۴-۱-۲ رضایت مادی (حقوق و دستمزد)
برخی از متخصصان حقوق و پرداختها را یکی از مهمترین عوامل موثر بر امنیت شغلی دانسته اند. کارکنان اغلب دریافتشان را علائمی از احترام می دانند که مدیران نسبت به کاری که انجام می دهند ابراز می دارند، به همین خاطر بسیاری از کارکنان غالباً حقوق خود را با میزان عملکرد و حقوق کارکنان هم تراز خود مقایسه می کنند.
۱-Larens
جونز واسلون ۱ (۲۰۰۴) بیان می دارند :
در ادبیات روانشناسی، رضایت افراد تا اندازه ای به درآمد نسبی یا آنچه دیگران دریافت می کنند، بستگی دارد. به عبارت دیگر بین رضایت کارمند و حقوق دیگر کارمندان رابطه معکوس وجود دارد. آنان به یک فرمولبندی با مفهوم محرومیت نسبی اشاره می کنند. طبق این فرمولبندی وقتی که میزان دستمزد یک فرد نسبت به دیگر کارمندان پایین شد، شخص به طور نسبی احساس محرومیت کرده و از میزان رضایت وی کاسته می شود. به عبارت بهتر هم حقوق کامل و هم حقوق نسبی بر امنیت شغلی تاثیر می گذارند، به این صورت که احساسات ارزش شغلی نه تنها تحت تاثیر حقوقی که فرد دریافت می دارد قرار می گیرد، بلکه تحت تاثیر حقوق دیگر کارگرانی که با وی در موقعیت یکسانی قرار دارند نیز می باشد (ص ۳۶۲به نقل از بافرانی ۱۳۸۷).
میر سپاسی (۱۳۸۱) اعتقاد دارد پرداختها نقش مهمی را در رضایت شغلی ایفا می کنند و برای کارمندان به همان اندازه که برای کارگران مهم است، اهمیت دارد. مهمترین اجزای پرداخت، حقوق و مزایا می باشد که شخص در قبال کار خود دریافت می کند. حقوق، مقرری ثابت است که معمولاً به صورت ماهیانه به کارکنان پرداخت می گردد و دستمزد به مزد ساعتی یا روزانه کارگران اطلاق می شود.
در پژوهش لاولر ۲ وپورتر۳، ۱۹۶۳ (به نقل از بافرانی ، ۱۳۸۷) آمده است : اعضای سازمان غالباً حقوق خود را با حقوق دیگر اعضاء مقایسه می کنند و اگر تصور کنند که بیشتر از دیگران حقوق می گیرند، خیلی خشنود می شوند. آنها به انصاف و عدالت خیلی اهمیت می دهند. در یک مطالعه در آمریکا معلوم شد سرپرستانی که بیش از ۱۲۰۰۰ دلار دریافت می کردند، در مقایسه با روسای شرکت که کمتر از ۴۹۰۰۰ دلار کسب می کردند، راضی تر بودند. به عبارت دیگر بهتر اگر نسبت به توزیع پاداشها، احساس ناعادلانه وجود داشته باشد، در این صورت امکان بروز نارضایتی بسیار بالا است، در عین حال میزان خشنودی فرد نسبت به شرایط کار، بر احساس تعهد بیشتر یا کمتر وی نسبت به سازمان اثر می گذارد و این امر سرانجام عملکرد فرد را تحت تاثیر قرار می دهد .
۱- Janes & Sloane 3-Porter
۲-Lawler
۲-۴-۱-۲ عاطفی بودن محیط کار
در طول ۳۰ سال گذشته کتابهای مهم زیادی در زمینه شادی در محیط کار به رشته تحریر درآمده است. بیشترین مطالعات مربوط به ساعات کاری، استرس شغلی، انتظارات و نقشهای درون سازمان و ویژگیهای شغلی می باشد. بعضی از دانشمندان انجام تحقیقاتی درباره رابطه بین شادی، کار و اوقات فراغت را به عهده گرفته اند. عده ای دیگر نیز به بررسی عوامل سازنده و موثر بر امنیت شغلی و مزایای اجتماعی و اقتصادی ناشی امنیت شغلی بالا پرداخته اند (گلان و پاتمر، ۲۰۰۲، به نقل از بافرانی ، ۱۳۸۷).
بلانچ فلاور ۱۲۰۰۵ (به نقل از بافرانی ، ۱۳۸۷) نیز بیان می کنند که: شادمانی در کار، رابطه نزدیکی با احساس امنیت شغلی دارد. افرادی که احتمال می دهند از کار اخراج شوند و کار خود را از دست بدهند شادمانی کمتری نسبت به آنهایی که فکر می کنند کارشان راحت بوده و می توانند شغل بهتری با کارفرمای دیگری پیدا کنند، داشتند.
مایرز و داینر ۲ ،۱۹۹۵(به نقل از بافرانی ، ۱۳۸۷) برای بیان رابطه شادمانی و رضایت شغلی تئوری فعالیت را بیان می کنند. طبق این تئوری وقتی فرد به طور ناخودآگاه در فعالیتی جذب می شود، ذهنش را روی آن فعالیت متمرکز کرده و از زمان و وقت خود برای رسیدن به هدف به بهترین نحو استفاده می کند و نسبت به اطرافش بی اعتنا می شود. اگر شغل شخص جذابیت کافی داشته باشد این تحقق هدف با لذت خاصی همراه خواهد بود و شخص به جای پاداشهای بیرونی مانند پول، تحسین، تشویق و …. بیشتر به وسیله پاداشها و محرکهای درونی انگیزش پیدا می کند (ص ۱۲۱).
آنان به نظر کاستاومک گرا ۳ (۱۹۸۰) در این زمینه نیز اشاره می کنند مبنی بر این که شادمانی در محیط کار حاصی بی توجهی و بی اعتنایی به محیط اطراف نیست بلکه حاصل پذیرفتن فعالیتی هدفمند است. یعنی افراد چه سر کار باشند یا در حال تفریح و فراغت، وقتی جذب فعالیتی شوند بیشتر از وقتی که بیکارند، لذت می برند. بنابراین درگیری در فعالیتهای جالب مانند مشغول کار بودن منبع اصلی شادمانی است ( بافرانی ، ۱۳۸۷).
ماسکیچ ولیتر ۴،۱۹۹۹ (به نقل از بافرانی ، ۱۳۸۷) طی ۲۰ سال گذشته از پژوهشگران پیشرو در زمینه افسردگی در محیط کار بودند و آن را یک مشکل جدی در محیط کار می دانند و معتقدند هزینه کارکنان اندوهگین و افسرده (ناشاد) هم برای کارکنان و هم برای سازمانها
۱- Blanchflower 2- Myers & Diener
۳- Costa & MacCra 4- Maskach & Leter
بالاست. زیرا کارکنانی که در محیط کار خود شاد نیستند، به جای استفاده از حداکثر توان از حداقل استفاده می کنند. آنها از طریق مصاحبه با هزاران نفر در آمریکای شمالی و اروپا فهرستی را تهیه کردند که از روی آن احساسی را که افراد نسبت به محیط کار خود و افرادی که با آنها سر و کار دارند بررسی می شد. آنها با بهره گرفتن از این فهرست در پژوهشی دریافتند که مشکل افسردگی روحی و ناشاد بودن افراد در شغل مربوط به خود اشخاص نیست بلکه مربوط به محیط کار است آنها به این تیجه رسیدند که وقتی در محیط کار وجهه انسانی کار مورد توجه قرار نگیرد و یا از هر فرد بازده ای بیشتر از توان او مورد انتظار باشد اشخاص دچار افسردگی روحی شده و در نتیجه از شغل خود ناراضی می شوند. آنها در این پژوهش به شش نکته اساسی که در شادی کارکنان در محیط موثرند تاکید کردند: ۱- حجم کار ۲- کنترل و نظارت ۳- حقوق ۴- ارتباط با همکاران ۵- عادلانه بودن سیستم ترفیع و ارتقاء ۶- نظام ارزشی که در زیر به طور خلاصه بیان می شوند.
۱- حجم کار در حد توان : کار بیش از حد، زمان و منابع کم موجب می شود فرد احساس کند کار بیش از ظرفیت اوست، اما حجم کار در حد توان فرد را قادر می سازد آنچه بایسته است را به انجام برساند و حتی قابلیت رویارویی با چالشهای جدید را در خود ببیند.
۲- کنترل و نظارت : سیاستهای سخت گیرانه و قوانین خشک در محیط کار یا محیط بی نظم کاری مانع پیشرفت فرد شده، موجب نارضایتی او از محیط کار می شود اما اگر فرد فرصت داشته باشد یا به او اجازه داده شود که خود در مورد مسائل تصمیم بگیرد و مشکلات را حل کند یا به عبارتی مدیریت مشارکتی نهادینه شده باشد، فرد شغل خود را عاملی برای ارضاء تمام نیازهای خود دانسته و بدنبال آن از محیط کاری راضی و در نتیجه شاداب و سر زنده خواهد بود.
۳- حقوق : اگر حقوق افراد پایینتر از کاری باشد که انجام می دهند و یا حتی کوچکترین قدردانی از کار آنها نشود باعث می شود کارکنان احساس کنند که کارشان بی ارزش بوده و در نتیجه موجب ناراحتی و اندوه آنها می شود. اما وقتی افراد حقوق خوبی بگیرند و یا از رئیس خود تقدیر نامه ای دریافت کنند احساس می کنند که کارشان در نظر دیگران مهم و ارزشمند است و احساس غرور کرده و در نتیجه شاد می شوند.
۴- ارتباط با همکاران : کارکنانی که در محیط کار درباره وظایف و مسئولیت های خود با دیگران تنش دارند ناامید، خشمگین، مضطرب و بدگمان می شوند اما اگر تبادل نظر داشته باشند، با یکدیگر شوخی کنند یا با افرادی که دوست دارند در یک محیط باشند. احساس همبستگی، روحیه گروهی و حمایت گروهی بیشتر شده در نتیجه از کار خود لذت می برند و همین لذت موجب شادمانی آنها می شود.
۵- عادلانه بودن سیستم ترفیع و ارتقاء : اگر در سازمانی فرد احساس کند که کار را انجام می دهد ولی دستمزد را دیگری دریافت می کند و یا بفهمد که در آن سازمان ارزشیابی ها و ترفیعات را دستکاری می کنند، فرد بی اعتماد شده و این عدم تعادل فرد با سازمان موجب بدبینی و احساس نامناسب فرد به محیط کار می شود اما اگر شخص احترام و عدالت را در محیط کاری خود احساس کند ارزش شخصی او تایید می گردد و همین امر موجب شادمانی او می شود.
۶- نظام ارزشی : گاهی یک شغل منجر به این می شود که کارکنان کارهای غیر اخلاقی یا مغایر با ارزشهای شخصی خود انجام دهند (مثلاً دروغ بگویند تا بتواند کالایشان را بفروشند) و گاه ممکن است میان ارزشهای متضاد دچار تعارض شود مانند وقتی که احساس کند در سازمان کارهایی انجام می شود که خلاف آن را تبلیغ می کنند، در هر صورت احساس بدی نسبت به خود یا سمتی که در سازمان دارد پیدا کرده و در نتیجه ناراضی و اندوهگین می شود اما زمانی که کار شخص برایش معنادار و سازگار با اصول شخصی و نظام ارزشی او باشد احساس غرور خواهد کرد و از موفقیت هایی که در محیط کار به دست می آورد احساس خشنودی و رضایت خواهد کرد (صص۵۳-۵۲).
اگر این شش مورد رعایت شوند شخص در محیط کار احساس امیدواری و شادابی خواهد کرد و محیط کار برای کارکنان سرشار از امنیت روانی و در نتیجه امنیت شغلی خواهد شد.
۳-۴-۱-۲ ثبات شغلی
تعریف ثبات شغلی
ثبات شغلی اصطلاح خلاصه شده ای است که برای توصیف مدت زمانی که شخص در یک شغل می ماند به کار می رود. دو نوع آمار می تواند برای فراهم کردن اطلاعات درباره ثبات شغلی گزارش شود. اول اطلاعاتی درباره میانگین مدت مشاغل فعلی یا مدت زمانی که اخیراً عده ای از افراد به کار گرفته می شوند و دوم اطلاعاتی درباره سهم افرادی که در طول یک دوره زمانی شغلی را رها کرده اند. برای مثال، افزایش در میانگین مدت زمان یک شغل، تغییر جهت در سهم دوره تصدی شغل در جریان دوره های طولانی تر، یا کاهش احتمال رها کردن یک شغل به عنوان افزایش ثبات شغلی تفسیر خواهد شد.
فایول در اصول چهارده گانه مدیریت خود از اصلی به نام ثبات یاد می کند و معتقد است که کارمند برای تطبیق خود با محیط و خواستهای سازمان به زمان نیاز دارد و پس از تسلط بر کار به بهره دهی می رسد. اگر قبل از بهره دهی کامل جابجا شود، از یک طرف هزینه هایی که سازمان برای آموزش وی پرداخته است، به هدر می رود و از طرف دیگر روحیه اش تضعیف می گردد (رضائیان، ۱۳۷۲).
برای این که کارمند بتواند با شغل جدید خود آشنا شود و آن را به طریق شایسته ای انجام دهد به فرض این که استعداد لازم برای آن کار را داشته باشد، باز هم مدتی وقت لازم است حال اگر قبل از این که کارمند به شغل جدید خود آشنا شود شغل او را تغییر دهند، چنین کارمندی فرصت نخواهد یافت که کار قابلی برای موسسه انجام دهد و اگر این وضع چندین بار تکرار شود کار مورد نظر انجام نخواهد گرفت.
گردش مشاغل از تکنیکهای آموزشی است که موجب پویایی سیستم و افزایش تعلق کارکنان و مانع از خستگی کارکنان در یک شغل می گردد و علاوه بر این رضایت شغلی و درک همه جانبه از فرایند سازمان را برای فرد به همراه دارد. به افراد شایستگی انجام کار تمامی اعضای گروه را می دهد و کارها را به یکدیگر مرتبط می سازد (کوهستانی، ۱۳۸۰).
روش گردش شغلی دارای معایبی نیز می باشد. اولا که هیچکس در ابتدای تصدی شغل با آن آشنا نیست و آموزش و یادگیری به زمان نیاز دارد، بنابراین تا مدتی تولید و کارایی در سطح بهینه نخواهد بود. دوم این که احساس موقتی بودن شغل باعث می شود که فرد اگر مرتکب اشتباهی هم شد زیاد سختگیری نشود و این امر در کیفیت تصمیم گیریها اثر سوء می تواند داشته باشد. (سعادت، ۱۳۷۵، ص ۱۹۹).
بنابراین تغییرات سریع و جابه جایی شغلی، مانع استفاده صحیح از آموزش و هزینه های صرف شده است و از طرفی ثبات فرد در شغل معین برای مدت طولانی منجر به بیماری بی هویتی کاری می شود و تنها راه علاج آن جابه جایی و تعویض شغل است که موجبات رضایت شغلی احساس تعلق به سازمان و رشد خلاقیت و استعداد درونی افراد را فراهم می سازد.
۴-۴-۱-۲ امکان بروز خلاقیت در شغل
تعاریف خلاقیت
خلاقیت به عنوان یک پدیده انسانی و علمی از دیدگاه های مختلف، به شیوه های گوناگون و با تعاریف متعدد و متفاوت مطرح شده است اما هنوز تعریفی که مورد پذیرش همگان باشد در دسترس نیست.
دانشمندان علم مدیریت، تعاریف متعددی از خلاقیت ارائه کرده اند که در اینجا به بعضی از این تعاریف اشاره می نماییم. الوانی (۱۳۷۰) معتقد است: خلاقیت به معنای تولید یک اندیشه و فکر جدید یا به عبارت دیگر خلاقیت اشاره به قدرت ایجاد اندیشه های نو دارد (ص ۲۵).
رابینز ۱ (۱۳۷۸) معتقد است که: خلاقیت به معنای توانایی ترکیب ایده ها در یک روش منحصر به فرد و یا ایجاد پیوستگی بین ایده ها می باشد.
فرایند خلاقیت
تا به حال مدل های زیادی از فرایند خلاقیت ارائه شده است. در اینجا به یکی از آنها اشاره شده. از نظر مقیمی (۱۳۷۷) فرایند خلاقیت شامل پنج مرحله به شرح ذیل است:
مرحل اول مرحله آمادگی : آمادگی شامل توجه دقیق و متمرکز بر روی مسئله تحت بررسی و شاخص های مختلف آن به منظور حل مسئله است. دانشمندان بعضی اوقات برای سال های متمادی در آزمایشگاه خود کار می کنند، بدون این که ایده ای جدید خلق کنند، دانشمندان تمایل دارند تا راه حل های متعددی را برای حل مساله بیازمایند.
مرحله دوم نهفتگی (خواب بر روی مسئله): عبارت است از زمان تفکر و واکنش به طور کلی یک دوره ای است که توجه ضمیر خود آگاه از تمرکز بر روی مسئله مورد نظر دور می شود. بعضی مواقع ایده های اساسی نتیجه تفکر ضمیر ناخودآگاه است و وقتی فرد به مسئله فکر نمی کند، در ذهن ایجاد می شود. از همین رو به این مرحله خواب بر روی مسئله هم گفته می شود.
مرحله سوم مرحله اصرار و پافشاری: دوره نهفتگی الزاماً منجر به خلاقیت نمی شود. بعضی اوقات تلاشهای مصرانه جسارت و پشتکار مورد نیاز است که در این مرحله تلاشها بیشتر می شود، اطلاعات جدید افزوده می گردد و یا مسئله دوباره تعریف می شود. تا نتایج مختلف و جدیدی ایجاد گردد.
مرحله چهارم مرحله بینش و بصیرت : بصیرت به عنوان نقطه واقعی حل مسئله، نتیجه مرحله آمادگی و نهفتگی است. با تجزیه و تحلیل وسیع عوامل مختلف و ترکیب این عوامل ایده خلاق به طور ناگهانی و غیر منتظره ایجاد می گردد. در این مرحله فرد ایده ای را می یابد. که همواره در جستجوی آن بوده ولی قبلاً از آن غافل شده است.

منابع مورد نیاز برای پایان نامه : پروژه های پژوهشی در مورد مطالعه تطبیقی محاربه ... - منابع مورد نیاز برای پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین

امام خمینی (ره) درکتاب تحریرالوسیله می فرمایند:«لا یثبت الحکم للطیع و هو المراقب للقوافل و نحوها لیخبر رفقاءه من قطاع الطریق و لاللردء و هو المعین لضبط الاموال[۱۸۸]…»
یعنی حکم محاربه برای طلیع- کسی که مراقب و دیده بان قافله و نظایر آن، از قبیل آگاه کردن دوستانش و همچنین برای ردء- کسی که قطاع الطریق را در ضبط و نگهداری اموال کمک می کند- ثابت نیست. با توجه به مراتب فوق برای طلیع و ردء که طبق تعریف معاونت، در جرم محاربه معاونت می نماید، حد جاری نمی شود و علتش هم احتمالا تمسک به قاعده درء و عدم اجرای حدود در موارد شبهه و نیز اصل احتیاط در دماء باشد. البته چون عمل طلیع و ردء حرام است، لذا از مجازات تعزیر معاف نیستند. همانطور که علامه حلی در کتاب تحریر الاحکام می گوید: «لایثبت هذا الحکم للطلیع و لا للردوا[۱۸۹]…» یعنی حکم محارب برای طلیع و ردء ثابت نیست اما (فانما یعزر و یحبس و لا یکون محربا[۱۹۰]) در عین حال که تعزیر و حبس می شوند ولی محارب نیستند. با توجه به اینکه در قانون مجازات اسلامی معاونت در جرایم تعزیری در مواد ۴۳ و۷۲۶ پیش بینی گردیده و معاونت در حدود در مواد مخصوص در قوانین قابل اعمال است نه در سایر موارد، و درمبحث محاربه، برای معاونت در محاربه، مجازات پیش بینی نگردیده است. لذا قاضی محکمه باتوجه به اصل ۱۶۷ قانون اساسی که مقرر داشته: «قاضی موظف است کوشش کند حکم هر دعوا را در قوانین مدونه بیابد و اگر نیابد با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فتاوی معتبر حکم قضییه را صادر نماید و نمی تواند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض قوانین مدونه از رسیدگی به دعوا و صدور حکم امتناع ورزد.» که ابتدا برخی از حقوقدانان، تکلیف مذکور در اصل ۱۶۷ قانون اساسی را ناظر به دعوای حقوقی می دانسته تا اینکه قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو مصوب ۳۱/۳/۶۸ در ماده ۲۹ آن قانون همان تکلیف را در مسائل کیفری متذکر گردیده و در ماده ۲۹ قانون مذکور گفته است:

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

«احکام دادگاه های کیفری باید مستدل و موجه بوده مستند به مواد قانون و اصولی باشد که براساس آن حکم صادر شده است. دادگاه ها مکلفند حکم هر قضییه را درقوانین مدونه بیابند و اگر قانونی نباشد با استناد به منابع فقهی معتبر یا فتاوی معتبر حکم قضییه را صادر نماید و دادگاه ها نمی توانند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض قوانین مدونه، از رسیدگی به شکایات و دعاوی و صدور حکم امتناع ورزند.» لذا اینک تردیدی نیست که درمسائل کیفری نیز در موارد سکوت یا اجمال یا ابهام قانون قاضی دادگاه با استناد منابع فقهی معتبر حکم قضییه را یافته و مبادرت به صدور رای خواهد نمود. علیهذا درمورد جرم معاونت در محاربه، نیز با توجه به سکوت قانون مجازات اسلامی استناد با توجه به منابع و فتاوای معتبر فقهی می توان اعمال مجازات نمود.
نظر فقهای شافعی و حنفی نیز در مورد معاونت و مشارکت در محاربه همانند شیعه است یعنی معتقدند که احکام وحدود محاربه فقط بر کسانی جاری می شود که مباشره و به صورت مستقیم مرتکب فعل محاربه شده باشند اما بقیه اشخاص معاون و کمک رسان نظیر مراقب و نگهبان شامل احکام محارب نمی شوند.
اما ابوحنیفه قائل است که حکم محاربه برای همه ی آنان (محارب معاون و مشارک، طلیع و ردئ) یکسان است یعنی اگر یکی از آنان اخذ به مال کند دست وپا همگی قطع می شود و اگر یکی از آنان مرتکب قتل شود همگی آنان کشته می شوند[۱۹۱].
عبدالرحمان عوده در کتاب التشریع الجنایی الاسلامی نیز دراین مورد می گوید:
مالک، ابوحنیفه واحمد معتقدند که معین محارب، طلیع و ردئ همانند محارب حد می خورند. منظور از ردئ شخصی است که محارب هنگام فرار کردن به او پناه می برد و مقصود از طلیع شخصی است که مراقب راه است و اخبار و اطلاعات راه را بررسی می کند و مراد از معین، شخصی است که در وقت محاربه حضور دارد هرچند بنفسه کاری نکند.
استدلال این علما برای حکم این است که محاربه با کمک رساندن و یاری همه عناصر کمک رسان و طلیع و محارب و … انجام گرفته است و شخص مباشر بدون یاری و کمک رسانی آنها قادر به انجام محاربه نیست. بنابراین اگر یکی از آنها مرتکب قتل شود، حکم قتل به عنوان حد نه تعزیر برای همه ی آنها ثابت است.
اما شافعی معتقد است فقط مباشر فعل محاربه حد می خورد و اما بقیه ی افراد تعزیرا به خاطر معصیتی که کرده اند مجازات می شوند[۱۹۲].
گفتار دوم: علل سقوط کیفر محاربه
الف: توبه
مرحوم راغب در مفردات در خصوص تاثیر توبه بیان داشته: «التوبه ترک الذنب علی اجمل الوجوه و هو ابلغ وجوه الاعتذار» توبه یعنی ترک گناه به بهترین وجه و آن رساترین و گویاترین شکل از اشکال مختلف پوزش خواهی است[۱۹۳]
قانونگذار در مواد ۱۲۵ و ۸۱ و ۱۸۱ و ۱۳۲ و بند ۵ ماده ۲۰۰ قانون مجازات اسلامی به ترتیب توبه مرتکبین لواط، زنا، شرب خمر و مساحقه و سرقت را به شرطی که قبل ازادای شهادت شهود صورت پذیرد، مسقط حد دانسته است.
در حقوق اسلامی توبه به عنوان یکی از اسباب سقوط مجازات ذکر گردیده است. حکم به سقوط مجازات محارب به علت توبه قبل از دستگیری مورد اجماع فقهای عظام بوده و عقیده ای خلاف آن از ناحیه کسی ابراز نشده است. محقق در شرایع می فرماید: «هرگاه محارب قبل ازدستگیری براو توبه کند حد ساقط می گردد، ولی حقوق الناسی که به اوتعلق گرفته مانند قتل، زخمی کردن و مال ساقط نمی شود[۱۹۴]
در لمعه شهید اول می فرمایند: «اگر محارب قبل از قدرت یافتن حاکم براو توبه کند حد ساقط می شود ولی حق الناس از قبیل قصاص نفس و جرح و مال ساقط نمی شود[۱۹۵]. یعنی فقط حق الله ساقط می شود. مرحوم آیت الله خویی درکتاب مبانی تکلمه المنهاج می فرمایند: «اذا تاب المحارب قبل ان یقدر علیه سقط عنه الحد[۱۹۶]» یعنی اگر محارب قبل ازتسلط یافتن بر وی توبه کند حد ساقط می شود و آنچه مربوط به حق الناس است از قبیل حق قصاص و مال ساقط نمی شود. مستندات حکم سقوط مجازات عبارتند از:
۱- دلالت آیه شریفه «الا الذین تابوا من قبل ان تقدروا علیهم فاعلموا ان الله عفور الرحیم[۱۹۷]» که استثنا بر حکم کلی است و محارب را به شرط توبه قبل از دستگیری از شمول حکم محاربه خارج نموده است. دلیل سقوط مجازات این است که درتوبه بعد از دستگیری احتمال فرار از مجازات وجود دارد اما در توبه قبل از دستگیری این احتمال منتفی و توبه به حقیقت نزدیک است و بدین جهت حد ساقط می گردد.
۲- روایت «سمع الرضا(ع) بعض اصحاب یقول: لعن الله من حارب علیه (ع)فقال له: قل الامن تاب و اصلح[۱۹۸]». حضرت رضا از یکی از یاران خود شنیدند که گفت: خداوند لعنت کند کسانی را که با علی(ع) جنگیدند. حضرت فرمود بگو: به استثناء کسانی که توبه کردند وصالح شدند.
عبارت حضرت امام خمینی (ره) نیز در تحریرالوسیله تقریباهمین است و می فرمایند: «اگر محارب قبل از دستگیری توبه کند حد ساقط می شود. اما حقوق الناس از قتل و جرح ساقط نمی شود و اگر بعد از دستگیری توبه کند حد ساقط نمی شود[۱۹۹]
سوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا ملاک سقوط حد توبه قبل از ظفر یافتن بر محارب است یا توبه قبل از دستگیری؟ آنچه که آیه شریفه بر آن دلالت صریح دارد توبه قبل از قدرت یافتن بر محارب (من قبل ان تقدروا علیهم) و فتاوی فقها که برخی از آن پیش از این گفته شد صحبت از ظفر یافتن برمحارب است و هیچ جا اشاره به دستگیری ندارد[۲۰۰].
البته تردیدی نیست که دستگیری مصداق بارز ظفر یافتن است لکن بعضا اتفاق می افتد که بر محارب ظفر یافته ایم، ولی هنوز دستگیرش نکرده ایم، به عبارت دیگر هر دستگیری ظفر یافتن است ولی هرظفریافتنی دستگیری نیست و در اصطلاح منطق نسبت آنها عموم و خصوص مطلق است نتیجه آنکه: اگر شبکه ای از محاربین لو رفت و برتشکیلات محاربین دست یافته شد و عنقریب است که دستگیر شوند توبه این گروه قبل از چنین دستگیری مفید نیست و مسقط مجازات نیست چرا که در معنی توبه گفته شد که توبه یعنی برگشت با اختیار و این دیگر برگشت با اختیار نیست.
و نیز محارب کافر اگر اسلام آورد طبق قاعده «الاسلام یجب ما قبله» حدود و تعزیرات که برگردن اوست (حق الله) ساقط می شود لکن حقوق مردم در شمول قاعده فوق نیست و فقها عظام در شعاع دلالت این قاعده زیاد بحث نکرده اند[۲۰۱].
قانونگذار به تبعیت از نظر فقهای عظام در ماده ۲۱۱ قانون سال ۱۳۶۱ مقرر کرده بود: «هرگاه محارب و مفسد فی الارض قبل از دستگیری توبه کند حد ساقط می شود و اگر بعد از دستگیری توبه کند حد ساقط نمی شود.»
ولی قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ متعرض موضوع توبه و تسلیم قبل از دستگیری و آثار آن نشده است در حالی که این موضوع مورد توجه فقهای عظام بوده و از آیه شریفه ۳۴ سوره مائده استنباط شده است که در صفحات قبل ذکر گردیده است. قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ در حالی که در مقام اصلاح و تصویب مجدد قانون سال ۱۳۶۱ بوده و به عبارت دیگر در مقام بیان در این مورد سکوت کرده است با توجه به سابقه تصویب در قانون سال ۱۳۶۱ و توجه قانونگذار به این امر حذف آن در قانون لاحق مفهومی جز نسخ ندارد. با توجه به مبانی شرعی و فقهی، موضوع نسخ آن در قانون جدید چه مبنایی داشته است در حالی که در قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح در مواردی توبه قبل از دستگیری مورد توجه قرار گرفته است[۲۰۲].
هرچند در بادی امر به نظر می رسد در موارد مزبور این عذر قانونی مسقط مجازات می باشد و لی از آنجا که مقنن در ماده ۱۹۴ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۰ مقرر نموده: «مدت تبعید در هرحال کمتر از یک سال نیست اگر چه بعد از دستگیری توبه نماید و در صورتی که توبه ننماید همچنان در تبعید باقی خواهد ماند.» چنین استنباط می شود که قانون گذاربه طور ضمنی توبه را به عنوان مسقط حد پذیرفته و حذف ماده ۲۱۱ قانون حدود و قصاص سابق از روی مسامحه بوده است. مساله دیگر نحوه توبه است که به چه صورتی می باشد تامورد قبول قرار گیرد و محارب چگونه ثابت نماید که توبه کرده است و اینکه آیا قاضی دادگاه به صرف اینکه شخص بگوید توبه کرده ام آیا می تواند توبه اش را قبول کند یا خیر؟ این سوالات و مسائل دیگر در قوانین موضوعه مشخص نشده است و مبهم مانده است.
همانطور که فوقا اشاره شد از جمله مواردی که قانون گذار مرتکب جرم محاربه را در صورت توبه قبل از دستگیری از مجازات حد محارب معاف کرده ماده ۱۰ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح می باشد.
ماده ۱۰ مزبور می گوید: «هریک از اشخاص مذکور در مواد[۲۰۳] ۸و۹ قبل از کشف توطئه و دستگیری توبه نماید و خود را به ماموران معرفی کند و اطلاعات خود را در اختیار بگذارد به نحوی که توبه وی نزد قاضی محرز شود و حد محاربه از او ساقط می گردد.»
بنابراین:
– اگر توبه بعد از دستگیری باشد حد ساقط نمی گردد. چنانچه حقوق الناس نیز باقی خواهد بود. این مطلب که از مفهوم آیه استنباط می شود در روایات و اقوال فقها هم تاکید شده است و اصولا اختصاص به محاربه هم ندارد و در حدودی که حق ا… می باشند جاری است.
– اگرتوبه قبل از دستگیری باشد حد ساقط است. اما حقوق الناس برعهده محارب قرار دارند. سقوط حد از صراحت آیه استفاده می شود و فقها در این زمینه اتفاق نظر دارند.
همچنین فقهای مذاهب چهارگانه اهل سنت در سقوط مجازات محارب اتفاق نظر دارند و به علت نص صریح قرآن هرگاه محارب قبل از دستگیری توبه نماید آنچه که بر او واجب بوده از مجازات چهارگانه از او ساقط می گردد. لیکن با سقوط حد محاربه آنچه که حقوق الناس هست، ساقط نمی شود و مسئولیت محارب در این قسمت باقی می ماند و اگر فقط اخذ مال بر عهده او باشد، باید مال را به صاحبش مسترد نماید و اگر قتل یا جرح کسی باشد، در صورت وجوب قصاص، قصاص می گردد و در غیر این صورت باید دیه پرداخت کند.
بدیهی است اگر توبه محارب بعد از دستگیری باشد، حقوق الله و حقوق الناس ساقط نمی شود بلکه حد بر کل محارب واجب است، مگر کسانی که قبل از دستگیری توبه کرده باشند. علت قبول توبه قبل از دستگیری این است که غالبا توبه از روی اخلاص و اختیار صورت می گیرد، لکن توبه بعد از دستگیری غالبا از روی تقیه و فرار از مجازات صورت می گیرد و بعلاوه قبول توبه بعد از دستگیری به منظور تشویق محارب در توبه و رجوع از محاربه و افساد می باشد و اسقاط حد در این حالت مناسب است، اما بعد از دستگیری موردی برای تشویق محارب در توبه باقی نمی ماند زیرا که در چنین حالتی از ارتکاب فساد و محاربه عاجز است[۲۰۴].
ب: جنون و مرگ
جنون یکی از عوامل رافع مسئولیت کیفری است. ماده ۵۱ قانون مجازات اسلامی جنون را موجب عدم مسئولیت کیفری می داند و در این باره مقرر داشته است: «جنون در حال ارتکاب جرم به هر درجه که باشد رافع مسئولیت کیفری است. لذا در صورتی که تادیب جنون مرتکب جرم موثر باشد به حکم دادگاه تادیب می شود. (تبصره ۱ ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی) جنون ممکن است دائمی یا ادواری باشد در جنون دائمی استمرار وجود دارد و به عبارت دیگر این جنون هیشه با فرد همراه است، در حالی که در جنون ادواری حالت دیوانگی گاه عارض می شود و گاه افاقه و درمان دست می دهد. به موجب تبصره ۲ ماده ۵۱ قانون مجازات اسلامی در جنون ادواری جنون حین ارتکاب جرم شرط رفع مسئولیت کیفری مجنون است که تشخیص آن در عمل مشکلاتی برای دادگاه و کارشناسان ایجاد می کند. به هر حال احراز این جنون نیز با دادگاه خواهد بود که با یاری گرفتن از کارشناسان و متخصصان، اظهارات گواهان و دیگر قراین موجود رسیدگی کند که آیا حین ارتکاب جرم مجرم دیوانه بوده یا خیر[۲۰۵].
همانطور که گفته شد ماده ۵۱ قانون مجازات اسلامی جنون را وقتی رافع مسئولیت کیفری می داند که در حال جرم وجود داشته باشد و در تبصره ی ۲ همان ماده در مورد جنون ادواری، به شرط رفع مسئولیت کیفری با احراز وجود جنون در حین ارتکاب جرم تصریح شده است. هرگاه مجرم در حین ارتکاب جرم دارای شعور بوده و پس از ارتکاب جرم مجنون شود مسئولیت جزایی او زائل نمی گردد و لی قبل از رسیدگی به جرم و اعمال مجازات نسبت به چنین مرتکب مسئولی باید اول مجنون معالجه شود زیرا در حال جنون نمی توان مرتکب را تعقیب و مجازات کرد[۲۰۶].
در خصوص جنون، حین ارتکاب جرم همه فقها عقیده دارند که جنون حین ارتکاب موجب سلب مسئولیت کیفری است و اما در جنون پس ار اتکاب جرم میان آن اختلاف است. عده ای مثل صاحب شرایع عقیده دارند که جنون پس از ارتکاب جرم موجب عدم اجرای حد نمی شود[۲۰۷].
حضرت امام خمینی(ره) در کتاب شریف تحریر الوسیله در این مورد می فرمایند: «حد به عروض دیوانگی و نیز به ارتداد ساقط نمی شود پس در حال دیوانگی و ارتدادش حد می خورند[۲۰۸]
با عنایت به مطالب گفته شده، مقنن نیز از نظر فقها در این مورد پیروی کرده و در ماده ۵۱ قانون مجازات اسلامی از نظر حدود مسئولیت جزایی، جنون در حین ارتکاب جرم به هر درجه ای را، رافع مسئولیت کیفری دانسته است. لذا مرتکب محاربه اگر حین ارتکاب جرم حالت جنون داشته باشد محکوم به حد نخواهد شد و جنون پس از ارتکاب جرم حد را ساقط نمی کند چنانچه قانون گذار در ماده ۹۵ قانون مجازات اسلامی پس از بیان حد زنا در ماده ۱۸۰قانون مجازات اسلامی در مورد حد مسکر، دیوانه یا مرتد شدن را مسقط حد ندانسته است و در باب محاربه مقنن اشاره ای به سقوط حد پس از ارتکاب جرم و عدم اجرای حد در مورد محکوم مجنون نداشته است که به نظر می رسد اینجا نیز قاضی دادگاه طبق اصل ۱۶۸قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باید حکم قضییه را در فتاوی معتبر فقهی جستجو کند.
در مورد تاثیر جنون عبدالقادر عوده می گوید: محاربی که به سن بلوغ نرسیده باشد حد نمی خورد و فقط طبق آنچه که مناسب اوست تعزیر می شود. همچنین مجنون نیز حد نمی خورد و فقط تعزیر می شود به گونه ای که مردم از شر او در امان باشند. صبی و مجنون فقط در مورد مالی که می دزدند مسئولند اما اگر مرتکب قتل شوند دیه بر گردن عاقله ی آنها است. این حکمی که بیان شد نزد ابی حنیفه، ثابت است زیرا آنها معتقدند عمد مجنون و صبی خطاست زیرا مجنون و صبی قدرت بر قصد صحیح را ندارند. اما شافعی معتقد است عمد صبی و مجنون عمد است. اما شخص صغیر از حد و قصاص عفو می شوند اما شخص مست و دیوانه که به واسطه ی حرام مست شده است مسئول است[۲۰۹].
در خصوص فوت متهم هم باید بیان داشت که در حقوق اسلامی مبنای رفع مسئولیت متوفی اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری است.
اصل شخصی بودن درحقوق اسلامی به طور گسترده ای مطرح گردیده است. بدین معنی که تنها شخص مجرم مجازات می شود و مجازات به خانواده و بستگان او تسری نمی یابد. آیاتی در قرآن کریم به شخصی بودن مسئولیت و مجازات دلالت دارند از قبیل: «لا تزر وازره وزراخری[۲۱۰]» یعنی هیچ گناهکاری بار گناه دیگری را به عهده ندارد و «من یعمل سوء یجزبه[۲۱۱]» هرکس عمل زشتی انجام دهد به سبب آن کیفر می شود و «من عمل صالحا فلنفسه و من اساء فعلیها[۲۱۲]» یعنی هرکس عمل صالحی را انجام دهد برای خودش کرده است و هرکس که عمل زشتی مرتکب شود پس بر علیه خودش کرده است. بنابراین یکی از قواعد مسلم در قانون گذاری اسلام به طور عموم و در حقوق جزای اسلام به طور خصوص قاعده شخصی بودن مسئولیت است[۲۱۳].
در قانون مجازات اسلامی در باب حد محاربه از فوت محاربه به عنوان مسقط حد محاربه سخن به میان نیامده است ولی با توجه به نظرات فقهی فوت محاربه می تواند مسقط حد باشد. شیخ طوسی می گوید: «اگر محارب قبل از اقامه حد بمیرد به دار آویخته نمی شود زیرا او به مرض موت مرده است و خداوند متعال می تواند او را در آخرت عفو کند یا عذاب کند[۲۱۴]
بنابراین با مرگ محارب اجرای حد نسبت به او موقوف و در نهایت حد از او ساقط می گردد و هیچ گاه حد او به ارث نمی رسد زیرا همانطور که گفته شد، اصل بر شخصی بودن مجازات هاست. و اگر عمل محاربه به صورت گروهی انجام شده باشد فوت یکی

 
مداحی های محرم