وبلاگ

۲-۴۹-۳ افزایش ارتباطات خارج از سازمان: از آنجاییکه میزان استفاده از فناوری اطلاعات در حال افزایش است، کارکنان و مدیران منابع انسانی امکان بیشتری برای افزایش ایجاد فرصت از طریق منابع خارجی و بیرونی دارند. سیستم فناوری اطلاعات ممکن است سازمانی را به اینترنت وصل کند و به کارکنان این اجازه را بدهد که با سازمان ها و منابع دیگر به جمع آوری اطلاعاتی بپردازند که برای باقی ماندن در صنعت نیاز دارند. با افزایش متوصل شدن به دست یافته ها،کارکنان و مدیران منابع انسانی می توانند در برابر تغییرات پیشبینی و محاسبه نشده انعطاف پذیر بنابراین استفاده از باشند(بهرامی و ایوانس^[۶۱]،۱۹۹۷). فناوری اطلاعات میتواند کارکنان و مدیرانحوزه منابع انسانی را به استفاده بیشتر از لینکها و ارتباطات برون سازمانی قادر نماید.

۲-۴۹-۴ فعالیتهای تحول آفرین (دگرگون ساز): با استفاده وسیع از فناوری اطلاعات، وقت بیشتری برای کارکنان حوزه منابع انسان ی باقی می ماند تا به فعالیتهای دیگرشان تخصیص دهند و روی عملیات و کارهای تجاری خود متمرکز شوند. انتظار بر این است که مدیران منابع انسانی قادر باشند وقت بیشتری را برای حضور در سازمان، بیانیه های پیشرفت استراتژی و تغییر سازمانی صرف نمایند. این فعالیتهای دگرگو نساز تاثیر مستقیمی بر سازمان می گذارند و به جنبه های مختلف پیشرفت کمک میکنند. استفاده از فناوری اطلاعات به کارکنان این اجازه را میدهد که وقت بیشتری را برای تلاش و بهبود سازمان صرف کنند. فناوری اطلاعات، مدیران را به شر یکی استراتژی سازمان تبدیل میکند می توانند به طور حرفه ای منابع انسانی سازمان را، مدیریت و اداره نمایند(اولریچ^[۶۲]،۱۹۹۷) بنابراین فناوری اطلاعات این امکان را برایکارکنان و علی الخصوص مدیران منابع انسانی فراهم میکند و تا وقت بیشتری را صرف فعال تهای مرتبط با استراتژی و اهداف کلان سازمانی نمایند.
۲-۴۹-۵ فعالیتهای جنبی و پشتیبانی مرتبط با: IT هنگام استفاده نیرو های انسانی از فناوری اطلاعات در سازمان ، کارکنان این حوزه نیاز دارند که به آموزش و راهنمایی استفاده کنندگان از سیستم ها بپردازند(هالاچمی^[۶۳]،۱۹۹۲).
استفاده وسیع از فناوری اطلاعات، مهارت های لازم برای مدیران منابع انسانی را در مسیر تمایل بیشتر به یادگیری سیستم اطلاعات تغییر میدهد(برودریک و بودرئو^[۶۴]،۱۹۹۲). بسیاری از محققان روی این موضوع اتفاق نظر دارند که فناوری اطلاعات به طور وسیعی به کاهش مهار تهای حرفه ای و کارهای مدیریتی می انجامد(اندرسون و پدرسون^[۶۵]،۱۹۸۰) بنابراین میتوان عنوان کرد مدیران منابع انسانی در هنگام استفاده از تکنولوژی اطلاعات در سازمان نیاز دارند که کاربران نیروی انسانی را که با سیستمهای مربوطه کار میکنند، آموزش داده و وقت بیشتری را صرف فعالیتهای پشتیبانی مرتبط با فناوری اطلاعات نمایند.
۲-۵۰ پیشینه تحقیقات صورت پذیرفته
۲-۵۰-۱ تحقیقات داخلی
۱- آقای رضا عمومی در سال ۱۳۸۹ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال تحقیقی با عنوان” تاثیر فناوری اطلاعات بر رفتار های حرفه ای و فعالیتهای مدیران منابع انسانی در سازمانها ( مورد کاوی شرکتهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران)” با راهنمایی دکتر مهرداد اله قلی زاده و مشاوره دکتر علی عالیخانی انجام داده است. هدف این تحقیق، بررسی رابطه بین به کار گیری فناوری اطلاعات و عوامل موثر بر وظایف و فعالیتهای رده های مختلف مدیران منابع انسانی، ذکر شده است و فرضیه ها را به صورت ذیل ذکر کرده است:
بین به کار گیری فناوری اطلاعات و افزایش سطح پاسخگویی مدیران منابع انسانی رابطه معنی داری وجود دارد.
بین به کار گیری فناوری اطلاعات و افزایش سطح استقلال اطلاعاتی مدیران منابع انسانی رابطه معنی داری وجود دارد.
بین به کار گیری فناوری اطلاعات و افزایش سطح ارتباطات خارج از سازمان مدیران منابع انسانی رابطه معنی داری وجود دارد.
بین به کار گیری فناوری اطلاعات و افزایش سطح فعالیتهای دگرگون ساز مدیران منابع انسانی رابطه معنی داری وجود دارد.
بین به کار گیری فناوری اطلاعات و افزایش سطح فعالیتها و پشتبانی مرتبط با IT مدیران منابع انسانی رابطه معنا داری وجود دارد.
محقق با بررسی ۱۵۷ نفر از مدیران سازمان مذکور با بهره گرفتن از اطلاعات حاصله از پرسشنامه و تحلیل نتایج منتج از نرم افزار SPSS به این نتیجه رسیده است که: بین بکارگیری فناوری اطلاعات و مولفه هایی همچون ” پاسخگویی” و ” ارتباطات خارج از سازمان” و ارتباطات خارج از سازمان” و همچنین ” فعالیتها و پشتیبانی مرتبط با IT مدیران منابع انسانی” رابطه مثبت با شدت های مختلف وجود دارد و این فرضیه ها تایید می گردد. ولی بین بکارگیری فناوری اطلاعات و “فعالیتهای دگرگون ساز مدیران منابع انسانی” رابطه منفی وجود دارد که یعنی این فرضیه رد میگردد. و بین فناوری اطلاعات و وظایف و فعالیتهای مدیران منابع انسانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
۲- تحقیق دیگری با عنوان “ بررسی رابطه تأمین ونیاز به ابزارهای مدیریت منابع انسانی الکترونیکی با شایستگی ها و نقشهای آنان در سازمان” که امیر اردلان علائدینی با راهنمایی دکتر علی اوتارخانی در سال ۱۳۹۰ در دانشگاه شهید بهشتی تهران انجام داده است، در این پژوهش سعی شده برای بررسی هر یک از متغیرهای تامین نیاز افراد حرفه ای منابع انسانی به ابزارهای E-HRM شایستگی ها و نقش های آنها مدلی ارائه شود. فرضیه های این تحقیق بدین صورت مطرح شده است:
بین شایستگی های مرتبط با کسب و کار و اجرای اثربخش نقش مدیریت استراتژیک منابع انسانی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.
بین شایستگی های مرتبط با کسب و کار و اجرای اثربخش نقش مدیریت تحول و تغییر زیرساخت رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.
بین شایستگی های مرتبط با کسب و کار و اجرای اثربخش نقش مدیریت زیرساخت رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.
بین شایستگی های مرتبط با کسب و کار و اجرای اثربخش نقش مدیر روابط کارکنان رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.
با بهره گرفتن از اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه و نتایج حاصل از نرم افزار های آماری و با بررسی رابطه بین دو متغیر مستقل و وابسته مشخص شد که آنها در ابعاد مختلف رابطه معنادار و مثبت دارند که شدت و ضعف آن متفاوت است. یعنی هر چهار فرضیه تایید می گردد.

در تحقیقی دیگر که با عنوان ” بررسی تاثیر فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) بر کارایی“، توسط سارا شیخ بکلو با راهنمایی دکتر اصغر صرافی زاده در سال ۱۳۹۱ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، صورت پذیرفته محقق هدف اصلی از این پژوهش را شناسایی تاثیر فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) بر کارایی سازمان بیان کرده است. و در راستای آن فرضیه های زیر را مطرح و مورد آزمون قرار داده است:
بین بکارگیری فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) و استفاده کمتر از زمان رابطه معنی داری وجود دارد.
بین بکارگیری فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) و سرعت پاسخگویی به مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد.
بین بکارگیری فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) و افزایش دقت رابطه معنی داری وجود دارد.
بین بکارگیری فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) و کاهش هزینه ها رابطه معنی داری وجود دارد.
از تحلیل انجام شده ناشی از نتایج پرسشنامه به این نتیجه رسیده اند که بین بکارگیری فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) و متغیر”استفاده بهینه از زمان” و متغیر ” سرعت پاسخگویی به مشتریان” و متغیر افزایش دقت در انجام کارها” رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. ولی بین بکارگیری فناوری اطلاعات (اتوماسیون اداری) و متغیر ” کاهش هزینه های سازمان” رابطه ای وجود ندارد.
۴- در تحقیقی دیگر با موضوع “بررسی عملکرد سیستم رایانه ای در اداره کل ثبت احوال استان فارس از حیث کارائی” که توسط اسماعیل دلپسند، با راهنمایی دکتر فرج اله رهنورد و مشاوره آقای حبیب اله طاهر پورکلانتری در سال ۸۰ صورت پذیرفته سوالات تحقیق به صورت ذیل بیان شده است:
سوال (۱) آیا کاربرد رایانه بر افزایش دقت در فعالیت های سازمان موثر بوده است ؟
سوال (۲) آیا کاربرد رایانه بر افزایش سرعت فعالیت موثر بوده است ؟
سوال (۳) آیا کاربرد رایانه بر کاهش هزینه ها موثر بوده است ؟
در مورد سوالات (۱) و (۲) جامعه آماری در سطح معنی دار ۹۵/۰ کاربرد رایانه را در افزایش میزان سرعت انجام فعالیت ها و میزان دقت انجام فعالیتها موثر قلمداد نمودند. اما در ارتباط با سوال (۳) کاهش هزینه، جامعه آماری در سطح معنی دار ۹۵/۰ کاربرد رایانه را در کاهش میزان هزینه ها را چندان موثر قلمداد ننمودند.
کاربرد این اصول اغلب از ارتباط متقابل جزئی با ملاحظه عملکردهای انسانی داخل سیستم ناشی می شود. با مزیت های ناشی از افزایش تکنولوژی یا فناوری عوامل چندگانه ای به طور مناسب در طراحی موثر سیستم های اتوماسیون دخالت دارند. اتوماسیون می تواند نحوه تقاضا را برای مشتریان تغییر دهد و تغییرات قابل ملاحظه ای را که قبل از اتوماسیون مشاهده نمی شد ایجاد نماید. در تعامل سیستم های اتوماسیون ـ انسانی مواردی وجود دارد که موجب عدم توازن بین آنها می گردد؛ حجم کار، سیستم هشداردهنده سریع، پرهیز از پیشداوری در تصمیم گیری، بی اعتمادی، اطمینان بالا، رضایت خاطر، کاهش مهارت های یدی. در صورتیکه اتوماسیون با دقت بالا اجرا نشود مشکلات مذکور ازدیاد پیدا می نمایند.
استنتاج :
باتوجه به مطالب مطرح شده، چنین استنباط می شود که بکارگیری تکنولوژی نهایی قادر به ارتقاء عملکرد سازمانها نبوده است بلکه در راستای آن می بایستی ساختار سازمان و استراتژی نیز در تعامل کامل با تکنولوژی باشند و متناسب با بالارفتن تکنولوژی ساختار نیز رشد یافته و استراتژیها نیز بر مبنای آن طراحی گردد. بنابراین اولین وظیفه سازمانها در ارتباط با بکارگیری سیستم های مکانیزه این است که کارکنان را به شیوه مطلوب با پدیده های جدید تکنولوژی به وسیله آموزشهای به موقع و موثر مطلع ساخته تا با دانشی که آنان از این طریق کسب خواهند نمود بتوانند در بکارگیری تکنولوژی به منظور افزایش عملکرد موثر و مفید واقع گردند و بتوانند خدماتی با کیفیت بالا و هزینه اندک و با سرعت مناسب و دقت کافی بدون تکرار امور محوله به مشتریان خود ارائه نمایند تا بدینوسیله موجبات رضایت مندی مشتریان را پدید آورند. در این ارتباط نیز تحقیقات مختلفی در داخل و خارج از کشور انجام شده است که یافته ها حاکی از آن است که محققین پروژه های فوق الذکر به نتایج کم و بیش مشابهی دست یافته اند، لذا تحقیق حاضر براساس شواهد و نتایج مأخوذه منطقی به نظر می رسد.
۲-۵۰-۲ پیشینه تحقیقات خارجی:
تعدادی از محققین نیز تأثیر فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی را بر روی رفتار و ساختار سازمانی مورد آزمایش قرار داده اند.
کای در سال ۲۰۰۴ در تحقیقی با عنوان «بررسی و طراحی سطوح سیستم اتوماسیون» در دانشگاه کالیفرنیا چنین ابراز می نماید. اخیراً طراحی سیستم اتوماسیون به منظور بهینه سازی کارها و سطوح مختلف اداری در صرفه جویی هزینه ها، نیروی انسانی و زمان، بیشتر و بیشتر می شود. اتوماسیون انجام امور خدماتی را تسهیل می نماید و بهره وری را افزایش می دهد. فرایند اتوماسیون مستلزم تهیه و دستورالعمل ها و نمودار ترسیم فعالیت های سیستم می باشد.
طراحی سیستم اتوماسیون براساس رفتار و عملکرد نظام ایجاد می شود و براساس آن فرآیندهای مختلف ساختاری سیستم صورت می پذیرد. (کای، ۲۰۰۴)
گالستر در سال ۲۰۰۳ ، در تحقیقی با عنوان «ارزیابی عملکرد سیستم های مختلف مرکب انسانی ـ ماشینی در مراحل و سطوح چندگانه اتوماسیون» در دانشگاه کاتولیک آمریکا چنین ابراز می نماید. معرفی اتوماسیون در سیستم های پیچیده سطح بالا مستلزم شناخت اصول طراحی چندگانه آن نظام می باشد.
هوبر ( ( Huber به تئوری سازمان نظر افکنده است و روشی که از طریق IT می تواند بر تصمیم گیری و طراحی سازمان تأثیر گذارد را مطرح کرده است. مالونه(Malone) و اسمیت ( Smith) انعطاف پذیری سازمانی را در واژگانی همچون «آسیب پذیری» و «انطباق پذیری» تعریف کرده اند و پیشنهاد کرده اند که با اجرای کار آمد تکنولوژی، آسیب پذیری را از طریق کاهش هزینه نواقص مورد انتظار به حداقل و انطباق پذیری را از طریق کاهش هزینه های سازگاری افزایش خواهند داد (Baines, 1998, p. 49 ) اما دیبرل(Dibrell) و میلر(Miller) سیر تکاملی ساختارهای سازمانی در بطن تغییرات محیطی ناشی از فناوری اطلاعات را چنین بیان داشته اند:
جدول (۲-۶) شرایط محیطی و سیر تکاملی ساختارهای سازمانی

آینده

هم اکنون -۱۹۸۰

۱۹۸۰-۱۹۷۰