– ارتباطات سرمایه گذار( ۴ )
– مسؤولیت های حقوقی، مطالبات قانونی( ۳ .۸)
– بهره وری هزینه( ۳ .۸)
– کیفیت( ۳ .۸ )
که بر اساس نتایج حاصله بیشترین اثر و اهمیت را “اعتبار و شهرت مدیریت” برعهده دارد و سطوح
دیگر نیز از اهمیت نسبتاً بالایی برخوردارند در کنفرانس بوآرد به پاره ای از مزایای مستقیم ناشی از مسؤولیتپذیری اجتماعی برای سازمان شامل موارد زیر اشاره شده است:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
– افزایش ارزش تجاری، نشان تجاری
– دسترسی بیشتر به منابع مالی
– نیروی کار سالم تر و ایمن تر
– مدیریت ریسک و نظارت مؤثرتر بر امور سازمان
– کارکنان مشتاق
– وفاداری مشتری
– ارتقای اعتماد و اطمینان طرفهای ذینفع
– تقویت وجهه عمومی.
شکل زیر ارزش های ایجاد شده از طریق اجرای مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان بصورت
کاهش هزینهها و افزایش درآمدها را نمایش میدهد (چاوش باشی، ۵۱:۱۳۸۷).
شکل شماره(۲-۲ ) نتایج و ارزش های ایجاد شده از طریق مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان در سازمان ها
منبع: (چاوش باشی، ۵۱:۱۳۸۷) .
همانطوریکه در شکل فوق نشان داده شده است تدوین استراتژی و خط مشی سازمانها از طریق رعایت و بکارگیری اصول مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمان نتایج و اثرات مفیدی برای سازمانها و شرکتها خواهد داشت از جمله: ۱- کاهش شکایات. ۲- کاهش ریسک های عملیاتی ۳- شهرت و اعتبار تجاری. ۴-کارایی. ۵– نوآوری . ۶- دستیابی به بازارهای موجود و جدید. ۷- دستیابی به دانش و مهارت ها. (آمار مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان، ۲۰۰۲ به نقل از چاوش باشی ، ۱۳۸۷).
۱۴-۲٫ مشکلات پذیرش و ایفای مسؤولیت پذیری اجتماعی در سازمان
سازمانها در راه قبول و انجام مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمان خود با مشکلات متعددی روبرو هستند از جمله این مشکلات:
۱٫ نامشخص بودن، حدود و ثغور این مسؤولیتها میباشد، مسلمآً تا مسؤولیت اجتماعی برای سازمان ها تعریف نشده و مبهم باشد مدیران نمی توانند در راه تحقق آن گام بردارند.
۲٫ مدیران و سیاستمداران مفاهیم گوناگونی را به عنوان مسؤولیتپذیری سازمانها مطرح ساختهاند، اما تعریف دقیق و جامع از این موضوع به دست داده نشد. به علاوه در راه تحقق اهداف مسؤولیت اجتماعی رهنمودهای روشن و مشخص به مدیران ارائه نشده است واین موضوع در هالهای از ابهام فرو رفته و در قلمرو اخلاقیات اجتماعی نامشخص باقی مانده است امروزه مسؤولیت اجتماعی به عنوان مسؤولیتهایی اطلاق می شود و برای افراد مختلف معانی متفاوتی را به ذهن متبادر میسازد. به همین دلیل مدیران واقعا نمیدانند که مسؤولیتاجتماعی آن چیست وچگونه باید از عهده انجام آن برآیند.
۳٫ یکی دیگر از مشکلات مسؤولیتاجتماعی، محیط رقابت آمیز خارج سازمانهاست. نباید سازمانها منابع خود را صرفاً به صورت واحدهای مجزا و مستقل که که دارای منابع بی حد و حصر هستند در نظر بگیرند بلکه آنها در ارتباط سایر سازمانها مشابه خود از جهت منابع و امکانات نیز محدودیت دارند.
۴٫ مسئله دیگر اینکه، اصولآ در جامعه، سازمان ها براساس نوعی تقسیم وظیفه به فعالیت مشغولند وهر کدام در یک زمینه خاص تلاش می کنند. به فرض، سازمان حفاظت محیط زیست مسئول حفظ محیط زیست میباشد ولزومی نیست که همه سازمانها به طور متداخل کار کنند این مساله که در مسؤولیت پذیری اجتماعی، سازمان ها را به انجام اموری افزون بر وظایفشان ترغیب می نمائیم با اصل تقسیم بندی وظایف سازمان ها در جامعه منافات دارد ونوعی تداخل و دوباره کاری و اغتشاش را به ارمغان می آورد سازمانها در چنین شرایطی، انجام یک سلسله وظایف غیر مرتبط و غیر تخصصی مشغول میشوند واصل تخصصی بودن آنها خدشه دار میگردد ودر چنین حالتی لزوماً کارایی بهینه را در انجام این وظیفه تخصصی که رای غیر تخصصی است به دست نمی دهد(الوانی، قاسمی، ۱۳۷۷: ۹۶-۹۵).
۱۵-۲٫ مبانی فلسفی دیدگاه مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمان
مطابق هر یک از سه مرحله تاریخی مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان سه نوع فلسفه یا دیدگاه اساسی وجود دارد که روی رفتار مدیران تاثیر گذاشته و می گذارد. دیدگاه های فوق عبارتند از:
۱-۱۵-۲٫ دیدگاه کلاسیک
با مرحله اول سیر تاریخی منطبق است. بر اساس این دیدگاه مسئله اصلی سازمان ها و بنگا های اقتصادی بایستی حداکثر سود ومنافع بلتد مدت سازمان باشد. به عبارت دیگر سازمان ها باید بایستی به دنبال کسب سود خود بوده و مستقیما نسبت به هدف ها ومسائل اجتماعی فعالیتی نداشته باشند. با این شرط، مسؤولیت اجتماعی را تولید کالا و خدمات با حداقل هزینه برای جامعه تعریف می کنیم. نظریه آدام اسمیت[۷۵] در خصوص اقتصاد وسرمایه داری ودست نامرئی، اساس این دیدگاه محسوب می گردد. بر این اساس لازم نیست که مفاهیم مسؤولیت اجتماعی در معیارهای اخلاقی وتعهد نسبت به آسایش و رفاه دیگران تعریف شود. در این دیدگاه این اعتقاد وجود دارد که دست نامرئی (نظام رقابت سرمایه داری ) به نحوی عمل می کند که به نفع جامعه است.
انتقاد وارده به دیدگاه کلاسیک: بعضی بر این اعتقاد هستند که تنها به دنبال سود بودن، اقداماتی را طلب می کند که بعضا غیر اخلاقی است این چنین فعالیت های غیر اخلاقی باعث از بین رفتن ارزشهای انسانی مثل محبت، عدالت، دوستی ، سخاوت، وسایر جنبه های اخلاقی افراد می شود. حتی اگر دست نامرئی بتواند در بلند مدت خوب عمل کند، بسیاری از مردم از اثرات نامطلوب کوتاه مدت آن متضرر می گردند (الوانی و همکاران، ۱۳۷۷: ۲۸-۲۷).
۲-۱۵-۲٫ دیدگاه مسؤولیتپذیری
دیدگاه مسؤولیتپذیری با مرحله دوم سیر تاریخی منطبق است. بر اساس این دیدگاه، مدیران می باید نسبت به گروه های خاص که روی سازمان تاثیر میگذارند یا میتوانند روی منافع و واهداف سازمان موثر باشند، احساس مسؤولیت بکنند.به عبارت دیگر یک بنگاه اقتصادی نه تنها بایستی نسبت به سهامداران و سرمایه دارن خود احساس مسؤولیت بکند بلکه بایستی به همان نسبت به سایر گروههایی کهدر موفقیت آن سهیم هستند احساس مسؤولیت نمایند. گروه های فوق عبارتند از: صاحبان سهام، مشتریان، سازمان های دولتی ، رقبائ، اتحادیه های کارگری، کارکنان، عرضه کنندگان مواد، اعتبار دهندگان و غیره به عبارت دیگر بر اساس دیدگاه مسؤولیت پذیری، نهادهای اقتصادی نه تنها لازم است که در جهت حفظ سرمایه وافزایش سود خود تلاش نمایند بلکه بایستی نسبت به گروه های که در تلاش آنها سهیم هستند احساس مسؤولیت هم داشته باشند(الوانی و قاسمی، ۳۱:۱۳۷۷).
۳-۱۵-۲٫ دیدگاه عمومی
دیدگاه عمومی مسؤولیتپذیری با مرحله سوم سیر تاریخی منطبق است. این دیدگاه دامنه ای گسترده تر از دیدگاه مسؤولیتپذیری دارد. دیدگاه عمومی، بنگاهای اقتصادی را به عنوان شرکاء دولت وسایر موسسات ونهادهای جامعه (مثل آموزش وپرورش) تعریف کرده ومعتقد است که سازمان ملزم است تا در جهت حل مسائل ومشکلات جامعه ونیز بهبود کیفیت زندگی عمومی افراد در کنار سایر موسسات عمومی فعالیت کند (الوانی و قاسمی، ۳۱:۱۳۷۷).
۱۶-۲٫ ویژگی محوری مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمان
تقوی و حقیقی، طبق تعاریف مطرح شده برای مسؤولیت اجتماعی سازمانها شش ویژگی محوری برای آن بیان کرده اند که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
۱-۱۶-۲٫ داوطلبانه بودن
بسیاری از تعریف های موجود از مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان، این مفهوم را به طور نوعی، مرتبط با فعالیت های داوطلبانه می انگارند که از فعالیت های مقررشده بر پایه قانون فراتر می روند .بسیاری از سازمان ها که بنا به عادت به مسؤولیتهایی فراتر از حداقل قانونی توجه داشته اند، به واقع گسترش ابتکارهای مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمان بر طبق مقرراتی که خود صنایع وضع کرده اند را، روشی برای پیشبرد مقرراتی که با هنجارهای اخلاق اجتماعی منطبق باشند به حساب می آورند. منتقدان مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان عنصر اختیار– باوری را عیب اصلی مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان میشناسند، وچنین استدلال می کنند که در واقع پاسخگویی به حکم قانون باید در مرکز توجه قرار گیرد(تقوی و همکاران، ۳:۱۳۹۲).
۲-۱۶-۲٫ درونی سازی یا مدیریت عامل بیرونی
عوامل بیرونی شامل آن دسته از عوارض جانبی مثبت و منفی رفتارهای اقتصادی شرکت می شود که در فرایند تصمیم گیری به حساب نمی آیند و در تعیین قیمت بازاری محصولات و خدمات نقشی ندارند، ولی بر دیگران اثر می گذارند.آلودگی را به طور معمول نمونه برجسته عوامل بیرونی می شناسند؛ زیرا جوامع محلی هزینه اقدام های سازمان های سازنده را تحمل می کنند، وضع مقرری می تواند سازمان ها را وادار کند که هزینه های عوامل بیرونی، از جمله جریمه های را درونی سازند. اما مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان نمایشگر رویکردی داوطلبانه تر به مدیریت عوامل بیرونی است که به عنوان مثال از راه سرمایه گذاری سازمان ها در فن آوری پاینده اعمال می شود وبیش از هر عامل دیگر از آلودگی جلوگیری می کند سهم بزرگی از فعالیت ها مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان با این گونه عوامل بیرونی از جمله مدیریت نقض حقوق بشر درباره نیروی کار، محاسبه اثرهای تغیر مکان سازمان ها یا کاستن از حجم آنها، کاستن از اثر های بهداشتی محصولات زیان بار وخطرناک واین دست اقدامات، سر وکار دارد و به عنوان مثال نمونه تازه از مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان در آسیا همکاری، یونیلو با آکسفام[۷۶] در کشف تاثیرهای مثبت و منفی کسب و کار شرکت در زندگی مردم تهی دست اندوزی بود. این همکاری به راستی کوشش برای توجه به یکی از عوامل مهم بیرونی در منطقه به شمار می رفت.
۳-۱۶-۲٫ جهت گیری به سوی ذینفعان چندگانه .
توجه به رشته منافعی برای انواع گوناگون ذینفعان و نه تنها سهامداران سازمان ها و تاثیرهایی که برایشان می گذارد را در بر می گیرد. به طور معمول این فرض که سازمان ها مسؤولیت هایی را در برابر سهامدارنشان دارند با مخالفت روبه رو نمی شوند؛ اما توجه به این نکته مهم است که سازمان ها به گزینشگران گوناگون دیگری همچون مصرف کنندگان، کارفرمایان، عرضه کنندگان، وجوامع محلی نیز برای برقرارماندن و بهبود وضع خود ، وابسته هستند، مسؤولیت های سازمان ها تنها به سهامدارنشان محدود نمی شود. بسیاری از صاحب نظران در مباحث های پیرامون مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان بر سر میزان توجه به سهامداران و دیگر دینفعان، اختلاف نظر دارند، اما به طور عمده توسعه مسؤولیت های سازمانها به گروه های دیگری است که سرشت اصلی مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان را مشخص می کند(تقوی و همکاران، ۴:۱۳۹۲)
۴-۱۶-۲٫ منظور کردن مسؤولیت های اقتصادی و اجتماعی
این گونه موازنه میان منافع گوناگون دینفعان به چهار ویژگی محوری مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان می انجامد. ممکن است مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان با عبور از توجه محدود به سهامداران و سودآوری سروکار داشته باشد. اما بسیاری نیز بر این باور هستند که بحرحال انجام آن، نباید به تعارض با سودآوری بینجامد، هر چند این نکته بحث و گفتگوهای بسیاری را به همراه داشته است. تعریف های بسیاری از کسب و کارها و دولت ها درباره مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان به این نکته تاکید می ورزند این مفهوم با سود جویی روشن بینانه و منظور کردن مسؤولیت های اقتصادی و اجتماعی سروکار دارد. این ویژگی توجه بسیاری را به ” مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان در قلمرو کسب وکار جلب نموده که چگونه سازمان ها می توانند از احساس مسؤولیتپذیری اجتماعی، سود اقتصادی ببرند(تقوی و همکاران، ۳۶:۱۳۹۲).
۱۷-۲٫ دیدگاه های متفاوت مطرح شده درباره مسؤولیتپذیری اجتماعی سازمان
