وبلاگ

علاوه بر این که کنترل به عنوان فرصتی برای انتخاب و تصمیم گیری است. به عنوان فرصتی برای انتخاب و تصمیم گیری هم تلقی می‌گردد. یعنی افرادی که در موقعیتی خاص خود را با کفایت می‌یابند، قادر به کنترل برآن موقعیت هم هستند. حتی هنگامی که در موردی خاص فرصت به طوری که فرد خواهان است، فراهم است. باز افرادی که خود را با کفایت نمی دانند، قادر به بهره گیری از فرصت مناسب نیستند. برای مثال، اگر به شما بگویند که اجازه دارید با یک هواپیما پرواز کنید و هر طور مایلید آن را هدایت کنید. وقتی شما از فنون خلبانی آگاهی ندارید، دادن چنین فرصتی برای شما بیهوده است. اما اگر پیشنهاد ‌به این صورت باشد که در آغاز به شما آموزش خلبانی داده شود، باز هم تنها زمانی از این فرصت استقبال خواهید کرد که قادر به یادگیری دانش هوانوردی باشید. معلمان برای افزایش انگیزش درونی دانش آموزان می باید نخست محیط های آموزشی را برای فرصت کنترل دانش آموزان بر امور مختلف آماده کنند و دوم از توانایی دانش آموزان در اجرای فعالیت ها اطمینان یابند. در واقع اطمینان یافتن از توانایی دانش آموزان از فرصت کنترل داشتن ایشان مهم تر است، زیرا اگردانش آموزان خود را برای فعالیت ها با کفایت ندانند از هیچ فرصتی نمی توانند بهره بگیرند و ممکن است به نتایج بدی نیز منجر گردد، اما هنگامی که دانش آموزان در موردی خاص خود را با کفایت تشخیص می‌دهند، حتی اگر فرصت کنترل شخصی به آن ها داده نشود، باز هم تمایل دارند در آن کار اوقات خود را صرف کنند(فایق یوسفی، ۱۳۹۲).

نظریه انتظار معلم

معلمان گاهی اوقات با رفتارهای خویش به شکل گیری ادراک کفایت در دانش آموزان یاری می رسانند. برای مثال، دانش آموزی را در نظر بگیرید که در درس ریاضی ضعیف است. معلم از او می‌خواهد فقط به حل مسائل ساده ریاضی بپردازد. در واقع ‌به این طریق معلم به او القا می‌کند، که خود به تنهایی از عهده این مهم بر نمی آید و همواره به کمک دیگران نیازمند است. پس از مدتی چنین دانش آموزی به طور کامل باور می‌کند که این گونه است و هرگز قادر نیست خود به تنهایی به حل مسائل ریاضی بپردازد. در واقع این انتظار معلم از او بوده است که حال صورت واقعیت به خود گرفته است. معلمان اغلب از دانش آموزان ضعیف انتظارهای کمتری دارند و این امر را به صورت های گوناگون، خواسته یا ناخواسته،به آن ها نشان می‌دهند. برای مثال، به آن ها فرصت کمتری برای بحث کردن می‌دهند و یا آن ها را در انتهای کلاس می نشانند. همین طور از دختران نسبت به پسران همواره انتظارهای کمتری در موفقیت در فعالیت های آموزشی دارند. از دیگر مواردی که ممکن است بر انتظارمعلم از دانش آموز مؤثر باشد، موقعیت اجتماعی و خانوادگی دانش آموز، رشد جسمی آن ها و از این قبیل است.و به طور کلی، اغلب انتظارهای معلمان از دانش آموزان، غیرمنطقی است و بر پایه پیش فرض ها و داوری های غیر اصولی استوار است، اما اگر معلمی خواهان چنین برخوردهایی هم نباشد، تفاوت هایی که ذکر شد، برای خود دانش آموزان مسلم فرض می شود و نمی توانند از آن ها چشم پوشی کنند. یکی از راه هایی که برای رفع چنین امری توصیه می شود، این است که معلم اسامی دانش آموزان را روی کارت ها زیر و رو کند و اسم هرکس در بالا قرار گرفت، از او پرسش مربوطه را بپرسد. ‌به این ترتیب همه دانش آموزان اطمینان می‌یابند که تبعیضی در میانشان صورت نمی گیرد و سؤال های آسان از پیش برای افراد خاص در نظر گرفته نمی شود.

دشواری اساسی ‌در مورد انتظار معلم از دانش آموز، آن است که این انتظارات اغلب بر پایه دریافتی سطحی از رشد کودک استوار است و معلم به طور معمول نظرات خود را به صورت یک طرفه به دانش آموزان انتقال می‌دهد. همچنین دانش آموزان ‌در مورد رفتار معلم، برداشت های گوناگونی دارند، برخی از پژوهشگران بر این باورند که معلم می باید با همه ی دانش آموزان به یک گونه رفتار کند(بیابانگرد، ۱۳۹۰).

الگوهای انگیزشی