وبلاگ

درحالیکه برخی از جنبه های زیست محیطی نظیر کیفیت و کمیت آب و استفاده از انرژی به خوبی و کاملاً قابل اندازه گیری است، برخی دیگر، نظیر باروری خاک، تنوع زیستی و رفاه حیوانات به طور مستقیم قابل تعیین نیستند. شاخص های استفاده از منابع طبیعی و شاخص های انتشار گازهای گلخانه ای به مقادیر دقیق، نظیر لیترِ برداشت آب یا مگاژولِ انرژی مصرفی اشاره می کنند.
دسته بندی SAFA (جو،آب شیرین، زمین،مواد و انرژی، تنوع زیستی و رفاه حیوانات) به بهترین شکل حوزه های اصلی نگرانی در مورد بهره برداری ناپایدار و اثرات ناسازگار انسان را منعکس می کند، و همچنین یک تصویر جامع از پایداری زیست محیطی ارائه می دهد.

• • جو (E1) :

پوشش گازها در اطراف زمین به عنوان یک پوشش عایق و همچنین تأمین آب و اکسیژن برای حفظ حیات عمل می کند. کشاورزی از جو و هر نوع تغییرات آن تأثیر می پذیرد و بر آن تأثیر می گذارد. در SAFA، جو یک منبع حیاتی برای حفاظت است و زیرمعیارهای آن شامل گازهای گلخانه ای و آلودگی هوا می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

گرم شدن کره زمین به افزایش متوسط دمای سطح اشاره دارد که به عنوان یک نتیجه مورد انتظار از انتشار گازهای گلخانه ای(GHG) به اتمسفر و حاصلِ فعالیت های انسانی می باشد. بسیاری از اثرات در طبیعت، طولانی مدت، جهانی، غیر قابل برگشت با عواقب برای نسلهای آینده می باشند.
کشاورزی به شدت تحت تأثیر گرم شدن جهان قرار دارد، به طوری که تغییراتی در دما و الگوهای بارندگی و وقایع آب و هوایی چشمگیر می تواند فعالیت های کشاورزی را مختل نماید. فعالیت های کشاورزی و بخش مواد غذایی همچنین مشارکت کنندگان عمده برای تغییرات جوّی به واسطه استفاده از دام، کود و انرژی می باشند. حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه ای جهان می تواند به مواد غذایی مربوط شود.
کاهش ناشی از تخریب لایه حفاظتی اوزون باعث افزایش اشعه ماوراء بنفش در سطح زمین می شود که می تواند به سلامت انسان آسیب رساند.

• • آب شیرین (E2) :

آب شیرین، آبی که به طور طبیعی بر روی سطح زمین، در ورق های یخ، پوشش های یخی، یخچال های طبیعی، باتلاق ها،برکه ها، دریاچه ها، رودخانه ها و نهرها و زیر زمین به عنوان آب های زیرزمینی در سفره ها و جریا نهای زیرزمینی واقع شده است. در SAFA، زیرمعیارهای پوشش داده شده، کمیت و کیفیت آب می باشد. حدود ۵۰ کشور در حال حاضر با تنش آب در حد متوسط یا شدید مواجه اند و انتظار می رود به عنوان یک نتیجه تغییرات آب و هوایی، تعداد افراد دچار کمبود آب در طول سال یا فصلی افزایش یابد. یکی از عوامل محدود کننده اصلی تولید مواد غذایی برای تغذیه جمعیت رو به رشد ما آب است. مسئله جهانی بهداشت، فقر، جنگل زدایی، بیابان زدایی و تغییر استفاده از زمین بطور مستقیم با منابع آب و مدیریت آن ها در ارتباط است.
کیفیت آب شیرین به اندازه مقدار آب کافی مهم می باشد. افزایش مناطق شهرنشین و تراکم خاک زراعی توسط ماشین آلات سنگین، ظرفیت نفوذ خاک را کاهش می دهد و منجر به رواناب سطحی، فرسایش خاک و سیل می گردد. حدود ۲۰ درصد از زمین های آبی جهان نمک زده است و نفوذ آب نمکی از نگرانی های خاص مناطق خشک و نیمه خشک و کشورهای جزیره ای کوچک است. استفاده نامناسب از آب کشاورزی می تواند آبراهه ها را آلوده کند یا موجب شوری خاک ثانویه گردد(فائو ۲۰۱۱). آب نقش محوری برای توسعه پایدار، از جمله کاهش فقر ایفا می کند.

• • خشکی (E3):

بخشی از زمین که توسط آب پوشیده نشده، خشکی است. هدف SAFA، اساساٌ منابع خاکی است. زیرمعیارهای پوشش داده شده در SAFA، موادآلی، ساختار فیزیکی، کیفیت شیمیایی، تخریب خشکی و بیابان زدایی است.
انسان ها از خاک برای رشد مواد غذایی و محصولات علوفه ای، مواد خام تجدید پذیر و انرژی استفاده می کنند. خاک ها خدمات اکوسیستمی شامل تصفیه آب، چرخه مواد مغذی، ذخیره سازی کربن، عملکردهای زیستی و فیلتری ارائه می دهند. در این حال خشکی و خاک از منابع محدودند.
حفاظت از خاک مجموعه استراتژی های مدیریتی برای پیشگیری از فرسایش خاک از سطح زمین یا ناسالم شدن ناشی از استفاده بیش از حد، آبیاری بیش از حد، اسیدی شدن، یا دیگر آلودگی های شیمیایی خاک می باشد. کشاورزی و جنگلداری، نقش محوری در استفاده پایدار از زمین با اشتغال دو سوم از سطح خاک ایفا می کنند.
خاک اکوسیستم بسیار پیچیده و مهم ترین عوامل تولید برای تغذیه انسان است. حفظ و بازسازی سلامت خاک، یک ضرورت مطلق است. تقریباً ۴۰% از زمین های کشاورزی با توجه به شیوه های نامناسب شامل تخصیص نامناسب زمین، کشاورزی نامناسب و شیوه های چراء و فقدان یا سوءاستفاده از تکنولوژی های مناسب، در حال تخریب درنظر گرفته شده اند. مهم ترین فرایندها(از لحاظ مساحت) فرسایش آبی، فرسایش بادی، شوری، تراکم و آلودگی شیمیایی هستند(اولدمن^[۱۹۰] و همکاران،۱۹۹۱).

• • تنوع زیستی(E4):

تنوع زیستی، تنوع اکوسیستم ها، تنوع گونه ها در این اکوسیستم ها و تنوع ژنوم این گونه ها می باشد. تنوع زیستی کشاورزی دربرگیرنده تنوع و گوناگونی حیوانات، گیاهان و میکرو ارگانیسم ها می باشد که برای حفظ عملکرد اکوسیستم کشاورزی، ساختار و فرآینده های آن، برای حمایت از امنیت غذایی ضروری است. زیرمعیارهای تنوع زیستی SAFA، تنوع زیستگاه، تمامیت اکوسیستم، تنوع زیستی غیراهلی، تنوع زیستی کشاورزی و گونه های تهدید شده می باشند.
حفاظت از تنوع زیستی برای بشر ضروری است. نه فقط به دلیل اینکه ما از تنوع زیاد گونه ها استفاده می کنیم، بلکه همچنین به این دلیل که اکوسیستم های سالم خدمات حیاتی مثل گرده افشانی، مدیریت آفات، عمل فیلتر خاک و تنظیم چرخه مواد مغذی را ارائه می دهند.
فعالیت های انسانی در حال تغییر اکوسیستم ها در مقیاس و شدت بی سابقه ای هستند. تنوع زیستی به طور نامطلوبی از آلودگی هوا، تخریب زمین، تکه تکه شدن و از دست رفتن زیستگاه، معرفی گونه های عجیب و غریب، تغییرات آب و هوایی و بلایای طبیعی تأثیر می گیرد. استفاده بیش از حد از منابع آبزی، معیشت مردم را به خطر می اندازد، به خصوص برای ماهیگیرانی که در مقیاس کوچک، در کشورهای در حال توسعه فعالیت می کنند.

• • مواد و انرژی (E5):

مواد و انرژی در SAFA، به ورود مواد در اقتصاد که توسط محیط زیست طبیعی ارائه شده، تبدیل و استفاده از آن ورودی در فرآیندهای اقتصادی(استخراج، تبدیل،تولید و مصرف) و بازگشتش به محیط زیست طبیعی به عنوان باقیمانده یا مواد زائد اشاره دارد. زیرمعیارهای SAFA، منابع غیرقابل تجدید، تأمین انرژی، بهره وری محیط زیست، کاهش و دفع ضایعات می باشد.
مصرف و تولید ناپایدار نظیر مصرف مواد سوختی،مصرف انرژی و تولید ضایعات می باشد.برای مثال ۳۰% از مواد غذایی تولیدشده مصرف نمی شوند، به این معنی که ورودی های ایجاد شده برای تولید آن ها نیز هدر داده می شوند.
تا به امروز، کمبود فیزیکی یک محدودیت عمده برای دسترسی جهانی به بسیاری از مواد نبوده است. مقدار زیاد ضایعات جهانی با توجه به بازیافت و دفع مواد به عنوان چالش های بزرگ مطرح است. حمل و نقل نامناسب ضایعات خطرناک، به خصوص صادرات آن به کشورهایی با مقررات ملی ناکافی در مورد رفتار با ضایعات، خطرات جدی برای انسان و اکوسیستم می باشد. مدیریت پایدار این جریانها یک جزء کلیدی از مفهوم اقتصاد سبز است،(UNEP,2011) که بر دو رکن اصلی بهره برداری از منابع کارآمد و جریان مواد دایره ای(بازیافت و استفاده مجدد) مبتنی است. استفاده از انرژی جهانی، با بسیاری از محاسبه ها خطرناک ترین فعالیت بر روی این سیاره است. بسیاری از اثرات نامطلوب آن، کیفیت هوا، آب و خاک، سلامت انسان و محیط زیست را تنزل می دهد.
انرژی فعلی در درجه اول از سوزاندن سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گازهای طبیعی می آید. این سوختن که تعداد زیادی محصولات فرعی تولید می کند، عمدتاً به عنوان آلودگی به هوا می رود و سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می دهد و به خاک و محصولات کشاورزی، آب تازه و رودخانه ها و اکوسیستم آسب می رساند و به خوردگی ساختمان و مصالح ساختمانی کمک می کند. کاهش مصرف سوخت های فسیلی و انتشار CO₂ مرتبط با آنها، به میزان قابل توجهی به منظور جلوگیری از افزایش دمای بیش تر و اثرات مرتبط با تغییرات آب و هوایی ضروری اند.
دو راهبرد اصلی برای کاهش سرعت رشد و اثرات سوزاندن سوخت های فسیلی،عبارتند از:

1. 1. بهره وری انرژی از طریق فناوری و حذف ضایعات تخمین زده می شود که رشد تقاضای انرژی جهان به سادگی از طریق راندمان های انرژی می تواند به نصف کاهش کند.

1. 1. استفاده از سوختهای تجدیدپذیر/ جایگزین. سوخت های تجدیدپذیر آن هایی هستند که به طور مداوم در دسترس و پایدار در محیط زیست ما می باشند.

• • رفاه حیوانات(E6):

منظور از رفاه حیوانات، رفاه فیزیکی و سلامت روانی حیوانات است. زیرمعیارهای SAFA شامل رهایی از استرس، شرایط مناسب گونه ها می باشد.
بزرگترین تأثیر زیست محیطی حیوانات کشاورزی، ممکن است مشارکت های آن ها در تغییرات آب و هوایی باشد. دامنه تأثیرات این بخش تا حد زیادی دست کم گرفته شده است. به گزارش FAO، حیوانات بخش کشاورزی مسئول ۱۸% یا نزدیک به یک پنجم از انتشار گازهای گلخانه ای(GHG) تولید شده توسط انسان می باشند، که بیش تر از سهم ارائه شده توسط بخش حمل و نقل است. تا سال ۲۰۵۰، انتظار می رود تولید حیوانات مزرعه ای جهانی دوبرابر میزان کنونی شود. یک نگرانی عمده در سراسر سیستم های تولیدی و مناطق جغرافیایی، تولید دام تحت شرایط نامناسب برای رفاه و سلامت حیوانات است.
در طول دهه گذشته، بسیاری از کشورهای توسعه یافته حرکت سریعی به سمت استانداردهای صریح و روشن رفاه حیوانات مزرعه ای داشته اند. در سال ۲۰۰۵ سازمان جهانی بهداشت حیوانات(یا OIE) دستورالعملی برای رفاه بین المللی حیوانات اهلی شده و مواد غذایی آنها به تصویب رساند.
جدول ۱۰ -۲- معیارها و زیرمعیارهای تمامیت زیست محیطی